Αλέξανδρος Θ. Δρίβας*
Οι εξελίξεις που αφορούν τη Λιβύη είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με τα ελληνικά ζωτικά συμφέροντα. Το ψευδομνημόνιο που υπέγραψε η Τουρκία με τον Σάρατζ, εξαφανίζει την Κρήτη και ταυτόχρονα αποτρέπει την ένωση της ελληνικής και κυπριακής ΑΟΖ. Από τα κράτη τα οποία είναι εντός της Ε.Ε θα υποθέταμε οτι υπάρχει αλληλεγγύη. Τελικά το μόνο που δεν υπάρχει στην Ε.Ε είναι αλληλεγγύη μεταξύ των κρατών-μελών και μη μας κάνει εντύπωση που η Ε.Ε βαδίζει σε τροχιά παρακμής έχοντας ένα κάτι παραπάνω από αβέβαιο μέλλον. Γιατί όμως η Γερμανία έβγαλε από το ″κάδρο″ την Ελλάδα για το θέμα της Λιβύης;
1. Η Γερμανία έχει δυσαρεστηθεί που η Ελλάδα βαθαίνει τις σχέσεις της με τις ΗΠΑ
Εδώ και πολλά χρόνια ο ευρωατλαντικός κόσμος έχει υποστεί βαθύ ρήγμα. Οι σχέσεις ΗΠΑ και Γερμανίας είναι προβληματικές. Το ζήτημα που αφορά τον γερμανικό προϋπολογισμό για το ΝΑΤΟ (ο οποίος είναι ανεπαρκής) αλλά και ο Nord Stream 2 μονοπώλησαν την περυσινή Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στην οποία ο Mike Pence εξαπέλυσε μύδρους για τη Γερμανία. Τα συμφέροντα της Γερμανίας και των ΗΠΑ δεν είναι συμπληρωματικά. Οι ΗΠΑ επιθυμούν την ενεργειακή απεξάρτηση της Ευρώπης από τη Ρωσία. Από την άλλη πλευρά η Γερμανία μπορεί να υποστηρίζουν το ίδιο όμως δεν πράττουν βάσει όσων λένε. Η Γερμανία πάσχει από έλλειψη φυσικών πόρων και τη νοιάζει απλώς η αγορά φυσικού αερίου για να υποστηρίξει τη βιομηχανία της η οποία είναι η μόνη της δύναμη. Στο άκουσμα οτι η Ελλάδα πρόκειται να αγοράσει γαλλικά και αμερικανικά οπλικά συστήματα, οι Γερμανοί βλέπουν πως χάνουν έναν ″πελάτη″.
2. Η Γερμανία εκνευρίζεται με τις μεσογειακές πρωτοβουλίες που την αποκλείουν
Η Ελλάδα συνεργάζεται εντός πετυχημένων τριμερών σχημάτων. Ελλάδα, Κύπρος και Ισραήλ, Ελλάδα, Κύπρος και Αίγυπτος, Ελλάδα, Κύπρος και Ιορδανία. Ειδικά το πρώτο τριμερές σχήμα, έχει γίνει 3+1 και συμμετέχουν και οι ΗΠΑ. Οι Γερμανοί βλέπουν οτι αποκλείονται από τις εξελίξεις στη Μεσόγειο. Για άλλη μια φορά, προσπαθούν να χρησιμοποιήσουν την Ε.Ε ως όχημα για την υλοποίηση των επιδιώξεών τους που εδώ δεν είναι άλλες από το να μπουν από το παράθυρο στη Λιβύη. Την επόμενη μέρα της Λιβύης, οι Γερμανοί θα ήθελαν φθηνούς υδρογονάνθρακες από τη Λιβύη. Η Γερμανία δεν επιθυμεί την γεωπολιτική αναβάθμιση της Ελλάδας και σίγουρα θα ήθελε να μην εξαρτάται την επόμενη μέρα από μια Ελλάδα-ενεργειακό κόμβο.
