Η έρευνα για το σκάνδαλο spyware του 2022 αφήνει τα θύματα στο σκοτάδι σχετικά με το ποιος στην κυβέρνηση ήταν υπεύθυνος.
Της Νεκταρίας Σταμούλη
Ο Αναπληρωτής Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου Αχιλλέας Ζήσης υποστήριξε ότι μια σειρά αμφιλεγόμενων χακαρισμάτων ήταν συμπτωματικές με τις κρατικές επιχειρήσεις παρακολούθησης και οι κρατικές υπηρεσίες ή αξιωματούχοι δεν μπορούσαν να θεωρηθούν υπεύθυνοι για τις εισβολές spyware. |
Το σκάνδαλο κατασκοπείας στην Ελλάδα το 2022 που ονομάστηκε «Predatorgate» είχε τα πάντα: υποκλοπές πολιτικών, δημοσιογράφων και δικαστών, εξαγωγές σκιώδους λογισμικού σε δικτατορικά καθεστώτα και παραιτήσεις υψηλού προφίλ.
Fast forward δύο χρόνια και όλοι στην κυβέρνηση έχουν ξεφύγει.
Σε μια έκθεση 300 σελίδων που είδε το POLITICO, ο αναπληρωτής εισαγγελέας του Αρείου Πάγου Αχιλλέας Ζήσης υποστήριξε ότι μια σειρά αμφιλεγόμενων hacks ήταν συμπτωματικά με τις κρατικές επιχειρήσεις παρακολούθησης και οι κρατικές υπηρεσίες ή αξιωματούχοι δεν μπορούσαν να θεωρηθούν υπεύθυνοι για τις εισβολές spyware.
Η αναφορά κατατέθηκε στην εισαγγελέα Georgia Adeilini, η οποία την περασμένη Τρίτη αποφάσισε να αναθέσει κατηγορίες πλημμελήματος σε στελέχη από τις εταιρείες που παρήγαγαν και αγόρασαν το παράνομο λογισμικό Predator και διαφορετικά να βάλει την υπόθεση στο αρχείο.
Η αντιπολίτευση έσπευσε να επιτεθεί στα ευρήματα, αμφισβητώντας την ανεξαρτησία της δικαιοσύνης της χώρας και αποκαλώντας την «ημέρα ντροπής» για την Ελλάδα. Μια προσπάθεια να ζητηθεί νέα κοινοβουλευτική έρευνα μπλοκαρίστηκε από την κυβερνητική πλειοψηφία στο κοινοβούλιο την περασμένη Παρασκευή.
Το σκάνδαλο ξεδιπλώθηκε τον Αύγουστο του 2022 με μια προσπάθεια να φυτευτεί το Predator στο τηλέφωνο του σοσιαλιστή ηγέτη Νίκου Ανδρουλάκη, πρώην ευρωβουλευτή, ακολουθούμενη στενά από αποκαλύψεις ότι η κυβέρνηση υπό την ηγεσία του συντηρητικού κόμματος της Νέας Δημοκρατίας είχε παρακολουθήσει το τηλέφωνο του Ανδρουλάκη με νόμιμα κρατικά εργαλεία παρακολούθησης.
Ερευνητές δημοσιογράφοι, οργανώσεις πολιτικών δικαιωμάτων και η ανεξάρτητη οργάνωση προστασίας της ιδιωτικής ζωής ADAE σύντομα αποκάλυψαν πώς η Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών (EYP) είχε υποβάλει έναν συνεχώς διευρυνόμενο κατάλογο δημοσιογράφων και πολιτικών - συμπεριλαμβανομένου του μισού κυβερνητικού υπουργικού συμβουλίου - σε υποκλοπές και παρακολούθηση. Το spyware Predator φυτεύτηκε στα τηλέφωνα ορισμένων από αυτούς ακριβώς την ίδια στιγμή.
