Ευαγγελία Μπίφη
Στις συνομιλίες των Σι Τζινπίνγκ και Βλαντιμίρ Πούτιν στη Μόσχα, που αρχίζουν σήμερα και θα διαρκέσουν μέχρι και την Τετάρτη 22 Μαρτίου, καρφώνουν το βλέμμα οι δυτικές κυβερνήσεις, αναμένοντας την έκβαση μίας κρίσιμης επίσκεψης κατά την οποία ο Κινέζος πρόεδρος εκτιμάται ότι θα φορέσει το μανδύα «ειρηνοποιού» στο Ουκρανικό, επιχειρώντας μία λεπτή ισορροπία ανάμεσα στην προώθηση των εμπορικών συμφερόντων του Πεκίνου στην Ευρώπη και τη στήριξη στον Ρώσο πρόεδρο -σε βάρος του οποίου έχει εκδοθεί πλέον και ένταλμα σύλληψης από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο (ICC) για εγκλήματα πολέμου.
Στις συνομιλίες των Σι Τζινπίνγκ και Βλαντιμίρ Πούτιν στη Μόσχα, που αρχίζουν σήμερα και θα διαρκέσουν μέχρι και την Τετάρτη 22 Μαρτίου, καρφώνουν το βλέμμα οι δυτικές κυβερνήσεις, αναμένοντας την έκβαση μίας κρίσιμης επίσκεψης κατά την οποία ο Κινέζος πρόεδρος εκτιμάται ότι θα φορέσει το μανδύα «ειρηνοποιού» στο Ουκρανικό, επιχειρώντας μία λεπτή ισορροπία ανάμεσα στην προώθηση των εμπορικών συμφερόντων του Πεκίνου στην Ευρώπη και τη στήριξη στον Ρώσο πρόεδρο -σε βάρος του οποίου έχει εκδοθεί πλέον και ένταλμα σύλληψης από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο (ICC) για εγκλήματα πολέμου.
Πρόκειται για την πρώτη επίσκεψη του Σι Τζινπίνγκ στη Μόσχα μετά τον πόλεμο επιλογής που εξαπέλυσε ο Βλαντιμίρ Πούτιν στην Ουκρανία -τον οποίο έως και σήμερα η κινεζική ηγεσία δεν χαρακτηρίζει πόλεμο-, καθώς και το πρώτο ταξίδι του Κινέζου προέδρου στο εξωτερικό μετά την πρεμιέρα της τρίτης πενταετούς θητείας του στο «τιμόνι» μίας χώρας που επιδιώκει όλο και πιο ενεργά να προβάλλει ως την «εναλλακτική υπερδύναμη» σε μια παγκόσμια τάξη υπό την ηγεμονία των ΗΠΑ.
«Η διεθνής επιρροή της Κίνας ως μεγάλης δύναμης απαιτείται για την ειρήνη σήμερα περισσότερο από ποτέ», δηλώνει ο Σι Σιονγκ, καθηγητής Διεθνών Σχέσεων στο Πανεπιστήμιο Ρενμίν του Πεκίνου, αποτυπώνοντας ακριβώς το ρόλο και τη θέση που διεκδικεί η Κίνα σε ένα γεωπολιτικό περιβάλλον που έχει αναδιαμορφωθεί ραγδαία μετά τη ρωσική εισβολή στο ουκρανικό έδαφος.
Κατόπιν πρόσκλησης του Βλαντιμίρ Πούτιν, ο Σι Τζινπίνγκ μεταβαίνει στη Μόσχα προς «ενίσχυση της αμοιβαίας εμπιστοσύνης και κατανόησης [μεταξύ Κίνας και Ρωσίας] ως νέο πρότυπο στις διεθνείς σχέσεις», κατά δήλωση του εκπροσώπου του κινεζικού υπουργείου Εξωτερικών, Ουάνγκ Ουενμπίν. Αλλά αυτή τη φορά η επίσκεψη Σι «είναι επίσης για την ειρήνη» ανέφερε την περασμένη εβδομάδα αναγγέλλοντας την επίσκεψη, και «δείχνοντας» ότι η Κίνα θα επιδιώξει να διαδραματίσει μεσολαβητικό ρόλο μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας.
