Εκεχειρία στη Μαύρη Θάλασσα: Οι όροι και οι αστερίσκοι.

Η Ρωσία και η Ουκρανία συμφώνησαν σε μορατόριουμ στις εκατέρωθεν επιθέσεις κατά πλοίων στη Μαύρη Θάλασσα – όπου η χρήση από την Ουκρανία θαλάσσιων μη επανδρωμένων αεροσκαφών και μονάδων ειδικών επιχειρήσεων διατηρούσε τους Ρώσους σε αυξημένη επιφυλακή, εγκλωβίζοντας σε μεγάλο βαθμό τον ρωσικό στόλο κοντά στην ακτή.

Οπως γνωστοποίησε η Ρωσία την Τρίτη, η Ουάσιγκτον συμφώνησε να συνδράμει στην άρση των κυρώσεων για τα τρόφιμα, τα λιπάσματα και τις ναυτιλιακές εταιρείες με αντάλλαγμα τη συμφωνία για την ασφαλή ναυσιπλοΐα στη Μαύρη Θάλασσα.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες δήλωσαν επίσης ότι συμφώνησαν με τη Ρωσία και την Ουκρανία για παύση των στρατιωτικών πληγμάτων στις ενεργειακές υποδομές της άλλης πλευράς.

Τα συμφωνηθέντα μεταξύ των ΗΠΑ και της Ρωσίας και των ΗΠΑ και της Ουκρανίας, περιγράφονται σε δύο ξεχωριστά κείμενα. Ωστόσο, όπως επισημαίνει το BBC, ένα τρίτο έγγραφο, το οποίο εκδόθηκε από το Κρεμλίνο και επέβαλε όρους που δεν υπήρχαν στην αρχική συμφωνία μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας, «θόλωσε τα νερά».

Για παράδειγμα, το Κρεμλίνο δήλωσε ότι η 30ήμερη παύση σε πλήγματα κατά ενεργειακών εγκαταστάσεων θα μπορούσε να ανασταλεί εάν η μία πλευρά παραβίαζε τη συμφωνία. «Με άλλα λόγια, αυτό που συμφωνήθηκε είναι ένα εύθραυστο βήμα προς κάποια αποκλιμάκωση των μαχών στην Ουκρανία, αλλά χωρίς καμία εγγύηση επιτυχίας μέσα σε μια ατμόσφαιρα αμοιβαίας δυσπιστίας» σημειώνει ο Τζέιμς Λαντέιλ στο BBC.

«Η συμφωνία αυτή σηματοδοτεί το επόμενο βήμα στις προσπάθειες του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ να τερματίσει τον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία, μετά την τηλεφωνική επικοινωνία που είχε με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν στις 18 Μαρτίου. Ωστόσο, οι σημαντικές διαφορές μεταξύ της αμερικανικής και της ρωσικής ανάγνωσης των συνομιλιών -ιδιαίτερα με τη Ρωσία να λέει ότι η κατάπαυση του πυρός δεν θα αρχίσει μέχρι να αρθούν ορισμένες αμερικανικές κυρώσεις- ίσως υποδηλώνουν ταραγμένα νερά προ των πυλών» σημειώνει το αμερικανικό think tank Atlantic Council.

Τι εξασφαλίζει η Ρωσία

Οπως ανακοίνωσε η Ουάσιγκτον, «θα συμβάλει στην αποκατάσταση της πρόσβασης της Ρωσίας στην παγκόσμια αγορά για τις εξαγωγές γεωργικών προϊόντων και λιπασμάτων, στη μείωση του κόστους ναυτιλιακών ασφαλίστρων και στην καλύτερη πρόσβαση σε λιμάνια και συστήματα πληρωμών για τις εν λόγω συναλλαγές».

Η Ρωσία δήλωσε ότι συμφώνησε με την Ουάσιγκτον «να διασφαλίσει την εφαρμογή της Πρωτοβουλίας για τη Μαύρη Θάλασσα, η οποία περιλαμβάνει την ασφάλεια της ναυσιπλοΐας στη Μαύρη Θάλασσα, τη μη χρήση βίας και την αποτροπή της χρήσης εμπορικών πλοίων για στρατιωτικούς σκοπούς, με τη λήψη παράλληλα των κατάλληλων μέτρων ελέγχου μέσω της επιθεώρησης των πλοίων αυτών».

Το Κρεμλίνο δήλωσε ότι η συμφωνία για τη θαλάσσια ασφάλεια θα τεθεί σε ισχύ μετά την εφαρμογή μιας σειράς προϋποθέσεων.

Οι προϋποθέσεις αυτές περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, την άρση των περιορισμών για την κρατική γεωργική τράπεζα Rosselkhozbank «και άλλους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς που εμπλέκονται στη διασφάλιση του διεθνούς εμπορίου τροφίμων και λιπασμάτων, τη διασύνδεσή τους με το SWIFT και το άνοιγμα των απαραίτητων ανταποκριτικών λογαριασμών».

Αλλοι όροι προβλέπουν την άρση των περιορισμών στη συντήρηση των πλοίων στα λιμάνια και την επιβολή κυρώσεων σε πλοία με ρωσική σημαία που εμπλέκονται στο εμπόριο τροφίμων και λιπασμάτων.

Τι εξασφαλίζει η Ουκρανία

Η Ουάσιγκτον δήλωσε ότι συμφώνησε με την Ουκρανία «ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες παραμένουν δεσμευμένες να συμβάλουν στην επίτευξη της ανταλλαγής των αιχμαλώτων πολέμου, της απελευθέρωσης των πολιτικών κρατουμένων και της επιστροφής των παιδιών που ξεριζώθηκαν με τη βία από την Ουκρανία».

Πώς προέκυψε η συγκεκριμένη συμφωνία

Η συμφωνία είναι πρακτικά η επιστροφή στην Πρωτοβουλία της Μαύρης Θάλασσας που είχε συναφθεί το 2022 με τη συνδρομή της Τουρκίας και των Ηνωμένων Εθνών και σε ένα συνοδευτικό τριετές μνημόνιο βάσει του οποίου αξιωματούχοι του ΟΗΕ συμφώνησαν να βοηθήσουν τη Ρωσία να προωθήσει τις εξαγωγές τροφίμων και λιπασμάτων της σε ξένες αγορές.

Η Ρωσία αποσύρθηκε από τη συγκρεκριμένη πρωτοβουλία το 2023, διαρμαρτυρόμενη πως οι δικές της εξαγωγές τροφίμων και λιπασμάτων διεξάγονταν με σοβαρά εμπόδια.

Οι αστερίσκοι

Οπως σχολιάζει ο Αντριου Ροθ του Guardian, η συμφωνία εκεχειρίας «μοιάζει με ρωσική λίστα επιθυμιών δεμένη με αμερικανικό φιόγκο».

Ο ίδιος επισημαίνει πως η συμφωνία αυτή «περνά» και από την Ευρώπη. «Οποιαδήποτε ανακούφιση των κυρώσεων κατά της Ρωσίας θα περιοριστεί από την ετοιμότητα της Ευρώπης να λάβει παρόμοια μέτρα. Ωστόσο, η συμφωνία της Τρίτης εξακολουθεί να αντανακλά έναν σοβαρό αναπροσανατολισμό της διπλωματίας γύρω από την Ουκρανία και αφήνει την Ευρώπη πιο απομονωμένη στη στάση της προς τη Ρωσία».

Οπως εκτιμά ο Τζον Χερμπστ, ανώτερος διευθυντής του Κέντρου Ευρασίας του Ατλαντικού Συμβουλίου και πρώην πρέσβης των ΗΠΑ στην Ουκρανία, «το να καναυκεύουμε τη Ρωσία ουσιαστικά απλώς ενθαρρύνει τον Πούτιν να συνεχίσει τον πόλεμό του».

«Δυστυχώς, η ομάδα Τραμπ, στην προσπάθειά της να πείσει το Κρεμλίνο να αποδεχθεί την εκεχειρία στη ναυσιπλοΐα, προσέφερε περισσότερες παραχωρήσεις. […] Το πρόβλημα είναι ότι η μεγάλη ελάφρυνση των κυρώσεων προσφέρει μια ώθηση στην παραπαίουσα ρωσική οικονομία, διευκολύνοντας τον Πούτιν να συνεχίσει τον πόλεμο που αρνείται να τερματίσει. Νομίζω ότι ο Τραμπ εξακολουθεί να επιθυμεί μια έγκαιρη κατάπαυση του πυρός για την επίτευξη μιας βιώσιμης ειρήνης. Για να το πετύχει αυτό, πρέπει να αλλάξει τακτική και να κάνει αυτό που υποσχέθηκε την πρώτη εβδομάδα της νέας του θητείας: Να ασκήσει πίεση στο Κρεμλίνο» σχολιάζει ο ίδιος.

«Η “ρωσική τέχνη της διαπραγμάτευσης” έγκειται στο να “πουλά” το Κρεμλίνο τα ρωσικά αιτήματα ως ρωσικές παραχωρήσεις στους Αμερικανούς και στη συνέχεια να ζητά ανακούφιση από τις κυρώσεις», σημειώνει ο δρ. Γιάνις Κλούγκε, ειδικός επί της ρωσικής οικονομίας στο Γερμανικό Ινστιτούτο Διεθνών Υποθέσεων και Ασφάλειας. «Το αίτημα εδώ είναι να μην επιτρέπεται πλέον στην Ουκρανία να επιτίθεται σε ρωσικά πολεμικά πλοία και η Ρωσία να επιθεωρεί τα ουκρανικά πλοία».

πηγή


Οι απόψεις που αναφέρονται στο κείμενο είναι προσωπικές του αρθρογράφου και δεν εκφράζουν απαραίτητα τη θέση του Ellada simera.