«Καυτός» Μάιος για την Ευρώπη, καθώς οι κυβερνήσεις σε Στοκχόλμη και Ελσίνκι ετοιμάζονται να υποβάλλουν αίτημα ένταξης των δύο σκανδιναβικών χωρών στο ΝΑΤΟ. Πώς θα αντιδράσει ο Βλ. Πούτιν, που μιλά για casus belli;
Οι δύο σκανδιναβικές χώρες που παραμένουν εκτός του ΝΑΤΟ, η Φινλανδία και η Σουηδία, ετοιμάζονται να χτυπήσουν την πόρτα του Βορειοατλαντικού Συμφώνου. Και έτσι, να το φέρουν στον… προθάλαμο της Ρωσίας, την οποία χαρακτηρίζουν υπεύθυνη για την εξέλιξη αυτή, καθώς θεωρούν ότι με την εισβολή της στην Ουκρανία άλλαξε ριζικά την αρχιτεκτονική ασφαλείας στην Ευρώπη.
Δεν αποκλείεται, μάλιστα, η αρχική τελετή υποδοχής να γίνει στην επόμενη σύνοδο κορυφής, η οποία έχει προγραμματιστεί για τις 29-30 Ιουνίου στην Μαδρίτη. Εκεί όπου θα στρωθεί κόκκινο χαλί για τις γυναίκες πρωθυπουργούς της Σουηδίας και της Φινλανδίας, Μαγκνταλένα Άντερσον και Σάνα Μαρίν – έστω και αν, τυπικά, για να γίνουν επισήμως δεκτές οι δύο χώρες, θα απαιτηθεί η θετική ψήφος από τα κοινοβούλια και των 30 μελών της Συμμαχίας και η διαδικασία αυτή ενδέχεται να διαρκέσει αρκετούς μήνες.
Πυρετώδεις διεργασίες
Στην πράξη, πάντως, όλα θα κριθούν εντός του Μαΐου, ο οποίος αναμένεται να είναι ένας μήνας κυριολεκτικά «καυτός» σε γεωπολιτικές εξελίξεις για την Ευρώπη. Όπως αναφέρουν οι πληροφορίες ΜΜΕ και των δύο χωρών, οι κυβερνήσεις τους προτίθενται να καταθέσουν τις αιτήσεις ένταξης την ίδια ημέρα, η οποία προσδιορίζεται για τα μέσα Μαΐου ή λίγο αργότερα.
Το σίγουρο είναι ότι οι επίσημες προεργασίες έχουν ήδη ξεκινήσει και στο εσωτερικό των δύο δεν αναμένεται να υπάρξουν ιδιαίτερες πολιτικές αντιδράσεις, καθώς σχεδόν το σύνολο των κοινοβουλευτικών κομμάτων τάσσεται πλέον υπέρ της ένταξης. Ούτε στους κόλπους του ΝΑΤΟ, όμως, προβλέπεται να προκύψουν τελικά σοβαρά προβλήματα που δεν θα επιτρέψουν να δοθεί ομόφωνα η αρχική έγκριση – κι αυτό, παρά τη δήλωση του προέδρου της Κροατίας ότι προτίθεται να θέσει βέτο (αρκετοί θεωρούν πως ζητά ανταλλάγματα για να υποχωρήσει…).
Οι δύο «άγνωστοι Χ»
Μέχρις εδώ, λοιπόν, όλα μοιάζουν να είναι σχετικά απλά. Υπάρχουν, ωστόσο, δύο απολύτως αλληλένδετα ερωτήματα που θα κρίνουν πολλά: Αφενός, πώς θα αντιδράσει η Μόσχα σε μια τέτοια εξέλιξη, την οποία έχει προκαταβολικά χαρακτηρίσει ως άμεση απειλή για τα εθνικά συμφέροντα και την ασφάλεια της Ρωσίας. Αφετέρου, ποιες δεσμεύσεις θα αναλάβουν οι εταίροι του ΝΑΤΟ προκειμένου να προστατεύσουν τη Φινλανδία και τη Σουηδία για το διάστημα που τυπικά δεν θα ισχύει το περίφημο Άρθρο 5, που προβλέπει άμεση στρατιωτική εμπλοκή εφόσον απειληθεί ένα κράτος-μέλος.
Όσον αφορά στο πρώτο, μετά τη δυσάρεστη εμπειρία στην Ουκρανία και τις σοβαρές απώλειες που έχει υποστεί εκεί ο ρωσικός στρατός, το πιο πιθανό είναι ότι ο Βλαντιμίρ Πούτιν δεν πρόκειται να διατάξει μια γενικευμένη στρατιωτική εισβολή σε εδάφη που ανήκουν στις δύο σκανδιναβικές χώρες, ούτε καν μια «ειδική στρατιωτική επιχείρηση». Αυτό, όμως, δεν σημαίνει πως θα μείνει άπραγος – πολύ περισσότερο καθώς ένα από τα επιχειρήματα που πρόβαλε για την περίπτωση της Ουκρανίας ήταν η αποτροπή της ένταξής της στο ΝΑΤΟ.
