Η Ελλάδα θα αποκτήσει αρχικά 20 F-35A Lightning II το 2028 με συνολικό κόστος 3,47 δισεκ. ευρώ
Οι συνεχείς κρίκοι στην αλυσίδα των ατυχημάτων, που αντιμετωπίζουν τα μαχητικά F -35 των ΗΠΑ προβληματίζουν τις πολεμικές αεροπορίες ανά τον κόσμο που έχουν προμηθευτεί τα εν λόγω αεροσκάφη.
Υπενθυμίζεται πως η Ελλάδα θα αποκτήσει αρχικά 20 F-35A Lightning II το 2028 με συνολικό κόστος 3,47 δισεκ. ευρώ.
Ακόμη και μεταξύ των αμερικανικών αρχών η ίδια η κατασκευή του αεροσκάφους εγείρει πολλά ερωτηματικά.
Τον Μάρτιο 2024, το υπουργείο Άμυνας των ΗΠΑ ανακοίνωσε την πολυαναμενόμενη είδηση: το F-35 τέθηκε επιτέλους στην παραγωγή.
Οι εξαγωγές παίζουν σημαντικό ρόλο: η Ουάσιγκτον, στην πραγματικότητα, είναι ο κύριος χορηγός του προγράμματος, αλλά συμμετέχουν 16 άλλες χώρες: Μεγάλη Βρετανία, Ιταλία, Ολλανδία, Καναδάς, Αυστραλία, Δανία, Νορβηγία, Ιαπωνία, Νότια Κορέα, Βέλγιο, Πολωνία, Σιγκαπούρη, Φινλανδία, Γερμανία, Τσεχία και Ελβετία.
Το F-35 είναι το πιο ακριβό αεροσκάφος στην ιστορία
Το Αμερικανικό Λογιστικό Επιμελητήριο υπολογίζει το πρόγραμμα σε 1,7 τρισεκατομμύρια δολάρια.
Στο στάδιο ανάπτυξης, η Lockheed Martin σχεδίαζε να τα καταφέρει με ένα ποσό επτά φορές λιγότερο - 233 δισεκατομμύρια.
Το συνολικό κόστος του προγράμματος περιλαμβάνει την παραγωγή, χρήση και συντήρηση του μαχητικού.
Επιπλέον, το κύριο μέρος του κόστους - 1,3 δισεκατομμύρια - πέφτει στη συντήρηση του αεροσκάφους σε κατάσταση λειτουργίας.
Για δύο δεκαετίες, το F-35 έχει γίνει σύμβολο όχι μόνο της δύναμης και της φιλοδοξίας του αμερικανικού στρατιωτικού-βιομηχανικού συγκροτήματος, αλλά και του υψηλού κόστους και της μακροχρόνιας κατασκευής του.
Κάθε ώρα πτήσης κοστίζει 42.000 δολάρια.
Πολλά τα προβλήματα
Ωστόσο το πανάκριβο αεροσκάφος αντιμετωπίζει πολλά προβλήματα, που αποτυπώθηκαν στα συνεχή ατυχήματα των εν λόγω αεροσκαφών.
Τον Δεκέμβριο του 2022, ένα F-35B συνετρίβη κατά τη διάρκεια κάθετης προσγείωσης στο Φορτ Γουόρθ.
Πολλά αεροσκάφη είχαν ατυχήματα λόγω προβλημάτων λογισμικού.
Προβλήματα επίσης παρουσιάζονται και στην αορατότητα (stealth).
Προβλήματα παρουσιάστηκαν επίσης στην επίδειξη του πολυδιαφημισμένου κράνους, το οποίο κοστίζει όσο ένα σπορ αυτοκίνητο: 400 χιλιάδες δολάρια.
Και ο πίνακας οργάνων της οθόνης αφής στο πιλοτήριο, σύμφωνα με τους δοκιμαστές, συχνά δεν ανταποκρινόταν στα αγγίγματα —σύμφωνα με ορισμένα δεδομένα, στο 20% των περιπτώσεων.
Όλες αυτές οι αδυναμίες και τα προβλήματα συνθέτουν μια όχι πολύ ρόδινη εικόνα για την Ουάσιγκτον: τα περισσότερα F-35, σύμφωνα με αμερικανικά μέσα ενημέρωσης, δεν είναι έτοιμα για μάχη.
Γεγονός είναι ότι τόσο το γραφείο προγράμματος όσο και το Πεντάγωνο χρησιμοποιούν τη διατύπωση «ικανά για αποστολή» στις αναφορές τους για την κατάσταση των μαχητικών.
Δηλαδή, το αεροσκάφος μπορεί να πετάξει και να εκτελέσει ορισμένες μάχιμες αποστολές.
Πλήρης ετοιμότητα μάχης σημαίνει πλήρης ικανότητα για αποστολή.
