Τα τρία πιθανά σενάρια για την λήξη του πολέμου
Ο κεντρικός παράγοντας στον πόλεμο του Ισραήλ κατά του Ιράν είναι ο Περσικός Κόλπος – ένας παράγοντας που θα μπορούσε να κρίνει την ισορροπία προς την παγκόσμια ασφάλεια ή να προκαλέσει έναν παγκόσμιο πόλεμο.
Αυτό το σενάριο είναι ακριβώς αυτό που η Τεχεράνη έχει ορίσει ως «στρατηγική κόκκινη γραμμή».
Οποιαδήποτε εξέλιξη ή ένταση στον Περσικό Κόλπο που απειλεί τα συμφέροντα του Ιράν θα κλιμακώσει άμεσα την ισραηλινή επιθετικότητα από μια περιφερειακή σύγκρουση σε παγκόσμια κρίση.
Το πρωί της 13ης Ιουνίου 2025, το Ισραήλ εξαπέλυσε μια τεράστια και πρωτοφανή επίθεση σε στόχους μέσα στο Ιράν, πυροδοτώντας μια από τις πιο έντονες άμεσες αντιπαραθέσεις με την Ισλαμική Δημοκρατία, βυθίζοντας και πάλι τη Δυτική Ασία σε αναταραχή.
Μόλις μια μέρα αργότερα, στις 14 Ιουνίου, το Ιράν αντέτεινε με μια καταιγίδα βαλλιστικών πυραύλων και επιθετικών drones που έπληξαν βαθιά μέσα στις κατεχόμενες περιοχές.
Η αντεπίθεση της Τεχεράνης όχι μόνο κατέστρεψε τις εκτιμήσεις ασφαλείας της περιοχής, αλλά και άλλαξε ριζικά τη στρατηγική σκέψη των παγκόσμιων παραγόντων.
Τώρα, καθώς ο πόλεμος εισέρχεται στην πέμπτη μέρα του, τα drones και οι πύραυλοι του Ιράν έχουν σαρώσει εκτενείς περιοχές του Ισραήλ, υπονομεύοντας σοβαρά το πολυδιαφημισμένο Σιδηρούν Σώμα (Iron Dome) και άλλα ισραηλινά συστήματα άμυνας.
Μέσα σε αυτή την καταστροφή, το κοινό παραμένει επικεντρωμένο σε ένα επείγον ερώτημα: Πώς – και πότε – θα τελειώσει αυτός ο πόλεμος;
Ποια πιθανά σενάρια υπάρχουν για αυτήν τη στρατιωτική σύγκρουση;
Πριν απαντηθεί αυτό, είναι απαραίτητο να γίνει μια ανασκόπηση των εξελίξεων στο πεδίο της μάχης.
Ποιος τελικά ήταν ο στόχος του Ισραήλ;
Τα αποδεικτικά στοιχεία στο πεδίο και η ανάλυση ασφαλείας υποδεικνύουν ότι ο στόχος του Ισραήλ ήταν πολύ μεγαλύτερος από το να πλήξει τις πυρηνικές εγκαταστάσεις ή τα στρατιωτικά κέντρα του Ιράν.
Μέσω μιας εκστρατείας στοχευμένων δολοφονιών και ισχυρών χτυπημάτων, ο πραγματικός στόχος του καθεστώτος ήταν να παραλύσει το σύστημα λήψης αποφάσεων του Ιράν με ένα τεράστιο ψυχολογικό και δομικό σοκ.
Η αποδιοργάνωση των ανώτερων αξιωματούχων, η αποσταθεροποίηση της ηγεσίας και η πρόκληση μιας μορφής «στρατηγικής παράλυσης» ήταν όλα μέρη αυτού του σχεδίου.
Για να το πετύχει, το Ισραήλ επένδυσε μήνες στην προετοιμασία επιχειρήσεων πληροφοριών και περίμενε την κατάλληλη στιγμή για να παραδώσει ένα καταστροφικό πλήγμα στην ασφάλεια.
Εκμεταλλεύτηκε διπλωματικές κινήσεις των ΗΠΑ που δημιούργησαν μια ψευδή ατμόσφαιρα διαπραγματεύσεων, επιτρέποντας στο Τελ Αβίβ να προετοιμαστεί πλήρως για την επίθεση – μια χαρακτηριστική κίνηση του υβριδικού πολέμου, που συνδυάζει πληροφορίες, ψυχολογικό πόλεμο και συμβατική στρατιωτική δράση.
