Γράφει ο Θεόδωρος Καρυώτης
Προσπαθώ μάταια από την δεκαετία του 1980 να ενημερώσω τις ελληνικές κυβερνήσεις και τον ελληνικό λαό για την αξία του Καστελόριζου. Ακόμα και, σήμερα, τα δελτία καιρού στις ελληνικές τηλεοράσεις δεν περιλαμβάνουν το ακριτικό νησί, διότι κείται πολύ ανατολικότερα από τους χάρτες που χρησιμοποιούν.
Επίσης, κάποιοι αγνοούν και βασικά στοιχεία της γεωγραφίας αναφέροντας ότι το Καστελόριζο είναι το νοτιότερο μέρος της Ευρώπης. Η Κύπρος είναι το νοτιότερο μέρος της Ευρώπης και το Καστελόριζο αποτελεί το ανατολικότερο μέρος της Ευρώπης.
Η Ελλάδα ασχολήθηκε για πρώτη φορά με το Καστελόριζο, όταν πληροφορήθηκε το περίφημο Σχέδιο Άτσεσον του 1964. Στο αρχικό σχέδιο, η Κύπρος θα παρεχωρείτο ολόκληρη στην Ελλάδα εκτός της Καρπασίας, όπου θα εγκαθίστατο μια στρατιωτική βάση της Τουρκίας παρόμοια με τις Βρετανικές βάσεις στο νησί, χωρίς χρονικά περιθώρια. Επιπλέον το Καστελόριζο θα παρεχωρείτο στην Τουρκία. Ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος απέρριψε αμέσως αυτό το σχέδιο. Ο Άτσεσον πρότεινε μια αλλαγή που προέβλεπε ότι η Τουρκία θα διατηρούσε την Καρπασία μόνο για 50 χρόνια και η Τουρκία το απέρριψε. Ο καθηγητής Βαγγέλης Κουφουδάκης, σε ένα άρθρο του σχετικά με το Σχέδιο Άτσεσον, είχε αναφέρει ότι οι Αμερικανοί είχαν προτείνει αντί του Καστελόριζου να δοθούν στην Τουρκία τα νησιά Χίος, Σύμη και Σάμος!
Έχουν περάσει από τότε 53 χρόνια, αλλά φαίνεται ότι οι Τούρκοι εξακολουθούν να εποφθαλμιούν τα νησιά μας. Έτσι δικαιώθηκα, πρόσφατα, όταν έγραψα ότι ο Ερντογάν θέλει το Καστελόριζο, την Σάμο και την Χίο. Κρίμα που δεν θέλει και την Σύμη, που του έδιναν επίσης οι Αμερικανοί το 1964.
Όπως έχω τονίσει, χρόνια πριν, το Σχέδιο Άτσεσον ήταν προσεκτικά σχεδιασμένο. Όταν δει κανείς πόσο μικρό είναι το Καστελόριζο, εύκολα θα αντιληφθεί ότι η Τουρκία δεν επιθυμούσε μια τέτοια ανταλλαγή, αλλά ούτε και η Ελλάδα να παραδώσει ελληνικό έδαφος, όσο μικρό και να ήταν αυτό. Αλλά ο Άτσεσον είχε άλλο πράγμα στο μυαλό του. Οι Αμερικανοί, μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, γνώριζαν την αξία των υδρογονανθράκων και είχαν αρχίσει μυστικές έρευνες στην Ανατολική Μεσόγειο για τον μεγάλο ορυκτό πλούτο της περιοχής. Τότε βέβαια υπήρχε μόνο η έννοια της υφαλοκρηπίδας, αλλά οι Αμερικανοί γνώριζαν ότι και τα νησιά διαθέτουν υφαλοκρηπίδα. Έτσι σήμερα ένα μεγάλο κομμάτι της ελληνικής υφαλοκρηπίδας/ΑΟΖ θα ανήκε στην Τουρκία.
Αξίζει τον κόπο να διαβάσετε αυτό το μνημόνιο του Λευκού Οίκου της 8ης Σεπτεμβρίου 1964:
ΕΔΩ Η ΠΗΓΗ: https://history.state.gov/historicaldocuments/frus1964-68v16/d155
Τα πράγματα, πάντως, έχουν αγριέψει πρόσφατα. Όπως έγραψε ο Μιχάλης Ιγνατίου:
«Χωρίς αμφιβολία, η Τουρκία δημιουργεί πολεμική ατμόσφαιρα στη Μεσόγειο. Βασικά, όπως πάντα, στοχεύει την Ελλάδα και την Κύπρο. Τις τελευταίες ημέρες έχει περικυκλώσει το Καστελόριζο και την κυπριακή ΑΟΖ, και χρησιμοποιεί πραγματικά πυρά στη διάρκεια των ασκήσεων των στρατιωτικών της δυνάμεων.
Πρόκειται μόνο για απειλές και προκλήσεις;
Είναι οι ασκήσεις με πραγματικά πυρά το πρελούδιο για μία κολασμένη συνέχεια, που θα κυριαρχηθεί από την ακραία επιθετική συμπεριφορά της Τουρκίας;
Ή βρισκόμαστε ενώπιον της γνωστής τρικυμίας κρανίου του Τούρκου Προέδρου Ταγίπ Ερντογάν;
Πιστεύω ότι είναι ένα μείγμα όλων των παραπάνω, αλλά ουδείς φαίνεται να έχει πραγματική πληροφόρηση για τη συνέχεια, ειδικά για το τι θα ακολουθήσει στην περιοχή του Καστελόριζου και την κυπριακή ΑΟΖ.»
Το Καστελόριζο βρίσκεται στο επίκεντρο των τουρκικών προκλήσεων, διότι κατέχει μια πλεονεκτική και κομβική θέση στην Ανατολική Μεσόγειο. Βέβαια κάποιοι Έλληνες αναλυτές κάνουν ένα σοβαρό λάθος όταν υποστηρίζουν:
«Ο Ερντογάν κάνει ό,τι μπορεί για να αποτρέψει τη δημιουργία ελληνικής αποκλειστικής ζώνης στην περιοχή, καθώς κάτι τέτοιο θα του έκλεινε το δρόμο προς τη Μεσόγειο. Οι Τούρκοι αρνούνται να συμφωνήσουν ότι το Καστελόριζο ανήκει στην ελληνική αποκλειστική οικονομική ζώνη. Ο λόγος; Τo μικρό αυτό νησί θα αποτελούσε κλειδί για την ανακήρυξη της ελληνικής ΑΟΖ.»
Το Καστελόριζο δεν αποτελεί κλειδί για την ανακήρυξη της ελληνικής ΑΟΖ. Κανένα τμήμα της Ελληνικής επικράτειας δεν αποτελεί κλειδί για την ανακήρυξη της ΑΟΖ. Το Καστελόριζο αποτελεί κλειδί για την οριοθέτηση της ΑΟΖ. Προξενεί εντύπωση ότι, μετά από τόσα χρόνια, συνεχίζεται η σύγχυση ανάμεσα στις έννοιες ανακήρυξη και οριοθέτηση ΑΟΖ.
Το μεγάλο πρόβλημα είναι η οριοθέτηση ανάμεσα στην Ελλάδα και στη Κύπρο. Όταν θα γίνει η σωστή οριοθέτηση, βάσει της Σύμβασης του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS), ανάμεσα στα δύο κράτη, που θα περιλαμβάνει τα δικαιώματα του συμπλέγματος του Καστελόριζου, η Τουρκία θα αντιδράσει και θα ζητήσει την παρέμβαση του Δικαστηρίου της Χάγης και όχι του Διεθνούς Δικαστηρίου του Δίκαιου της Θάλασσας που εδρεύει στο Αμβούργο, αφού Τουρκία δεν είναι μέλος του UNCLOS. Η Τουρκία θα προσπαθήσει να πείσει την Χάγη ότι το τριεθνές σημείο οριοθέτησης ανάμεσα σε Ελλάδα, Κύπρο και Αίγυπτο παραβιάζει τους κανόνες του Δίκαιου της Θάλασσας και θα ζητήσει να έχει θαλάσσια σύνορα με την Αίγυπτο. Η Ελλάδα θα πρέπει να απορρίψει αυτή τη θέση της Τουρκίας τονίζοντας ότι θα δεχτεί την παρέμβαση του Δικαστηρίου της Χάγης, μόνο εάν η Τουρκία αποδεχτεί την οριοθέτηση ολόκληρης της θάλασσας των δύο κρατών.
Τα χωρικά ύδατα ανάμεσα στην Τουρκία και το Καστελόριζο
Η Τουρκία με επιθετικότητα και ασύστολο θράσος συνεχίζει για πάνω από 40 χρόνια τώρα μια επιθετική και επεκτατική πολιτική στο Αιγαίο, στην οποία τα τελευταία χρόνια έχει συμπεριλάβει και το σύμπλεγμα του Καστελόριζου, προβάλλοντας συνεχώς αβάσιμες διεκδικήσεις και παραβιάζοντας όλους τους κανόνες του διεθνούς δικαίου.
Αυτή την χρονική περίοδο, αυτό που προέχει είναι η Ελλάδα να προχωρήσει τάχιστα στην οριοθέτηση της ΑΟΖ της με την Αίγυπτο. Ιδού η Ρόδος ιδού και το πήδημα.
Δημοσίευση σχολίου