Τζούμης Αντιστράτηγος ε.α.
Τον Οκτώβριο του 2018 ο Τούρκος υπουργός Άμυνας Χουλουσί Ακάρ επισκέφθηκε τη Λιβύη.
Κατά τη διάρκεια της επίσκεψης παρουσίασε χάρτες στη λιβυκή κυβέρνηση για να αποδείξει ότι η Ελλάδα επιχειρεί να σφετερισθεί την τουρκική υφαλοκρηπίδα αλλά και την λιβυκή από την οποία έχει «υφαρπάξει» 39.000 τ. χλμ.
Η διάθεση της Τουρκίας να παρέμβει στην οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών κατά τη διάρκεια της επίσκεψης Ακάρ συνοδεύτηκε από στρατιωτική στήριξη στον πρόεδρο της Λιβύης, Φαγιέζ Αλ Σαράτζ.
Το γεγονός αυτό έπρεπε να σημάνει «καμπανάκι κινδύνου» για την ελληνική πλευρά, καθόσον η Τουρκία πάντα μας προαναγγέλλει αυτά που πρόκειται να πράξει.
Πριν λίγες μέρες μετά τη συνάντηση Ερντογάν – Σαράτζ στην Κωνσταντινούπολη ανακοινώθηκε ότι υπεγράφησαν δύο μνημόνια που αφορούν τα ζητήματα θαλάσσης αλλά και θέματα στρατιωτικής συνεργασίας. Παρά το γεγονός ότι μέχρι σήμερα δεν έχει ανακοινωθεί επίσημα το περιεχόμενο των μνημονίων σύμφωνα με τις διαρροές που έχουν γίνει το μνημόνιο σχετικά με τις θαλάσσιες ζώνες αφορά τον καθορισμό αυτών στη Ν.Α. Μεσόγειο, λαμβάνοντας ως σημείο οριοθέτησης τις ακτές μεταξύ Τουρκίας και Λιβύης, αγνοώντας τα ενδιάμεσα ελληνικά νησιά και την επήρεια που έχουν αυτά στην υφαλοκρηπίδα ή την ΑΟΖ, αν η Ελλάδα ανακηρύξει και οριοθετήσει αυτή με τις γειτονικές χώρες.
Να επισημάνουμε ότι μετά την πτώση του Μουαμάρ Καντάφι το 2011 η Λιβύη ζει μέσα σε μια συνεχιζόμενη δίνη στρατιωτικών συγκρούσεων και αστάθειας.
Στη χώρα υπάρχουν δύο πόλοι εξουσίας που αντιμάχονται και βρίσκονται σε εμφύλια διένεξη
Από τη μια πλευρά ο Στρατηγός Χαλίφα Χάφταρ, υποστηριζόμενος κυρίως από την Αίγυπτο και από την άλλη ο Φαγιέζ Αλ Σαράτζ που έχει τη στήριξη της Τουρκίας.
Η κυβέρνηση «ειδικού σκοπού» με επικεφαλής τον Σαράτζ συγκροτήθηκε τον Δεκ. 2015, έπειτα από πολύμηνες διαπραγματεύσεις και υπογραφή συμφωνίας στο Σκιράτ του Μαρόκου υπό την αιγίδα του ΟΗΕ.
Η κυβέρνηση υπό τον Σαράτζ, μπορεί να είναι διεθνώς αναγνωρισμένη, αλλά ο στρατηγός Χάφταρ, είναι αυτός που ελέγχει το σύνολο σχεδόν της χώρας.
Από το 2011 έχει επιβληθεί εμπάργκο όπλων από τον ΟΗΕ στη Λιβύη, αλλά παρά την απαγόρευση η Τουρκία σύμφωνα με εκθέσεις του ΟΗΕ υπήρξε η βασική πηγή διακίνησης όπλων επί σειρά ετών, στην κυβέρνηση του Σαράτζ,
Μετά την υπογραφή των μνημονίων μεταξύ Ερντογάν – Σαράτζ αντιδράσεις υπήρξαν εκτός από την Ελλάδα, τόσο από την πλευρά της Αιγύπτου όσο και από το κοινοβούλιο της Λιβύης, το οποίο πρόσκειται στον Χάφταρ.
Σύμφωνα με ανακοίνωση που εξέδωσε χαρακτηρίζει τη συμφωνία «παράνομη και επικίνδυνη», καθώς επίσης «απειλή για την ειρήνη και την ασφάλεια στη Μεσόγειο».
Η κυβέρνηση «ειδικού σκοπού ή εθνικής ενότητας» υπό τον Σαράτζ σύμφωνα με την συμφωνία του Σκιράτ δεν έχει τη νομιμότητα να υπογράφει συμφωνίες και για το λόγο αυτό χρησιμοποιεί τη βιτρίνα του «μνημονίου».
Oι προθέσεις της Τουρκίας
Παρά το γεγονός ότι η υπογραφή του μνημονίου μεταξύ Τουρκίας - Λιβύης για την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών δεν παράγει νομικά αποτελέσματα καταδεικνύει την πρόθεση της Τουρκίας να «γκριζάρει» την περιοχή και να της προσφέρει την επιφανειακή «νομιμοποίηση» παρέμβασης σ΄ αυτή.
Η αμφισβήτηση της Τουρκίας σχετικά με την επήρεια των νησιών στην υφαλοκρηπίδα δεν προέκυψε ξαφνικά με την υπογραφή του μνημονίου με τη Λιβύη αλλά έχει εμφανιστεί από το 1973 με την ανακάλυψη του κοιτάσματος ΠΡΙΝΟΣ στη Θάσο. Στον πυρήνα της τουρκικής διεκδίκησης επί της υφαλοκρηπίδας βρίσκεται ο ισχυρισμός ότι τα νησιά δεν έχουν υφαλοκρηπίδα και κατά συνέπεια η οριοθέτησή της στο Αιγαίο, πρέπει να γίνει με βάση τη μέση γραμμή μεταξύ τουρκικών και των απέναντι παραλίων της ηπειρωτικής Ελλάδας.
Ενδεικτικό της μακρόπνοης τουρκικής στρατηγικής για τις θαλάσσιες ζώνες είναι η αμφισβήτηση της περιοχής νότια της Κρήτης που έχει δοθεί για έρευνα και εκμετάλλευση στην κοινοπραξία «Total - ExxonMobil - Ελληνικά Πετρέλαια ΕΛΠΕ» .
Τον Ιούνιο του 1996, κατά τη διάρκεια της νατοϊκής άσκησης «Dynamic-Mix», η Τουρκία εντελώς ξαφνικά και αναίτια έθεσε θέμα εξαίρεσης από την άσκηση της νήσου Γαύδου, ως περιοχή ακαθορίστου κυριότητας. Είχε προηγηθεί η κρίση των Ιμίων, με την οποία η Άγκυρα είχε φέρει στην επιφάνεια τη θεωρία περί «γκρίζων» ζωνών. Κατά την άποψη της Τουρκίας, ένας μεγάλος αριθμός νησιών, νησίδων και βραχονησίδων, τα περισσότερα από τα οποία είναι μέρος μικρών νησιωτικών συμπλεγμάτων, θεωρούνται περιοχές αμφισβητούμενης ιδιοκτησίας.
Στα υπόψη νησιά συμπεριλαμβάνονται και δέκα οκτώ, τα οποία είναι κατοικημένα, μεταξύ αυτών και η Γαύδος.
Δεν πρέπει λοιπόν να υπάρξει αιφνιδιασμός στο προσεχές μέλλον λαμβάνοντας υπόψη τη μέχρι σήμερα στρατηγική της Τουρκίας για τις θαλάσσιες ζώνες τη διεύρυνση των τουρκικών διεκδικήσεων και σε περιοχές πέραν αυτών που περιέχονται στο μνημόνιο που υπογράφηκε με τη Λιβύη
πηγή
Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου.