Τις ευθύνες της τότε πολιτικής και στρατιωτικής ηγεσίας της Ελλάδας για τη Μικρασιατική Καταστροφή και τον ξεριζωμό των Ελλήνων από τη Σμύρνη, καλείται τώρα να σταθμίσει ο Αρειος Πάγος, 88 χρόνια μετά την εκτέλεση των έξι στο Γουδή, με απόφαση του Εκτακτου Επαναστατικού Στρατοδικείου Αθηνών.
Η αίτηση του εγγονού του τότε πρωθυπουργού Πέτρου Πρωτοπαπαδάκη για αναβίωση της δίκης εκείνης, όπου σε 14 ημέρες το Εκτακτο Στρατοδικείο επέβαλε την ποινή του θανάτου στους άλλοτε πρωθυπουργούς της Ελλάδας Πέτρο Πρωτοπαπαδάκη, Δημήτρη Γούναρη, Νικόλαο Στράτο, στους υπουργούς Γεώργιο Μπαλτατζή και Νικόλαο Θεοτόκη, καθώς και στον στρατηγό Γεώργιο Χατζανέστη για την ατιμωτική κατηγορία της εσχάτης προδοσίας, στάθηκε αφορμή να αναβιώσουν τα πάθη της εποχής.
Την προφανή πρόθεση του Ανωτάτου Δικαστηρίου να συμμεριστεί τα επιχειρήματα του κ. Μιχάλη Πρωτοπαπαδάκη και να αθωώσει μετά θάνατον, όχι μόνο τον παππού του, αλλά και τους λοιπούς καταδικασθέντες, επιχειρεί να αναστρέψει η Ομοσπονδία Προσφυγικών Σωματείων Ελλάδος, υπερασπιζόμενη την ορθότητα της αμφισβητούμενης απόφασης του 1922.
Χάθηκαν τα πρακτικά. Η αίτηση του κ. Πρωτοπαπαδάκη, με την επίκληση νέων στοιχείων τα οποία- όπως υποστηρίζει- συνηγορούν υπέρ της μετά θάνατον αθώωσης του παππού του, απασχολεί για τρίτη φορά τον Αρειο Πάγο. Την πρώτη φορά, η αίτηση έγινε δεκτή κατά πλειοψηφία από το Ζ΄ Ποινικό Τμήμα του Αρείου Πάγου, αλλά λόγω της διαφοράς μιας μόνο ψήφου, το Τμήμα παρέπεμψε την υπόθεση στην Ολομέλεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου. Η Ολομέλεια ωστόσο έκρινε ότι αυτή η μικρή διαφορά δεν συνιστά λόγο επανεξέτασης της αίτησης από το ανώτερο όργανο και ανέπεμψε την υπόθεση στο Ζ΄ Τμήμα για οριστική κρίση, αφήνοντας έτσι να εννοηθεί πως επί της ουσίας συμφωνεί με την αρχική απόφασή του.
Κι ενώ σε όλες τις προηγούμενες διαδικασίες οι αρεοπαγίτες είχαν να αντιπαραβάλουν μόνο τα επιχειρήματα του κ. Μιχ. Πρωτοπαπαδάκη έναντι της ιστορίας, δεδομένου ότι τα πρακτικά της επίμαχης δίκης δεν έχουν βρεθεί, στην τελευταία συζήτηση ανέκυψε και τρίτος πόλος. Τα 185 Προσφυγικά Σωματεία Ελλάδος, με δήλωση παράστασης πολιτικής αγωγής διά του πληρεξουσίου δικηγόρου τους Κων. Κατερινόπουλου, ζητούν να μη γίνει δεκτή η αίτηση του κ. Πρωτοπαπαδάκη και να παραμείνει η απόφαση ως έχει, όχι ως προς την ποινή, αλλά ως προς την ενοχή.
Τι υποστηρίζει το υπόμνημα
«Σε καμιά στιγμή ο Ελ.
Βενιζέλος δεν χαρακτήρισε αθώους τους καταδικασθέντες- ενώ μπορούσε να το κάνει- ακριβώς διότι δεν το πίστευε και γιατί ήθελε να διαχωρίσει την πολιτική από τη δικαστική απόφαση», τονίζουν τα προσφυγικά σωματεία στο υπόμνημά τους, επιχειρώντας να αντικρούσουν τα επιχειρήματα του κ. Πρωτοπαπαδάκη.
Επικαλούμενος το Προσωπικό Ημερολόγιο του Ιωάννη Μεταξά που περιέχει μαρτυρία ότι οι καταδικασθέντες θεωρούσαν βέβαιη την ήττα και παρ΄ όλα αυτά επέμειναν στον πόλεμο αναδεχόμενοι τις συνέπειες, καθώς και αποσπάσματα από μια σειρά βιβλίων με θέμα τη Μικρασιατική Καταστροφή, ο δικηγόρος των προσφύγων υποστηρίζει ότι τα στοιχεία του αντιδίκου δεν αποτελούν νέα γεγονότα ή αποδείξεις ικανά να οδηγήσουν στην αναβίωση της δίκης. Πρόκειται για ένα τηλεγράφημα του Ελ. Βενιζέλου με το οποίο ζητούσε να μη γίνει η εκτέλεση, αλλά και για μια μεταγενέστερη ομιλία του στη Βουλή και μια επιστολή του, όπου υποστήριζε ότι οι καταδικασθέντες δεν ήταν προδότες. Οσον αφορά την επίμαχη επιστολή Βενιζέλου στον Τσαλδάρη (3/2/1929), στο υπόμνημα υπογραμμίζεται ότι «έχει ως στόχο- όπως αναφέρει ο Βενιζέλος- την κατασίγαση των παθών και γράφτηκε στο πλαίσιο συγκρότησης οικουμενικής κυβέρνησης- όπως επίσης ο ίδιος αναφέρει- οπότε είναι φανερή η πολιτική σκοπιμότητα που την επέβαλε». Είναι σαφές- προσθέτουν οι πολιτικώς ενάγοντες- ότι ο Βενιζέλος προσπαθεί διά του συμψηφισμού εκατέρωθεν δηλώσεων να κλείσει πληγές και να φέρει συμφιλίωση και εθνική ενότητα.
Δημοσίευση σχολίου