Παναγιώτης Νάστος"ΟΠούτιν έκανε ένα σπάνιο διεθνές ταξίδι στο Ιράν εν μέσω απομόνωσης από τη Δύση", είναι ο τίτλος
άρθρου του Διεθνούς έγκριτου ΜΜΕ washingtonpost, του οποίου τα κυριότερα σημεία είναι τα ακόλουθα:
"Ο Πούτιν συναντήθηκε με τον Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, τον ανώτατο ηγέτη του Ιράν, και τον Ιρανό Πρόεδρο Ebrahim Raisi αμέσως μετά την άφιξή του στην Τεχεράνη, και στη συνέχεια με τον Τούρκο Πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Αργότερα το βράδυ, είχε συνομιλίες τόσο με τον Ραΐσι όσο και με τον Ερντογάν, μέρος του πρώτου ταξιδιού του εκτός της πρώην Σοβιετικής Ένωσης από την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο.
Συμπέρασμα 1ο
Το γεγονός ότι ο Πούτιν συναντήθηκε αρχικά με τους Ιρανούς Αξιωματούχους και στη συνέχεια με τον Ερντογάν, υποδηλώνει ξεχωριστή ατζέντα και διαφορετικά θέματα της Ρωσίας με τις δύο χώρες.
Ιράν-Ρωσία
"Ο Χαμενεΐ είπε ότι η Δύση δεν ήθελε η Ρωσία να είναι ισχυρή, περιγράφοντας τις Ηνωμένες Πολιτείες ως «πονηρές» και το ΝΑΤΟ ως «επικίνδυνο», σύμφωνα με τα κρατικά μέσα ενημέρωσης του Ιράν.
«Σε ότι αφορά την Ουκρανία, αν δεν αναλάμβανες την πρωτοβουλία, η άλλη πλευρά θα είχε ξεκινήσει τον πόλεμο», ανέφερε ο Χαμενεΐ, ανέφερε το IRNA, επαναλαμβάνοντας ένα κοινό σημείο συζήτησης από τον Πούτιν.
Ο Πούτιν συζήτησε επίσης το εμπόριο, την ενέργεια, τις μεταφορές και τη σύγκρουση στη Συρία στη συνάντησή του με τον Ραΐσι, ο οποίος αναδεικνύεται βασικός σύμμαχος της Μόσχας.
Ο Πούτιν παραδέχτηκε τη Δευτέρα σε συνάντηση με κυβερνητικούς αξιωματούχους ότι οι δυτικές κυρώσεις είχαν δημιουργήσει «κολοσσιαίες» δυσκολίες για τη ρωσική οικονομία.
Προσπάθησε να επεκτείνει το εμπόριο με την Κίνα, την Ασία και τη Μέση Ανατολή για να αντισταθμίσει την κατακόρυφη πτώση των εισαγωγών από τη Δύση.
Το μόνο άλλο διεθνές ταξίδι του Πούτιν από τον Φεβρουάριο ήταν στα τέλη του περασμένου μήνα, όταν πέταξε στο Τατζικιστάν και το Τουρκμενιστάν.
Στη συνάντησή του με τον Raisi, εξήρε τους αυξανόμενους εμπορικούς δεσμούς με το Ιράν, στέλνοντας ένα μήνυμα στο ρωσικό ακροατήριό του ότι ενώ οι δυτικές εταιρείες έχουν εγκαταλείψει τη χώρα σωρηδόν, η Μόσχα εξακολουθεί να έχει αξιόπιστους φίλους.
«Μπορούμε να καυχηθούμε για νούμερα ρεκόρ όσον αφορά την ανάπτυξη του εμπορίου», είπε ο Πούτιν.
Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ δήλωσε ότι η Ρωσία και το Ιράν έχουν συνηθίσει στις δυτικές κυρώσεις, τις οποίες αποκάλεσε το τίμημα της ανεξαρτησίας τους.
«Το Ιράν υφίσταται κυρώσεις διαφόρων ειδών για δεκαετίες… τις οποίες, όπως πρέπει να τονίσουμε ευθέως, θεωρούμε απολύτως παράνομες από τη σκοπιά του διεθνούς δικαίου», είπε ο Πεσκόφ σε σχόλια σε ιρανικά μέσα ενημέρωσης που μεταδόθηκαν στη ρωσική κρατική τηλεόραση.
Είπε ότι η βελτίωση των σχέσεων με το Ιράν είναι «μια μακροπρόθεσμη γραμμή της εξωτερικής μας πολιτικής», προσθέτοντας ότι πιθανώς θα υπογραφεί μια συμφωνία στρατηγικής συνεργασίας τους επόμενους μήνες.
