Αίθουσα συσκέψεων στο Ελληνικό Υπουργείο Εθνικής Άμυνας.
Γράφει ο Βασίλης Κοψαχείλης*
Το τελευταίο διάστημα, πολύς λόγος γίνεται για την προοπτική δημιουργίας ενός (μόνιμου φαντάζομαι) Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας (ΣΕΑ) το οποίο θα ασχολείται με τα ζητήματα εξωτερικής πολιτικής και ασφάλειας της χώρας μας, τα οποία με την πρόοδο των ετών και τη συνθετότητα των απειλών, καθίστανται ολοένα και πιο πιεστικά!
Το θέμα αυτό ξαναήρθε στο προσκήνιο του δημόσιου διαλόγου με αφορμή το πρόσφατο επεισόδιο στον Έβρο και την περιπέτεια με τους δύο Έλληνες στρατιωτικούς που κρατούνται ακόμα στις τουρκικές φυλακές αναμένοντας να δικαστούν…
Το ερώτημα είναι αν υπάρχει σήμερα κάποιο όργανο για τη διαχείριση κρίσεων σε ζητήματα που αφορούν την εθνική μας ασφάλεια. Θεσμικά υπάρχει το ΚΥΣΕΑ. Είναι αρκετό; Η απάντηση είναι όχι.
Είναι αρνητική, διότι το ΚΥΣΕΑ αποτελεί ένα ad hoc κυβερνητικό όργανο που επεξεργάζεται πολιτικά τις γραφειοκρατικές εκτιμήσεις των εμπλεκόμενων υπουργείων και καταλήγει σε αποφάσεις χωρίς να έχουν αυτές οι γραφειοκρατικές εκτιμήσεις συνυπολογιστεί πρώτα στα πλαίσια μια συνολικότερης στρατηγικής και οι άνθρωποι που θα πάρουν τελικά τις αποφάσεις ενδεχομένως δεν έχουν την πλήρη εικόνα της κατάστασης, καθώς και τα πιθανά σενάρια εξέλιξης μιας κρίσης.
Θα μου πείτε, έτσι στο βρόντο λαμβάνονται οι αποφάσεις; Στην πολιτική, το αποτέλεσμα μετρά και όχι οι προθέσεις.
Μέχρι σήμερα υπάρχει οριακά η αναγκαία γραφειοκρατική επικοινωνία, αλλά από τα πολλά φίλτρα που τελικά υπεισέρχονται, η εικόνα που παρουσιάζεται στο ΚΥΣΕΑ, συνήθως είναι προϊόν photoshop…
Άρα, ανάγκη για ένα Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας υπάρχει. Μένει να δούμε τις προϋποθέσεις υπό τις οποίες αυτό θα είναι χρήσιμο για την Εθνική Ασφάλεια της χώρας μας και όχι μόνο για τα βιογραφικά και την τσέπη των εμπλεκομένων σε αυτό…
ΔΕΝ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΝΑ ΑΝΑΚΑΛΥΨΟΥΜΕ ΤΟΝ ΤΡΟΧΟ…
Μοντέλα για το πώς λειτουργούν σε άλλες χώρες αντίστοιχα όργανα με σχετική επιτυχία υπάρχουν. Δεν χρειάζεται να ανακαλύψουμε τον τροχό…
Δεν θα μπω λοιπόν στην ουσία αυτής της συζήτησης, ούτε θα προσπαθήσω να υποκαταστήσω την κυβέρνηση και το ρόλο της με ανέξοδες νουθεσίες.
Αυτό που θέλω να επισημάνω είναι δύο πολύ κρίσιμα στοιχεία που, αν προσεχθούν, θα καταστήσουν ένα μελλοντικό Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας αξιόπιστο εργαλείο διαχείρισης κρίσεων στα χέρια της εκάστοτε πολιτικής ηγεσίας. Και δυστυχώς ανακαλύπτω – έκπληκτος θα έλεγα – ότι αυτά τα δύο στοιχεία απουσιάζουν από ένα ευρύ φάσμα δρώντων και εμπλεκομένων στη διαχείριση κρίσεων.
Το ένα στοιχείο αφορά την εμπέδωση κουλτούρας εθνικής ασφάλειας. Απόψεις όλοι μπορεί να έχουμε και είναι φυσικά πολύ θεμιτό να έχουμε. Αλλά το πώς διαχειριζόμαστε τις απόψεις μας σε σχέση με το εθνικό συμφέρον, αυτό είναι μια άλλη ιστορία και απαιτείται να διαθέτεις ανάλογη κουλτούρα για να το διαχειριστείς σωστά και να μην δώσεις, τη λάθος στιγμή τα λάθος μηνύματα.
Το δεύτερο στοιχείο αφορά την σχεδόν μόνιμη βλάβη μας να μπερδεύουμε το θεμιτό και το φαντασιακό με το πραγματικό. Αν είναι να φτιαχτεί ένα νέο όργανο διαχείρισης κρίσεων, που θα περιλαμβάνει επιστήμονες, στρατιωτικούς, ακαδημαϊκούς και πολιτικούς και απλά θα περιμένουμε από μια μεγαλύτερη δεξαμενή πτυχίων να δουλέψει πάνω σε ξεπερασμένες και αποτυχημένες συνταγές του παρελθόντος προκειμένου να γίνει στο τέλος ένας ευρύτερος επιμερισμός ευθυνών στη λήψη των (λανθασμένων) αποφάσεων, τότε δεν χρειάζεται το ΣΕΑ, κρατάμε το ΚΥΣΕΑ!
Θα μπορούσαν να συζητηθούν πολλά ακόμη πράγματα. Ανάγκη για ένα Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας υπάρχει. Αν είναι να το φτιάξουμε, ας το φτιάξουμε σωστά. Για να συνεχίσουμε να τσακωνόμαστε μεταξύ μας και να κάνουμε προχειρότητες σε άλλους τομείς, πρέπει πρώτα να έχουμε διασφαλίσει ελεύθερο έδαφος (θάλασσα, αέρα) και Πατρίδα!
*Ο Βασίλης Κοψαχείλης είναι Διεθνολόγος
πηγή
Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου.
Δημοσίευση σχολίου