Του Δημήτρη Κωνσταντακόπουλου
«Ένα όνειρο έχει η Τουρκία. Να χτυπήσουν πρώτοι οι Έλληνες!». Την εκτίμηση αυτή μοιράζεται μαζί μας ένας από τους βετεράνους και ελάχιστους εναπομείναντες στη χώρα σοβαρούς γνώστες θεμάτων εξωτερικής πολιτικής, με εμπειρία δεκαετιών στη στενή παρακολούθησή τους.
Διότι, αν μη τι άλλο, οι πάντες – ακόμα και η Γαλλία – θα στραφούν εναντίον της Ελλάδας αν το κάνει (σημειωτέον ότι προληπτικό πλήγμα σημαίνει αυτόματη ακύρωση της ρήτρας αμυντικής συνδρομής του Παρισιού). Άλλο που δεν θέλουν άλλωστε, όπως είναι σήμερα τα πράγματα. Δεν μας υποστηρίζουν όταν έχουμε καραμπινάτο δίκιο, θα μας υποστηρίξουν όταν βρεθούμε εν αδίκω;
Επί μισό και πλέον αιώνα έχουμε κάνει σημαία μας το διεθνές δίκαιο, το οποίο ασφαλώς δεν προβλέπει κανενός είδους προληπτικά πλήγματα! Θα πάμε να το καταπατήσουμε οι ίδιοι, καταστρέφοντας το όποιο ηθικό και διεθνοπολιτικό κεφάλαιο της χώρας μας;
Και τι άραγε περιμένουν οι προτείνοντες μια τέτοια ιδέα να γίνει με ένα τέτοιο προληπτικό χτύπημα; Να καταρρεύσει και να παραδοθεί η Τουρκία; ‘Η να απαντήσει και αυτή εξαπολύοντας έναν συμβατικό Αρμαγεδώνα, που μπορεί, με τα όπλα που διαθέτουν οι δύο χώρες, να γυρίσει όλη την περιοχή στη νεολιθική εποχή; Νίκησαν η Γερμανία και η Ιαπωνία που επιτέθηκαν αιφνιδιαστικά κατά της ΕΣΣΔ και των ΗΠΑ αντίστοιχα; Όχι βέβαια. Νίκησαν οι ΕΣΣΔ και οι ΗΠΑ που δέχτηκαν το πρώτο, αιφνιδιαστικό πλήγμα. Τα ίδια ισχύουν και για την «ηπιότερη» εκδοχή του «προληπτικού πλήγματος», να χτυπήσουμε δηλαδή τους Τούρκους όταν βεβαιωθούμε ότι θα μας χτυπήσουν αυτοί. Πώς θα βεβαιωθούμε; Όπως άραγε βεβαιωθήκαμε στο παρελθόν, όταν όλη η χώρα γινόταν δέκτης και αναπαρήγαγε πληροφορίες ότι δήθεν επίκειται απόβαση στο Καστελόριζο και επίθεση στη Θράκη;
Αφήνω κατά μέρος το ότι από τη στιγμή που θα συζητηθεί η ιδέα του «προληπτικού πλήγματος» στο Γενικό Επιτελείο θα το μάθουν, πριν από τον Πρωθυπουργό, οι Αμερικανοί και οι Ισραηλινοί. Ή θα το πουν στην Τουρκία, πουλώντας της «υπηρεσία» ότι το σταμάτησαν, ή θα το αφήσουν να γίνει, οπότε καλύτερα να ξανασκεφτούμε ποιος θέλει τι στην Ανατολική Μεσόγειο.
Χρειάζεται, θα μου πείτε, να λέμε και να ξαναλέμε τα αυτονόητα; Χρειάζεται και παραχρειάζεται στη χώρα της φαιδράς πορτοκαλέας όπου περισσεύει η άγνοια και η ασυναρτησία, οι πολιτικοί ειδικεύονται στο να λένε ότι τους κατέβει αν το κρίνουν ευχάριστο για τους ψηφοφόρους (αγνοούν άλλωστε τα θέματα), ευδοκιμούν οι προβοκάτσιες και περισσεύουν οι απολήξεις των ξένων.
Η νέα επίθεση του παραλογισμού
Με το που αναζωπυρώθηκε η ελληνοτουρκική ένταση, είχαμε και νέα εφόρμηση του παραλογισμού επί των κεφαλών του ελληνικού λαού, αλλά και των στελεχών των ενόπλων δυνάμεων. Άλλος θέλει να κάνουμε προληπτικό πόλεμο, άλλος να καταρρίψουμε ό,τι τουρκικό πετάει παρανόμως και άλλος να επεκτείνουμε τα χωρικά μας ύδατα στα 12 μίλια (για το ζήτημα της επέκτασης .
Να αναφέρουμε στο σημείο αυτό ότι, σύμφωνα με συνήθως καλά πληροφορημένες διπλωματικές πηγές, κάποιοι αμερικανικοί κύκλοι (αυτά γίνονται συνήθως με τρόπο που να μην μπορεί η ευθύνη τους να αποδοθεί στην Ουάσιγκτον) προτείνουν στην κυβέρνηση να επεκτείνει τα χωρικά ύδατα των χερσαίων περιοχών της χώρας που βρέχονται από το Αιγαίο στα 12 μίλια και αυτή το σκέπτεται σοβαρά, παρά τον ανόητο χαρακτήρα μιας τέτοιας ενέργειας, όπως σκέπτεται σοβαρά και κάθε τι που της πασάρουν από τις ΗΠΑ.
Μια τέτοια επέκταση δεν είναι δυνατόν να ενταχθεί σε οποιαδήποτε εθνική στρατηγική. Τη θέλουν όμως οι Αμερικανοί για να περιληφθεί ο σταθμός LNG που έφτιαξαν έξω από την Αλεξανδρούπολη στα χωρικά ύδατα του προτεκτοράτου τους! Φυσικά, αν τυχόν πραγματοποιηθεί κάτι τέτοιο θα περιβληθεί με τη συνήθη «εθνικόφρονα» και «πατριωτική» φρασεολογία των πολιτικών μας.
Τις προάλλες άκουγα τυχαία μια βραδινή εκπομπή σε μεγάλο ραδιόφωνο όπου οι συμμετέχοντες διαγκωνίζονταν σε αποκαλυπτικές προφητείες και προτάσεις για προληπτικά πλήγματα κατά της Τουρκίας. Ένας μάλιστα εκ των συμμετεχόντων, αντιστράτηγος παρακαλώ εν αποστρατεία, πρότεινε και ημερομηνία για το πρώτο πλήγμα (το οποίο φυσικά θα πρέπει να είναι αιφνιδιαστικό, όχι να αναγγέλλεται από τα ραδιόφωνα, αλλά εδώ είναι Ελλάδα, δεν είναι παίξε γέλασε). Όπως είπε το πλήγμα πρέπει να γίνει όταν η Τουρκία αρχίσει εχθροπραξίες στη Συρία!
«Εκδίκηση» για τα Ίμια
Ένας άλλος απόστρατος ανώτερος στρατιωτικός θέλει και αυτός να «πάρει το αίμα του πίσω» για τα Ίμια, όπου «δεν τους άφησαν να χτυπήσουν». Η λύση που έδωσαν στην κρίση Σημίτης και Πάγκαλος (τη υποδείξει των ΗΠΑ) ήταν ασφαλώς πολύ άσχημη. Δεν ήταν καλύτερη όμως και η άποψη να βυθίσουμε τον τουρκικό στόλο γιατί έχουμε το «τακτικό πλεονέκτημα», όπως δεν είναι και πολύ έξυπνο να παίζεις σκάκι σκεπτόμενος μόνο την πρώτη κίνηση. Γιατί το αρχικό «τακτικό πλεονέκτημα» μπορεί πολύ εύκολα να μεταβληθεί σε στρατηγικό Βατερλό. Τι περίμεναν δηλαδή οι ναύαρχοι; Ότι άμα βυθίζαμε τον στόλο η Τουρκία θα παραδινόταν;
Είναι εκπληκτικό να βλέπει κανείς ανώτερους στρατιωτικούς και υποτιθέμενους αναλυτές να αντιστρέφουν τον ορισμό του Κλαούζεβιτς για τον πόλεμο, επιδιώκοντας να κάνουν την πολιτική συνέχεια του πολέμου. Να μη γνωρίζουν το πιο βασικό, ότι αν επιδιώκουμε σταθερότητα, πρέπει να κάνουμε κρυστάλλινα σαφές στον αντίπαλο πότε εισέρχεται σε περιοχή όπου ενδέχεται να καταφύγουμε σε χρήση ένοπλης βίας, τους όρους δηλαδή της ειρήνης και τους όρους του πολέμου. Και να νομίζουν ότι θα φοβίσουμε τους Τούρκους παίζοντας με τις ίδιες τις βάσεις της όποιας στρατηγικής σταθερότητας μεταξύ των δύο κρατών.
Φοβικό σύνδρομο και το λάδι στη φωτιά
Για ορισμένους μάλιστα, το ψυχολογικό υπόβαθρο αυτών των αντιλήψεων δεν είναι άλλο από το γνωστό «φοβικό σύνδρομο». Όταν φοβάσαι, όπως και όταν θέλεις να ξεμπερδεύεις εύκολα με ένα πρόβλημα, αυξάνει ο πειρασμός είτε να κάνεις απαράδεκτες υποχωρήσεις, είτε να επιτεθείς πρώτος κι ό,τι βρέξει ας κατεβάσει. Μόνο που δεν θα κατεβάσει τίποτα καλό αν βρέξει.
Εμείς γνωρίζουμε άλλωστε ότι η πιθανότητα να τα κάνει αυτά το ελληνικό κράτος είναι μηδαμινές. Οι Τούρκοι δεν το γνωρίζουν. Όλα αυτά τα δημοσιεύματα αναπαράγονται στην Τουρκία και τροφοδοτούν το κυρίαρχο αφήγημα του τουρκικού εθνικισμού τα τελευταία χρόνια, ότι δηλαδή η Ελλάδα έχει γίνει όργανο των ΗΠΑ και του Ισραήλ εναντίον της Τουρκίας, παροξύνοντας έτσι και καθιστώντας ακόμα πιο επικίνδυνη την κατάσταση μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας και αυξάνοντας τους κινδύνους πολέμου ακόμα και από λάθος, από κακό υπολογισμό ή από προβοκάτσια ξένων κέντρων ισχύος και των πολλών ερεισμάτων τους στις δύο χώρες.
Δημοσίευση σχολίου