Κωνσταντακόπουλος Δημήτρης
«Φωνάξτε Όλεθρος. Και ξαμολήστε τα σκυλιά του πολέμου» ("Cry 'Havoc!' and let slip the dogs of war"). Τη φράση αυτή βάζει ο Σαίξπηρ στο στόμα του Μάρκου Αντώνιου, μπροστά στο κορμί του δολοφονημένου Ιούλιου Καίσαρα, στην ομώνυμη τραγωδία του. Το Havoc (όλεθρος, καταστροφή) ήταν το σύνθημα για να ξεκινήσουν τον Μεσαίωνα μαζική και ανελέητη επίθεση, καταστροφή και λεηλασία οι Βρετανοί στρατιώτες.
Την χρησιμοποιεί τώρα ο Ρίτσαρντ Χάας, πρόεδρος του CFR, σημαντικότερου και διακομματικού think tank για θέματα διεθνούς πολιτικής στις ΗΠΑ, σε άρθρο του στους Financial Times. Αντιλαμβάνεται τον δραματικό χαρακτήρα της στιγμής και προειδοποιεί ότι το πεδίο της σύγκρουσης είναι όλος ο κόσμος.
Μετά, όμως, η ανάλυση εκφυλίζεται σε μια μάλλον αξιοθρήνητη απόπειρα αναζήτησης μιας νομικής βάσης που να δικαιολογεί τη δολοφονία του στρατηγού Σουλειμανί και σε μια όχι πολύ πειστική αναζήτηση ενός χώρου για τη διπλωματία, μετά από μια δολοφονία που έγινε ακριβώς για να εξαφανίσει κάθε τέτοιο χώρο. Το άρθρο είναι απολύτως ενδεικτικό της αμηχανίας και του σοκ ενός μεγάλου τμήματος του παγκόσμιου συστήματος.
Στη Γερμανία, η σοβαρότερη ίσως εφημερίδα της χώρας, η Die Zeit, συγκρίνει τη δολοφονία του στρατηγού Σουλεϊμανί, εκ των επιφανέστερων και λαμπρότερων ηγετών του Ιράν, με εκείνη του Αρχιδούκα Φραγκίσκου Φερδινάνδου στο Σεράγεβο το 1914, που ξεκίνησε τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Στη Γαλλία, την ίδια σύγκριση υιοθετεί και το Mediapart, από τις ελάχιστες φωνές που διατηρούν ακόμα κάποια αξιοπιστία και σοβαρότητα.
Στο Ισραήλ, ο πρωθυπουργός Νετανιάχου υπενθυμίζει με ένα δήθεν "φραστικό λάθος" ότι η χώρα του είναι πυρηνική δύναμη και το διορθώνει αμέσως μετά, λέγοντας "ενεργειακή δύναμη". Συνιστούμε να μελετηθεί προσεκτικά το συγκλονιστικό ρεπορτάζ των New York Times για την υπερδεκαετή προσπάθεια Ισραηλινών και Αμερικανών εξτρεμιστών να γίνει ο πόλεμος με το Ιράν. Για το θέμα αυτό υπήρξε σφοδρότατη σύγκρουση μεταξύ Ομπάμα και Νετανιάχου, αλλά και, μέσα στο Ισραήλ, μεταξύ Νετανιάχου αφενός, στρατού και υπηρεσιών αφετέρου. Πρέπει να το διαβάσετε, αν θέλετε να ξέρετε τι συμβαίνει στη Μέση Ανατολή και τι μπορεί αύριο να συμβεί και σε σας.
Ο πόλεμος με το Ιράν έχει έρθει πολύ κοντύτερα, αλλά δεν θα είναι συμβατικός, λέει η Soraya Lennie του Πανεπιστημίου SOAS του Λονδίνου, "αποικιακού σχολείου" της Βρετανίας, που δεν βλέπει πολλές δυνατότητες αποκλιμάκωσης. Καλώς δεν τις βλέπει, διότι δεν υπάρχουν. Γι’ αυτό ακριβώς επείσθη ή εξαναγκάστηκε ο Τραμπ να διατάξει την επίθεση για να καταστήσει αναπόφευκτο τον πόλεμο. Μόνο αποφασιστικότατες παρεμβάσεις, στο εσωτερικό του αμερικανικού κράτους, αλλά και από άλλα διεθνή κέντρα, μπορούν να αποτρέψουν τα χειρότερα. Να δούμε αν θα εκδηλωθούν.
Α' και Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος
Το σοκ του διεθνούς συστήματος αντανακλάται και στην αφωνία μιας "διεθνούς κοινότητας" που ψελλίζει κοινοτοπίες απέναντι σε μια από τις σοβαρότερες και πιο επικίνδυνες κρίσεις των τελευταίων δεκαετιών. Σοκ, όμως, σου συμβαίνουν όταν κάνεις πολύ λάθος εκτιμήσεις για την κατάσταση και τις δυνάμεις που δρουν.
Δυστυχώς, δεν υπάρχει αναλογία μόνο με την έναρξη του Α' Παγκοσμίου Πολέμου αλλά και με την περίοδο που προηγήθηκε του Β' Παγκοσμίου Πολέμου στην Ευρώπη (1933-41). Και τότε, οι περισσότερες πρωτεύουσες, αντιμέτωπες με την εμφάνιση ενός εξτρεμιστικού πυρήνα στο κέντρο του δυτικού συστήματος, υποτίμησαν κραυγαλέα τη δυναμική του. Πίστευαν ότι θα αντιμετωπίσουν την κατάσταση με ελιγμούς, κατευνασμό και συμβιβασμούς, ακόμα και ότι θα συνεννοηθούν εν τέλει μαζί του, διευκολύνοντας τελικά αυτό που έγινε.
Mε την δολοφονία του Φερδινάνδου και την έναρξη του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου συγκρίνουν επίσης τη δολοφονία Σουλεϊμανί περί τους είκοσι πρώην ανώτερους αξιωματούχους των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών. Οι εν λόγω αξιωματούχοι είναι επικριτικοί σήμερα στην πολιτική της κυβέρνησής τους, έχοντας μάλιστα συντάξει και σχετικό υπόμνημα-έκκληση προς τον Πρόεδρο Τραμπ να σταματήσει την επανάληψη της ιρακινής "τρέλας" και στο Ιράν.
Σημαντικά ονόματα
Την επιστολή υπογράφουν, μεταξύ άλλων, ο Γκράχαμ Φούλερ, πρώην αντιπρόεδρος του National Intelligence Council, που συγκεντρώνει και συνθέτει τις πληροφορίες από όλες τις αμερικανικές υπηρεσίες, ο Ντάνιελ Έλσμπεργκ, των πολύκροτων Pentagon Papers, o πρώην τεχνικός διευθυντής της NSA Edward Loomis, o πρώην υψηλόβαθμος αναλυτής της CIA Ray McGovern, που ενημέρωνε καθημερινά πέντε Αμερικανούς Προέδρους για τα τεκταινόμενα στην Σοβιετική Ένωση. Οι αγγλόφωνοι αναγνώστες μας μπορούν να παρακολουθήσουν μια συζήτηση του γράφοντος με τον Ray McGovern για το Ιράν και τον Τραμπ. Την κάναμε πριν από τρία χρόνια, παραμονή της ανάληψης των καθηκόντων του Αμερικανού Προέδρου.
Στην επιστολή τους, επικρίνουν τον Πρόεδρο και τον γαμπρό του Κούσνερ, γιατί ακολουθούν τυφλά, όπως ισχυρίζονται, την πολιτική Νετανιάχου στο θέμα του Ιράν, όπως οι Μπους και Τσένι ακολούθησαν τυφλά την πολιτική του Αριέλ Σαρόν στην περίπτωση της εισβολής στο Ιράκ. Υπενθυμίζουν και την εξομολόγηση του ίδιου του Νετανιάχου για το πως κορόιδεψε τον Πρόεδρο Κλίντον, κάνοντάς τον να πιστεύει ότι δούλευε για την εφαρμογή των συμφωνιών του Όσλο με τους Παλαιστινίους, ενώ εργαζόταν για να τις καταστρέψει.
