!
Έχει επισημανθεί πολλές φορές από τον γράφοντα ότι στην Ελλάδα υπάρχει μία διαχρονική τάση απόδρασης από την αδυσώπητη πραγματικότητα που λέγεται τουρκικός αναθεωρητισμός και τουρκική απειλή. Και για να μην υπάρχει καμία αμφιβολία να θυμίσουμε από την αρχή αυτού του κειμένου ότι «απειλή είναι η εκδηλωμένη πρόθεση της μία πλευράς να προκαλέσει ζημιά σε βάρος των συμφερόντων της άλλης χρησιμοποιώντας ακόμα και στρατιωτική βία αν η τελευταία δεν αποδεχθεί τις απαιτήσεις της». Η Τουρκία είναι αυτή που είναι, με τα γνωστά μεγέθη της τόσο αυτά που σχετίζονται με την ήπια όσο και αυτά που αφορούν στην σκληρή (στρατιωτική) ισχύ της με την παρούσα διεθνή συγκυρία να την ευνοεί και να ενισχύει την γεωπολιτική της θέση.
Δυστυχώς, στην χώρα που γεννήθηκε το μέτρο και η αρμονία ακούγονται και γράφονται υπερβολές και ευφυολογήματα σε μία ακατανόητη προσπάθεια διαρκούς υποβάθμισης της Τουρκίας, συνδυαζόμενα αρκετές φορές με την υπερτίμηση των δικών μας δυνατοτήτων. Δημιουργείται όμως μία εικονική πραγματικότητα που οδηγεί σε απατηλή μακαριότητα η οποία δυστυχώς… αποκοιμίζει όταν το ελληνικό έθνος θα πρέπει να είναι σε διαρκή εγρήγορση. Συμβαίνει όμως και το αντίστροφο ιδιαίτερα από τους λεγόμενους «ναταβρουμενάκηδες» δηλαδή από εκείνους που μας λένε ότι επειδή η Τουρκία είναι … πανίσχυρη (sic) «να τα βρούμε όπως και να' ναι με αυτήν για να έχουμε το κεφάλι μας ήσυχο». Ξεχνώντας βέβαια ότι η τουρκική θέση στηρίζεται στην αρχή «τα δικά μου, δικά μου και τα δικά σου …μισά-μισά» και ότι όσα περισσότερα παραχωρείς στους Τούρκους, τόσα περισσότερα απαιτούν και απώτερος σκοπός είναι η συνθηκολόγηση και δορυφοροποίηση της πατρίδας μας.
Κρίνεται σκόπιμο να επισημανθεί εξ αρχής ότι ανεξάρτητα από τα παραπάνω η Ελλάδα είναι αναντίρρητα σε θέση να αντιμετωπίσει την τουρκική επιθετικότητα και να δημιουργήσει δυσβάσταχτο κόστος αν τελικά η Τουρκία αποφασίσει να ενεργήσει στρατιωτικά. Με στιβαρή διπλωματία, ανάσχεση και αξιόπιστη αποτροπή δεν έχει ανάγκη μίας εικονικής πραγματικότητας με μεγάλα λόγια, εξωραϊστικά στρογγυλέματα και καθησυχαστικές ατάκες που θα μπορούσε να οδηγήσει τον λαό μας σε καταστροφική… ύπνωση.
Η Τουρκία ασκεί μία ηγεμονική πολιτική στην ΝΑ Μεσόγειο και εφαρμόζει μία διαπεριφερειακή στρατηγική που ενισχύει τη διεθνή της θέση φιλοδοξώντας να καταστεί μία μεγάλη δύναμη. Ούτε εμποδίζεται από την κατάσταση της διαρκώς «καταρρέουσας» οικονομίας της όπως ισχυρίζονται εδώ και χρόνια κάποιοι στην Ελλάδα αλλά η πραγματικότητα είναι όπως παρουσιάστηκε τεκμηριωμένα από τον Κωνσταντίνο Χαροκόπο με άρθρο του στο Liberal με τίτλο «Η τουρκική οικονομία παραμένει ισχυρή». Αυτό όμως έχει αρχίσει και ενοχλεί πολλούς στη διεθνή κοινότητα. Το ότι όμως πολλές χώρες δεν συμφωνούν με τις πολιτικές της Τουρκίας, ή ενοχλούνται δεν σημαίνει ότι αυτή είναι στριμωγμένη και απομονωμένη, ούτε είναι … εκνευρισμένη όπως μηρυκάζουν συγκεκριμένοι κύκλοι.
