Μήνυμα προς τη Δύση αλλά και προς τον διεθνή περίγυρο της χώρας ότι πλέον η εξωτερική πολιτική και η πολιτική ασφάλειας της Τουρκίας, όπως και η οικονομική πολιτική περνούν σε χέρια έμπειρων και μετριοπαθών τεχνοκρατών που μπορούν να υπηρετήσουν τον στόχο για τον «Αιώνα της Τουρκίας» και την επέκταση της επιρροής της χώρας, προσπάθησε να στείλει ο Ταγίπ Ερντογάν με τις επιλογές του για τη νέα κυβέρνηση.
Ειδικά με την επιλογή του «σκοτεινού», Χακάν Φιντάν, στη θέση του υπουργού Εξωτερικών, ο Τ.Ερντογάν δημιουργεί και νέα δεδομένα στους εσωτερικούς συσχετισμούς καθώς ο αποκαλούμενος και «σκιώδης Σουλτάνος», βγαίνει από το παρασκήνιο των μυστικών υπηρεσιών και των ειδικών αποστολών ώστε να αποκτήσει και λαϊκό έρεισμα με μια πολιτική δημόσια θέση, ενώ επίδοξοι διάδοχοι του κ.Ερντογάν όπως ο Ακάρ και ο Σοϊλού βγαίνουν εκτός παιγνιδιού. Συγχρόνως ο κρίσιμος τομέας των Μυστικών Υπηρεσιών και του βαθέως κράτους τίθεται απευθείας στον έλεγχο του πιο έμπιστου συνεργάτη του, του Ιμπραήμ Καλίν.
Ο «σκοτεινός», Χακάν Φιντάν, που απο το 2010 υπηρέτησε πιστά τον Τ.Ερντογαν από τη θέση του πανίσχυρου Διοικητή της ΜΙΤ, αναλαμβάνει τα ηνία της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής, σε μια εξαιρετικά κρίσιμη στιγμή για την Τουρκία και πιθανότατα θα σφραγίσει τα «διαπιστευτήριά» του στη διεθνή σκηνή με μια σημαντική εξέλιξη, την άρση του τουρκικού βέτο στην ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ.
Έχοντας μικρό «βιογραφικό» σε ό,τι αφορά τις σχέσεις με την Ευρώπη και τις ΗΠΑ (αν και σπούδασε στις ΗΠΑ και υπηρέτησε σε νατοϊκές θέσεις) ο Χ.Φιντάν υπηρέτησε συστηματικά και με προσήλωση το δόγμα της Μεγάλης Τουρκίας, κάνοντας τα πρώτα βήματά του στη μικρή τότε υπηρεσία παροχής ανθρωπιστικής και αναπτυξιακής βοήθειας ΤΙΚΑ, απλώνοντας τα πλοκάμια της στην Αφρική και σε όλη την Κεντρική και Ανατολική Ασία αλλά και τα Βαλκάνια. Το βλέμμα του ήταν σταθερά προσηλωμένο προς Ανατολάς και προς την Αφρική.
Βεβαίως, το γεγονός ότι δεν ήταν πολιτευτής ούτε στρατιωτικός που ήθελε να πολιτευθεί τον προστάτευσαν όλα αυτά τα χρόνια από τις αντιδυτικές κορώνες των Τσαβούσογλου, Ακάρ,Σοϊλού κτίζοντας στο εξωτερικό ένα προφίλ επαγγελματισμού και αποτελεσματικότητας, που θα τον βοηθήσει στα νέα του καθήκοντα. Εκεί που θα έχει βεβαίως να υπερβεί το πλεονέκτημα του Τσαβούσογλου που μετά από τόσα χρόνια στο ΥΠΕΞ είχε πλέον ένα ευρύ δίκτυο προσωπικών επαφών.