Η έκθεση του Ζήση επιβεβαίωσε τις αναφορές ότι από τις 116 περιπτώσεις που αναγνωρίστηκαν ως στόχοι spyware, 28 τηλεφωνικοί αριθμοί ήταν υπό νόμιμη κρατική παρακολούθηση κατά τη στιγμή των επιχειρούμενων hacks. Αλλά το Ανώτατο Δικαστήριο το έκρινε «σύμπτωση και οι δύο μέθοδοι παρακολούθησης δεν έχουν καμία σχέση μεταξύ τους».
Η έκθεση αναγνώρισε ότι η ελληνική εταιρεία ανάπτυξης λογισμικού Intellexa συνδέεται με το Predator και περιλαμβάνει στοιχεία σχετικά με τη σύνδεσή του με τον ελληνικό πάροχο λογισμικού Krikel, προμηθευτή της ελληνικής κυβέρνησης μεταξύ 2018 και 2022.
Τα ευρήματα κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι τέσσερις επιχειρηματίες - τρεις με την Intellexa και ένας με την Krikel - θα πρέπει να διωχθούν για «παραβίαση του απορρήτου των τηλεφωνικών επικοινωνιών» και «παράνομη πρόσβαση σε ένα σύστημα πληροφοριών».
Αναπάντητα ερωτήματα
Ορισμένοι νομικοί εμπειρογνώμονες επιτέθηκαν στα ευρήματα, επικρίνοντας τον τρόπο με τον οποίο ο αναπληρωτής εισαγγελέας άφησε ανέγγιχτα πολλά στοιχεία και δεν συμβουλεύτηκε επαρκώς τα θύματα.
Το σκάνδαλο κατασκοπείας στην Ελλάδα το 2022 που ονομάστηκε «Predatorgate» είχε τα πάντα: υποκλοπές πολιτικών, δημοσιογράφων και δικαστών, εξαγωγές σκιώδους λογισμικού σε δικτατορικά καθεστώτα και παραιτήσεις υψηλού προφίλ.
Fast forward δύο χρόνια και όλοι στην κυβέρνηση έχουν ξεφύγει.
Σε μια έκθεση 300 σελίδων που είδε το POLITICO, ο αναπληρωτής εισαγγελέας του Αρείου Πάγου Αχιλλέας Ζήσης υποστήριξε ότι μια σειρά αμφιλεγόμενων hacks ήταν συμπτωματικά με τις κρατικές επιχειρήσεις παρακολούθησης και οι κρατικές υπηρεσίες ή αξιωματούχοι δεν μπορούσαν να θεωρηθούν υπεύθυνοι για τις εισβολές spyware.
Η αναφορά κατατέθηκε στην εισαγγελέα Georgia Adeilini, η οποία την περασμένη Τρίτη αποφάσισε να αναθέσει κατηγορίες πλημμελήματος σε στελέχη από τις εταιρείες που παρήγαγαν και αγόρασαν το παράνομο λογισμικό Predator και διαφορετικά να βάλει την υπόθεση στο αρχείο.
Η αντιπολίτευση έσπευσε να επιτεθεί στα ευρήματα, αμφισβητώντας την ανεξαρτησία της δικαιοσύνης της χώρας και αποκαλώντας την «ημέρα ντροπής» για την Ελλάδα. Μια προσπάθεια να ζητηθεί νέα κοινοβουλευτική έρευνα μπλοκαρίστηκε από την κυβερνητική πλειοψηφία στο κοινοβούλιο την περασμένη Παρασκευή.
Το σκάνδαλο ξεδιπλώθηκε τον Αύγουστο του 2022 με μια προσπάθεια να φυτευτεί το Predator στο τηλέφωνο του σοσιαλιστή ηγέτη Νίκου Ανδρουλάκη, πρώην ευρωβουλευτή, ακολουθούμενη στενά από αποκαλύψεις ότι η κυβέρνηση υπό την ηγεσία του συντηρητικού κόμματος της Νέας Δημοκρατίας είχε παρακολουθήσει το τηλέφωνο του Ανδρουλάκη με νόμιμα κρατικά εργαλεία παρακολούθησης.