Θα διευκρινίσω όμως για μία ακόμα φορά ότι δεν πρόκειται για συμμαχίες, έστω και αν σκόπιμα ή όχι αυτές έτσι αποκαλούνται. Θα μπορούσαμε πιο ελεύθερα να αποκαλέσουμε Συμμαχία λόγω των προβλέψεων του άρθρου 2 μόνον την Στρατηγική Εταιρική Σχέση με την Γαλλία. Ας είμαστε προετοιμασμένοι ότι αν η αποτροπή αποτύχει και φθάσουμε σε πόλεμο, στο πεδίο θα είμαστε μόνοι μας. «Μην περιμένετε τους άλλους να κάνουν τους δικούς σου πολέμους» λένε οι Ισραηλινοί φίλοι μας.
Οι διεθνείς σχέσεις διέπονται δυστυχώς από μία διάχυτη κυνικότητα. Τα συμφέροντα είναι ο βασικός παράγοντας που τις διαμορφώνει και η συνολική ισχύς των κρατικών δρώντων είναι το «νόμισμα» που επικρατεί. Και αυτά τα συμφέροντα είναι αυτά που ωθούν Αίγυπτο, Ισραήλ, ΗΑΕ και πλέον Σαουδική Αραβία να επιχειρούν την εξομάλυνση των σχέσεών τους με την Τουρκία. Το ίδιο βέβαια ισχύει και για την Τουρκία. Εμείς ως Έλληνες δεν θα πρέπει να αντιλαμβανόμαστε την προσπάθεια εξομάλυνσης των σχέσεων Τουρκίας-Ισραήλ, Τουρκίας-Αιγύπτου αλλά και Τουρκίας-ΗΑΕ η οποία έχει προχωρήσει σημειωτέον αρκετά, ως υπονόμευση των δικών μας στρατηγικών συνεργασιών με τις χώρες αυτές της Μέσης Ανατολής. Ας νοιώθουν ως εγκαταλελειμμένοι σύζυγοι αυτοί που ισχυρίζονταν δεξιά και αριστερά ότι αυτές οι «συμμαχίες είναι η ασπίδα μας απέναντι στην Τουρκία». Ούτε καν αναφέρομαι στην κατ’ επίφαση (Ευρωπαϊκή) Ένωση όπου τα εθνικά συμφέροντα των κρατών-μελών υπερισχύουν του «ενωσιακού χαρακτήρα» της.
Ένα άλλος τομέας στον οποίο υπάρχουν υπερβολές που φθάνουν στα όρια των μυθευμάτων και δημιουργούν και εδώ μία φαντασιακή κατάσταση είναι η πολιτική των ΗΠΑ απέναντι στην Τουρκία και στην Ελλάδα. Μπορεί ο Πρόεδρος Ερντογάν να ενοχλεί αρκετά και η Ουάσιγκτον να έχει ματαιώσει την προμήθεια Α/Φ F-35 λόγω και της απόκτησης των Α/Α Συστημάτων S-400 αλλά με κανέναν τρόπο δεν θα έστελνε την Άγκυρα ακόμα πιο σφιχτά στην αγκαλιά της Ρωσίας, ούτε να τη δει να γίνεται μία ισλαμιστική ριζοσπαστική χώρα. Δεν είναι ρεαλιστικό να μιλάμε για αμερικανικά ραπίσματα και άλλα τέτοια ευφυολογήματα στην Άγκυρα με την οποία βρίσκεται σε διαρκή επαφή.
Ας σκεφθούμε μόνον πόσες φορές έχει επικοινωνήσει ο Επικεφαλής του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ με το alter ego του Τούρκου Προέδρου Ιμπραήμ Καλίν. Ας σκεφθούμε επίσης ότι ενώ είναι υψίστης προτεραιότητας και μεγάλης σπουδαιότητας η ένταξη Φινλανδίας και Σουηδίας στο ΝΑΤΟ την ανοχή που δείχνει η Αμερικανική πλευρά και συνεπώς το ΝΑΤΟ στο μπλοκάρισμα της Τουρκίας προκειμένου να επωφεληθεί όχι μόνο από τις δύο αυτές υποψήφιες χώρες αλλά και από τις ΗΠΑ η οποία παρεμπιπτόντως αργά ή γρήγορα θα δώσει το ΟΚ για τα F-16.
