Η κρίση-αν μπορεί να ονομαστεί κρίση-που έχει ξεσπάσει στις σχέσεις Συρίας και Τουρκίας, φουντώνει τα σενάρια περί επαναπροσέγγισης Ισραήλ και Τουρκίας και επιστροφής στο προηγούμενο status στη Μέση Ανατολή. Είναι όμως πραγματικά έτσι; Η απάντηση είναι μονολεκτική: Όχι.
Αν παρακολουθήσουμε προσεκτικά όλες τις εξελίξεις, θα παρατηρήσουμε πως η Τουρκία δεν κάνει τίποτα περισσότερο από αυτό που επιτάσσει η στρατηγική της χάραξη. Επί του απλούστερου παίζει σε «δύο ταμπλό». Ουσιαστικά οι κινήσεις στρατευμάτων των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων είναι μικρές και σε ρόλο αρωγής προσφύγων και δεν έχουν σε καμία περίπτωση εντολές εμπλοκής με τις αντίστοιχες συριακές.
Επίσης, οι δηλώσεις Νταβούντογλου εντάσσονται στο κλίμα της «αντίδρασης» του ισλαμοδημοκρατικού νέου μοντέλου Ερντογάν που έχουν σαν σκοπό να δείξουν στους μουσουλμάνους πως η Τουρκία αποτελεί παράγοντα σταθερότητας όχι μόνο για τη Μέση Ανατολή αλλά και για ολόκληρο το Ισλάμ. Δηλαδή πως η Τουρκία ξαναγεννά ένα νέο Σουλτανάτο που σκοπό θα έχει προτίστως να υπερασπίζει κάθε μουσουλμάνο.
Σε γεωστρατηγικό και γεωπολιτικό επίπεδο, η Τουρκία δεν είναι αφελής στο να προκαλέσει μια αποσταθεροποίηση της Συρίας, την οποία θεωρεί πιο σημαντική από το να έχει σχέσεις με το Ισραήλ.
Καταρχήν υπάρχει ο άξονας Συρίας και Ιράν, ένας άξονας με τον οποίο φλερτάρει ήδη η Αγκυρα σε πολιτικό και κυρίως σε οικονομικό επίπεδο. Ηδη εκατοντάδες τουρκικές επιχειρήσεις δραστηριοποιούνται στο Ιράν, παρά τις απαγορεύσεις ενώ οι εισαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου από το Ιράν προς την ταχύτατη αναπτυσσόμενη τουρκική βαριά βιομηχανία είναι πολύ μεγάλες.
Παράλληλα, μια αποσταθεροποίηση της Συρίας θα επέφερε την απώλεια του ελέγχου των Κούρδων που κατοικούν στο βόρειο τμήμα της χώρας και που θεωρούνται οι πιο δραστήριοι στο αντάρτικο κατά του τουρκικού στρατού.
Και σαφέστατα, δεν πρέπει να λησμονεί κανείς πως πτώση του καθεστώτος των Ασάντ θα πυροδοτήσει αλλεπάλληλες αντιδράσεις στο Λίβανο και τη Γάζα, με το ενδεχόμενο ενός νέου πολέμου να γίνεται ορατό όσο ποτέ. Με την Αίγυπτο να μην παραμένει απαθής όπως επί καθεστώτος Μουμπάρακ.
Το «όχι» του Ισραήλ
Για το Ισραήλ φυσικά ούτε λόγος να γίνεται για επαναπροσέγγιση με τηνΤουρκία. Εχουν περάσει περίπου τρεις μήνες όταν ο υπουργός Εθνικής Αμυνας του Ισραήλ Εχούντ Μπαράκ είχε δηλώσει πως ανησυχεί στοιχεία που είχαν μοιραστεί οι ισραηλινές υπηρεσίες με τις τουρκικές βρίσκονται στα χέρια των Σύρων. Στη διπλωματική γλώσσα, αυτό σημαίνει πως οι Τούρκοι έδωσαν πληροφορίες στους Σύρους και φυσικά στους Ιρανούς. Η υπόθεση επίσης του «Navi Marmara» και ο αδέξιος τρόπος που το χειρίστηκαν οι Ισραηλινοί, σε αντίθεση με τον επιδέξιο των Τούρκων, απλά ξεχείλισε ένα ποτήρι που ήταν ήδη γεμάτο.
Σε όλα αυτά δεν πρέπει να παραλείπουμε και το γεγονός πως η Τουρκία μέσω παράλληλων επισήμων και ανεπισήμων οδών, κατηγορεί το Ισραήλ πως κρύβεται πίσω από την αναβάθμιση του ΡΚΚ με σκοπό να πλήξει τα τουρκικά συμφέροντα και να προκαλέσει αποσταθεροποίηση στη γειτονική μας χώρα. Αυτό και μόνο είναι αρκετό για να καταλάβει κανείς πως το ρήγμα μεταξύ των δύο χωρών είναι αγεφύρωτο. Και δεν οφείλεται σε μια «προσωπική βεντέτα» του Βενιαμίν Νετανιάχου με τον Ταγίπ Ερντογάν. Στις διεθνείς σχέσεις δεν υπάρχουν «βεντέτες» ούτε κανόνες ηθικής.
Μόνο συμφέροντα
Θα ήταν σκόπιμο επίσης να αναφέρουμε και τον τομέα της ενέργειας και των κοιτασμάτων φυσικού αερίου-και προφανώς πετρελαίου. Η ισραηλινή κυβέρνηση δείχνει πολύ πιο πρόθυμη να συνεργαστεί με τηνΕλληνική και Κυπριακή πλευρά, όχι λόγω συμπάθειας φυσικά. Κυρίως γιατί θεωρεί τις δύο πλευρές προβλέψιμες και εξαρτώμενες, σε αντίθεση με την Τουρκία η οποία ανά πάσα στιγμή θα μπορούσε να αλλάξει τη μορφή συνεργασίας με το Τελ Αβίβ, ανάλογα με τα συμφέροντά της.
Επίσης η εκμετάλλευση και η εξόρυξη έχει συμφωνηθεί να γίνει για λογαριασμό Ελλάδας και Κύπρου, από εταιρείες ισραηλινών συμφερόντων προσφέροντας έτσι ακόμη περισσότερα χρήματα στην ισραηλινή οικονομία. Εν κατακλείδι, οι σχέσεις μεταξύ Τουρκίας και Συρίας δεν αναμένεται να διαταραχθούν ουσιαστικά. Ακόμη κι ένα «θερμό επεισόδιο» στα σύνορα να υπάρξει αυτό θα είναι προσχηματικό και για εντυπώσεις. Η ουσία είναι πολύ διαφορετική.
Όπως επίσης και οι σχέσεις μεταξύ Αγκυρας και Τελ Αβίβ θα παραμείνουν «παγωμένες» για όσο καιρό δεν υπάρχει πρόοδος στο Παλαιστινιακό και το Ισραήλ συνεχίζει να «φλερτάρει» με την Ελλάδα. Όπως και να ΄χει το διαζύγιο ανάμεσα στους δύο συζύγους της Μέσης Ανατολής έχει εκδοθεί και αν ξανασμίξουν ποτέ, τα πράγματα δεν θα είναι όπως πριν...
Γράφει ο Μανώλης Κυπραίος
ΠΗΓΗ
Δημοσίευση σχολίου