Σύμφωνα με την έκθεση Σεπτεμβρίου του Λογιστικού Επιμελητηρίου, τα αεροσκάφη είναι μερικώς έτοιμα για μάχη - 54,69%, πλήρως έτοιμα για μάχη - 27,75%.
Αυτό είναι πολύ λιγότερο από αυτό που απαιτείται.
Η αλυσίδα των ατυχημάτων
Το αεροσκάφος υπέστη την πρώτη του συντριβή το 2018, 17 χρόνια μετά την ανάπτυξή του.
Το 2018, ένα μαχητικό αεροσκάφος F-35B του Σώματος Πεζοναυτών συνετρίβη στη Νότια Καρολίνα.
Το περιστατικό συνέβη σε νησί κοντά στο χωριό Grays Hill.
Το αεροσκάφος συνετρίβη κατά τη διάρκεια κανονικής εκπαιδευτικής άσκησης. Ο πιλότος εκτινάχθηκε με ασφάλεια πριν από τη συντριβή.
Στη συνέχεια, ο αμερικανικός στρατός καθήλωσε ολόκληρο τον στόλο των αεροσκαφών F-35 stealth.
Αργότερα, ανακαλύφθηκε ότι η αιτία του προβλήματος ήταν ένας ελαττωματικός σωλήνας καυσίμου.
Το επόμενο περιστατικό σημειώθηκε λίγο μετά το 2019, όταν ιαπωνικό F-35A συνετρίβη στη θάλασσα κατά τη διάρκεια μιας νυχτερινής εκπαιδευτικής πτήσης.
Ο πιλότος σκοτώθηκε στη συντριβή, προκαλώντας σοκ σε όλο τον κόσμο.
Η έρευνα για τη συντριβή ανέφερε ότι ο πιλότος Akinori Hosomi ήταν απίθανο να είχε προσπαθήσει να εκτιναχθεί από το αεροπλάνο του.
Ο ιαπωνικός στρατός απέδωσε την καταστροφή σε vertigo.
Τον Μάιο του 2020, ένα F-35 της Πολεμικής Αεροπορίας των ΗΠΑ πραγματοποίησε έκτακτη προσγείωση στην αεροπορική βάση Eglin στη Florida.
Την ώρα του ατυχήματος, ο πιλότος συμμετείχε σε μια τυπική νυχτερινή εκπαιδευτική πτήση.
Η Πολεμική Αεροπορία των ΗΠΑ ισχυρίστηκε αργότερα ότι το ατύχημα συνέβη λόγω λάθους του πιλότου καθώς και λόγω δυσλειτουργίας του εξοπλισμού του αεροσκάφους.
Μια άλλη συντριβή συνέβη λίγους μήνες αργότερα, τον Οκτώβριο του 2020, όταν ένα αεροσκάφος Marine F-35B συνετρίβη κοντά στην Ναυτική Αεροπορική Εγκατάσταση El Centro της Καλιφόρνια, μετά από σύγκρουση με ένα KC-130J στον αέρα κατά τη διάρκεια ανεφοδιασμού με καύσιμα στον αέρα.
Ο πιλότος του F-35B κατάφερε να εκτιναχθεί επιτυχώς από το αεροσκάφος αφού το KC-130J έκανε αναγκαστική προσγείωση στην Καλιφόρνια.
Τον Νοέμβριο του 2021, ένα βρετανικό F-35B συνετρίβη από το αεροπλανοφόρο HMS Queen Elizabeth στη Μεσόγειο Θάλασσα. Ο πιλότος εκτινάχθηκε με ασφάλεια από το αεροπλάνο.
Το 2022 ήταν ιδιαίτερα άσχημο για το F-35. Ένα F-35C του Πολεμικού Ναυτικού των ΗΠΑ προσέκρουσε στο κατάστρωμα του αεροπλανοφόρου Carl Vinson στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας. Σύμφωνα με πληροφορίες, επτά αμερικανοί στρατιωτικοί τραυματίστηκαν στο δυστύχημα.
Επίσης, τον Ιανουάριο του 2022, ο πιλότος ενός νοτιοκορεατικού μαχητικού αεροσκάφους F-35A πραγματοποίησε έκτακτη «κοιλιακή προσγείωση» σε αεροπορική βάση μετά από δυσλειτουργία του εξοπλισμού προσγείωσης λόγω ηλεκτρονικών προβλημάτων.
Τον Δεκέμβριο του 2022, ένα F-35B προσγειώθηκε στη γραμμή συναρμολόγησης της Lockheed Martin στο Φορτ Γουόρθ του Τέξας.
Το περιστατικό ώθησε τον κατασκευαστή Lockheed Martin να καθηλώσει αρκετά F-35 τουλάχιστον μέχρι τις αρχές Ιανουαρίου 2023 και να σταματήσει τις παραδόσεις του μαχητικού stealth στις ΗΠΑ και τους συμμάχους τους.