Οι ελληνοαμερικανικές σχέσεις αυτήν την εποχή βρίσκονται στο καλύτερο δυνατό επίπεδο και θεωρούν την Ελλάδα έναν πολύ αξιόπιστο σύμμαχο. Αν προσέξετε όμως όλες τις δηλώσεις των Αμερικανών αξιωματούχων (γιατί δεν είναι μόνο ο Μενέντεζ στην Αμερική) αναφερόμενοι στην Τουρκία τη χαρακτηρίζουν ως έναν… πολύ σημαντικό σύμμαχο. Και σε αυτούς τους δύο χαρακτηρισμούς αντανακλάται η αμερικανική αντίληψη για την Ελλάδα και την Τουρκία. Είναι επίσης σκόπιμο να μελετάμε και να αναλύουμε τις δηλώσεις και τις ανακοινώσεις των κέντρων εξουσίας των ΗΠΑ από την αρχή μέχρι το τέλος και όχι μόνον την πρόταση που θα θεωρηθεί ότι προβάλει τα εθνικά μας δίκαια. Οι Αμερικανοί κατά πάσα πιθανότητα ενοχλούνται από την αυτονόμηση της Τουρκίας του Ερντογάν είτε αυτές οι είναι οι σχέσεις με τον Πούτιν, είτε οι πολεμικές της ενέργειες στην Βόρεια Συρία. Αλλά εκτιμούμε ότι σε καμία περίπτωση πέρα από πιέσεις δεν θα κλιμακώσουν μία ολική ρήξη με κίνδυνο να «χαθεί η Τουρκία».
Κλείνοντας αυτό το κείμενο τονίζουμε ότι οι σύμμαχοι ή οι στρατηγικοί εταίροι αξίζουν όσο αξίζεις εσύ για εκείνους! Έχουν συντελεστεί πολλά το τελευταίο χρονικό διάστημα που αφορούν στην ενδυνάμωση της χώρας μας απέναντι στην τουρκική απειλή αλλά μένουν ακόμα αρκετά. Δεν χρειάζονται όμως υπερβολές που δημιουργούν αχρείαστη εικονική πραγματικότητα που μπορεί να αποκοιμίσει όταν απαιτείται εγρήγορση την στιγμή που ο τουρκικός λαός προετοιμάζεται από την ηγεσία του ακόμα και για πόλεμο με την Ελλάδα. Απαιτείται τίμια γλώσσα και αντιμετώπιση της πραγματικότητας για να γνωρίζουμε και πως θα την αντιμετωπίσουμε.
* Ο Αντιστράτηγος ε.α. Κωνσταντίνος Λουκόπουλος είναι Γεωστρατηγικός Αναλυτής και Εκτελεστικός Διευθυντής στο «Παρατηρητήριο Ευρωμεσογειακής Ασφάλειας και Συνεργασίας»
Λάθος η δημιουργία εικονικής πραγματικότητας για την Τουρκία
Κωνσταντίνος Λουκόπουλος*Έχει επισημανθεί πολλές φορές από τον γράφοντα ότι στην Ελλάδα υπάρχει μία διαχρονική τάση απόδρασης από την αδυσώπητη πραγματικότητα που λέγεται τουρκικός αναθεωρητισμός και τουρκική απειλή. Και για να μην υπάρχει καμία αμφιβολία να θυμίσουμε από την αρχή αυτού του κειμένου ότι «απειλή είναι η εκδηλωμένη πρόθεση της μία πλευράς να προκαλέσει ζημιά σε βάρος των συμφερόντων της άλλης χρησιμοποιώντας ακόμα και στρατιωτική βία αν η τελευταία δεν αποδεχθεί τις απαιτήσεις της». Η Τουρκία είναι αυτή που είναι, με τα γνωστά μεγέθη της τόσο αυτά που σχετίζονται με την ήπια όσο και αυτά που αφορούν στην σκληρή (στρατιωτική) ισχύ της με την παρούσα διεθνή συγκυρία να την ευνοεί και να ενισχύει την γεωπολιτική της θέση.