Ερευνητές δημοσιογράφοι, οργανώσεις πολιτικών δικαιωμάτων και η ανεξάρτητη οργάνωση προστασίας της ιδιωτικής ζωής ADAE σύντομα αποκάλυψαν πώς η Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών (EYP) είχε υποβάλει έναν συνεχώς διευρυνόμενο κατάλογο δημοσιογράφων και πολιτικών - συμπεριλαμβανομένου του μισού κυβερνητικού υπουργικού συμβουλίου - σε υποκλοπές και παρακολούθηση. Το spyware Predator φυτεύτηκε στα τηλέφωνα ορισμένων από αυτούς ακριβώς την ίδια στιγμή.
Η έκθεση του Ζήση επιβεβαίωσε τις αναφορές ότι από τις 116 περιπτώσεις που αναγνωρίστηκαν ως στόχοι spyware, 28 τηλεφωνικοί αριθμοί ήταν υπό νόμιμη κρατική παρακολούθηση κατά τη στιγμή των επιχειρούμενων hacks. Αλλά το Ανώτατο Δικαστήριο το έκρινε «σύμπτωση και οι δύο μέθοδοι παρακολούθησης δεν έχουν καμία σχέση μεταξύ τους».
Η έκθεση αναγνώρισε ότι η ελληνική εταιρεία ανάπτυξης λογισμικού Intellexa συνδέεται με το Predator και περιλαμβάνει στοιχεία σχετικά με τη σύνδεσή του με τον ελληνικό πάροχο λογισμικού Krikel, προμηθευτή της ελληνικής κυβέρνησης μεταξύ 2018 και 2022.
Τα ευρήματα κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι τέσσερις επιχειρηματίες - τρεις με την Intellexa και ένας με την Krikel - θα πρέπει να διωχθούν για «παραβίαση του απορρήτου των τηλεφωνικών επικοινωνιών» και «παράνομη πρόσβαση σε ένα σύστημα πληροφοριών».
Αναπάντητα ερωτήματα
Ορισμένοι νομικοί εμπειρογνώμονες επιτέθηκαν στα ευρήματα, επικρίνοντας τον τρόπο με τον οποίο ο αναπληρωτής εισαγγελέας άφησε ανέγγιχτα πολλά στοιχεία και δεν συμβουλεύτηκε επαρκώς τα θύματα.
Το σκάνδαλο ξεδιπλώθηκε τον Αύγουστο του 2022 με μια προσπάθεια να φυτευτεί το Predator στο τηλέφωνο του σοσιαλιστή ηγέτη Νίκου Ανδρουλάκη. | Sakis Mitrolidis/AFP via Getty Images
«Η έρευνα ήταν ελλιπής και επιφανειακή», δήλωσε ο Ζαχαρίας Κέσσες, δικηγόρος υπεράσπισης του δημοσιογράφου Θανάση Κουκάκη, ενός από τα θύματα του spyware που ήταν επίσης υπό κρατική παρακολούθηση.
Ο Kesses υποστήριξε ότι ο Ζήσης απέτυχε να διερευνήσει πώς οι χακαρίσματα κορυφαίων υπουργών, πολιτικών και στρατιωτικών ηγετών ήταν δυνητικά σοβαρά κακουργήματα. «Προνομιακή μεταχείριση και ασυλία χορηγήθηκαν στα μέλη της υπηρεσίας κατασκοπείας και σε εκείνους που ήταν υπεύθυνοι για την εποπτεία της», είπε.
Η έκθεση θεωρεί ότι μόνο τα τηλέφωνα του Κουκάκη και της πρώην υπαλλήλου της Meta, Artemis Seaford, μολύνθηκαν από το παράνομο λογισμικό Predator, περιγράφοντας όλες τις άλλες περιπτώσεις ως απόπειρες. Αλλά οι δικηγόροι των θυμάτων λένε ότι υπάρχουν και άλλοι που μολύνθηκαν, συμπεριλαμβανομένου του πρώην υπουργού Χρήστου Σπίρτζη.
Η Zisis επίσης δεν ζήτησε το άνοιγμα των λογαριασμών των εταιρειών που συνδέονται με την Intellexa.
Η κυβέρνηση έχει επανειλημμένα απορρίψει τους ισχυρισμούς ότι το σκάνδαλο φτάνει τόσο ψηλά όσο και ο ίδιος ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, λέγοντας ότι οποιαδήποτε αδικοπραγία έγινε από «βρώμικα δίκτυα» εντός των υπηρεσιών πληροφοριών.
