Του ΒΑΣΙΛΗ ΝΕΔΟΥ
Οι χθεσινές εκλογές στο Ισραήλ ανέδειξαν τις ισορροπίες οι οποίες θα οδηγήσουν στην 37η κυβέρνηση της χώρας, που θα διαδεχθεί τη βραχύβια (λιγότερο από 17 μήνες) αρχικά υπό τον Ναφτάλι Μπένετ και εν συνεχεία υπό τον Γιαΐρ Λαπίντ, με μεγάλο πρωταγωνιστή για ακόμη μία φορά τον Μπέντζαμιν Νετανιάχου.
Από το Ισραήλ εκπέμπεται μονότονα και σε διάφορα επίπεδα ότι καμία νέα κυβέρνηση δεν θα αλλάξει τη σχέση με την Ελλάδα, την οποία περιγράφουν ως στρατηγική φιλία. Από την ελληνική πλευρά, διαδοχικές κυβερνήσεις (Παπανδρέου, Σαμαράς, Τσίπρας, Μητσοτάκης) με πολύ διαφορετικά ιδεολογικά χαρακτηριστικά διαχειρίστηκαν τη σχέση με το Ισραήλ δίχως καμία παρέκκλιση από τον στρατηγικό σκοπό της σύγκλισης.
Στο Ισραήλ μέχρι τον Ιούνιο του 2021 (επί Νετανιάχου) η στενή σχέση με την Ελλάδα εξελισσόταν, ενώ παράλληλα ανάμεσα σε Αγκυρα και Ιερουσαλήμ υπήρχε πάγος. Μετά το καλοκαίρι του 2021, την αλλαγή κυβέρνησης και την ανάδειξη νέου προέδρου (Γιτζάκ Χέρτσογκ) κατέστη σαφές ότι ανάμεσα στις κορυφαίες προτεραιότητες ήταν η ταχεία εξομάλυνση των σχέσεων με την Τουρκία.
Η σχέση με την Τουρκία
Μία από τις πλέον ουσιαστικές διαφορές ανάμεσα στον Νετανιάχου και τους ηγέτες των κομμάτων που ενδέχεται να συγκροτήσουν νέο συνασπισμό είναι η δυνατότητά του να κινείται σε διεθνές επίπεδο κατά τρόπο πολύ πιο αυτόνομο. Δεν είναι άγνωστο στους παροικούντες την Ιερουσαλήμ ότι ήδη πριν από τον Ιούνιο του 2021 (και τις προηγούμενες εκλογές που οδήγησαν τον Νετανιάχου εκτός πρωθυπουργίας) υπήρχαν αρκετές πιέσεις από την Ουάσιγκτον ώστε το Ισραήλ να ξεκινήσει την προσπάθεια εξομάλυνσης των σχέσεων με την Τουρκία, προκειμένου να καλλιεργηθεί ένα κλίμα «επιστροφής» της Αγκυρας στην περιφερειακή αρχιτεκτονική ασφαλείας.
Σε κάθε περίπτωση, όποια και αν είναι η νέα κυβέρνηση στο Ισραήλ, προεξοφλείται ότι η επαναπροσέγγιση με την Τουρκία δεν θα αλλάξει παρά μόνον ως προς τον ρυθμό της. Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν είναι ένας ηγέτης που δίνει βαρύτητα στις διαπροσωπικές σχέσεις και εκείνη που είχε με τον Νετανιάχου δεν ήταν η καλύτερη. Ουδείς, επίσης, θα θέσει εν αμφιβόλω εξελίξεις όπως η συμφωνία Ισραήλ – Λιβάνου, ούτε ο Νετανιάχου.
Αμυντική συνεργασία
Στις ελληνοϊσραηλινές σχέσεις κάποια πράγματα είναι αδύνατον να αλλάξουν. Κατ’ αρχάς η σχέση στον αμυντικό τομέα.
Η Ελλάδα συνεργάζεται στον τομέα της αεροπορικής εκπαίδευσης και, παρά τις καθυστερήσεις, το Διεθνές Αεροπορικό Κέντρο στην Καλαμάτα (αναπτύσσεται από την ισραηλινή ELBIT) θα εκσυγχρονίσει και την εκπαίδευση της Πολεμικής Αεροπορίας μας (Π.Α.).
Τα συστήματα anti-UAV που έχουν τοποθετηθεί στα νησιά, τα UAV που έχουν εκμισθωθεί, βλήματα και πύραυλοι, καθώς και άλλα προγράμματα τα οποία συζητούνται με το Ισραήλ αποτελούν σαφή απόδειξη της στενής σχέσης. Αυτές τις ημέρες μονάδες του ισραηλινού ναυτικού πραγματοποιούν ασκήσεις με πυρά στο Μυρτώο Πέλαγος, ενώ οι κοινές εκπαιδεύσεις των Ενόπλων Δυνάμεων είναι συνεχείς και σε βάθος.
Επίσης δεν αναμένεται να αλλάξουν οι βασικές «γεωμετρίες» της σχέσης Ελλάδας – Ισραήλ, με κύρια σχήματα την τριμερή με την Κυπριακή Δημοκρατία και το 3+1 με τη συμμετοχή των ΗΠΑ.
Για την ακρίβεια, μετά τις εκλογές στο Ισραήλ αναμένεται να προσδιοριστεί πότε θα πραγματοποιηθεί η επόμενη συνάντηση στο σχήμα 3+1, σε επίπεδο υπουργών Εξωτερικών. Είναι η σειρά του Ισραήλ να φιλοξενήσει μια τέτοια συνάντηση και σίγουρα το ενεργειακό θα βρίσκεται στην κορυφή, αν και όχι με τον EastMed, ο οποίος επισήμως συζητείται, αλλά πρακτικά βρίσκεται σε βαθιά κατάψυξη.
Δημοσίευση σχολίου