Η κρίση πηγάζει από την «απόρριψη της γαλλικής παρουσίας στη χώρα», δήλωσε ο Araud στη EURACTIV, και την απογοήτευση των τοπικών πληθυσμών για την κληρονομιά της «Françafrique».
Το πραξικόπημα στον Νίγηρα προκαλείται κυρίως από τη νεοαποικιακή σχέση μεταξύ της Γαλλίας και της αφρικανικής ηπείρου, δήλωσε ο πρώην πρέσβης της Γαλλίας Gérard Araud σε συνέντευξή του στη EURACTIV, καταγγέλλοντας την έλλειψη ενότητας της ΕΕ προς μια σαφή στρατηγική για την Αφρική.Η κρίση πηγάζει από την «απόρριψη της γαλλικής παρουσίας στη χώρα», δήλωσε ο Araud στη EURACTIV, και την απογοήτευση των τοπικών πληθυσμών για την κληρονομιά της «Françafrique», όρος που χρησιμοποιείται για να περιγράψει τους στενούς και «αιμομικτικούς» οικονομικούς και διπλωματικούς δεσμούς που διατηρεί η Γαλλία με τις πρώην αφρικανικές αποικίες.
Ο Araud, ένας έμπειρος πρέσβης που έχει διατελέσει πρέσβης στα Ηνωμένα Έθνη, την Ουάσινγκτον και το Ισραήλ, ήταν πρώην γενικός διευθυντής για θέματα πολιτικής και ασφάλειας στο γαλλικό υπουργείο Εξωτερικών.
Στα αφρικανικά έθνη με γαλλικό αποικιακό παρελθόν, «γινόμαστε μάρτυρες μιας εξέγερσης της νεολαίας» τόσο κατά της Γαλλίας όσο και κατά των εθνικών τους κυβερνήσεων, οι οποίες θεωρούνται μαριονέτες της Γαλλίας στην περιοχή, δήλωσε ο Araud.
Σύμφωνα με τον διπλωμάτη, η οργή κατά των Γάλλων συνδυάζεται με μια δημογραφική έκρηξη και την ακραία φτώχεια, η οποία έχει επιβαρύνει σημαντικά τις εθνικές αρχές.
Αποτυχία της στρατιωτικής επιχείρησης «Barkhane»
Η Γαλλία έχει στρατιωτική και οικονομική παρουσία στο Σαχέλ εδώ και τρεις αιώνες, αποικίζοντας μεταξύ άλλων χώρες όπως η Ακτή Ελεφαντοστού, η Γουινέα, η Σενεγάλη και το Σουδάν.
Η ανεξαρτησία τη δεκαετία του 1960 δεν διέκοψε εντελώς τους δεσμούς με τη Γαλλία – και οι στρατιωτικές επεμβάσεις της χώρας μέσω των επιχειρήσεων Serval και Barkhane τα τελευταία 10 χρόνια σηματοδότησαν τις προσπάθειες της Γαλλίας να παραμείνει μια σημαντική δύναμη στην περιοχή.
Η επιχείρηση Serval του 2012-13, η οποία επεδίωξε να απωθήσει τους τζιχαντιστές στο βόρειο Μάλι, θεωρήθηκε επιτυχής, με αποτέλεσμα οι Γάλλοι στρατιώτες να γίνουν ευπρόσδεκτοι στη χώρα ως «μαχητές της ελευθερίας», δήλωσε ο Araud στη EURACTIV.
«Αλλά κάθε απελευθερωτικός στρατός γίνεται, μετά από λίγο, κατακτητής», συμπλήρωσε.
Η εννιάχρονη επιχείρηση Barkhane, η οποία τέθηκε για πρώτη φορά σε ισχύ το 2014, είχε ευρύτερο πεδίο από την Serval και επεδίωκε να καταπολεμήσει τον τζιχαντισμό σε ολόκληρη την περιοχή του Σαχέλ. Οι Γάλλοι στρατιώτες «έκαναν τεράστια δουλειά σε απίστευτα δύσκολες συνθήκες», ωστόσο απέτυχαν να βάλουν τέλος στην τρομοκρατία των τζιχαντιστών, εξήγησε.
Τόσο πολύ που ο Γάλλος πρόεδρος Emmanuel Macron ζήτησε τη σταδιακή κατάργηση της επιχείρησης τον Νοέμβριο του 2022.
«Θα έλεγα ότι η επιχείρηση Barkhane ενισχύθηκε στην πραγματικότητα από τους τζιχαντιστές, καθώς συμμάχησαν με άλλες τρομοκρατικές και εθνικές ομάδες, των οποίων η μόνη εμμονή είναι ο θάνατος του δυτικού στρατιώτη», δήλωσε ο Araud.
Αυτό συνέβαλε στη διάδοση των αφηγήσεων στην Μπουρκίνα Φάσο και το Μάλι – οι οποίες τα τελευταία χρόνια βίωσαν επίσης στρατιωτικά πραξικοπήματα – ότι η Γαλλία υποστήριξε στην πραγματικότητα την άνοδο των τζιχαντιστικών ομάδων, πρόσθεσε ο διπλωμάτης.
«Κανονικοποίηση» των σχέσεων
Το κλείσιμο των στρατώνων του γαλλικού στρατού στον Νίγηρα έχει καθυστερήσει εδώ και καιρό, υποστήριξε ο Araud: «Η ύπαρξη στρατιωτικών βάσεων σηματοδοτεί την επιθυμία ανάμειξης στις αφρικανικές υποθέσεις».
Κατά κάποιον τρόπο, «ο Νίγηρας είναι για τη Γαλλία ό,τι το Αφγανιστάν για τις ΗΠΑ», είπε, προσθέτοντας ότι είναι καιρός να εξομαλυνθούν οι πολιτικές και οικονομικές σχέσεις και η Γαλλία να αντιμετωπίζει τους αφρικανικούς ομολόγους της ως κυρίαρχα έθνη.
«Αφήστε τα σε διπλωμάτες και εταιρείες», πρόσθεσε, «και απαλλαγείτε εντελώς από τη στρατιωτική παρουσία», συνεχίζοντας ότι η Γαλλία δεν έχει πλέον κανένα «εξέχοντα» ρόλο στην περιοχή.
Η απουσία οποιασδήποτε σαφούς ευρωπαϊκής ενότητας σχετικά με μια κοινή αφρικανική στρατηγική συμβάλλει επίσης στο χάος που βιώνει σήμερα η περιοχή, εξήγησε ο Araud. Ενώ η ΕΕ είναι βασικός χορηγός αναπτυξιακής βοήθειας, οι χώρες της ΕΕ βρίσκονται στην ίδια σελίδα όσον αφορά στην προσέγγισή της στο Σαχέλ.
Αυτό, υποστηρίζει, καθιστά την Ευρώπη «αποτυχημένη». Η Γερμανία και η Ιταλία, οι οποίες είχαν επίσης στρατιωτικά αποσπάσματα στον Νίγηρα, πρέπει επίσης να επανεκτιμήσουν.
«Η Ρωσία απλώς δαμάζει τα κύματα»
Τελικά όμως η Γαλλία έχασε απέναντι στη Ρωσία;
«Η Ρωσία απλώς δαμάζει τα κύματα», διατύπωσε ο Araud, ενώ ο Λευκός Οίκος δεν βρήκε καμία απόδειξη ότι η Ρωσία βρίσκεται πίσω από το πραξικόπημα.
Η στροφή στους μισθοφόρους της Βάγκνερ δεν ταιριάζει σε καμία μεγάλη ρωσική στρατηγική στην Αφρική, είπε, προσθέτοντας ότι είναι «απλώς καιροσκοπική» χωρίς προφανή οικονομικά συμφέροντα.
Η περιοχή του Σαχέλ είναι μία από τις φτωχότερες στον κόσμο, στερούμενη σημαντικών πόρων. Ακόμη και το ουράνιο, το οποίο εξορύσσεται από τον γαλλικό πυρηνικό κολοσσό Orano, παραμένει μια άφθονη πηγή σε όλο τον κόσμο, με αποθέματα στη Ρωσία.
«Δεν έχουμε επιστρέψει σε κατάσταση ψυχρού πολέμου», τόνισε. «Υπάρχει μια αντιπαράθεση με τη Ρωσία, αν και δεν είναι ούτε κατά διάνοια τόσο ισχυρή όσο η ΕΣΣΔ».
Αντίθετα, οι συγκρουόμενες δυνάμεις στην περιοχή απεικονίζουν «μια αρχαϊκή προσέγγιση για το τι συνιστά δύναμη [στο Σαχέλ]» – μια δυναμική που πρέπει να αλλάξει επειγόντως, αν πρόκειται να βρεθεί περισσότερη σταθερότητα.
Δημοσίευση σχολίου