ΓΚΟΥΤΖΑΝΗΣ ΣΠΥΡΟΣ
Είναι η πρώτη φορά που η Εκκλησία είναι σε τροχιά ρήξης με την “Δεξιά του Κυρίου”, όπως είχε χαρακτηρίσει ο μακαριστός Χριστόδουλος τη ΝΔ στην πρώτη συνάντηση που είχε με τον Κώστα Καραμανλή στο Μέγαρο Μαξίμου το 2004. Ο Χριστόδουλος είχε ανταποδώσει την στήριξη που του είχε προσφέρει η ΝΔ, με αφορμή τις ταυτότητες, στην αντιπαράθεσή του τότε με την κυβέρνηση Σημίτη και στην συγκέντρωση υπογραφών για την διενέργεια δημοψηφίσματος.
Ο Κώστας Καραμανλής είχε υπογράψει, όπως και η συντριπτική πλειονότητα των βουλευτών της ΝΔ. Πιο πρόσφατα η Εκκλησία πρόσφερε απλόχερα την υποστήριξή της στη ΝΔ όταν πρωτοστατούσε στα συλλαλητήρια κατά της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ με αφορμή την Συμφωνία των Πρεσπών, την οποία στην συνέχεια ο Κυριάκος Μητσοτάκης «εφαρμόζει και τιμά» και η Εκκλησία, όπως και η δεξιά πτέρυγα της ΝΔ, έχουν ξεχάσει.
Στην παρούσα συγκυρία το σημείο τριβής έχει μεγαλύτερη βαρύτητα, καθώς δεν είναι μία διοικητική πράξη που ανήκει στην αποκλειστική αρμοδιότητα του κράτους, αλλά μία θεσμοθέτηση που αμφισβητεί βασική οντολογική αρχή της Εκκλησίας και ακολούθως την σχέση που έχει διαμορφώσει παραδοσιακά με την ελληνική κοινωνία και την συντηρητική παράταξη. Όπως αναφέρει το κείμενο της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου, «Η θεολογία της Εκκλησίας για τον γάμο απορρέει από την Αγία Γραφή και την διδασκαλία των Πατέρων της Εκκλησίας».
Γενικότερα η γυναίκα σύμφωνα με την Εκκλησία είναι η σύντροφος του άντρα και η μητέρα των παιδιών που θα φέρουν στον κόσμο, ώστε να επιτελέσουν τον ύψιστο σκοπό τους και να φροντίσουν για την συνέχεια του ελληνικού έθνους και της εθνικής ταυτότητας. Πρόκειται για μία θέση που απηχεί την ιδεολογία όχι μόνο της συντηρητικής παράταξης, αλλά και του μεγαλύτερου μέρους της ελληνικής κοινωνίας και έχει κωδικοποιηθεί στο τρίπτυχο “πατρίς-θρησκεία-οικογένεια”, παρά τον διασυρμό του από τη δικτατορία.
Εξαιτίας της ιδιαίτερης σχέσης με το ελληνικό κράτος και της μακράς παράδοσης ως θεματοφύλακα κυρίως συντηρητικών αξιών, η Εκκλησία προβάλλει το πρότυπο του ελληνοχριστιανισμού –έχει θεμέλιο την παραδοσιακή οικογένεια– ως απάντηση στους κινδύνους για το έθνος παλαιότερα από τον κομμουνισμό και τώρα από την παγκοσμιοποίηση και τον σύγχρονο δικαιωματισμό. Αυτό τον μεταμοντέρνο δικαιωματισμό, όμως, έχει υιοθετήσει στην παρούσα φάση το κόμμα με το οποίο η Εκκλησία ατύπως αλλά ουσιαστικά συνδέεται.
Γύρω από αυτή την θέση για την οικογένεια grosso modo κινείται η τοποθέτηση του Αντώνη Σαμαρά αλλά και βουλευτών που αποφάσισαν να αγνοήσουν τις απειλές και τους εκβιασμούς του Μεγάρου Μαξίμου (Ευριπίδης Στυλιανίδης, Κώστας Καραγκούνης, Ανδρέας Κατσανιώτης, Μάξιμος Χαρακόπουλος κ.α.). Ο δε Μάκης Βορίδης με την πρόσφατη παρέμβασή του θέλησε ερμηνευτικά να εξάγει την θέση για την οικογένεια και το έθνος από τις διατάξεις του Συντάγματος και έτσι υποστήριξε ότι η ρύθμιση που φέρνει η κυβέρνηση ελέγχεται ως αντισυνταγματική. Πρόκειται για τραβηγμένη θέση που περισσότερο αντανακλά τις πολιτικές ισορροπίες στην κυβέρνηση.
Υποτονικές αντιδράσεις από Εκκλησία
Σύμφωνα με μία εκτίμηση οι αντιδράσεις της Εκκλησίας δεν είναι ανάλογες με την βαρύτητα του ζητήματος. Η εκτίμηση συνάδει με ορισμένες πληροφορίες σύμφωνα με τις οποίες στην συνάντηση που είχε με τον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο ο Κυριάκος Μητσοτάκης φρόντισε να κάνει σαφές ότι σε περίπτωση που η Εκκλησία κλιμακώσει τις αντιδράσεις τότε θα βρει μετωπικά απέναντί της το κράτος με όλο του το οπλοστάσιο. Στο πλαίσιο αυτό το πρώτο που αποκλείστηκε ήταν ένα συλλαλητήριο στο κέντρο της Αθήνας όπως και η συγκέντρωση υπογραφών για διενέργεια δημοψηφίσματος κατά το προηγούμενο του Χριστόδουλου.
Η απορριπτική θέση της Εκκλησίας βέβαια θα διαβαστεί από άμβωνος, ενώ οι Μητροπόλεις μπορούν να διοργανώσουν τοπικές λαοσυνάξεις. Η εξήγηση που δίνει ο Δημήτρης Νατσιός, επικεφαλής της “Νίκης”, είναι ότι η Εκκλησία δεν είναι έντονη στις αντιδράσεις της, επειδή αυτές κινούνται σε ένα άλλο επίπεδο και σε βάθος χρόνου. Ωστόσο προσθέτει υπάρχει μεγάλη δυσαρέσκεια στις ενορίες μεταξύ των πιστών και αντίστοιχη πίεση που δέχονται οι βουλευτές της ΝΔ.
Πέρα από τις απόψεις της Εκκλησίας το ερώτημα αφορά την μακροχρόνια σχέση της με τη ΝΔ και τις συνέπειες που προκαλεί η στροφή του Κυριάκου Μητσοτάκη. Η Εκκλησία φυσικά είναι αντίθετη με όλο το πλαίσιο του μεταμοντέρνου δικαιωματισμού που θέτει η ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα και το σημαντικότερο τμήμα της Αριστεράς, από τον γάμο των ομοφύλων μέχρι την “ταυτότητα φύλου”. Το ενδιαφέρον είναι η μετακίνηση του ίδιου Κυριάκου Μητσοτάκη. Μία από τις μνημειώδεις ατάκες του στην Βουλή ήταν όταν –για να δικαιολογήσει την διαφωνία του με τον ΣΥΡΙΖΑ το 2017 στο νομοσχέδιο για το δικαίωμα στην αλλαγή φύλου πριν την ηλικία των 18 ετών– είχε πει «πως ένας 17χρονος όταν ρωτήθηκε γιατί θέλει να κάνει αλλαγή φύλου απάντησε ότι τον είχαν συμβουλεύσει οι εξωγήινοι».
Η υποκρισία Μητσοτάκη
Τότε, ο Κυριάκος Μητσοτάκης δεν είχε κανένα πρόβλημα να καλυφθεί υποκριτικά πίσω από το ηλικιακό όριο για να μην δυσαρεστήσει την Εκκλησία και τους δεξιούς ψηφοφόρους της ΝΔ, όπως άλλωστε έπραξε αργότερα και στο Μακεδονικό. Ως ιδεοληπτικά νεοφιλελεύθερος ο ίδιος, πρώτα διέλυσε το πλαίσιο των συλλογικών δικαιωμάτων και το κοινωνικό κράτος και τώρα αποδομεί τον πυρήνα της δεξιάς ταυτότητας και του ελληνικού εθνοκεντρισμού.
Στο τέλος μόνες αξίες θα είναι η ελευθερία των αγορών, ο ανταγωνισμός σε όλα τα επίπεδα, η εκποίηση και η απορρύθμιση των πάντων και η επιβολή της εξουσίας. Μέσα από αυτό το πλαίσιο κατώτερες του αναμενομένου είναι και οι αντιδράσεις των βουλευτών της ΝΔ. Μετά από ένα όργιο πιέσεων του Μεγάρου Μαξίμου –τις ασκούν οι Γιάννης Μπράτάκος, Άκης Σκέρτσος και Άδωνις Γεωργιάδης– εκτιμάται ότι περί τους 105 βουλευτές θα υπερψηφίσουν τελικά την διάταξη, παρότι αρκετοί μεταξύ αυτών εξακολουθούν να διαφωνούν. Οι υπόλοιποι κινούνται μεταξύ καταψήφισης (περισσότεροι από 20) και αποχής. Τα πράγματα είναι ρευστά γιατί το θέμα είναι σε εξέλιξη και οι πιέσεις συνεχίζονται από την πλευρά του Μεγάρου Μαξίμου όπως και οι παραινέσεις από την πλευρά των υποστηρικτών του “όχι”.
Είναι η πρώτη φορά που η Εκκλησία είναι σε τροχιά ρήξης με την “Δεξιά του Κυρίου”, όπως είχε χαρακτηρίσει ο μακαριστός Χριστόδουλος τη ΝΔ στην πρώτη συνάντηση που είχε με τον Κώστα Καραμανλή στο Μέγαρο Μαξίμου το 2004. Ο Χριστόδουλος είχε ανταποδώσει την στήριξη που του είχε προσφέρει η ΝΔ, με αφορμή τις ταυτότητες, στην αντιπαράθεσή του τότε με την κυβέρνηση Σημίτη και στην συγκέντρωση υπογραφών για την διενέργεια δημοψηφίσματος.
Ο Κώστας Καραμανλής είχε υπογράψει, όπως και η συντριπτική πλειονότητα των βουλευτών της ΝΔ. Πιο πρόσφατα η Εκκλησία πρόσφερε απλόχερα την υποστήριξή της στη ΝΔ όταν πρωτοστατούσε στα συλλαλητήρια κατά της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ με αφορμή την Συμφωνία των Πρεσπών, την οποία στην συνέχεια ο Κυριάκος Μητσοτάκης «εφαρμόζει και τιμά» και η Εκκλησία, όπως και η δεξιά πτέρυγα της ΝΔ, έχουν ξεχάσει.
Στην παρούσα συγκυρία το σημείο τριβής έχει μεγαλύτερη βαρύτητα, καθώς δεν είναι μία διοικητική πράξη που ανήκει στην αποκλειστική αρμοδιότητα του κράτους, αλλά μία θεσμοθέτηση που αμφισβητεί βασική οντολογική αρχή της Εκκλησίας και ακολούθως την σχέση που έχει διαμορφώσει παραδοσιακά με την ελληνική κοινωνία και την συντηρητική παράταξη. Όπως αναφέρει το κείμενο της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου, «Η θεολογία της Εκκλησίας για τον γάμο απορρέει από την Αγία Γραφή και την διδασκαλία των Πατέρων της Εκκλησίας».
Γενικότερα η γυναίκα σύμφωνα με την Εκκλησία είναι η σύντροφος του άντρα και η μητέρα των παιδιών που θα φέρουν στον κόσμο, ώστε να επιτελέσουν τον ύψιστο σκοπό τους και να φροντίσουν για την συνέχεια του ελληνικού έθνους και της εθνικής ταυτότητας. Πρόκειται για μία θέση που απηχεί την ιδεολογία όχι μόνο της συντηρητικής παράταξης, αλλά και του μεγαλύτερου μέρους της ελληνικής κοινωνίας και έχει κωδικοποιηθεί στο τρίπτυχο “πατρίς-θρησκεία-οικογένεια”, παρά τον διασυρμό του από τη δικτατορία.