Παρά τη σοβαρότητα αυτών των επιθέσεων, το Ιράν εξαπέλυσε μια εξαιρετικά συντονισμένη αντεπίθεση που περιλάμβανε drones, πυραύλους και κυβερνοεπιθέσεις.
Μέσα σε μόλις τρεις μέρες, εκατοντάδες βαλλιστικοί πύραυλοι και UAVs έπληξαν κρίσιμους ισραηλινούς στόχους σε Τελ Αβίβ, Χάιφα και άλλες βασικές περιοχές.
Προηγμένα ισραηλινά συστήματα, όπως το Σιδηρούν Σώμα και το Σλίνγκ του Δαβίδ (David's Sling), απέτυχαν να αποτρέψουν σημαντική ζημιά.
Η Τεχεράνη ξεκαθάρισε ότι αυτή ήταν απλώς μια «αρχική τιμωρία» και προειδοποίησε για πολύ σφοδρότερες αντιδράσεις εάν το Ισραήλ – ή οποιαδήποτε εξωτερική δύναμη – τολμούσε να επαναλάβει ή να επεκτείνει την επιθετικότητα.
Ταυτόχρονα, οι υπηρεσίες πληροφοριών του Ιράν άρχισαν να ανακαλύπτουν στοιχεία του ισραηλινού κατασκοπευτικού δικτύου που ευθυνόταν για το συντονισμό των επιθέσεων.
Οι αρχές πιστεύουν ότι αυτό το δίκτυο σύντομα θα εκτεθεί πλήρως, θα διαλυθεί ή θα εξουδετερωθεί.
Περσικός Κόλπος: Κλειδί για τον πόλεμο ή για την παγκόσμια σταθερότητα;
Σε αυτό το ασταθές περιβάλλον, οι ισραηλινές επιθέσεις στις ενεργειακές υποδομές και τα νότια λιμάνια του Ιράν, κοντά στον Περσικό Κόλπο, θα μπορούσαν να αλλάξουν δραματικά τη φύση της σύγκρουσης.
Ένα από τα πιο σημαντικά σενάρια είναι η είσοδος του Περσικού Κόλπου στον στρατιωτικό υπολογισμό.
Εάν το Ισραήλ πλήξει τα ιρανικά συμφέροντα σε αυτή την περιοχή, ο πόλεμος θα μετακινηθεί σε νέα φάση – με άμεσες συνέπειες για την παγκόσμια ασφάλεια.
Οι διαταραχές στη ναυτιλία και τη μεταφορά ενέργειας θα μπορούσαν να κλιμακώσουν τη σύγκρουση από μια περιφερειακή αντιπαράθεση σε μια πλήρη παγκόσμια κρίση.
Αυτό ακριβώς αναγνωρίζει το Ιράν ως τη στρατηγική του κόκκινη γραμμή.
Όπως υπενθύμισε ο Υπουργός Εξωτερικών του Ιράν, Abbas Araghchi σε συνάντηση με ξένους διπλωμάτες στην Τεχεράνη, «οποιαδήποτε αλλαγή στον Περσικό Κόλπο που θέτει σε κίνδυνο τα ιρανικά συμφέροντα θα μετατρέψει άμεσα την ισραηλινή επιθετικότητα από ένα περιφερειακό περιστατικό σε παγκόσμια έκτακτη ανάγκη».
Η ευθύνη για ένα τέτοιο επικίνδυνο σενάριο θα βαρύνει αποκλειστικά το Ισραήλ.
Πράγματι, ο Περσικός Κόλπος είναι ο βασικός άξονας γύρω από τον οποίο περιστρέφονται τα στρατηγικά σχέδια του Ισραήλ – και η παγκόσμια ενεργειακή σταθερότητα.
Αυτός ο μοναδικός παράγοντας θα μπορούσε να καθορίσει το μέλλον: ασφάλεια ή καταστροφή.
Προβλέποντας το μέλλον: Σενάρια σε έναν πολυεπίπεδο πόλεμο
Σε αντίθεση με τις παραδοσιακές αναλύσεις που παρουσιάζουν μεμονωμένα σενάρια για τη σύγκρουση Ιράν-Ισραήλ, η τρέχουσα δυναμική του πεδίου μάχης δείχνει ότι τα σενάρια επικαλύπτονται και ενισχύονται το ένα το άλλο.
Αυτό που παρακολουθούμε είναι ένας πολυεπίπεδος υβριδικός πόλεμος, ένα περίπλοκο παζλ που περιλαμβάνει άμεσο πόλεμο, συγκρούσεις με παραστρατιωτικές δυνάμεις, διπλωματική πίεση και μια υποβόσκουσα «ψυχρή ειρήνη» – όλα να εξελίσσονται ταυτόχρονα.
