Το τελευταίο χαρτί του Ερντογάν στην Ανατολική Μεσόγειο

Άγγελος Συρίγος
Η αποτυχία της Άγκυρας να εμποδίσει το ενεργειακό πρόγραμμα της Λευκωσίας την ωθεί σε κινήσεις κλιμάκωσης. Δεδομένου ότι οι αλλεπάλληλες σεισμικές έρευνες του “Μπαρμπαρός” στην κυπριακή ΑΟΖ και επανειλημμένες τουρκικές αεροναυτικές ασκήσεις στην ίδια περιοχή δεν έφεραν αποτέλεσμα, το μόνο χαρτί που έχει απομείνει στον Ερντογάν είναι να πραγματοποιήσει γεώτρηση.

Ο σκοπός μίας τέτοιας κίνησης δεν θα είναι τόσο η εκμετάλλευση ενός πιθανού κοιτάσματος, όσο το να υποχρεώσει τις πετρελαϊκές εταιρείες και τον διεθνή παράγοντα να διαπραγματευθούν μαζί του, να συμπεριλάβουν με κάποιον τρόπο την Τουρκία στο εν εξελίξει ενεργειακό, αλλά και ευρύτερα γεωστρατηγικό γίγνεσθαι στην κρίσιμη αυτή περιοχή. Η Άγκυρα θεωρεί πως είναι η ισχυρότερη δύναμη και ως εκ τούτου πως δικαιούται να έχει βαρύνουσα γνώμη και ηγετικό ρόλο σε όσα λαμβάνουν χώρα στην Aνατολική Μεσόγειο.

Η πραγματικότητα που έχει διαμορφωθεί, όμως, αφήνει την Τουρκία εκτός σε όλα τα επίπεδα. Και στο ενεργειακό και στο γεωστρατηγικό. Οι τριμερείς συνεργασίες Ελλάδα-Κύπρος-Ισραήλ και Ελλάδα-Κύπρος-Αίγυπτος μπορεί να μην στρέφονται ευθέως εναντίον της Τουρκίας, αλλά εκ των πραγμάτων εμπεριέχουν μία διάσταση ανασχέσεως της τουρκικής πιέσεως. Και αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία, επειδή σ’ αυτές τις συνεργασίες εμπλέκονται ευθέως πλέον και οι Αμερικανοί και οι Γάλλοι.

Ο Ερντογάν επιχειρεί μα επίδειξη δυνάμεως να υποχρεώσει τις εμπλεκόμενες πετρελαϊκές εταιρείες αλλά και τις μεγάλες δυνάμεις που στηρίζουν αυτές τις εταιρείες να διαπραγματευθούν μαζί του. Με άλλα λόγια, επιδιώκει ό,τι κι αν συμβεί να έχει και την τουρκική σφραγίδα. Αυτό αφορά όχι μόνο τις γεωτρήσεις στην κυπριακή ΑΟΖ, αλλά και το σχέδιο για την κατασκευή του αγωγού EastMed για τη μεταφορά φυσικού αερίου στην Ελλάδα και από εκεί στην Ιταλία και στην Ευρώπη.

Υπάρχει δρόμος ακόμα

Η συμφωνία για τον EastMed είναι ένα σημαντικό βήμα, αλλά απέχουμε ακόμα από την κατασκευή του. Δεν είναι μόνο οι τεχνικές δυσκολίες και το υψηλό κόστος. Πολλά θα εξαρτηθούν και από το μέγεθος των κοιτασμάτων που θα ανακαλυφθούν. Υπενθυμίζουμε πως προς το παρόν τουλάχιστον επιλέγεται η υγροποίηση. Η Αίγυπτος διαθέτει από την δεκαετία του 2000 δύο μονάδες υγροποιήσεως. Την Ιντκού, στην οποία συμμετέχουν η Shell και η Τotal και τη μονάδα Νταμιέτα, όπου συμμετέχουν η ΕΝΙ και η BP. Η ExxonMobil έχει εκδηλώσει ενδιαφέρον για κατασκευή σταθμού υγροποίησης φυσικού αερίου στα νότια παράλια της Κύπρου.

Πριν μερικά χρόνια, ισχυρό ήταν το σενάριο για μεταφορά του φυσικού αερίου στην Ευρώπη μέσω Κύπρου και Τουρκίας. Η λύση αυτή είναι η φθηνότερη, αλλά προσκρούει σε σοβαρά πολιτικά προβλήματα. Δεν την θέλει, βεβαίως, η Κυπριακή Δημοκρατία, αλλά ούτε το Ισραήλ, ούτε η Αίγυπτος. Στην πραγματικότητα, εδώ και αρκετό καιρό το σενάριο αυτό έχει φύγει από το τραπέζι.

Όπως προανέφερα, οι βασικοί παίκτες στην Ανατολική Μεσόγειο βρίσκονται σε φάση αναμονής των επόμενων γεωτρήσεων, ώστε να αποσαφηνισθεί το μέγεθος των κοιτασμάτων. Από αυτή την παράμετρο θα εξαρτηθούν σε μεγάλο βαθμό και οι τελικές αποφάσεις. Προς το παρόν, πάντως, μπορεί με βεβαιότητα να υποστηριχθεί πως από όλη αυτή τη διαδικασία η Κυπριακή Δημοκρατία έχει ενισχυθεί ποιοτικά όχι μόνο στενά ενεργειακά-οικονομικά, αλλά και γεωπολιτικά.

Και το αξίζει, επειδή κινήθηκε γρήγορα, μεθοδικά και αποτελεσματικά. Η σύγκριση με την κατάσταση που επικρατεί στην Ελλάδα στον τομέα αυτόν είναι καταλυτική. Οι διαδικασίες εδώ είναι απελπιστικά αργές, με αποτέλεσμα να εγείρονται ερωτήματα για το μέλλον των ερευνών και γεωτρήσεων στο Ιόνιο και νοτίως της Κρήτης.

πηγή


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου.