του Βασίλη Βιλιάρδου
Ένα από τα σημαντικότερα γεγονότα του παρελθόντος, στον τομέα της ενέργειας, ήταν αναμφίβολα η ανακάλυψη ενός τεράστιου κοιτάσματος φυσικού αερίου, σε μικρή σχετικά απόσταση από τις ακτές του Ισραήλ, τον Οκτώβριο του 2010 - εντός της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης του (ΑΟΖ). Το «οικόπεδο» αυτό, το οποίο ευρίσκεται 130 χιλιόμετρα δυτικά της Χάιφα, σε βάθος πέντε χιλιομέτρων, βαφτίσθηκε «Λεβιάθαν» - οφείλοντας το όνομα του στο γνωστό βιβλικό τέρας, από την παλαιά διαθήκη των Εβραίων. Τρεις ισραηλινές ενεργειακές εταιρείες, σε συνεργασία με την Noble Energy (η οποία έχει έδρα το Χιούστον του Τέξας), υπολόγισαν τα αποθέματα φυσικού αερίου τουλάχιστον στα 500 δις κυβικά μέτρα - γεγονός που σημαίνει ότι, πρόκειται για τη μεγαλύτερη ανακάλυψη ενός υποθαλασσίου κοιτάσματος φυσικού αερίου, των τελευταίων δέκα ετών. Οφείλουμε να σημειώσουμε εδώ ότι, η μέση τιμή του φυσικού αερίου στις ευρωπαϊκές χώρες, το πρώτο εξάμηνο του 2012 υπολογίσθηκε (πηγή) στα 413,1 $ ανά χίλια κυβικά μέτρα - οπότε η αξία του κοιτάσματος Λεβιάθαν, με αυτήν την τιμή, θα ήταν πάνω από 200 δις $ (στο 80% του ισραηλινού ΑΕΠ).
Για να κατανοήσει κανείς το μέγεθος της ποσότητας αρκεί να σημειώσει ότι, οι συνολικές ετήσιες ανάγκες της Ευρώπης υπολογίζονται στα 415 δις κυβικά μέτρα το 2020 – ενώ η σημερινή ετήσια παγκόσμια κατανάλωση στα 2.790 δις κυβικά μέτρα. Ειδικά η Γερμανία κατανάλωνε το 2005 περίπου 100 δις κυβικά μέτρα (περί τα 40 δις $), διπλασιάζοντας τις ανάγκες της σε σχέση με το 1990 – εισάγοντας το 85%, κυρίως από τη Ρωσία. Το μεγαλύτερο δε υποθαλάσσιο κοίτασμα στην Ευρώπη ευρίσκεται στις ακτές της Νορβηγίας – υπολογιζόμενο στα 1.300 δις κυβικά μέτρα.
Η Noble Energy τώρα, μαζί με την ισραηλινή εταιρεία, με την οποία συνεργάζεται όσον αφορά τα κοιτάσματα Λεβιάθαν (Joint Venture, όπου οι αμερικανοί έχουν το 36%, ενώ οι ισραηλινοί το 64%), με την Delek Group δηλαδή του ισραηλινού δισεκατομμυριούχου Jitzchak Tschuwa, έχει επί πλέον στην κατοχή της τις απαιτούμενες άδειες, για την εξόρυξη του φυσικού αερίου στην Κύπρο (υπολογιζόμενα κοιτάσματα 5-8 τρις κυβικά μέτρα). Η κοινή αυτή εταιρεία υπόγραψε πρόσφατα μία «συμφωνία προθέσεων» με την Κύπρο, με βάση την οποία θα ξεκινήσουν σύντομα συνομιλίες για την κατασκευή μίας εγκατάστασης «υγροποίησης» φυσικού αερίου στο νησί, κόστους 10 δις $ (πάνω από το 50% του ΑΕΠ της Κύπρου).
Μία επόμενη δυνατότητα θα ήταν η κατασκευή ενός αγωγού μεταφοράς του φυσικού αερίου από την Κύπρο στην Τουρκία και από εκεί ενδεχομένως προς τον ΤΑΡ, κάτι που θα ήταν κατά 15 δις $ φθηνότερο, σε σχέση με το κόστος υγροποίησης και μεταφοράς του φυσικού αερίου, από το νησί προς την Ευρώπη. Στην περίπτωση αυτή το Ισραήλ, με ή χωρίς τη βοήθεια της Τουρκίας, θα απειλούσε την Gazprom, παίρνοντας ένα μεγάλο μερίδιο των πωλήσεων της στην Ευρώπη - εάν βέβαια διαχειριζόταν και τα τεράστια αποθέματα της Κύπρου. Εναλλακτική δυνατότητα της μεταφοράς του φυσικού αερίου από το κοίτασμα Λεβιάθαν και από την Κύπρο προς την Ευρώπη, μέσω αγωγού, θα ήταν η Ελλάδα - η οποία διαθέτει ενδεχομένως επίσης αποθέματα, στην Κρήτη και αλλού.
Άλλωστε ήδη τον Αύγουστο του 2010, όταν είχε φανεί το τεράστιο μέγεθος του Λεβιάθαν, ο πρωθυπουργός του Ισραήλ συνομίλησε με τον τότε πρωθυπουργό της Ελλάδας - αναφορικά με τη μεταφορά ισραηλινού φυσικού αερίου προς την Ευρώπη, μέσω της χώρας μας. Ίσως οφείλουμε να σημειώσουμε εδώ ότι το Ισραήλ, πάντοτε σε συνεργασία με την Noble Energy, είχε ανακαλύψει ήδη το κοίτασμα Tamar, 80 χιλιόμετρα δυτικά της Χάιφα, με 250 δις κυβικά μέτρα φυσικού αερίου πρώτης ποιότητας - το μεγαλύτερο κοίτασμα που είχε ανακαλυφθεί παγκοσμίως το 2009. Εκείνη την εποχή, τα συνολικά αποθέματα φυσικού αερίου του Ισραήλ ήταν μόλις 150 δις κυβικά μέτρα - ενώ υπέθετε κανείς ότι, το μοναδικό κοίτασμα της χώρας τότε, το Yam Tethys, το οποίο προμήθευε το 70% των αναγκών της, θα στέρευε σε λίγα χρόνια.
Περαιτέρω, η συμφωνία του Ισραήλ με την Κύπρο διευκολύνθηκε σίγουρα από την τραπεζική κρίση στο νησί (ανάλυση μας), από τον εκβιασμό, καθώς επίσης από τη δραστική πολιτική αλλαγή που ακολούθησε - με την «αντικατάσταση» του τότε προέδρου, ο οποίος διατηρούσε φιλικές σχέσεις με τον πρόεδρο της Ρωσίας και την Gazprom από τον σημερινό, ο οποίος είναι με την πλευρά της Γερμανίας (άρα και των Η.Π.Α.). Πόσο μάλλον εάν συνδέσει κανείς την κρίση με την, άνευ προηγουμένου παραδείγματος, απαίτηση της Τρόικας (ΔΝΤ. Ευρωζώνη), όσον αφορά τη συμμετοχή των καταθετών στη διάσωση των τραπεζών και την επιβολή περιορισμών στην ελεύθερη διακίνηση κεφαλαίων - με πιθανό απώτερο στόχο την εκδίωξη των Ρώσων από το νησί.
Ενδεχομένως δε η εγκληματική διαχείριση της ελληνικής κρίσης χρέους, όπου η χώρα μας καταστρέφεται σταδιακά αντί να εξυγιαίνεται, να εξυπηρετεί τους ίδιους σκοπούς - αφενός μεν λόγω των σχεδίων διέλευσης του «αγωγού Λεβιάθαν» (αυθαίρετη ονομασία εκ μέρους μας) από την Ελλάδα, αφετέρου επειδή πιθανότατα υπάρχουν μεγάλα αποθέματα φυσικού αερίου και πετρελαίου, στο θαλάσσιο υπέδαφος μας.
Σε κάθε περίπτωση, φαίνεται πως διεξάγεται ένας υπόγειος, μυστικός πόλεμος μεταξύ του Ισραήλ και της Ρωσίας, στα πλαίσια του παγκοσμίου ενεργειακού πολέμου - όπου το Ισραήλ, σε συνεργασία προφανώς με τις Η.Π.Α., προσπαθεί να πάρει την πρώτη θέση από την Gazprom, όσον αφορά την προμήθεια της Νοτίου Ευρώπης με φυσικό αέριο (για την οποία η Gazprom έχει προτείνει τον αγωγό South Stream). Στα πλαίσια της διαμάχης Ισραήλ και Ρωσίας φαίνεται πως εντάσσεται και το μέλλον της Συρίας - επειδή ο σημερινός πρόεδρος της Συρίας έχει υπογράψει το Μάρτιο του 2011 μία συμφωνία με το Ιράκ και το Ιράν, για τη διέλευση ενός αγωγού. Ακριβώς εκείνη την εποχή λοιπόν όπου το ΝΑΤΟ, η Τουρκία, η Σαουδική Αραβία, το Κατάρ και στο παρασκήνιο το Ισραήλ προετοίμαζαν την κατά μέτωπο επίθεση εναντίον του προέδρου της Συρίας - υπολογίζοντας πιθανότατα ότι, ένα πλήρες χάος στη χώρα, θα κατέστρεφε εκ των πραγμάτων τις ελπίδες ενός αγωγού που θα συνέδεε το Ιράν με τη Συρία.
Κατά πολλούς στην επιλογή του ΤΑΡ συνέβαλλε μυστικά το Ισραήλ, αφενός μεν επειδή ταιριάζει με τα σχέδια του, αφετέρου επειδή είναι μεγαλύτερη η απόσταση του από τη Ρωσία - η οποία στο παρελθόν δημιούργησε προβλήματα στο Nabucco, εισβάλλοντας τότε στη Γεωργία, από όπου θα περνούσε ο αγωγός, παρακάμπτοντας την.
Ολοκληρώνοντας θεωρούμε ότι, το θέμα του περιβαλλοντικού κόστους σε μία τουριστική χώρα πρέπει να προσεχθεί ιδιαίτερα - ειδικά όσον αφορά τις εγκαταστάσεις στο Ιόνιο και στην Κρήτη. Εάν το 15-20% που θα κερδίζει η Ελλάδα, από τη συνολική ποσότητα εξόρυξης, αντιπαρατεθεί με τις ενδεχόμενες απώλειες στην τουριστική της βιομηχανία, πιθανότατα να δημιουργήσει τελικά ζημίες αντί κέρδη. Σε κάθε περίπτωση, η ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου θα υποφέρει τα πάνδεινα, μετά τις νέες ανακαλύψεις στον υποθαλάσσιο χώρο της - ενώ θα υπάρξουν σε πολλές χώρες Εφιάλτες, ανάλογοι με τους δικούς μας στην Ελλάδα.
πηγή
Δημοσίευση σχολίου