Μέχρις εδώ, λοιπόν, όλα μοιάζουν να είναι σχετικά απλά. Υπάρχουν, ωστόσο, δύο απολύτως αλληλένδετα ερωτήματα που θα κρίνουν πολλά: Αφενός, πώς θα αντιδράσει η Μόσχα σε μια τέτοια εξέλιξη, την οποία έχει προκαταβολικά χαρακτηρίσει ως άμεση απειλή για τα εθνικά συμφέροντα και την ασφάλεια της Ρωσίας. Αφετέρου, ποιες δεσμεύσεις θα αναλάβουν οι εταίροι του ΝΑΤΟ προκειμένου να προστατεύσουν τη Φινλανδία και τη Σουηδία για το διάστημα που τυπικά δεν θα ισχύει το περίφημο Άρθρο 5, που προβλέπει άμεση στρατιωτική εμπλοκή εφόσον απειληθεί ένα κράτος-μέλος.
Όσον αφορά στο πρώτο, μετά τη δυσάρεστη εμπειρία στην Ουκρανία και τις σοβαρές απώλειες που έχει υποστεί εκεί ο ρωσικός στρατός, το πιο πιθανό είναι ότι ο Βλαντιμίρ Πούτιν δεν πρόκειται να διατάξει μια γενικευμένη στρατιωτική εισβολή σε εδάφη που ανήκουν στις δύο σκανδιναβικές χώρες, ούτε καν μια «ειδική στρατιωτική επιχείρηση». Αυτό, όμως, δεν σημαίνει πως θα μείνει άπραγος – πολύ περισσότερο καθώς ένα από τα επιχειρήματα που πρόβαλε για την περίπτωση της Ουκρανίας ήταν η αποτροπή της ένταξής της στο ΝΑΤΟ.
Την ίδια στιγμή, Αμερικανοί και Ευρωπαίοι είναι βέβαιο ότι θα παράσχουν τις εγγυήσεις ασφαλείας που θα ζητήσουν Στοκχόλμη και Ελσίνκι. Κάτι που σημαίνει, πρακτικά, ότι τα πράγματα θα είναι διαφορετικά σε σύγκριση με όσα συμβαίνουν στην Ουκρανία και ότι θα υπάρξει ενεργός εμπλοκή σε περίπτωση «θερμού επεισοδίου» ή άλλης ορατής απειλής από τη Ρωσία.
Ορατή η απειλή
Τι σημαίνουν τα παραπάνω; Πολύ απλά, ότι η εκκίνηση της διαδικασίας ένταξης της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ φέρνει πιο κοντά τον κίνδυνο μιας κρίσης παγκοσμίων διαστάσεων και μάλιστα πυρηνικής. Μιας κατάστασης, δηλαδή, ανάλογης ή και σοβαρότερης σε σύγκριση με την Κρίση των Πυραύλων στην Κούβα, ανάμεσα σε ΗΠΑ και ΕΣΣΔ, η οποία εκτυλίχθηκε τον Οκτώβριο του 1962.
Δεν πρόκειται ούτε για πολιτική κινδυνολογία ούτε για σενάριο δημοσιογραφικής φαντασίας. Πρόκειται, δυστυχώς, για μια απολύτως ρεαλιστική τροπή που μπορούν να πάρουν οι εξελίξεις, ειδικά από τη στιγμή που, καθημερινά, ο πόλεμος στην Ουκρανία μοιάζει με μια σύγκρουση δι’ αντιπροσώπων ανάμεσα στη Δύση (κυρίως τις ΗΠΑ) και τη Ρωσία, που μοιάζουν να έχουν αποφασίσει να λύσουν μια και καλή τους «λογαριασμούς» τους.
Το «λάθος» θα είναι μοιραίο
Ακόμη κι έτσι, βεβαίως, οι περισσότεροι θα θεωρήσουν σχεδόν βέβαιο πως οι δύο πυρηνικές υπερδυνάμεις του πλανήτη δεν θα κυριευτούν από την τρέλα του ανταγωνισμού. Ότι θα επικρατήσει το ένστικτο της επιβίωσης (σε ποιο πλανήτη, άλλωστε, να κυριαρχήσουν μετά από ένα ολοκαύτωμα;) και, εύκολα ή δύσκολα, θα φτάσουν σε ένα συμβιβασμό με αμοιβαίες υποχωρήσεις – όπως συνέβη πριν από 60 χρόνια.
Δεν αποκλείεται αυτό τελικώς να συμβεί. Ωστόσο, και μόνο το γεγονός ότι οι «βαλίτσες» των πυρηνικών θα ανοίξουν και οι κωδικοί θα ενεργοποιηθούν, αναμένοντας την τελική εντολή, αποτελεί αιτία για συναγερμό.
Εξάλλου, με τις ταχύτητες που έχουν σήμερα οι διηπειρωτικοί βαλλιστικοί πύραυλοι, οι οποίοι μπορούν να πλήξουν μέσα σε ελάχιστα λεπτά τις πόλεις και τα νευραλγικά κέντρα των δύο αντιπάλων, εάν το «λάθος» γίνει τίποτα δεν θα μπορεί πλέον να σώσει την ανθρωπότητα…
Δημοσίευση σχολίου