Το σκάνδαλο οδήγησε προηγουμένως στην παραίτηση του Γρηγόρη Δημητριάδη, προσωπάρχη του Μητσοτάκη, ο οποίος είναι επίσης ανιψιός του, και του Παναγιώτη Κοντολέοντα, ο οποίος ήταν επικεφαλής της ΕΥΠ. Και οι δύο κλήθηκαν από τις δικαστικές αρχές να καταθέσουν στα τέλη του περασμένου μήνα, αλλά όχι ως ύποπτοι.
Ο Δημητριάδης κλήθηκε τον Ιούνιο να καταθέσει μόνο ως μάρτυρας και δεν διεξήχθη ποτέ έρευνα στην κατοικία του, αν και αρχικά ζητήθηκε από τις δικαστικές αρχές.
Ο σοσιαλιστής ηγέτης Ανδρουλάκης, του οποίου ο φάκελος φέρεται να είχε καταστραφεί από την κρατική υπηρεσία παρά τις νομικές απαιτήσεις ότι όλοι οι φάκελοι πρέπει να διατηρηθούν για δύο χρόνια, έχει προσφύγει κατά του χειρισμού της υπόθεσής του από την κυβέρνηση στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
Το Predator εξήχθη επίσης στο Σουδάν και τη Μαδαγασκάρη από το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών. Το υπουργείο δήλωσε αργότερα ότι διεξάγει εσωτερική έρευνα, αλλά ποτέ δεν ανακοίνωσε τα αποτελέσματα ή αν υπήρξαν κυρώσεις.
Η απόφαση εγείρει για άλλη μια φορά ερωτήματα σχετικά με την ανεξαρτησία της δικαστικής εξουσίας στην Ελλάδα.
Τον Μάρτιο, η κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών ανακοίνωσε ένα «πρώτο στο είδος του» πακέτο κυρώσεων κατά της Intellexa και της ηγεσίας της, αφού η εταιρεία συμμετείχε στη στόχευση κυβερνητικών αξιωματούχων των ΗΠΑ. Η ανακοίνωση αντιπροσωπεύει την πρώτη φορά που η κυβέρνηση έχει επιβάλει κυρώσεις σε μια εμπορική οντότητα spyware.
«Οι παρακολουθήσεις μέσω της κρατικής υπηρεσίας δεν μπορούν να είναι ανεξέλεγκτες και αδικαιολόγητες», δήλωσε ο πρόεδρος της ΑΔΑΕ Χρήστος Ράμμος.
Τα ευρήματα του κ. Ζήση «απογοήτευσαν όλους εμάς, απλούς πολίτες και νομικούς, που θέλουμε να πιστεύουμε στην ακεραιότητα του ελληνικού δικαστικού συστήματος», δήλωσε ο Νίκος Αλιβιζάτος, ομότιμος καθηγητής συνταγματικού δικαίου στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.
«Η έρευνα ήταν ελλιπής και επιφανειακή», δήλωσε ο Ζαχαρίας Κέσσες, δικηγόρος υπεράσπισης του δημοσιογράφου Θανάση Κουκάκη, ενός από τα θύματα του spyware που ήταν επίσης υπό κρατική παρακολούθηση.
Ο Kesses υποστήριξε ότι ο Ζήσης απέτυχε να διερευνήσει πώς οι χακαρίσματα κορυφαίων υπουργών, πολιτικών και στρατιωτικών ηγετών ήταν δυνητικά σοβαρά κακουργήματα. «Προνομιακή μεταχείριση και ασυλία χορηγήθηκαν στα μέλη της υπηρεσίας κατασκοπείας και σε εκείνους που ήταν υπεύθυνοι για την εποπτεία της», είπε.