Εξαιτίας της ιδιαίτερης σχέσης με το ελληνικό κράτος και της μακράς παράδοσης ως θεματοφύλακα κυρίως συντηρητικών αξιών, η Εκκλησία προβάλλει το πρότυπο του ελληνοχριστιανισμού –έχει θεμέλιο την παραδοσιακή οικογένεια– ως απάντηση στους κινδύνους για το έθνος παλαιότερα από τον κομμουνισμό και τώρα από την παγκοσμιοποίηση και τον σύγχρονο δικαιωματισμό. Αυτό τον μεταμοντέρνο δικαιωματισμό, όμως, έχει υιοθετήσει στην παρούσα φάση το κόμμα με το οποίο η Εκκλησία ατύπως αλλά ουσιαστικά συνδέεται.
Γύρω από αυτή την θέση για την οικογένεια grosso modo κινείται η τοποθέτηση του Αντώνη Σαμαρά αλλά και βουλευτών που αποφάσισαν να αγνοήσουν τις απειλές και τους εκβιασμούς του Μεγάρου Μαξίμου (Ευριπίδης Στυλιανίδης, Κώστας Καραγκούνης, Ανδρέας Κατσανιώτης, Μάξιμος Χαρακόπουλος κ.α.). Ο δε Μάκης Βορίδης με την πρόσφατη παρέμβασή του θέλησε ερμηνευτικά να εξάγει την θέση για την οικογένεια και το έθνος από τις διατάξεις του Συντάγματος και έτσι υποστήριξε ότι η ρύθμιση που φέρνει η κυβέρνηση ελέγχεται ως αντισυνταγματική. Πρόκειται για τραβηγμένη θέση που περισσότερο αντανακλά τις πολιτικές ισορροπίες στην κυβέρνηση.
Υποτονικές αντιδράσεις από Εκκλησία
Σύμφωνα με μία εκτίμηση οι αντιδράσεις της Εκκλησίας δεν είναι ανάλογες με την βαρύτητα του ζητήματος. Η εκτίμηση συνάδει με ορισμένες πληροφορίες σύμφωνα με τις οποίες στην συνάντηση που είχε με τον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο ο Κυριάκος Μητσοτάκης φρόντισε να κάνει σαφές ότι σε περίπτωση που η Εκκλησία κλιμακώσει τις αντιδράσεις τότε θα βρει μετωπικά απέναντί της το κράτος με όλο του το οπλοστάσιο. Στο πλαίσιο αυτό το πρώτο που αποκλείστηκε ήταν ένα συλλαλητήριο στο κέντρο της Αθήνας όπως και η συγκέντρωση υπογραφών για διενέργεια δημοψηφίσματος κατά το προηγούμενο του Χριστόδουλου.
Η απορριπτική θέση της Εκκλησίας βέβαια θα διαβαστεί από άμβωνος, ενώ οι Μητροπόλεις μπορούν να διοργανώσουν τοπικές λαοσυνάξεις. Η εξήγηση που δίνει ο Δημήτρης Νατσιός, επικεφαλής της “Νίκης”, είναι ότι η Εκκλησία δεν είναι έντονη στις αντιδράσεις της, επειδή αυτές κινούνται σε ένα άλλο επίπεδο και σε βάθος χρόνου. Ωστόσο προσθέτει υπάρχει μεγάλη δυσαρέσκεια στις ενορίες μεταξύ των πιστών και αντίστοιχη πίεση που δέχονται οι βουλευτές της ΝΔ.
Πέρα από τις απόψεις της Εκκλησίας το ερώτημα αφορά την μακροχρόνια σχέση της με τη ΝΔ και τις συνέπειες που προκαλεί η στροφή του Κυριάκου Μητσοτάκη. Η Εκκλησία φυσικά είναι αντίθετη με όλο το πλαίσιο του μεταμοντέρνου δικαιωματισμού που θέτει η ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα και το σημαντικότερο τμήμα της Αριστεράς, από τον γάμο των ομοφύλων μέχρι την “ταυτότητα φύλου”. Το ενδιαφέρον είναι η μετακίνηση του ίδιου Κυριάκου Μητσοτάκη. Μία από τις μνημειώδεις ατάκες του στην Βουλή ήταν όταν –για να δικαιολογήσει την διαφωνία του με τον ΣΥΡΙΖΑ το 2017 στο νομοσχέδιο για το δικαίωμα στην αλλαγή φύλου πριν την ηλικία των 18 ετών– είχε πει «πως ένας 17χρονος όταν ρωτήθηκε γιατί θέλει να κάνει αλλαγή φύλου απάντησε ότι τον είχαν συμβουλεύσει οι εξωγήινοι».
Η υποκρισία Μητσοτάκη
Τότε, ο Κυριάκος Μητσοτάκης δεν είχε κανένα πρόβλημα να καλυφθεί υποκριτικά πίσω από το ηλικιακό όριο για να μην δυσαρεστήσει την Εκκλησία και τους δεξιούς ψηφοφόρους της ΝΔ, όπως άλλωστε έπραξε αργότερα και στο Μακεδονικό. Ως ιδεοληπτικά νεοφιλελεύθερος ο ίδιος, πρώτα διέλυσε το πλαίσιο των συλλογικών δικαιωμάτων και το κοινωνικό κράτος και τώρα αποδομεί τον πυρήνα της δεξιάς ταυτότητας και του ελληνικού εθνοκεντρισμού.
Στο τέλος μόνες αξίες θα είναι η ελευθερία των αγορών, ο ανταγωνισμός σε όλα τα επίπεδα, η εκποίηση και η απορρύθμιση των πάντων και η επιβολή της εξουσίας. Μέσα από αυτό το πλαίσιο κατώτερες του αναμενομένου είναι και οι αντιδράσεις των βουλευτών της ΝΔ. Μετά από ένα όργιο πιέσεων του Μεγάρου Μαξίμου –τις ασκούν οι Γιάννης Μπράτάκος, Άκης Σκέρτσος και Άδωνις Γεωργιάδης– εκτιμάται ότι περί τους 105 βουλευτές θα υπερψηφίσουν τελικά την διάταξη, παρότι αρκετοί μεταξύ αυτών εξακολουθούν να διαφωνούν. Οι υπόλοιποι κινούνται μεταξύ καταψήφισης (περισσότεροι από 20) και αποχής. Τα πράγματα είναι ρευστά γιατί το θέμα είναι σε εξέλιξη και οι πιέσεις συνεχίζονται από την πλευρά του Μεγάρου Μαξίμου όπως και οι παραινέσεις από την πλευρά των υποστηρικτών του “όχι”.
Η στάση των ΜΜΕ
Στο πλευρό του ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει τα ενσωματωμένα στον επικοινωνιακό μηχανισμό Μέσα Ενημέρωσης που έπιασαν την συνήθη δουλειά τους όταν διαπιστώθηκε ότι υπάρχει προσωρινή(;) μείωση αποδοχής της κυβέρνησης από τους πολίτες. Λειτουργώντας κατά περίπτωση άλλοτε σαν ομπρέλα προστασίας και άλλοτε σαν αιχμή του δόρατος κάνουν μπούλινγκ σε βουλευτές της ΝΔ που δηλώνουν ότι θα καταψηφίσουν!
Με περισσή προθυμία αναπαράγουν ότι «οι υφυπουργοί που θα επιλέξουν την αποχή θα μείνουν εκτός κυβέρνησης στον επόμενο ανασχηματισμό» που τοποθετείται μετά τις ευρωεκλογές. Οι βουλευτές πάλι που θα καταψηφίσουν θα πρέπει να ξεχάσουν την καρέκλα του υπουργού ή του υφυπουργού. Επιπλέον θα έχουν να αντιμετωπίσουν την δυσμένεια του Μεγάρου Μαξίμου μέχρι το τέλος της τετραετίας και στις εκλογές.