Οι επόμενες μέρες είναι εξαιρετικά κρίσιμες για την παγκόσμια ειρήνη. Όχι μόνο εξαιτίας της ήδη αναπτυσσόμενης απάντησης στην δολοφονία του στρατηγού Σουλεϊμανί και της πιθανής ανταπάντησης των Αμερικανών, αλλά και γιατί είναι πολύ πιθανό να υπάρχει έτοιμη και δεύτερη προβοκάτσια για την περίπτωση που δεν λειτουργήσει η πρώτη.
Το "πραξικόπημα" Τραμπ
Τον όρο "προβοκάτσια" χρησιμοποίησε το τέταρτο πρόσωπο στην κρατική ιεραρχία των ΗΠΑ, η Πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων Νάνσι Πελόζι. Χαρακτήρισε "προβοκατόρικη" και "δυσανάλογη" ενέργεια τη δολοφονία. Υπογράμμισε ότι η «Αμερική και ο κόσμος δεν αντέχουν να φτάσουν τα πράγματα στο σημείο μη επιστροφής», επέκρινε τον Πρόεδρο γιατί δεν ενημέρωσε το Κογκρέσο και υποστήριξε ότι ο Τραμπ δεν είχε τη νόμιμη εξουσιοδότηση να διατάξει τη δολοφονία. Δεν την είχε όντως, αν η δολοφονία ήταν πράξη πολέμου, αυτό ακριβώς δηλαδή που υποστηρίζει και ο Αγιατολάχ Χαμενεΐ.
Κατ’ ουσίαν, η Πρόεδρος της Βουλής, χωρίς να χρησιμοποιήσει αυτό τον όρο, κατηγόρησε τον Τραμπ ότι διέπραξε πραξικόπημα που οδηγεί σε πόλεμο. Αυτός, βεβαίως, την έγραψε --όπως και τους υπόλοιπους Δημοκρατικούς-- στα παλαιότερα των υποδημάτων του. Απείλησε μάλιστα μέσω τουίτερ να χτυπήσει 52 στόχους στο Ιράν, μεταξύ των οποίων μερικοί από τους σημαντικότερους πολιτιστικούς θησαυρούς της ανθρωπότητας και ταυτόχρονα δήλωσε ότι το τουίτ του επέχει θέση ενημέρωσης του Κογκρέσου!
Έξαλλοι οι Δημοκρατικοί του είπαν ότι είναι εκλεγμένος Πρόεδρος και όχι δικτάτωρ. Ώσπου όμως να διευκρινισθεί ακριβώς τι είναι ο Πρόεδρός τους, η αμερικανική αστυνομία άρχισε να ανακρίνει, στα σύνορα με τον Καναδά, Αμερικανούς πολίτες ιρανικής καταγωγής για τις πολιτικές τους πεποιθήσεις. Δεν ξέρουμε αν ο Τραμπ είναι όντως τρελός, ή απλώς ακολουθεί τη madman strategy που είχε εισάγει παλαιότερα ο Κίσσινγκερ, ο οποίος φέρεται ότι ασκεί μεγάλη επιρροή στην εξωτερική πολιτική του Τραμπ. Μπορεί να συμβαίνουν και τα δύο.
Η στρατηγική αυτή συνίσταται στο να παριστάνεις τον τρελό, αποβλέποντας στο ότι οι άλλοι θα φερθούν ως λογικοί, προσπαθώντας να σε καθησυχάσουν. Για να το κάνεις πιο πειστικό μπορείς να προσθέσεις και λίγο από "στρατηγική Νέρωνα" ή "Καλιγούλα", όπως αρχίζει να συμβαίνει εδώ. Το πρόβλημα είναι τι γίνεται αν αρχίσουν και οι άλλοι να φέρονται ως τρελοί. Το χειρότερο από όλα είναι ότι η διεθνής κοινότητα κάνει σαν να μην ακούει καν τι λέει ο Τραμπ.