3. Η Γερμανία δυσαρεστήθηκε πολύ από το γεγονός οτι η Ελλάδα συμμετείχε σε συνομιλίες για τη Λιβύη με Γαλλία, Αίγυπτο και Κύπρο
Η Ιταλία συμμετείχε με το καθεστώς του παρατηρητή σε αυτό το σχήμα. Η Γερμανία βλέπει πως η ανατολική Μεσόγειος έχει αρχίσει να ανασυγκροτείται γεωπολιτικά με την Ελλάδα να παίζει πρωταγωνιστικό ρόλο. Επιπρόσθετα, το Βερολίνο θεωρεί οτι το Παρίσι προσπαθεί να γίνει η ευρωπαϊκή δύναμη της Μεσογείου. Οποιαδήποτε πρωτοβουλία δεν ξεκίνησε με τις γερμανικές ευλογίες, καταδικάστηκε από το Βερολίνο. Ας θυμηθούμε την Πρωτοβουλία των Τριών Θαλασσών (Three Seas Initiative) την οποία οι Γερμανοί την ονόμασαν ″διασπαστική″ για την Ε.Ε όταν ξεκίνησε με τις ευλογίες των ΗΠΑ και με πρώτους υποστηρικτές την Πολωνία και την Κροατία. Μην ξεχνάμε πως η Γερμανία εκτός από έλλειψη φυσικών πόρων, έχει και έλλειψη μεγάλης ακτογραμμής. Επομένως, ο έλεγχος της Μεσογείου για τη Γερμανία είναι προτεραιότητα. Για να κάμψει την όποια αντίδραση της Ιταλίας ή και της Γαλλίας, η Γερμανία επιστρατεύει παζάρια που αφορούν την ΕΖ και τη δημοσιονομική πρσαρμογή. Η Γερμανία με άλλα λόγια, προσπαθεί να ″σπάσει″ το block το οποίο συνεδρίασε για τη Λιβύη λίγες μέρες πριν, αποκλείοντας την Ελλάδα.
4. Το Βερολίνο που δεν θέλει να δυσαρεστήσει την Άγκυρα
Η Γερμανία έχει πολύ ισχυρούς δεσμούς με την Τουρκία. Από την εποχή της γερμανικής Ostpolitik δεν έχουν αλλάξει πολλά. Αν συνυπολογίσουμε το προσφυγικό ζήτημα με το οποίο η Τουρκία εκβιάζει την Ε.Ε, τις πωλήσεις οπλικών συστημάτων του Βερολίνου στην Άγκυρα και τις επενδύσεις της Γερμανίας στον τομέα της αυτοκινητοβιομηχανίας στην Τουρκία, τότε θα αντιληθούμε πως η Γερμανία έχει κάθε λόγω να μη δυσαρεστήσει την Τουρκία, δείχνοντάς της ″καλή θέληση″ πως δεν εντάσσει στο θέμα της Λιβύης τα ελληνοτουρκικά. Αυτή η κίνηση βέβαια είναι εξόχως παράλογη και αντίκειται στην κοινοτική αλληλεγγύη η οποία είναι βασική αρχή της Ε.Ε, καθώς με το ψευδομνημόνιο Τουρκίας-Λιβύης, παραβιάζεται η κυριαρχία της Ελλάδας.
Οι ΗΠΑ εξέφρασαν ήδη επίσημα τη θέση τους για το θέμα Τουρκίας-Λιβύης, καταδικάζοντας τις μονομερείς ενέργειες της Τουρκίας. Σε κάθε περίπτωση, είναι πολύ δύσκολο να βγει μια απόφαση που να ικανοποιεί όλες τις χώρες καθώς τα συμφέροντα των χωρών που θα λάβουν μέρος, συγκρούονται σε μεγάλο βαθμό.
*Διεθνολόγος -Συντονιστής του Τομέα Ευρασίας & Νοτιοανατολικής Ευρώπης – Ινστιτούτο Διεθνών Σχέσεων
Δημοσίευση σχολίου