Η φετινή χρονιά δεν έμεινε χωρίς ατυχήματα.
Τον Μάιο του 2024, ένα μαχητικό F-35B Lightning II συνετρίβη κοντά στο Albuquerque International Sunport στο Νέο Μεξικό.
Ο πιλότος εκτινάχθηκε με ασφάλεια αλλά τραυματίστηκε.
Τα προβλήματα με τον κινητήρα
Το F-35 αντιμετωπίζει επιχειρησιακές δυσκολίες και λόγω των προβλημάτων που συνδέονται με τον κινητήρα του.
Aνώτατος αξιωματούχος των ΗΠΑ αποκάλυψε ότι οι κινητήρες Pratt & Whitney F135 που τροφοδοτούν τα μαχητικά αεροσκάφη F-35 παρουσιάζουν πρόβλημα.
Η συνεχής λειτουργία των κινητήρων σε υψηλότερες από τις αναμενόμενες θερμοκρασίες και οι αυξημένες δραστηριότητες συντήρησης και υλικοτεχνικής στήριξης υποβαθμίζουν τα συνολικά ποσοστά ετοιμότητας του F-35.
Ως αποτέλεσμα, ο αμερικανικός στρατός θεωρεί τις προτεινόμενες βελτιώσεις κινητήρα για όλους τους τύπους F-35 Joint Strike Fighter ως κρίσιμες, πρόσθεσε ο αξιωματούχος.
Κορυφαίοι στρατιωτικοί ηγέτες των ΗΠΑ υπογράμμισαν τις αδυναμίες του κινητήρα F135 όταν δικαιολόγησαν την απόφαση να αναληφθεί πρωτοβουλία για την αναβάθμιση του πυρήνα του κινητήρα (ECU) ενώπιον των μελών της υποεπιτροπής της Επιτροπής Ενόπλων Υπηρεσιών της Βουλής των Αντιπροσώπων.
Στην πρόταση προϋπολογισμού του Πενταγώνου για το οικονομικό έτος 2024, ο στρατός των ΗΠΑ απέρριψε την ιδέα της ανάπτυξης ενός εντελώς νέου κινητήρα για τα F-35, με βάση το Advanced Engine Transition Program (AETP), λόγω υψηλού αναμενόμενου κόστους και τεχνικών προκλήσεων.
Μειωμένη η ζωή του κινητήρα
Ο αμερικανικός στρατός θεωρεί σημαντική μια αναβάθμιση, επειδή το «Σύστημα Διαχείρισης Ισχύος και Θερμικής Διαχείρισης», που κατασκευάστηκε από τη Lockheed Martin, «δεν αποδίδει», οδηγώντας σε μειωμένη διάρκεια ζωής του κινητήρα.
Ο στόλος των μαχητικών αεροσκαφών F-35 του Πενταγώνου διαθέτει μόνο περίπου τα μισά αεροσκάφη που θεωρούνται ικανά για αποστολή, το οποίο είναι σημαντικά μικρότερο από τον στόχο του 65%, σύμφωνα με τον Εκτελεστικό Αξιωματικό του Προγράμματος F-35.
Κατά την πρώτη του εμφάνιση ενώπιον του Κογκρέσου ως εκτελεστικός αξιωματικός του προγράμματος F-35, ο υποστράτηγος της Πολεμικής Αεροπορίας Mike Schmidt εξέφρασε τη δυσαρέσκειά του που μόνο ο μισός στόλος των Ηνωμένων Πολιτειών Joint Strike Fighter είναι επιχειρησιακός από τον Φεβρουάριο του 2023, κάτι που περιέγραψε ως μη ικανοποιητική εικόνα.
Ο διευθυντής του προγράμματος είπε ότι από το 2023, ο μέσος μηνιαίος ρυθμός επιχειρησιακών αεροσκαφών στον στόλο με περισσότερα από 540 F-35 είναι 53,1%.
Αυτό δείχνει ότι τα εν λόγω αεροσκάφη μπορούν να εκτελέσουν ορισμένες από τις βασικές αποστολές τους, συμπεριλαμβανομένων των πτήσεων μάχης, εκπαίδευσης, δοκιμών και επίδειξης δύναμης.
Το ποσοστό αυτό υπολείπεται του στόχου του 65%. Σε γραπτή δήλωση, ο Schmidt ανέφερε ότι το ποσοστό των αεροσκαφών που μπορούν να εκτελέσουν τις αποστολές τους, ή το λεγόμενο ποσοστό ικανοτήτων πλήρους αποστολής, ήταν μικρότερο από 30%.
πηγήΟι απόψεις που αναφέρονται στο κείμενο είναι προσωπικές του αρθρογράφου και δεν εκφράζουν απαραίτητα τη θέση του Ellada simera.