Ενημέρωσε το Νετανιάχου όχι το Κογκρέσο
Από την ισραηλινή τηλεόραση μάθαμε στο μεταξύ ότι μπορεί μεν ο Τραμπ να μην ενημέρωσε το Κογκρέσο και τους συμμάχους των ΗΠΑ, ενημέρωσε όμως προκαταβολικά τον Νετανιάχου. Η τηλεόραση μετέδωσε αυτή την πληροφορία γιατί επιβεβαιώνει το βασικό επιχείρημα του πρωθυπουργού στην προεκλογική εκστρατεία, την ιστορική σημασία δηλαδή που έχει για τη χώρα του η προσωπική σχέση του με τον Τραμπ.
Αυτή η τόσο στενή σχέση συνιστά --υποστηρίζει ο Νετανιάχου για να τον ξαναψηφίσουν, αλλά και να γλυτώσει έτσι και τις διώξεις-- μια ιστορική ευκαιρία για το Ισραήλ που, αν χαθεί, δεν θα ξαναπαρουσιαστεί πριν από 30 ή 50 χρόνια. Το έκανε επίσης η τηλεόραση γιατί ήταν σίγουρη, και είχε δίκιο, ότι τα κύρια Μίντια παγκοσμίως, θεραπαινίδες του ανερχόμενου ολοκληρωτισμού, δεν θα έμπαιναν στον κόπο να μεταδώσουν, πολύ περισσότερο να σχολιάσουν την είδηση. Τα παγκόσμια Μίντια μεταχειρίζονται το Ισραήλ με την ίδια προσοχή που χρησιμοποιεί κανείς για να μεταφέρετε ένα βάζο από πορσελάνη.
Ένα παραπάτημα, χαρακτηρίζεσαι αντισημίτης και απλώς εξαφανίζεσαι. Ευτυχώς που, αντίθετα από το Μεσαίωνα, έχει καταργηθεί τουλάχιστον η καύση των αιρετικών. Ο ανταποκριτής της Γκάρντιαν στη Βαγδάτη άκουσε τους συγκεντρωμένους στην κηδεία του Σουλεϊμανί να φωνάζουν «Θάνατος στην Αμερική, Θάνατος στο Ισραήλ», το γράφει στο άρθρο του, αλλά η διεύθυνση της εφημερίδας τους βάζει στον τίτλο να φωνάζουν μόνο «Θάνατος στην Αμερική»! Μια παράπλευρη απώλεια πάντως αυτής της κατάστασης είναι ότι εν τέλει έχει δημιουργηθεί και στη Δύση μια νέα τάξη πολιτικών και χειριστών κρίσιμων θεμάτων, που δεν διαθέτει εν τέλει παρά μόνο τη δική της προπαγάνδα για να καταλαβαίνει τον κόσμο και φυσικά δεν τον καταλαβαίνει!
Το περιστατικό πάντως με την ενημέρωση μου θύμισε κάπως τον τρόπο που ο Ρώσος Πρόεδρος μάζεψε τον Δεκέμβριο του 1991 τους ηγέτες της Ουκρανίας και της Λευκορωσίας, για να διαλύσει πραξικοπηματικά και αυτός τη Σοβιετική Ένωση. Αφού τα συμφώνησαν ανέθεσε στους άλλους να ενημερώσουν τον Γκορμπατσώφ, πρόεδρο της υπό διάλυση Σοβιετικής Ένωσης κι αυτός έσπευσε να τηλεφωνήσει στον Αμερικανό Πρόεδρο Μπους!
πηγή
Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου.
Δημοσίευση σχολίου