Ο Λευκός Οίκος έχει εκφράσει ανησυχίες ότι η Ρωσία θέλει να αποκτήσει οπλισμένα μη επανδρωμένα αεροσκάφη από το Ιράν για χρήση στην Ουκρανία, αλλά ο Πεσκόφ είπε ότι αυτό δεν ήταν στην ημερήσια διάταξη της Τεχεράνης.
Ο εκπρόσωπος του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας, Τζον Κίρμπι, δήλωσε στους δημοσιογράφους την Τρίτη ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν έχουν αποδείξεις ότι η πώληση μη επανδρωμένων αεροσκαφών μεταξύ των χωρών έχει ολοκληρωθεί ακόμη."
Συμπέρασμα 2ο
Από τα παραπάνω διαφαίνεται ότι κοινός εχθρός Ρωσίας και Ιράν είναι ΗΠΑ και ΝΑΤΟ, ότι οι δύο χώρες θα υπογράψουν συμφωνία στρατηγικής συνεργασίας γεγονός που σημαίνει εφεξής κοινή στάση σε όλα τα θέματα από τις δύο χώρες, με περαιτέρω εμβάθυνση σε εμπόριο, ενέργεια, μεταφορές και στρατιωτικό υλικό, με την Τεχεράνη να είναι πολύ κοντά στην πώληση drone στη Μόσχα.
Η συνάντηση Ερντογάν -Πούτιν
"Η παρουσία του Ερντογάν, ο οποίος προσπάθησε να τοποθετηθεί ως μεσολαβητής μεταξύ Μόσχας και Κιέβου, ενίσχυσε τις ελπίδες ότι θα μπορούσε να βοηθήσει στην οικοδόμηση της προόδου που σημειώθηκε την περασμένη εβδομάδα στην Τουρκία, όταν η Ρωσία και η Ουκρανία συμφώνησαν σε προκαταρκτικά μέτρα που θα επιτρέψουν την επανέναρξη των αποστολών σιτηρών από Ουκρανικά λιμάνια.
Η Ρωσία αποκλείει τις ναυτιλιακές γραμμές της Ουκρανίας στη Μαύρη Θάλασσα, συμπεριλαμβανομένου του μεγάλου λιμανιού της Οδησσού, συμβάλλοντας σε μια παγκόσμια επισιτιστική κρίση καθώς η τιμή του ψωμιού, του μαγειρικού λαδιού και των λιπασμάτων εκτοξεύεται στα ύψη.
Περισσότερα από 100 πλοία φορτωμένα με σιτηρά υπολογίζεται ότι έχουν κολλήσει στο λιμάνι ή στη θάλασσα.
Αξιωματούχοι του ΟΗΕ, οι οποίοι επίσης βοηθούν στη διαμεσολάβηση της συμφωνίας για τα σιτηρά μεταξύ της Ουκρανίας και της Ρωσίας, δήλωσαν ότι χρειάζεται να γίνει περισσότερη δουλειά. Κατά τη διάρκεια ενημέρωσης των δημοσιογράφων τη Δευτέρα, ο Φαρχάν Χακ, εκπρόσωπος του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ, είπε ότι «δεν έχουμε ιδιαίτερες προσδοκίες» ότι θα προκύψει συμφωνία σιτηρών από την τριμερή συνάντηση στο Ιράν. Από τις συνομιλίες στην Κωνσταντινούπολη την περασμένη εβδομάδα, πρόσθεσε, «αισθανόμαστε ότι σταδιακά, έχει σημειωθεί λίγη περισσότερη πρόοδος, αλλά δεν υπάρχει τίποτα να ανακοινωθεί σε αυτό το στάδιο».
Ο Πούτιν εξέφρασε παρόμοια νότα στην αρχή της συνάντησής του με τον Ερντογάν, λέγοντας: «Είναι αλήθεια ότι δεν έχουν επιλυθεί ακόμη όλα τα ζητήματα, αλλά το γεγονός ότι υπάρχει κίνηση είναι ήδη καλό».
Οι ηγέτες συζήτησαν επίσης τα σχέδια της Τουρκίας για στρατιωτική εισβολή στη βόρεια Συρία, με στόχο μια πολιτοφυλακή υπό την ηγεσία των Κούρδων συμμάχων των ΗΠΑ. Η Άγκυρα λέει ότι η σχεδιαζόμενη επιχείρηση στοχεύει στην απώθηση μαχητών που συνδέονται με το Εργατικό Κόμμα του Κουρδιστάν ή PKK, το οποίο θεωρεί τρομοκρατική ομάδα.
Ωστόσο, οποιαδήποτε στρατιωτική επιχείρηση θα μπορούσε να φέρει την Τουρκία σε σύγκρουση με το Ιράν και τη Ρωσία, που είναι σύμμαχοι του Σύρου προέδρου Μπασάρ αλ Άσαντ και έχουν διατηρήσει στρατιωτικές δυνάμεις στη χώρα.
Ο Χαμενεΐ φάνηκε να δηλώνει τη δυσαρέσκειά του κατά τη διάρκεια συνάντησης με τον Ερντογάν την Τρίτη, λέγοντας ότι μια στρατιωτική επίθεση ήταν «σίγουρα εις βάρος της Συρίας, της Τουρκίας και της περιοχής».
Ένας βοηθός του Πούτιν, ο Γιούρι Ουσάκοφ, δήλωσε πριν από τις συναντήσεις της Τεχεράνης ότι η Ρωσία αντιτάχθηκε σε οποιαδήποτε ενέργεια που παραβίαζε την εδαφική ακεραιότητα της Συρίας.
Αλλά καθώς οι ηγέτες συγκεντρώθηκαν αργά την Τρίτη για να μιλήσουν στα μέσα ενημέρωσης, ο Ερντογάν απέκρουσε την αντίθεση της Ρωσίας και του Ιράν στα στρατιωτικά του σχέδια: «Ακούω από εσάς, αγαπητοί μου φίλοι, ότι καταλαβαίνετε τις ανησυχίες της Τουρκίας για την ασφάλεια. Είμαι ευγνώμων για αυτό. Ωστόσο, τα λόγια από μόνα τους δεν είναι γιατρειά στις πληγές».
Ο Ερντογάν επέκρινε επίσης τις επιθέσεις εναντίον αμάχων στην επαρχία Ιντλίμπ στη βορειοδυτική Συρία, που πραγματοποιούνται από τη Ρωσία ή τη συριακή κυβέρνηση, λέγοντας ότι «υπονομεύουν τις προσπάθειές μας για μια πολιτική λύση».
Η επίσκεψη του Πούτιν έρχεται λίγες μέρες αφότου ο Πρόεδρος Μπάιντεν επισκέφθηκε τη Σαουδική Αραβία και το Ισραήλ, όπου μίλησε για φόβους ότι η Κίνα και η Ρωσία επιδιώκουν να καλύψουν ένα κενό εξουσίας στη Μέση Ανατολή. «Δεν μπορούμε να το αφήσουμε να συμβεί», είπε την Παρασκευή στο Τελ Αβίβ.
«Υπάρχει μια πραγματικότητα στην περιοχή με τη Ρωσία στο κέντρο της», δήλωσε ο Βάλι Νασρ, καθηγητής Μέσης Ανατολής στη Σχολή Προηγμένων Διεθνών Σπουδών του Πανεπιστημίου Τζονς Χόπκινς.
«Αυτό έχει αντικρούσει την πεποίθηση των Ηνωμένων Πολιτειών ότι η δυναμική στην περιοχή αφορά το Ισραήλ και τους Άραβες να συναντηθούν εναντίον του Ιράν. Οι συναντήσεις Πούτιν-Ερντογάν-Ραΐσι δείχνουν ότι υπάρχουν άλλοι παίκτες και δυναμική πέρα από αυτές στο Ριάντ την περασμένη εβδομάδα».
Καθώς ξεκίνησαν οι συνομιλίες στην Τεχεράνη, η National Iranian Oil Co. (NIOC) και η ρωσική εταιρεία παραγωγής φυσικού αερίου Gazprom υπέγραψαν μνημόνιο συμφωνίας αξίας περίπου 40 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Η Gazprom θα βοηθήσει τη NIOC στην ανάπτυξη των κοιτασμάτων φυσικού αερίου Kish και North Pars καθώς και έξι κοιτασμάτων πετρελαίου, σύμφωνα με τη Shana, το πρακτορείο ειδήσεων του ιρανικού υπουργείου πετρελαίου.
Η Gazprom θα συμμετάσχει επίσης στην ολοκλήρωση έργων υγροποιημένου φυσικού αερίου και στην κατασκευή αγωγών εξαγωγής φυσικού αερίου.
Το Ιράν έχει τα δεύτερα μεγαλύτερα αποθέματα φυσικού αερίου στον κόσμο μετά τη Ρωσία, αλλά οι δυτικές κυρώσεις έχουν επιβραδύνει την ανάπτυξη των εξαγωγών."
Συμπέρασμα 3ο
Από τα παραπάνω συνάγεται ότι Ρωσία, Τουρκία και Ιράν δεσμεύτηκαν να συνεχίσουν τη συνεργασία τους για την «εξάλειψη των τρομοκρατών» στη Συρία, σε μια τριμερή δήλωση μετά τη συνάντηση των προέδρων τους στην Τεχεράνη.
