Του Χρήστου Μηνάγια
Η επιτροπή της Μεγάλης Τουρκικής Εθνοσυνέλευσης που ασχολείται µε τη διερεύνηση των πραξικοπηµάτων που πραγµατοποιήθηκαν στην Τουρκία πρότεινε το διαχωρισµό των φορέων πληροφοριών εσωτερικού από τις πληροφορίες εξωτερικού σύµφωνα µε τα αµερικανικά πρότυπα.
Συγκεκριµένα, σε δηµοσίευµα της τουρκικής εφηµερίδας Yeni Safak/25-11-2012, αναφέρεται ότι η εν λόγω επιτροπή συνέταξε ειδική αναφορά στην οποία προτείνονται τα εξής:
· Υπεύθυνος φορέας για τις πληροφορίες εσωτερικού να είναι η διεύθυνση πληροφοριών της Γενικής ∆ιεύθυνσης Ασφαλείας (αστυνοµία), ενώ η ευθύνη των πληροφοριών εξωτερικού να παραµείνει στη ΜΙΤ, στα πρότυπα του διαχωρισµού των ρόλων της CIA και του FBI.
· Ο κλάδος των πληροφοριών οφείλει να στηρίζεται σε ένα στρατηγικό όραµα, βάσει του οποίου η ΜΙΤ θα πρέπει να απαλλαχθεί από το στρατιωτικό προσωπικό και να αποκτήσει «πολιτική ταυτότητα».
· Σύµφωνα µε τον κανονισµό «Ίδρυσης-Καθηκόντων-Αρµοδιοτήτων-Ευθυνών της ΜΙΤ» που υπογράφηκε από τον Τούρκο πρωθυπουργό στις 24-8-2009, οι συλλεγόµενες πληροφορίες διανέµονται στον πρόεδρο της ∆ηµοκρατίας, στον πρωθυπουργό, στον αρχηγό των ενόπλων δυνάµεων και στη Γενική Γραµµατεία του Συµβουλίου Εθνικής Ασφαλείας (ΣΕΑ). Στην αναφορά της, η προαναφερθείσα επιτροπή προτείνει να αφαιρεθεί ο αρχηγός ΓΕΕΘΑ και η Γενική Γραµµατεία του ΣΕΑ από την πληροφοριακή αλυσίδα της ΜΙΤ.
· Ο αρχηγός των ενόπλων δυνάµεων τηρεί υπό τον έλεγχο και τη σφαίρα επιρροής του, υπό µορφή µιας ευρείας βεντάλιας, τη ∆ιεύθυνση Πληροφοριών ΓΕΕΘΑ (J2) και τις αντίστοιχες διευθύνσεις των γενικών επιτελείων, χωρίς καµία πολιτική εξουσία και υπηρεσία να είναι ενήµερη για τις δραστηριότητες των διευθύνσεων αυτών. Για το λόγο αυτό δηµιουργείται η αναγκαιότητα όπως ο κλάδος των στρατιωτικών πληροφοριών να υπαχθεί στον υπουργό Εθνικής Άµυνας και κατ’ επέκταση στην πρωθυπουργία.
Εδώ θα πρέπει να σηµειωθεί ότι η βούληση της κυβέρνησης Erdoğan να ελέγξει πλήρως και να βελτιστοποιήσει το έργο της συλλογής πληροφοριών εξωτερικού, είχε διαφανεί πριν από έντεκα µήνες, όταν στις 11-1-2012 ο αρχηγός της ΜΙΤ, Hakan Fidan, παρουσίασε τη νέα δοµή και το νέο επιχειρησιακό σχεδιασµό της τουρκικής Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών ενώπιον του πρόεδρου της ∆ηµοκρατίας, του πρωθυπουργού, τoυ αρχηγού ΓΕΕΘΑ και των υπουργών Εσωτερικού, Εξωτερικών και ∆ικαιοσύνης. Μια άλλη βασική επισήµανση από την παρουσίαση αυτή αποτελεί το γεγονός ότι η ΜΙΤ, µε τη νέα δοµή της εφαρµόζει ένα επιθετικό δόγµα στις χώρες στόχους και δίδει ιδιαίτερη βαρύτητα στις πληροφορίες εξωτερικού, οι οποίες επικεντρώνονται στους στρατιωτικούς, ενεργειακούς, οικονοµικούς, πολιτικούς, πολιτιστικούς, θρησκευτικούς και δηµογραφικούς τοµείς. Επιπρόσθετα δε, στις περιοχές ενδιαφέροντος περιλαµβάνονται ο Καύκασος, τα Βαλκάνια, η Ασία-Ειρηνικός κεανός, η Μέση Ανατολή, η Μεσόγειος Θάλασσα, η Αφρική, η Ερυθρά Θάλασσα-Κόλπος του Άντεν και η Κασπία Θάλασσα.
