Αν η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν κατορθώσει να καθησυχάσει τις ανησυχίες των αγορών για το ελληνικό δημόσιο χρέος, μπορεί τα πράγματα να καταλήξουν σε εμπλοκή του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, είτε η συνδρομή του είναι επιθυμητή από τους μεγάλους της Ευρωζώνης είτε όχι.
Όπως δήλωσαν χτες γερμανικές πηγές στο πρακτορείο Ρόιτερ, οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις συμφώνησαν καταρχήν να συνδράμουν την Ελλάδα, σε μια κίνηση που θα αποτελέσει το πρώτο εγχείρημα διάσωσης ενός κράτους μέλους της Ευρωζώνης στην 11χρονη ιστορία του κοινού νομίσματος.
Αλλά σύμφωνα με πηγές του ΔΝΤ και αναλυτές, η συνδρομή των Ευρωπαίων εταίρων της Ελλάδας ίσως να μην αποδειχτεί επαρκής για την τιθάσευση των ανησυχιών των επενδυτών και την αποτροπή της διάδοσης της αναταραχής σε άλλες χώρες του ευρωπαϊκού Νότου.Η Ευρώπη βλέπει ακόμη πολύ αρνητικά το ενδεχόμενο μιας προσφυγής στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο φοβούμενη το πολιτικό κόστος. Αλλά θα μπορούσε τουλάχιστον να χρησιμοποιήσει την εμπειρία του οργανισμού, που έχει διαχειριστεί αμέτρητες κρίσεις δημόσιου χρέους και ήδη προσφέρει τεχνική βοήθεια στην Ελλάδα. Για τους περισσότερους Ευρωπαίους ηγέτες ενδεχόμενη προσφυγή στο ΔΝΤ θα ισοδυναμούσε με ‘συνθηκολόγηση με την Ουάσινγκτον, με ολοκληρωτική πολιτική παραίτηση’, υπογραμμίζει ο Πολ ντε Γκρόιβ, καθηγητής Οικονομικών στο Καθολικό Πανεπιστήμιο Λόιβεν του Βελγίου. Αλλά η εμπλοκή του ΔΝΤ μπορεί να καθησυχάσει τους δύστροπους επενδυτές που ήδη θέτουν στο στόχαστρο άλλες χώρες με ευάλωτη δημοσιονομική κατάσταση, όπως είναι η Ισπανία και Πορτογαλία που επιβαρύνονται με υψηλό δημόσιο χρέος. Το κόστος ασφάλισης έναντι κινδύνου πτώχευσης του δημόσιου χρέους των συγκεκριμένων χωρών ανέβηκε στα ύψη τις περασμένες μέρες.Σε περίπτωση που τα προβλήματα του δημόσιου χρέους του Νότου επιδεινωθούν σε μεγαλύτερο βαθμό από ό,τι πιστεύεται, η Ευρώπη μπορεί να χρειαστεί το χρηματοπιστωτικό οπλοστάσιο του ΔΝΤ. «Είναι πολύ πιθανόν να χρειαστεί τελικά η συνδρομή του ΔΝΤ για την αποτροπή της διάδοσης του προβλήματος», δήλωσε πηγή του συμβουλίου του ΔΝΤ στο Ρόιτερ, προσθέτοντας ωστόσο ότι η Ευρώπη έχει καταστήσει ξεκάθαρο ότι θέλει να χειριστεί μόνη της το θέμα.