Η έκθεση θεωρεί ότι μόνο τα τηλέφωνα του Κουκάκη και της πρώην υπαλλήλου της Meta, Artemis Seaford, μολύνθηκαν από το παράνομο λογισμικό Predator, περιγράφοντας όλες τις άλλες περιπτώσεις ως απόπειρες. Αλλά οι δικηγόροι των θυμάτων λένε ότι υπάρχουν και άλλοι που μολύνθηκαν, συμπεριλαμβανομένου του πρώην υπουργού Χρήστου Σπίρτζη.
Η Zisis επίσης δεν ζήτησε το άνοιγμα των λογαριασμών των εταιρειών που συνδέονται με την Intellexa.
Η κυβέρνηση έχει επανειλημμένα απορρίψει τους ισχυρισμούς ότι το σκάνδαλο φτάνει τόσο ψηλά όσο και ο ίδιος ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, λέγοντας ότι οποιαδήποτε αδικοπραγία έγινε από «βρώμικα δίκτυα» εντός των υπηρεσιών πληροφοριών.
Το σκάνδαλο οδήγησε προηγουμένως στην παραίτηση του Γρηγόρη Δημητριάδη, προσωπάρχη του Μητσοτάκη, ο οποίος είναι επίσης ανιψιός του, και του Παναγιώτη Κοντολέοντα, ο οποίος ήταν επικεφαλής της ΕΥΠ. Και οι δύο κλήθηκαν από τις δικαστικές αρχές να καταθέσουν στα τέλη του περασμένου μήνα, αλλά όχι ως ύποπτοι.
Ο Δημητριάδης κλήθηκε τον Ιούνιο να καταθέσει μόνο ως μάρτυρας και δεν διεξήχθη ποτέ έρευνα στην κατοικία του, αν και αρχικά ζητήθηκε από τις δικαστικές αρχές.
Ο σοσιαλιστής ηγέτης Ανδρουλάκης, του οποίου ο φάκελος φέρεται να είχε καταστραφεί από την κρατική υπηρεσία παρά τις νομικές απαιτήσεις ότι όλοι οι φάκελοι πρέπει να διατηρηθούν για δύο χρόνια, έχει προσφύγει κατά του χειρισμού της υπόθεσής του από την κυβέρνηση στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
Το Predator εξήχθη επίσης στο Σουδάν και τη Μαδαγασκάρη από το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών. Το υπουργείο δήλωσε αργότερα ότι διεξάγει εσωτερική έρευνα, αλλά ποτέ δεν ανακοίνωσε τα αποτελέσματα ή αν υπήρξαν κυρώσεις.
Η απόφαση εγείρει για άλλη μια φορά ερωτήματα σχετικά με την ανεξαρτησία της δικαστικής εξουσίας στην Ελλάδα.
Τον Μάρτιο, η κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών ανακοίνωσε ένα «πρώτο στο είδος του» πακέτο κυρώσεων κατά της Intellexa και της ηγεσίας της, αφού η εταιρεία συμμετείχε στη στόχευση κυβερνητικών αξιωματούχων των ΗΠΑ. Η ανακοίνωση αντιπροσωπεύει την πρώτη φορά που η κυβέρνηση έχει επιβάλει κυρώσεις σε μια εμπορική οντότητα spyware.
«Οι παρακολουθήσεις μέσω της κρατικής υπηρεσίας δεν μπορούν να είναι ανεξέλεγκτες και αδικαιολόγητες», δήλωσε ο πρόεδρος της ΑΔΑΕ Χρήστος Ράμμος.
Τα ευρήματα του κ. Ζήση «απογοήτευσαν όλους εμάς, απλούς πολίτες και νομικούς, που θέλουμε να πιστεύουμε στην ακεραιότητα του ελληνικού δικαστικού συστήματος», δήλωσε ο Νίκος Αλιβιζάτος, ομότιμος καθηγητής συνταγματικού δικαίου στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.
πηγή
Οι απόψεις που αναφέρονται στο κείμενο είναι προσωπικές του αρθρογράφου και δεν εκφράζουν απαραίτητα τη θέση του Ellada simera.
Οι απόψεις που αναφέρονται στο κείμενο είναι προσωπικές του αρθρογράφου και δεν εκφράζουν απαραίτητα τη θέση του Ellada simera.
Δημοσίευση σχολίου