Από ρωσικής πλευράς, ο ίδιος ο Βλαντιμίρ Πούτιν, σε άρθρο του που δημοσιεύτηκε σε κινεζική εφημερίδα την παραμονή της άφιξης Σι στη Μόσχα, χαιρετίζει «την επιθυμία της Κίνας να διαδραματίσει εποικοδομητικό ρόλο στην διευθέτηση της κρίσης» στην Ουκρανία, διατρανώνοντας επίσης ότι οι σινορωσικές σχέσεις «έχουν φθάσει στο κορυφαίο σημείο της ιστορίας τους και εξακολουθούν να ενισχύονται». Το Κρεμλίνο τονίζει ότι οι συνομιλίες Πούτιν-Σι θα επικεντρωθούν στο συνολικό φάσμα της «εταιρικής σχέσης και στρατηγικής συνεργασίας» μεταξύ των δύο χωρών, και την ενίσχυση αυτής.
Στο πλαίσιο κινεζικής μεσολάβησης, ορατό είναι το ενδεχόμενο να ακολουθήσει τηλεφωνική επικοινωνία του Σι Τζινπίνγκ με τον Ουκρανό πρόεδρο, Βολοντίμιρ Ζελένσκι.
Οι επικεφαλής διπλωματίας των δύο χωρών, Τσιν Γκανγκ και Ντμίτρο Κουλέμπα, είχαν ήδη την περασμένη εβδομάδα μία σπάνια, πιθανώς προπαρασκευαστική, τηλεφωνική επικοινωνία, με το Πεκίνο να ανακοινώνει κατόπιν αυτής πως η Κίνα ελπίζει ότι «Ουκρανία και Ρωσία θα διατηρήσουν την ελπίδα για διάλογο και διαπραγμάτευση, και δεν θα κλείσουν τη λύση σε πολιτική λύση, όσο δύσκολο και αν είναι». Κατά τον Ντμίτρο Κουλέμπα συζητήθηκε η «αρχή της εδαφικής ακεραιότητας, ενώ ο Τσιν Γκανγκ δήλωσε πως η Κίνα «θα συνεχίζει να διαδραματίζει εποικοδομητικό ρόλο για τον τερματισμό της σύγκρουσης».
Η Κίνα επιχειρεί -χωρίς να πείθει- να εμφανιστεί ως ουδέτερος παράγοντας που δύναται να διαπραγματευτεί μία «πολιτική διευθέτηση». Προς αυτή την κατεύθυνση έχει ήδη καταθέσει ένα «κείμενο θέσεων» 12 σημείων που ευρέως απορρίφθηκε από τη Δύση ως συντασσόμενο με τη Ρωσία -δεδομένου ότι καλεί μεν σε σεβασμό κυριαρχίας, αλλά όχι στην απόσυρση των ρωσικών στρατευμάτων- και επί της ουσίας ευθυγραμμίζεται με το ρωσικό αφήγημα ότι η πολιτική διεύρυνσης του ΝΑΤΟ πυροδότησε τη ρωσική εισβολή.
Το Κίεβο από πλευράς του τήρησε και εξακολουθεί να τηρεί προσεκτική στάση έναντι της Κίνας παρόλο που παράσχει διαρκή διπλωματική και οικονομική στήριξη στον Βλαντιμίρ Πούτιν, γνωρίζοντας πως το Πεκίνο μπορεί να ασκήσει αρκετή επιρροή στη Μόσχα για να επηρεάσει τον πόλεμο εάν το αποφασίσει, ενώ ενδεχόμενη ενεργότερη κινεζική ανάμειξη υπέρ της Ρωσίας -και κυρίως το ενδεχόμενο αποστολής όπλων που «βλέπουν» οι ΗΠΑ- δύναται να αποδειχθεί καταστροφικό για την Ουκρανία.