Δυστυχώς, στην χώρα που γεννήθηκε το μέτρο και η αρμονία ακούγονται και γράφονται υπερβολές και ευφυολογήματα σε μία ακατανόητη προσπάθεια διαρκούς υποβάθμισης της Τουρκίας, συνδυαζόμενα αρκετές φορές με την υπερτίμηση των δικών μας δυνατοτήτων. Δημιουργείται όμως μία εικονική πραγματικότητα που οδηγεί σε απατηλή μακαριότητα η οποία δυστυχώς… αποκοιμίζει όταν το ελληνικό έθνος θα πρέπει να είναι σε διαρκή εγρήγορση. Συμβαίνει όμως και το αντίστροφο ιδιαίτερα από τους λεγόμενους «ναταβρουμενάκηδες» δηλαδή από εκείνους που μας λένε ότι επειδή η Τουρκία είναι … πανίσχυρη (sic) «να τα βρούμε όπως και να' ναι με αυτήν για να έχουμε το κεφάλι μας ήσυχο». Ξεχνώντας βέβαια ότι η τουρκική θέση στηρίζεται στην αρχή «τα δικά μου, δικά μου και τα δικά σου …μισά-μισά» και ότι όσα περισσότερα παραχωρείς στους Τούρκους, τόσα περισσότερα απαιτούν και απώτερος σκοπός είναι η συνθηκολόγηση και δορυφοροποίηση της πατρίδας μας.
Κρίνεται σκόπιμο να επισημανθεί εξ αρχής ότι ανεξάρτητα από τα παραπάνω η Ελλάδα είναι αναντίρρητα σε θέση να αντιμετωπίσει την τουρκική επιθετικότητα και να δημιουργήσει δυσβάσταχτο κόστος αν τελικά η Τουρκία αποφασίσει να ενεργήσει στρατιωτικά. Με στιβαρή διπλωματία, ανάσχεση και αξιόπιστη αποτροπή δεν έχει ανάγκη μίας εικονικής πραγματικότητας με μεγάλα λόγια, εξωραϊστικά στρογγυλέματα και καθησυχαστικές ατάκες που θα μπορούσε να οδηγήσει τον λαό μας σε καταστροφική… ύπνωση.
Η Τουρκία ασκεί μία ηγεμονική πολιτική στην ΝΑ Μεσόγειο και εφαρμόζει μία διαπεριφερειακή στρατηγική που ενισχύει τη διεθνή της θέση φιλοδοξώντας να καταστεί μία μεγάλη δύναμη. Ούτε εμποδίζεται από την κατάσταση της διαρκώς «καταρρέουσας» οικονομίας της όπως ισχυρίζονται εδώ και χρόνια κάποιοι στην Ελλάδα αλλά η πραγματικότητα είναι όπως παρουσιάστηκε τεκμηριωμένα από τον Κωνσταντίνο Χαροκόπο με άρθρο του στο Liberal με τίτλο «Η τουρκική οικονομία παραμένει ισχυρή». Αυτό όμως έχει αρχίσει και ενοχλεί πολλούς στη διεθνή κοινότητα. Το ότι όμως πολλές χώρες δεν συμφωνούν με τις πολιτικές της Τουρκίας, ή ενοχλούνται δεν σημαίνει ότι αυτή είναι στριμωγμένη και απομονωμένη, ούτε είναι … εκνευρισμένη όπως μηρυκάζουν συγκεκριμένοι κύκλοι.
Ακόμα και αυτές οι χώρες μεγάλες ή μικρές των οποίων τα συμφέροντά τους πλήττονται, δεν επιδιώκουν την απομόνωσή της και την απομάκρυνσή της από την Δύση αλλά επιχειρούν να έχουν εμπλοκή μαζί της.