Το πρόβλημα του ελληνικού χρέους έχει ενισχύσει τις πιέσεις τους στους υπόλοιπους της Ευρωζώνης να δείξουν ότι μπορούν να υποχρεώσουν την Αθήνα να πάρει τα οδυνηρά μέτρα που απαιτούνται για την εξυγίανση των δημοσιονομικών της. Οι Ευρωπαίοι σχεδιαστές πολιτικής και το ΔΝΤ συμφωνούν ότι είναι εντελώς απίθανη μια στάση πληρωμών της Ελλάδας, παράλληλα όμως τονίζουν ότι οι Έλληνες πρέπει να αναπτύξουν μια πειστική στρατηγική για την ανάκτηση του ελέγχου των δημοσίων δαπανών τους και για να αποδείξουν ότι μπορούν να εφαρμόσουν με προσήλωση το Πρόγραμμα Σταθερότητας.Οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι παραμένουν κατηγορηματικοί στο ότι θέλουν να χειριστούν το θέμα μόνοι τους. «Αυτό που είναι ξεκάθαρο είναι πως το ελληνικό ζήτημα είναι θέμα των Ευρωπαίων», δήλωσε ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε στα γερμανικά μέσα αυτή την εβδομάδα. «Δεν υπάρχει αμφιβολία πως η Ελλάδα δεν αφορά το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο».Αλλά εκτός Ευρωζώνης δεν παύουν να ενισχύονται οι ανησυχίες για το κόστος που θα έχει το ελληνικό πρόβλημα στις προοπτικές επέκτασης της Ευρωζώνης με την ακύρωση των φιλοδοξιών των κρατών της Βαλτικής για προσχώρηση στη ζώνη του ευρώ. Χαρακτηριστικά αναφέρονται οι δηλώσεις του Σουηδού υπουργού Οικονομικών Άντερ Μποργκ που σε συζήτηση για το ρόλο του ΔΝΤ στη διαχείριση της παρούσας κατάστασης είπε ότι η ανάμιξη του ΔΝΤ δεν πρέπει να είναι ‘ταμπού’. Οι σκανδιναβικές χώρες έχουν συμβάλει με 1.8 δις ευρώ στο πακέτο οικονομικής βοήθειας που χορήγησε το ΔΝΤ στη Λετονία.«Οι χρηματοπιστωτικές αγορές έχουν δείξει καθαρά τη δυσαρέσκειά τους για την κατάσταση στην Ελλάδα και υπάρχει κίνδυνος το πρόβλημα να απλωθεί και σε άλλες χώρες», δήλωσε ο πρόεδρος του Ινστιτούτου Οικονομικής Πολιτικής της Οξφόρδης Ντομένικο Λομπάρντι. «Πρόκειται για μια πολιτική απόφαση και όχι για απόφαση που αφορά την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα γιατί δεν υπάρχει ρήτρα που να προβλέπει τη δυνατότητα οικονομικής συνδρομής της ΕΚΤ προς μια χώρα στην καταστατική χάρτα της», πρόσθεσε. Αυτό αφήνει έναν ρόλο για το ΔΝΤ».Ο Λομπάρντι, που είναι πρώην μέλος του Δ.Σ. του ΔΝΤ, πιστεύει ότι η εμπλοκή του Ταμείου θα διευκολύνει την υποχώρηση των πιέσεων στις χρηματοπιστωτικές αγορές. Ο ίδιος τόνισε ότι το ΔΝΤ όχι μόνο μπορεί να παράσχει οικονομική συνδρομή στην Ελλάδα μέσω ενός προκαταρκτικού διακανονισμού, αλλά και του είναι πολιτικά πιο εύκολο να παρακολουθήσει αν η Αθήνα τηρεί τις δεσμεύσεις της για δημοσιονομικές μεταρρυθμίσεις μέσα από κάποιου τύπου ‘ενισχυμένη εποπτεία’. Η ‘επισφράγιση της συμφωνίας’ από το ΔΝΤ θα βοηθήσει να ηρεμήσουν οι αγορές, πρόσθεσε ο Λομπάρντι. «Η Ε.