Ο σεισμός μετακίνησε τον άξονα της Γης

Oλοι οι μεγάλοι σεισμοί επηρεάζουν, έστω και ελάχιστα, τον νοητό άξονα γύρω από τον οποίο περιστρέφεται η Γη. Ωστόσο ο φοβερός σεισμός των 8,8 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ που συγκλόνισε τη Χιλή οδήγησε, σύμφωνα με εκτίμηση του κορυφαίου γεωφυσικού της ΝΑSΑ Ρίτσαρντ Γκρος, σε μετατόπιση του άξονα κατά 8 εκατοστά! Παράλληλα μίκρυνε τη διάρκεια της ημέρας (δηλαδή τη διάρκεια μιας πλήρους περιστροφής της Γης γύρω από τον Ηλιο) κατά λίγο περισσότερο από ένα εκατομμυριοστό του δευτερολέπτου. «Η διάρκεια της ημέρας πρέπει να συρρικνώθηκε κατά 1,26 μικροδευτερόλεπτα» δήλωσε ο αμερικανός επιστήμονας, ο οποίος εργάζεται στο περίφημο ερευνητικό κέντρο Jet Ρropulsion Laboratory της αμερικανικής Διαστημικής Υπηρεσίας, στο περιοδικό «ΒusinessWeek».
Οπως εξήγησε, σεισμοί τέτοιας κλίμακας μπορούν να αλλάξουν την κατανομή της μάζας του πλανήτη: οι αλλαγές συνήθως δεν γίνονται βεβαίως αντιληπτές διά γυμνού οφθαλμού, αλλά είναι δυνατόν να αποτυπωθούν σε υπολογιστικά μοντέλα. «Ο άξονας γύρω από τον οποίο ισορροπεί η μάζα της Γης πρέπει να έχει μετακινηθεί κατά περίπου 8 εκατοστά» εξήγησε.

Ορισμένες αλλαγές στον φλοιό της Γης μπορεί βέβαια να είναι περισσότερο εμφανείς: σύμφωνα με τον καθηγητή του Πανεπιστημίου του Λίβερπουλ Αντρέας Ρίτμπροκ , ο οποίος έχει μελετήσει στο παρελθόν την πληγείσα περιοχή, κάποια νησιά του Ειρηνικού είναι πιθανόν να σημείωσαν πολύ μεγαλύτερες μετατοπίσεις. Ενα από αυτά, το νησί Σάντα Μαρία έξω από τις ακτές της Χιλής, μπορεί να «σηκώθηκε» κατά περίπου 32 μέτρα στο υψηλότερο σημείο του, μετά τον σεισμό των 8,8 ρίχτερ, όπως εικάζει ο καθηγητής Ρίτμπροκ.

Οπως εξηγεί, το νησί έχει σημάδια στα πετρώματα που δείχνουν ότι οι σεισμοί στο παρελθόν προκάλεσαν την ανύψωσή του. «Είναι αυτό που αποκαλούμε “το φαινόμενο του πατινέρ”» συμπληρώνει ο Ντέιβιντ Κέριτζ στη Βρετανική Γεωλογική Επιθεώρηση του Εδιμβούργου. «Οπως ο πατινέρ όταν κάνει κύκλοεπιταχύνει κρατώντας τα χέρια μέσα, έτσι γίνεται και με τη Γη που περιστρέφεται:αν αλλάξει η διανομή της μάζας της, αλλάζει και ο ρυθμός περιστροφής».

Οι επιστήμονες δεν έχουν προφτάσει ακόμη να έρθουν σε επαφή με τους σεισμολόγους στη Χιλή προκειμένου να ενημερωθούν για το νέο μεγάλο χτύπημα του Εγκέλαδου. «Είμαστε σίγουροι όμωςότι ο σεισμός έκανε τη Γη να ηχήσει σαν καμπάνα» λέει ο καθηγητής Ρίτμπροκ.

Συμπλήρωσε ότι ο σεισμός των 9,1 ρίχτερ στη Σουμάτρα, που προκάλεσε το τρομερό τσουνάμι στον Ινδικό Ωκεανό το 2004, μίκρυνε την ημέρα κατά 6,8 μικροδευτερόλε- πτα και μετατόπισε τον άξονα της Γης κατά περίπου 7 εκατοστά.

Ιδιαίτερο επιστημονικό ενδιαφέρον παρουσιάζει και το ερώτημα γιατί το τσουνάμι που πυροδότησε ο σεισμός της Χιλής αποδείχθηκε τελικά πολύ μικρότερο του αναμενομένου, με τα παλιρροϊκά κύματα να μην ξεπερνούν τελικά τα δύο μέτρα.

Σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις των ειδικών, το τσουνάμι δεν ήταν καταστροφικό διότι η σεισμική δόνηση προκάλεσε ένα σχετικά μικρό τεκτονικό ρήγμα, μήκους περίπου 350 χιλιομέτρωνσε αντίθεση με το τσουνάμι του 2004, που είχε πυροδοτηθεί από ένα πολύ μεγαλύτερο τεκτονικό ρήγμα 1.600 χλμ.