Απέναντι στον τουρκικό αναθεωρητισμό και ηγεμονισμό η Ελλάδα με μία επιτυχή ενεργή διπλωματία έχει δημιουργήσει σημαντικές εταιρικές στρατηγικές συνεργασίες στην περιοχή μας με επίκεντρο τα ενεργειακά που καλύπτει φυσικά και τον στρατιωτικό τομέα. Αυτές οι στρατηγικές συνεργασίες είναι άκρως επωφελείς γεωστρατηγικά καθόσον συντελούν στη λεγόμενη εξωτερική η στρατηγική εξισορρόπηση αλλά ουδόλως είναι μηχανισμοί «outsourcing» των δικών μας υποχρεώσεων που αφορούν στην προάσπιση της εδαφικής μας ακεραιότητας, της κυριαρχίας και των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων.
Απέναντι στον τουρκικό αναθεωρητισμό και ηγεμονισμό η Ελλάδα με μία επιτυχή ενεργή διπλωματία έχει δημιουργήσει σημαντικές εταιρικές στρατηγικές συνεργασίες στην περιοχή μας με επίκεντρο τα ενεργειακά που καλύπτει φυσικά και τον στρατιωτικό τομέα. Αυτές οι στρατηγικές συνεργασίες είναι άκρως επωφελείς γεωστρατηγικά καθόσον συντελούν στη λεγόμενη εξωτερική η στρατηγική εξισορρόπηση αλλά ουδόλως είναι μηχανισμοί «outsourcing» των δικών μας υποχρεώσεων που αφορούν στην προάσπιση της εδαφικής μας ακεραιότητας, της κυριαρχίας και των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων.
Θα διευκρινίσω όμως για μία ακόμα φορά ότι δεν πρόκειται για συμμαχίες, έστω και αν σκόπιμα ή όχι αυτές έτσι αποκαλούνται. Θα μπορούσαμε πιο ελεύθερα να αποκαλέσουμε Συμμαχία λόγω των προβλέψεων του άρθρου 2 μόνον την Στρατηγική Εταιρική Σχέση με την Γαλλία. Ας είμαστε προετοιμασμένοι ότι αν η αποτροπή αποτύχει και φθάσουμε σε πόλεμο, στο πεδίο θα είμαστε μόνοι μας. «Μην περιμένετε τους άλλους να κάνουν τους δικούς σου πολέμους» λένε οι Ισραηλινοί φίλοι μας.
Οι διεθνείς σχέσεις διέπονται δυστυχώς από μία διάχυτη κυνικότητα. Τα συμφέροντα είναι ο βασικός παράγοντας που τις διαμορφώνει και η συνολική ισχύς των κρατικών δρώντων είναι το «νόμισμα» που επικρατεί. Και αυτά τα συμφέροντα είναι αυτά που ωθούν Αίγυπτο, Ισραήλ, ΗΑΕ και πλέον Σαουδική Αραβία να επιχειρούν την εξομάλυνση των σχέσεών τους με την Τουρκία. Το ίδιο βέβαια ισχύει και για την Τουρκία. Εμείς ως Έλληνες δεν θα πρέπει να αντιλαμβανόμαστε την προσπάθεια εξομάλυνσης των σχέσεων Τουρκίας-Ισραήλ, Τουρκίας-Αιγύπτου αλλά και Τουρκίας-ΗΑΕ η οποία έχει προχωρήσει σημειωτέον αρκετά, ως υπονόμευση των δικών μας στρατηγικών συνεργασιών με τις χώρες αυτές της Μέσης Ανατολής. Ας νοιώθουν ως εγκαταλελειμμένοι σύζυγοι αυτοί που ισχυρίζονταν δεξιά και αριστερά ότι αυτές οι «συμμαχίες είναι η ασπίδα μας απέναντι στην Τουρκία». Ούτε καν αναφέρομαι στην κατ’ επίφαση (Ευρωπαϊκή) Ένωση όπου τα εθνικά συμφέροντα των κρατών-μελών υπερισχύουν του «ενωσιακού χαρακτήρα» της.
Ένα άλλος τομέας στον οποίο υπάρχουν υπερβολές που φθάνουν στα όρια των μυθευμάτων και δημιουργούν και εδώ μία φαντασιακή κατάσταση είναι η πολιτική των ΗΠΑ απέναντι στην Τουρκία και στην Ελλάδα. Μπορεί ο Πρόεδρος Ερντογάν να ενοχλεί αρκετά και η Ουάσιγκτον να έχει ματαιώσει την προμήθεια Α/Φ F-35 λόγω και της απόκτησης των Α/Α Συστημάτων S-400 αλλά με κανέναν τρόπο δεν θα έστελνε την Άγκυρα ακόμα πιο σφιχτά στην αγκαλιά της Ρωσίας, ούτε να τη δει να γίνεται μία ισλαμιστική ριζοσπαστική χώρα. Δεν είναι ρεαλιστικό να μιλάμε για αμερικανικά ραπίσματα και άλλα τέτοια ευφυολογήματα στην Άγκυρα με την οποία βρίσκεται σε διαρκή επαφή.