Ωστόσο, η αναγνώριση κάθε σεναρίου είναι ζωτικής σημασίας για την κατανόηση του τι έπεται.
Ο υβριδικός πόλεμος ως κυρίαρχο πλαίσιο
Το τρέχον επίπεδο εχθροπραξιών δείχνει ξεκάθαρα έναν υβριδικό πόλεμο – συνεχείς κυβερνοεπιθέσεις, επιθέσεις με drones, επιθέσεις στα μέσα ενημέρωσης και διπλωματικές κινήσεις που σταθερά διαβρώνουν τη σταθερότητα της περιοχής.
Αυτός ο ατέρμονος πόλεμος φθοράς έχει αντικαταστήσει τους παραδοσιακούς πλήρους κλίμακας πολέμους.
Ωστόσο, ένα τέτοιο σενάριο δεν είναι βιώσιμο, καθώς το Ισραήλ γνωρίζει καλά τις στρατιωτικές δυνατότητες του Ιράν και ξέρει ότι δεν μπορεί να αντέξει έναν παρατεταμένο υψηλής έντασης πόλεμο.
Άνοιγμα περιφερειακών μετώπων για αύξηση της πίεσης
Σε ένα δεύτερο σενάριο, το Ιράν θα μπορούσε να ενεργοποιήσει τους περιφερειακούς συμμάχους του και να ανοίξει νέα μέτωπα κατά του Ισραήλ.
Επιθέσεις με drones και πυραύλους από το Λίβανο, την Υεμένη, το Ιράκ ή τη Συρία θα αναγκάσουν το Ισραήλ να πολεμήσει σε πολλαπλά μέτωπα, εξαντλώντας την άμυνά του και τους πόρους του.
Μια εύθραυστη εκεχειρία πάνω από ένα πεδίο μάχης
Ένα τρίτο ενδεχόμενο περιλαμβάνει διεθνή διαμεσολάβηση που θα φέρει την κατάπαυση του πυρός – τουλάχιστον στην επιφάνεια.
Ωστόσο, μια τέτοια εκεχειρία πιθανότατα θα ήταν μια τεταμένη ηρεμία ή μια «ψυχρή ειρήνη» παρά αληθινή σταθερότητα.
Κάτω από την διπλωματική ησυχία, η μάχη θα συνεχιζόταν με άλλες μορφές.
Ωστόσο, σε όλα αυτά τα σενάρια, το μεγάλο «wild card» παραμένει ο Περσικός Κόλπος – ο τελικός διαταράκτης ή σταθεροποιητής.
Εάν το Ισραήλ, υποστηριζόμενο από τους Δυτικούς συμμάχους του, κλιμακώσει την επιθετικότητά του σε αυτήν την κρίσιμη περιοχή, κινδυνεύει να προκαλέσει ένα καταστροφικό σενάριο – όχι μόνο για τη Μέση Ανατολή, αλλά για ολόκληρο τον κόσμο.
Μια νέα περιφερειακή τάξη σε έναν πολυεπίπεδο πόλεμο
Αυτό που αναδύεται τώρα είναι μια ρευστή και άγρια νέα ισορροπία δυνάμεων – ένας πολυεπίπεδος ψυχρός/καυτός πόλεμος όπου οι γραμμές μεταξύ ειρήνης και σύγκρουσης μεταβάλλονται συνεχώς.
Οι περιφερειακοί και παγκόσμιοι παράγοντες δεν μπορούν πια να στηρίζονται σε παραδοσιακά πλαίσια για να ερμηνεύσουν ή να εμπλακούν σε αυτό το πεδίο μάχης.
Σε αυτό το περιβάλλον, οι στρατηγικές που βασίζονται στην ισχύ, η συνεχής ετοιμότητα και η βαθιά κατανόηση των δυνατοτήτων τόσο του εαυτού όσο και του αντιπάλου θα είναι καθοριστικές.
Ο Περσικός Κόλπος, το Ισραήλ, ο Άξονας Αντίστασης και η παγκόσμια ενεργειακή αγορά δεν είναι πια ξεχωριστές αρένες – αλλά διασυνδεδεμένα κομμάτια σε ένα ταυτόχρονο, υψηλού κινδύνου παιχνίδι.
πηγήΟι απόψεις που αναφέρονται στο κείμενο είναι προσωπικές του αρθρογράφου και δεν εκφράζουν απαραίτητα τη θέση του Ellada simera.