Για την Ελλάδα, ο Χ.Φιντάν είναι ένας πραγματικά «άγνωστος Χ». Οι θέσεις του φυσικά δεν πρόκειται να απομακρυνθούν από τις πάγιες τουρκικές θέσεις που εκφράζονται αυθεντικά από τον ίδιο τον Ερντογάν, αλλά και από τον Καλίν, ο οποίος με τη μεταπήδηση του στη ΜΙΤ γίνεται πλέον ο πανίσχυρος παράγοντας στο νέο σύστημα εξουσίας στην Τουρκία. Και ο Ι. Καλίν είναι αυτός που θα δίνει το στίγμα της πολιτικής έναντι της Ελλάδας και είναι πάντα χρήσιμο ότι μαζί του είχε υπάρξει αξιόλογος δίαυλος επικοινωνίας τα τελευταία χρόνια τόσο με την Ε.Σουρανή, όσο και με την Α.Μπούρα διευθύντριες του Διπλωματικού Γραφείου του Κ.Μητσοτάκη.
Με δεδομένο ότι και ο νέος υπουργός άμυνας στρατηγός Γιασαρ Γκουλέρ δεν είναι εξοικειωμένος σε δημόσιες εμφανίσεις όπως ο προκάτοχος του Χ.Ακάρ, αλλά και ότι ο ίδιος ο Χ.Φινταν έχει διαφορετικό προφίλ από εκείνο του Τσαβούσογλου, είναι πιθανόν το επόμενο διάστημα να μην έχουμε αυτόν τον καθημερινό βομβαρδισμό δηλώσεων για τα ελληνοτουρκικά, χωρίς φυσικά να αλλάζει η ουσία των θέσεων.
Εξάλλου, το επόμενο διάστημα προτεραιότητα του Χ.Φιντάν που διατηρεί ένα ισχυρό ισλαμικό προφίλ, θα είναι να επανασυστηθεί απο το νέο του ρόλο στη Δύση, και να προσαρμοσθεί στην άσκηση εξωτερικής πολιτικής, όχι μέσω των υπόγειων διαύλων των Μυστικών Υπηρεσιών, αλλά των επίσημων και διαφανών θεσμών της Διπλωματίας.
Όσο κι αν προσπαθήσει κάποιος, δύσκολα εντοπίζει κάποια συνέντευξη ή κείμενο του Χ.Φιντάν που να αποτυπώνει τις απόψεις και θέσεις του.
Ίσως το μόνο δημοσιευμένο κείμενό του είναι η διδακτορική εργασία του στο πανεπιστήμιο Bilkent της Κωνσταντινούπολης το 1999 με τιτλο «Υπηρεσίες πληροφοριών και εξωτερική πολιτική: μια σύγκριση των Συστημάτων Πληροφοριών Βρετανίας, ΗΠΑ και Τουρκίας» στο οποίο το βασικό συμπέρασμα είναι «ότι απαιτείται καλύτερο Σύστημα Πληροφοριών για τον σχεδιασμό υγιούς και δυναμικής εξωτερικής πολιτικής».
Ο Χ.Φιντάν έμεινε συστηματικά στο παρασκήνιο αν και ήταν παρών σε όλες τις κρίσιμες συναντήσεις και διαπραγματεύσεις που αφορούσαν μείζονα ζητήματα της Πολιτικής Ασφάλειας και της Εξωτερικής πολιτικής της Τουρκίας από το 2010 όταν ανέλαβε τα ηνία της ΜΙΤ .
Ο ίδιος ανέλαβε όλες τις κρίσιμες αποστολές: Της αποκατάστασης των σχέσεων με τον Αραβικό Κόσμο, την Αίγυπτο, το Ιράκ, τη Συρία, τη Λιβύη, τη Ρωσία αλλά και το Ισραήλ, παρά το γεγονός ότι στην πολυκύμαντη καριέρα του συχνά κατηγορήθηκε για στενές σχέσεις με το Ιράν και τις Μυστικές Υπηρεσίες του.