Ας σκεφθούμε μόνον πόσες φορές έχει επικοινωνήσει ο Επικεφαλής του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ με το alter ego του Τούρκου Προέδρου Ιμπραήμ Καλίν. Ας σκεφθούμε επίσης ότι ενώ είναι υψίστης προτεραιότητας και μεγάλης σπουδαιότητας η ένταξη Φινλανδίας και Σουηδίας στο ΝΑΤΟ την ανοχή που δείχνει η Αμερικανική πλευρά και συνεπώς το ΝΑΤΟ στο μπλοκάρισμα της Τουρκίας προκειμένου να επωφεληθεί όχι μόνο από τις δύο αυτές υποψήφιες χώρες αλλά και από τις ΗΠΑ η οποία παρεμπιπτόντως αργά ή γρήγορα θα δώσει το ΟΚ για τα F-16.
Οι ελληνοαμερικανικές σχέσεις αυτήν την εποχή βρίσκονται στο καλύτερο δυνατό επίπεδο και θεωρούν την Ελλάδα έναν πολύ αξιόπιστο σύμμαχο. Αν προσέξετε όμως όλες τις δηλώσεις των Αμερικανών αξιωματούχων (γιατί δεν είναι μόνο ο Μενέντεζ στην Αμερική) αναφερόμενοι στην Τουρκία τη χαρακτηρίζουν ως έναν… πολύ σημαντικό σύμμαχο. Και σε αυτούς τους δύο χαρακτηρισμούς αντανακλάται η αμερικανική αντίληψη για την Ελλάδα και την Τουρκία. Είναι επίσης σκόπιμο να μελετάμε και να αναλύουμε τις δηλώσεις και τις ανακοινώσεις των κέντρων εξουσίας των ΗΠΑ από την αρχή μέχρι το τέλος και όχι μόνον την πρόταση που θα θεωρηθεί ότι προβάλει τα εθνικά μας δίκαια. Οι Αμερικανοί κατά πάσα πιθανότητα ενοχλούνται από την αυτονόμηση της Τουρκίας του Ερντογάν είτε αυτές οι είναι οι σχέσεις με τον Πούτιν, είτε οι πολεμικές της ενέργειες στην Βόρεια Συρία. Αλλά εκτιμούμε ότι σε καμία περίπτωση πέρα από πιέσεις δεν θα κλιμακώσουν μία ολική ρήξη με κίνδυνο να «χαθεί η Τουρκία».
Κλείνοντας αυτό το κείμενο τονίζουμε ότι οι σύμμαχοι ή οι στρατηγικοί εταίροι αξίζουν όσο αξίζεις εσύ για εκείνους! Έχουν συντελεστεί πολλά το τελευταίο χρονικό διάστημα που αφορούν στην ενδυνάμωση της χώρας μας απέναντι στην τουρκική απειλή αλλά μένουν ακόμα αρκετά. Δεν χρειάζονται όμως υπερβολές που δημιουργούν αχρείαστη εικονική πραγματικότητα που μπορεί να αποκοιμίσει όταν απαιτείται εγρήγορση την στιγμή που ο τουρκικός λαός προετοιμάζεται από την ηγεσία του ακόμα και για πόλεμο με την Ελλάδα. Απαιτείται τίμια γλώσσα και αντιμετώπιση της πραγματικότητας για να γνωρίζουμε και πως θα την αντιμετωπίσουμε.
* Ο Αντιστράτηγος ε.α. Κωνσταντίνος Λουκόπουλος είναι Γεωστρατηγικός Αναλυτής και Εκτελεστικός Διευθυντής στο «Παρατηρητήριο Ευρωμεσογειακής Ασφάλειας και Συνεργασίας»
Δημοσίευση σχολίου