Παράλληλα απαξιώνουν την στάση της Εκκλησίας που σε άλλες περιπτώσεις –κυρίως όταν ήταν εναντίον του ΣΥΡΙΖΑ– εξυμνούσαν προβάλλοντας τον ρόλο της Ορθοδοξίας στην συνοχή της ελληνικής κοινωνίας και άλλα ηχηρά. «Τι θέλει η Εκκλησία; Να νομοθετεί ή να καθορίζει την κυβερνητική πολιτική;», εξανίστανται οι ίδιοι δημοσιογράφοι που πρόβαλαν του σταυρούς και τις ελληνικές σημαίες στα συλλαλητήρια κατά του ΣΥΡΙΖΑ για το Μακεδονικό. Τότε δεν αναρωτιόντουσαν γιατί η Εκκλησία να καθορίζει την εξωτερική πολιτική της χώρας. Φυσικά εάν είχε φέρει το νομοσχέδιο ο ΣΥΡΙΖΑ θα είχαν στήσει ήδη απευθείας συνδέσεις στο Σύνταγμα.
Τριγμοί στην κυβέρνηση
Σε κάθε περίπτωση το θέμα προκαλεί τριγμούς, μικρότερους ή μεγαλύτερους στο εσωτερικό της ΝΔ. Ο μεν Μάκης Βορίδης θα απέχει από την ψηφοφορία, προσπαθώντας να κινηθεί ανάμεσα στην υπεράσπιση των συντηρητικών θέσεων και στην υπουργική καρέκλα, αφού η καταψήφιση θα σήμαινε και απομάκρυνση από την κυβέρνηση. Ο δε Κυριάκος Μητσοτάκης ανέχεται έναν υπουργό που έστω και με την αποχή δηλώνει εμπράκτως διαφωνία σε κεντρική επιλογή της κυβέρνησης και δεν τολμά να τον απομακρύνει, παρότι εκείνος τον προκαλεί λέγοντας «δεν μου έχει ζητηθεί παραίτηση».
Η εικόνα του ηγέτη που φιλοτεχνεί ο Κυριάκος Μητσοτάκης, θολώνει. Και οι δύο χάνουν. Η στάση του Μάκη Βορίδη ευνοείται από ισχυρό επιχειρηματία που είναι αυτή την εποχή σε σύγκρουση με τον πρωθυπουργό. Οι υπολογισμοί ξεπερνούν το συγκεκριμένο. Σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις ο πρόεδρος της ΝΔ προτιμά τον Μάκη Βορίδη ως ελεγχόμενο ακροδεξιό που θα εκτονώνει δυσαρέσκειες και θα συγκρατεί διαρροές ψηφοφόρων, αντί να τον κάνει πόλο συσπείρωσης και εσωκομματικής αντιπολίτευσης.
Τον θεωρεί ανάχωμα στον Αντώνη Σαμαρά, που κλιμακώνει την συνολική του διαφωνία με την ηγεσία της ΝΔ. Όπως και να έχει, αφού ανέχεται την αποχή Βορίδη, ο πρωθυπουργός θα ανεχθεί και τις ενδεχόμενες αποχές ορισμένων υφυπουργών όπως ο Γιάννης Κεφαλογιάννης, ο Σταύρος Κελέτσης, η Μαρία Κεφάλα, που σύμφωνα με πληροφορίες το σκέπτονται. Το εάν τους απομακρύνει στον ανασχηματισμό που τοποθετείται μετά τις εκλογές θα φανεί όπως και αν θα κάνει υφυπουργούς και υπουργούς μία σειρά βουλευτές που σε διαφορετική περίπτωση θα καταψήφιζαν.
πηγή
Οι απόψεις που αναφέρονται στο κείμενο είναι προσωπικές του αρθρογράφου και δεν εκφράζουν απαραίτητα τη θέση του Ellada simera.
Οι απόψεις που αναφέρονται στο κείμενο είναι προσωπικές του αρθρογράφου και δεν εκφράζουν απαραίτητα τη θέση του Ellada simera.
Δημοσίευση σχολίου