Το 2013 είχε βρεθεί στο στόχαστρο Αμερικανών και Ισραηλινών μετά από την αποκάλυψη της WSJ ότι διέρρεε διαβαθμισμένες αμερικανικές πληροφορίες στην Τεχεράνη και ήταν ο ίδιος ο οποίος ενίσχυε τις ριζοσπαστικές ισλαμικές ομάδες στη Συρία. Είχε αναλάβει τις μυστικές διαπραγματεύσεις και κατόπιν τις επίσημες συνομιλίες με το ΠΚΚ στο΄Οσλο, ενώ τα τελευταία χρόνια ήταν αυτός που άνοιξε τον δρόμο στη διπλωματία, εκμεταλλευόμενος το ευρύ δίκτυο επαφών που είχε αναπτύξει με τις Μυστικές Υπηρεσίες ακόμη και όχι τόσο φιλικών χωρών, για την αποκατάσταση των σχέσεων με τον Αραβικό Κόσμο και το Ισραήλ.
Στην ετήσια αξιολόγηση των δραστηριοτήτων της ΜΙΤ για το 2020 ο Χ.Φιντάν τόνιζε: «Η οργάνωση μας έχει επωμιστεί ενεργά καθήκοντα σύμφωνα με τα συμφέροντα της χώρας μας σε ζώνες συγκρούσεων, αύξησε τις δραστηριότητες Πληροφοριών στο εξωτερικό, μετέφερε την καταπολέμηση της τρομοκρατίας σε διεθνή διάσταση και αποκάλυψε δραστηριότητες πληροφοριών που στόχευαν τη χώρα μας. Ως MIT, προσπαθούμε να παράγουμε στρατηγικές που αλλάζουν το παιχνίδι, να αναπτύξουμε νέες μεθόδους στον τομέα των Πληροφοριών, να συνδυάσουμε τις δικές μας τεχνικές υπό το πρίσμα των αλλαγών στον κόσμο και να προσαρμοστούμε στις αλλαγές με τον ταχύτερο και πιο ευέλικτο τρόπο».
Ήταν Μάρτιος του 2021 όταν μαζί με την παρουσίαση της Έκθεσης του Φινταν ο Ερντογάν εγκαινίαζε ένα φαραωνικής έμπνευσης συγκρότημα κτιρίων που αποτελούν τη νέα έδρα της ΜΙΤ, δίνοντας το δικό του στίγμα: «…Κάθε χώρα που δεν έχει Πληροφορίες είναι καταδικασμένη να πάψει να υπάρχει. Η επιχειρησιακή υποστήριξη και η υποστήριξη πληροφοριών που παρείχε η MIT αποδείχθηκε ότι άλλαξε το παιχνίδι στη Λιβύη. Η αυξανόμενη σφαίρα επιρροής μας στις διεθνείς μυστικές υπηρεσίες επέτρεψε στην Τουρκία να γίνει παγκόσμια δύναμη σε όλα τα επίπεδα».
Η σχέση του με τον Ερντογάν δεν ήταν ανέφελη. Το 2015 παραιτήθηκε από τη θέση του για να είναι υποψήφιος βουλευτής με παρότρυνση του Α. Νταβούτογλου, όμως λίγες ημέρες αργότερα κατόπιν πιέσεων που του ασκήθηκαν επέστρεψε στη ΜΙΤ και δεν πολιτεύθηκε.
Κρίσιμη δοκιμασία ήταν η απόπειρα πραξικοπήματος το 2016 όταν του αποδόθηκαν ευθύνες για την έλλειψη πληροφόρησης, και άσπονδοι εχθροί του θυμήθηκαν τις σχέσεις που είχε στο παρελθόν με τον Φ. Γκιουλέν. Όμως ο Ερντογάν, παρά τα δημόσια παράπονα που είχε εκφράσει ότι τον έψαχνε το βράδυ εκείνο και δεν τον έβρισκε, τον διατήρησε στη θέση του, καθώς όπως ανέφεραν τα δημοσιεύματα της εποχής του παρουσίασε έτοιμη λίστα με σχεδόν 10.000 προγραφές Γκιουλενιστών από τον κρατικό μηχανισμό και τον Στρατό.
Ίσως το γεγονός ότι έχει στα χέρια του πολλά «χαρτιά» για όλους είναι και το μυστικό όπλο του. Δεν είναι τυχαίο ότι ο Ερντογάν τον έχει αποκαλέσει «Keeper of all secrets» του ιδίου και της Τουρκίας.
Δημοσίευση σχολίου