Ε. δεν έχει τη δομή και τον κόσμο που μπορεί να το κάνει αυτό. Και παρά τα λάθη του, το ΔΝΤ γνωρίζει καλά και να επιτυγχάνει συμφωνίες και να διασφαλίζει την προσήλωση των κυβερνήσεων στους όρους των εν λόγω συμφωνιών», είπε ο Σάιμον Τζόνσον, πρώην επικεφαλής οικονομολόγος του ΔΝΤ.Πόσα λεφτάΗ επίσημη γραμμή του ΔΝΤ σε ό,τι αφορά την Ελλάδα είναι ότι σε περίπτωση που του ζητηθεί από την ΕΕ, το ίδιο είναι πρόθυμο να βοηθήσει την Αθήνα. Ο Διευθυντής του ΔΝΤ Ντομινίκ Στρος Καν δήλωσε την περασμένη βδομάδα ότι το Ταμείο είναι έτοιμο να παρέμβει αν χρειαστεί. Καθώς αναφέρεται, ο πρώην υπουργός οικονομικών της Γαλλίας προσβλέπει να συμμετάσχει ως υποψήφιος στην γαλλική προεδρική εκλογή του 2011 που θα τον φέρει αντιμέτωπο με τον σημερινό πρόεδρο Νικολά Σαρκοζί, οπότε προσδοκά πως τυχόν συνδρομή του στη σωτηρία της Ευρωζώνης θα του δώσει πολιτικούς πόντους.Τα περιθώρια δανεισμού της Ελλάδας, όπως προκύπτουν από την ποσόστωσή της στο ΔΝΤ, ανέρχονται σε μόλις 500 εκατ. δολάρια. Πρόκειται για σταγόνα στον ωκεανό σε σύγκριση με το εκτιμώμενο έλλειμμα της χώρας που βρίσκεται μεταξύ των 50 και των 70 δις δολαρίων. Παρόλα αυτά, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, η οικονομική συνδρομή που το Ταμείο ενδέχεται να χορηγήσει στην Ελλάδα κυμαίνεται μεταξύ 23 και 25 δις ευρώ κι αυτό προκύπτει περισσότερο από τις ανάγκες αναχρηματοδότησης του χρέους της χώρας που έχουν προγραμματιστεί για τον Μάιο παρά από κάποιες συγκεκριμένες προτάσεις του ΔΝΤ.
ΣΟΦΟΚΛΕΟΥΣ 10
Όπως δήλωσαν χτες γερμανικές πηγές στο πρακτορείο Ρόιτερ, οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις συμφώνησαν καταρχήν να συνδράμουν την Ελλάδα, σε μια κίνηση που θα αποτελέσει το πρώτο εγχείρημα διάσωσης ενός κράτους μέλους της Ευρωζώνης στην 11χρονη ιστορία του κοινού νομίσματος.
Αλλά σύμφωνα με πηγές του ΔΝΤ και αναλυτές, η συνδρομή των Ευρωπαίων εταίρων της Ελλάδας ίσως να μην αποδειχτεί επαρκής για την τιθάσευση των ανησυχιών των επενδυτών και την αποτροπή της διάδοσης της αναταραχής σε άλλες χώρες του ευρωπαϊκού Νότου.Η Ευρώπη βλέπει ακόμη πολύ αρνητικά το ενδεχόμενο μιας προσφυγής στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο φοβούμενη το πολιτικό κόστος. Αλλά θα μπορούσε τουλάχιστον να χρησιμοποιήσει την εμπειρία του οργανισμού, που έχει διαχειριστεί αμέτρητες κρίσεις δημόσιου χρέους και ήδη προσφέρει τεχνική βοήθεια στην Ελλάδα. Για τους περισσότερους Ευρωπαίους ηγέτες ενδεχόμενη προσφυγή στο ΔΝΤ θα ισοδυναμούσε με ‘συνθηκολόγηση με την Ουάσινγκτον, με ολοκληρωτική πολιτική παραίτηση’, υπογραμμίζει ο Πολ ντε Γκρόιβ, καθηγητής Οικονομικών στο