Οι τρεις χώρες επιβεβαίωσαν την αποφασιστικότητα να συνεχίσουν τη συνεχιζόμενη συνεργασία τους για την τελική εξάλειψη τρομοκρατών ατόμων, ομάδων, επιχειρήσεων και οντοτήτων
Εξέφρασαν την αντίθεσή τους στην παράνομη κατάσχεση και μεταφορά εσόδων από πετρέλαιο που θα έπρεπε να ανήκουν στη Συρία, στοχοποιώντας τις ΗΠΑ
Απέρριψαν επίσης κάθε προσπάθεια δημιουργίας νέων πραγματικοτήτων επί τόπου με το πρόσχημα της καταπολέμησης της τρομοκρατίας, συμπεριλαμβανομένων των παράνομων πρωτοβουλιών αυτοδιοίκησης, και εξέφρασαν την αποφασιστικότητά τους να σταθούν ενάντια στις αυτονομιστικές ατζέντες. στη Συρία.
Συνεπώς δεν συνηγορούν υπέρ της δημιουργίας κουρδικού ημιαυτόνομου κρατιδίου εντός Συρίας
Η Τουρκία έχει εξαπολύσει κύματα επιθέσεων στη Συρία από το 2016, με στόχο τους Κούρδους μαχητές καθώς και τους τζιχαντιστές του Ισλαμικού Κράτους.
Έχει επίσης υποστηρίξει τους Σύριους αντάρτες εναντίον της κυβέρνησης του προέδρου Μπασάρ αλ Άσαντ.
Το Ιράν και η Ρωσία εμπλέκονται επίσης στη σύγκρουση της Συρίας, αλλά υποστηρίζουν, αντί να αντιτίθενται στον Άσαντ.
«Θα πρέπει να γίνει κατανοητό ξεκάθαρα ότι δεν υπάρχει χώρος στο μέλλον της περιοχής μας για αυτονομιστικές τρομοκρατικές οργανώσεις», δήλωσε ο Ερντογάν στη σύνοδο κορυφής.«Θα συνεχίσουμε τον αγώνα μας κατά των τρομοκρατικών οργανώσεων στο επόμενο διάστημα», πρόσθεσε.
Δεν είναι σαφές ωστόσο, εάν η τριμερής δήλωση στο τέλος της συνόδου κορυφής αντανακλούσε οποιαδήποτε αλλαγή στη θέση του Ιράν και της Ρωσίας σε μια τουρκική επίθεση.
Διαπιστώσεις-Τελικά συμπεράσματα
Ο Ερντογάν προσπάθησε να πουλήσει την εκδούλευσή του για τα σιτηρά της Ουκρανίας προς τον Πούτιν, προκειμένου να εκμαιεύσει σιωπηρή αποδοχή επέμβασης του τουρκικού στρατού στη Βόρεια Συρία κατά των Κούρδων του ΡΚΚ-YPG.
Ωστόσο δεν είναι σαφές εάν ο Τούρκος Πρόεδρος εκμαίευσε στο τέλος της συνόδου κορυφής τη συναίνεση του Ιράν και της Ρωσίας σε μια τουρκική επίθεση μεγάλης κλίμακας.
Εκτίμησή μας είναι ότι μάλλον εξασφάλισε τη σιωπηρή τους στάση, οπότε και αναμένουμε μικρής κλίμακας αρχικά ενέργεια του τουρκικού στρατού στη Βόρεια Συρία.
Εντούτοις είναι βέβαιο ότι και οι τρείς χώρες συμφώνησαν στην μη αποδοχή δημιουργίας αυτόνομης κουρδικής οντότητας στη Συρία .
Επίσης δεν επιθυμούν συνέχεια προσπορισμού οικονομικών οφελών από τις ΗΠΑ-Κούρδους από το Συριακό πετρέλαιο
Κλείνοντας επισημαίνουμε ότι ο Ερνογάν συνεχίζει τη διπρόσωπη πολιτική του σε σχέση με ΗΠΑ-ΝΑΤΟ-Ισραήλ , συναποφαζίζοντας με τους εχθρούς αυτών Ρωσία-Ιράν για σοβαρά γεωπολιτικά θέματα.
Εννοείτε ότι η πόρτα του Ισραήλ θα πρέπει να θεωρείται ερμητικά κλειστή για την Τουρκία, μετά τη σύμπραξή της στον άξονα Ρωσίας-Ιράν, αφού το τελευταίο αποτελεί θανάσιμο εχθρό του.
Τέλος αναφορικά με την δημιουργία του ΝΑΤΟ-Μ. Ανατολής από ΗΠΑ-Ισραήλ, βλέπουμε ότι σχηματίζεται αντίθετος πόλος με προεξέχουσες Ρωσία-Ιράν και Τουρκία.
Μετά από αυτά περιμένει ο Ερντογάν οι ΗΠΑ να του δώσουν F-16 και μάλιστα με λευκή επιταγή;
Μάλλον όχι.
Εννοείται ότι η πόρτα του Ισραήλ θα πρέπει να θεωρείται ερμητικά κλειστή για την Τουρκία, μετά τη σύμπραξή της στον άξονα Ρωσίας-Ιράν