Συγχρόνως δε, θα πρέπει να αναφερθεί ότι στη δύσκολη εσωτερικά ισορροπία µεταξύ ισλαµιστών και κεµαλιστών, ο αρχηγός της ΜΙΤ αποτελεί τον πιο έµπιστο συνεργάτη του Τούρκου πρωθυπουργού, δεδοµένου ότι ο Erdoğan, πέραν των θεµάτων πληροφοριών και ασφάλειας, ανέθεσε στον Hakan Fidan πολύ ενεργό ρόλο στην ενάσκηση της εξωτερικής πολιτικής της χώρας (επαφές µε το ΡΚΚ, υποστήριξη στους αντικαθεστωτικούς της Συρίας, διαµεσολάβηση για εκεχειρία µεταξύ Ισραηλινών και Παλαιστινίων κ.λπ.). Αυτός είναι και ένας από τους λόγους που ο Erdoğan αποδέχεται τις προτάσεις του Fidan για το νέο ρόλο της ΜΙΤ. Άλλωστε, ο διαχωρισµός των αρµοδιοτήτων των φορέων πληροφοριών εσωτερικού από τις πληροφορίες εξωτερικού αποτέλεσε και το θέµα της µεταπτυχιακής διατριβής του Fidan όταν φοιτούσε στο πανεπιστήµιο Bilkent της Άγκυρας. Αναφορικά δε, µε τη σχέση Recep Tayyip Erdoğan-Hakan Fidan, ο Τούρκος αρθρογράφος Mehmet Yılmaz εκτιµά ότι σε περίπτωση που αλλάξει το πολίτευµα της Τουρκίας, από προεδρευόµενη σε προεδρική δηµοκρατία και ο Erdoğan γίνει πρόεδρος της ∆ηµοκρατίας, δεν θα πρέπει να αποκλεισθεί η περίπτωση ο Fidan να είναι ο επόµενος πρωθυπουργός της χώρας. (Hurriyet/21-11-2012)
Εν τω µεταξύ ο αρχηγός της ΜΙΤ, προκειµένου να αναβαθµίσει τον επιχειρησιακό ρόλο της τουρκικής υπηρεσίας πληροφοριών στο εξωτερικό, πρότεινε στον πρωθυπουργό να εγκρίνει την πρόσληψη αξιωµατικών και µονίµων υπαξιωµατικών που ανήκουν στη ∆ιεύθυνση Ειδικών ∆υνάµεων του ΓΕΕΘΑ (Bordo Bereli) που η ηλικία τους δεν θα υπερβαίνει το 30 έτος. Ο Erdoğan ενέκρινε την πρόταση αυτή και το Σεπτέµβριο του 2012 προκηρύχθηκε σχετικός διαγωνισµός ώστε η ΜΙΤ να αποκτήσει τις επιχειρησιακές δυνατότητες της αµερικανικής CIA και της ισραηλινής Mossad. Φυσικά στη ΜΙΤ υπηρετούν στελέχη των ενόπλων δυνάµεων ωστόσο αυτά διατίθενται από το τουρκικό γενικό επιτελείο για συγκεκριµένο χρονικό διάστηµα.
Στο ίδιο πλαίσιο βασίζεται και η προγενέστερη απόφαση της κυβέρνησης Erdoğan να συγκροτήσει τη µονάδα ειδικών δυνάµεων µε κωδική ονοµασία «ΙΜΗΑ ΕΚΙΒΙ (Οµάδα Εξουδετέρωσης)» η οποία συνεργάζεται πολύ στενά µε τη ΜΙΤ. Αυτή αποτελείται από 300 άτοµα που προέρχονται από τις ειδικές δυνάµεις της στρατοχωροφυλακής και της αστυνοµίας, ενώ επικεφαλής της είναι ένας συνταγµατάρχης της στρατοχωροφυλακής και ένας αστυνοµικός διευθυντής των ειδικών επιχειρήσεων της αστυνοµίας. Τα στοιχεία των στελεχών που επανδρώνουν την ΙΜΗΑ ΕΚΙΒΙ είναι απόρρητα και κατά τη διάρκεια των επιχειρήσεων χρησιµοποιούν κωδικά ονόµατα. Η κύρια αποστολή της εν λόγω δύναµης, η οποία επιχειρεί µε οµάδες των 6-10 ατόµων (σ.σ. σε µερικές επιχειρήσεις συµµετείχαν 25 άτοµα) είναι η δολοφονία ή σύλληψη στελεχών του κουρδικού κινήµατος στο εξωτερικό και συγκεκριµένα στο Ιράκ, στη Συρία, σε ευρωπαϊκές χώρες και στις Ηνωµένες Πολιτείες. Τα άτοµα στόχοι ανέρχονται σε 450 και ανάλογα µε τη σηµασία τους έχουν ταξινοµηθεί σε πέντε κατηγορίες Α, B, C, D και Ε. Στην κατηγορία Ε ανήκουν στόχοι που είναι διοικητές µικρών περιοχών και µικρών ανταρτικών τµηµάτων, ενώ στην κατηγορία Α ανήκουν υψηλόβαθµα στελέχη των κουρδικών οργανώσεων. Επισηµαίνεται ότι το δόγµα επιχειρήσεων της ΙΜΗΑ ΕΚΙΒΙ στηρίζεται στην επιχείρηση σύλληψης του Κούρδου emdin Sakık από οµάδα των Bordo Bereli στο βόρειο Ιράκ το 1998.
Ενισχυτικό όλων των παραπάνω αποτελεί το γεγονός ότι ο προϋπολογισµός της ΜΙΤ για το 2013 αυξήθηκε κατά 32.5% σε σχέση µε το 2012 και συγκεκριµένα από 751 εκατοµµύρια τουρκικές λίρες το 2012, θα φθάσει στα 995,6 το 2013. (σ.σ. Στις 25-11- 2012 η ισοτιµία ευρώ-τουρκικής λίρας είναι 1: 2,3245).
Τέλος, καθίσταται σαφές ότι οι ριζικές αλλαγές στις υπηρεσίες πληροφοριών της Τουρκίας, αφενός στηρίζονται στην ισχυρή πολιτική στήριξη του πρωθυπουργού Erdoğan, αφετέρου καταδεικνύουν τις φιλοδοξίες της Άγκυρας για πιο ενεργό και δραστήριο ρόλο σ’ ένα ευρύτερο περιφερειακό χώρο, θέµατα τα οποία θα πρέπει να προβληµατίσουν ιδιαίτερα την ελληνική πλευρά.
Η αναβάθμιση του ρόλου της Τουρκικής Υπηρεσίας Πληροφοριών ΜΙΤ
πηγή
Δημοσίευση σχολίου