Ως προς το ζήτημα της αποστολής πυρομαχικών -κάτι που έχει απόλυτη ανάγκη η εξαντλημένη ρωσική πολεμική μηχανή και εκτιμάται ότι θα ζητήσει ο Πούτιν από τον Σι κατά τις συνομιλίες τους-, αναλυτές εκτιμούν πως είναι απίθανο να αναλάβει η Κίνα ένα τέτοιο ρίσκο, εκτός εάν οι ρωσικές δυνάμεις κινδυνεύσουν με κατάρρευση.
Η συνεργασία «άνευ όρων» που εγκαινιάστηκε μόλις τρεις εβδομάδες πριν την έναρξη της ρωσικής εισβολής κατά την επίσκεψη του Βλαντιμίρ Πούτιν στο Πεκίνο, αναγκαστικά «δοκιμάζεται» από τον πόλεμο και κατ' εκτιμήσεις ο Σι Τζινπίνγκ προτίθεται να στηρίξει τον Ρώσο πρόεδρο, αλλά μόνο μέχρι του σημείου να τον βοηθήσει να παραμείνει στην εξουσία και να διατηρηθεί το ενιαίο μέτωπο ενάντια στις Ηνωμένες Πολιτείες -ήτοι να μην διακινδυνεύσει τα οικονομικά συμφέροντα της Κίνας.
Μένει να φανεί εάν ο Σι Τζινπίνγκ θα μιλήσει ευθέως κατά την επίσκεψή του στη Μόσχα για ειρηνευτική διαπραγμάτευση υπό κινεζική μεσολάβηση, αξιοποιώντας τη δυναμική της συμφωνίας για την εξομάλυνση των σχέσεων Σαουδικής Αραβίας και Ιράν, που επιτεύχθηκε υπό την αιγίδα του Πεκίνου.
Κατά την «ανάγνωση» των New York Times, μία ανάλογη κίνηση θα μπορούσε να βοηθήσει τον Σι (και) στην εκπλήρωση ενός εκ των πιο πιεστικών στόχων του: την αποκατάσταση των σχέσεων του Πεκίνου με την Ευρώπη.
Ζητούμενο για τον Σι είναι να αποτρέψει τη στενότερη ευθυγράμμιση της Ευρώπης με τις ΗΠΑ όσον αφορά τους εμπορικούς και επενδυτικούς περιορισμούς που στοχεύουν τον ασιατικό γίγαντα. Και για να το επιτύχει αυτό, οι αναλυτές θεωρούν ότι θα χρειαστεί να επιδείξει μία αρκετά ισχυρή πρόθεση να συμβάλει στον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία, ώστε να εκμεταλλευτεί τις διαιρέσεις εντός ΕΕ έναντι της πίεσης που ασκεί η διακυβέρνηση Μπάιντεν για πιο αποφασιστική αντιμετώπιση της Κίνας -την οποία και θεωρεί υπ’ αριθμόν ένα απειλή για την παγκόσμια ασφάλεια μακροπρόθεσμα.
Επιχειρώντας να αποκρούσει προκαταβολικά μία προσπάθεια της Κίνας να εμφανίσει την επίσκεψη του Σι Τζινπίνγκ στη Μόσχα ως ειρηνευτική αποστολή, ο εκπρόσωπος του Εθνικού Συμβουλίου Ασφαλείας του Λευκού Οίκου, Τζον Κίρμπι, είχε δηλώσει την Παρασκευή ότι οποιοδήποτε πλαίσιο πιθανής συμφωνίας παρουσιαστεί από το Πεκίνο «θα είναι μονόπλευρο και θα αντανακλά μόνο τη ρωσική προοπτική».
Ο Τζιν Κίρμπι προειδοποίησε πως μία πρόταση της Κίνας θα μπορούσε να περιλαμβάνει κάποιας μορφής κατάπαυση του πυρός, γεγονός που θα ήταν απλώς ένας τρόπος για τη Μόσχα να ανασυνταχθεί πριν αντεπιτεθεί την άνοιξη. Μία εκεχειρία τώρα θα ήταν επί της ουσίας επικύρωση της κατάληψης εδαφών από τη Ρωσία, υπογράμμισε.
Δημοσίευση σχολίου