Καθολικό Πανεπιστήμιο Λόιβεν του Βελγίου. Αλλά η εμπλοκή του ΔΝΤ μπορεί να καθησυχάσει τους δύστροπους επενδυτές που ήδη θέτουν στο στόχαστρο άλλες χώρες με ευάλωτη δημοσιονομική κατάσταση, όπως είναι η Ισπανία και Πορτογαλία που επιβαρύνονται με υψηλό δημόσιο χρέος. Το κόστος ασφάλισης έναντι κινδύνου πτώχευσης του δημόσιου χρέους των συγκεκριμένων χωρών ανέβηκε στα ύψη τις περασμένες μέρες.Σε περίπτωση που τα προβλήματα του δημόσιου χρέους του Νότου επιδεινωθούν σε μεγαλύτερο βαθμό από ό,τι πιστεύεται, η Ευρώπη μπορεί να χρειαστεί το χρηματοπιστωτικό οπλοστάσιο του ΔΝΤ. «Είναι πολύ πιθανόν να χρειαστεί τελικά η συνδρομή του ΔΝΤ για την αποτροπή της διάδοσης του προβλήματος», δήλωσε πηγή του συμβουλίου του ΔΝΤ στο Ρόιτερ, προσθέτοντας ωστόσο ότι η Ευρώπη έχει καταστήσει ξεκάθαρο ότι θέλει να χειριστεί μόνη της το θέμα.Το πρόβλημα του ελληνικού χρέους έχει ενισχύσει τις πιέσεις τους στους υπόλοιπους της Ευρωζώνης να δείξουν ότι μπορούν να υποχρεώσουν την Αθήνα να πάρει τα οδυνηρά μέτρα που απαιτούνται για την εξυγίανση των δημοσιονομικών της. Οι Ευρωπαίοι σχεδιαστές πολιτικής και το ΔΝΤ συμφωνούν ότι είναι εντελώς απίθανη μια στάση πληρωμών της Ελλάδας, παράλληλα όμως τονίζουν ότι οι Έλληνες πρέπει να αναπτύξουν μια πειστική στρατηγική για την ανάκτηση του ελέγχου των δημοσίων δαπανών τους και για να αποδείξουν ότι μπορούν να εφαρμόσουν με προσήλωση το Πρόγραμμα Σταθερότητας.Οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι παραμένουν κατηγορηματικοί στο ότι θέλουν να χειριστούν το θέμα μόνοι τους. «Αυτό που είναι ξεκάθαρο είναι πως το ελληνικό ζήτημα είναι θέμα των Ευρωπαίων», δήλωσε ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε στα γερμανικά μέσα αυτή την εβδομάδα. «Δεν υπάρχει αμφιβολία πως η Ελλάδα δεν αφορά το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο».Αλλά εκτός Ευρωζώνης δεν παύουν να ενισχύονται οι ανησυχίες για το κόστος που θα έχει το ελληνικό πρόβλημα στις προοπτικές επέκτασης της Ευρωζώνης με την ακύρωση των φιλοδοξιών των κρατών της Βαλτικής για προσχώρηση στη ζώνη του ευρώ. Χαρακτηριστικά αναφέρονται οι δηλώσεις του Σουηδού υπουργού Οικονομικών Άντερ Μποργκ που σε συζήτηση για το ρόλο του ΔΝΤ στη διαχείριση της παρούσας κατάστασης είπε ότι η ανάμιξη του ΔΝΤ δεν πρέπει να είναι ‘ταμπού’. Οι σκανδιναβικές χώρες έχουν συμβάλει με 1.8 δις ευρώ στο πακέτο οικονομικής βοήθειας που χορήγησε το ΔΝΤ στη Λετονία.«Οι χρηματοπιστωτικές αγορές έχουν δείξει καθαρά τη δυσαρέσκειά τους για την κατάσταση στην Ελλάδα και υπάρχει κίνδυνος το πρόβλημα να απλωθεί και σε άλλες χώρες», δήλωσε ο πρόεδρος του Ινστιτούτου Οικονομικής Πολιτικής της Οξφόρδης Ντομένικο Λομπάρντι. «Πρόκειται για μια πολιτική απόφαση και όχι για απόφαση που αφορά την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα γιατί δεν υπάρχει ρήτρα που να προβλέπει τη δυνατότητα οικονομικής συνδρομής της ΕΚΤ προς μια χώρα στην καταστατική χάρτα της», πρόσθεσε. Αυτό αφήνει έναν ρόλο για το ΔΝΤ».Ο Λομπάρντι, που είναι πρώην μέλος του Δ.Σ. του ΔΝΤ, πιστεύει ότι η εμπλοκή του Ταμείου θα διευκολύνει την υποχώρηση των πιέσεων στις χρηματοπιστωτικές αγορές. Ο ίδιος τόνισε ότι το ΔΝΤ όχι μόνο μπορεί να παράσχει οικονομική συνδρομή στην Ελλάδα μέσω ενός προκαταρκτικού διακανονισμού, αλλά και του είναι πολιτικά πιο εύκολο να παρακολουθήσει αν η Αθήνα τηρεί τις δεσμεύσεις της για δημοσιονομικές μεταρρυθμίσεις μέσα από κάποιου τύπου ‘ενισχυμένη εποπτεία’. Η ‘επισφράγιση της συμφωνίας’ από το ΔΝΤ θα βοηθήσει να ηρεμήσουν οι αγορές, πρόσθεσε ο Λομπάρντι. «Η Ε.Ε. δεν έχει τη δομή και τον κόσμο που μπορεί να το κάνει αυτό. Και παρά τα λάθη του, το ΔΝΤ γνωρίζει καλά και να επιτυγχάνει συμφωνίες και να διασφαλίζει την προσήλωση των κυβερνήσεων στους όρους των εν λόγω συμφωνιών», είπε ο Σάιμον Τζόνσον, πρώην επικεφαλής οικονομολόγος του ΔΝΤ.Πόσα λεφτάΗ επίσημη γραμμή του ΔΝΤ σε ό,τι αφορά την Ελλάδα είναι ότι σε περίπτωση που του ζητηθεί από την ΕΕ, το ίδιο είναι πρόθυμο να βοηθήσει την Αθήνα. Ο Διευθυντής του ΔΝΤ Ντομινίκ Στρος Καν δήλωσε την περασμένη βδομάδα ότι το Ταμείο είναι έτοιμο να παρέμβει αν χρειαστεί. Καθώς αναφέρεται, ο πρώην υπουργός οικονομικών της Γαλλίας προσβλέπει να συμμετάσχει ως υποψήφιος στην γαλλική προεδρική εκλογή του 2011 που θα τον φέρει αντιμέτωπο με τον σημερινό πρόεδρο Νικολά Σαρκοζί, οπότε προσδοκά πως τυχόν συνδρομή του στη σωτηρία της Ευρωζώνης θα του δώσει πολιτικούς πόντους.Τα περιθώρια δανεισμού της Ελλάδας, όπως προκύπτουν από την ποσόστωσή της στο ΔΝΤ, ανέρχονται σε μόλις 500 εκατ. δολάρια. Πρόκειται για σταγόνα στον ωκεανό σε σύγκριση με το εκτιμώμενο έλλειμμα της χώρας που βρίσκεται μεταξύ των 50 και των 70 δις δολαρίων. Παρόλα αυτά, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, η οικονομική συνδρομή που το Ταμείο ενδέχεται να χορηγήσει στην Ελλάδα κυμαίνεται μεταξύ 23 και 25 δις ευρώ κι αυτό προκύπτει περισσότερο από τις ανάγκες αναχρηματοδότησης του χρέους της χώρας που έχουν προγραμματιστεί για τον Μάιο παρά από κάποιες συγκεκριμένες προτάσεις του ΔΝΤ.
ΣΟΦΟΚΛΕΟΥΣ 10
Δημοσίευση σχολίου