Ο ύπνος τών Ελλήνων
Μανώλης Κοττάκης 
ΣΥΝΗΘΩΣ η στήλη μας τά «ψέλνει» στούς πολιτικούς
Σήμερα όμως μέ τό δικαίωμα πού μού δίδει η τριακονταετής προϋπηρεσία μου στόν αθηναϊκό Τύπο (σύν έξι στά ΜΜΕ τής Θράκης), θά μού επιτρέψετε νά τά ψάλλω στούς εαυτούς μας. Διότι εντυπωσιάζομαι από τήν προχειρότητα μέ τήν οποία προσεγγίζουμε λίαν σοβαρά θέματα. Από τήν έλλειψη επαγγελματισμού. Η γενιά τών δημοσιογράφων πού μέ «μεγάλωσε» όπως ο Τίτος Αθανασιάδης, ο Ανδρέας Ζούλας, ο Αλέκος Πρίφτης, μού έμαθαν ότι η μελέτη τών επίσημων κειμένων είναι τό άλφα καί τό ωμέγα στήν εργασία μας. Η προσήλωση σέ αυτά δίδει απαντήσεις στά ερωτήματα τού ρεπορτάζ. Καί άν δέν δίδει, σέ καθοδηγεί πώς θά τίς βρείς.
Τό τελευταίο εικοσιτετράωρο γίνεται θόρυβος στό διαδίκτυο γιά δύο θέματα. Τό πρώτο είναι η αποκάλυψη πού έκανα, ότι η Κυβέρνηση σχεδιάζει νά παρέμβει στήν Google καί στό Facebook γιά τό φιλτράρισμα ειδήσεων πού θά διακινηθούν στήν προεκλογική περίοδο. Οι συνάδελφοι πού αναδεικνύουν τήν πληροφορία, ομιλούν γιά «αποκάλυψη βόμβα». Τό δεύτερο είναι η ερμηνεία τής χθεσινής ανακοίνωσης τού Σταίητ Ντηπάρτμεντ γιά τό νέο τουρκολιβυκό μνημόνιο. Τό τί πανηγυρισμούς διάβασα δέν λέγεται. «Χαστούκι ΗΠΑ στήν Τουρκία», «Αποδοκιμάζουν οι ΗΠΑ τήν Τουρκία», «οι ΗΠΑ δέν αναγνωρίζουν τίς συμφωνίες», «ΗΠΑ: η προσωρινή κυβέρνηση δέν δικαιούται νά υπογράφει συμφωνίες», είναι μερικά.
Καί στήν πρώτη καί στήν δεύτερη περίπτωση όμως τά πράγματα είναι ελαφρώς διαφορετικά. Αφού ευχαριστήσω τούς συναδέλφους γιά τά σχόλια πού έγραψαν, θά ήθελα νά πώ ότι προσωπικώς δέν έριξα καμμία βόμβα. Τήν βόμβα τήν έρριξε ο ίδιος ο Πρωθυπουργός! Όπως γράψαμε σχετικώς σέ ομιλία του στό Council of Foreign Relations στήν Νέα Υόρκη απαντώντας σέ ερώτηση τού Ρόμπερτ Ρούμπιν γιά τήν ρωσσική διείσδυση, τόνισε ότι «θέλουμε όλοι νά βεβαιωθούμε πώς θά δημιουργήσουμε μιά θεσμική άμυνα στήν λογική τής ταυτοποίησης τών ψευδών ειδήσεων καί τής προστασίας τών δημοκρατικών διαδικασιών. Νά διασφαλίσουμε πώς προστατεύουμε τήν ακεραιότητα τών εκλογικών διαδικασιών μας.» Από τήν στιγμή πού εντοπίσαμε τήν συγκεκριμένη φράση, απλώς κάναμε δύο ερωτήσεις σέ καθ ύλην αρμόδιες πηγές γιά τό τί σημαίνει «θεσμική άμυνα», καί προέκυψαν οι πληροφορίες. Δέν χρειάζεται λοιπόν ιδιαίτερος ηρωισμός γιά νά βρείς τήν πληροφορία στίς μέρες μας. Η συμβουλή τών παλιών είναι αλάνθαστος: Ακολούθησε τά επίσημα κείμενα. Πάντα σέ οδηγούν κάπου.
Δυστυχώς στίς μέρες μας δέν έχουμε καταργήσει μόνο τό ρεπορτάζ. Έχουμε καταργήσει καί τήν μελέτη τών κειμένων. Άν αυτό ισχύει μία φορά γιά τήν παρέμβαση πού έκανε ο κύριος Μητσοτάκης στήν Google γιά τό φιλτράρισμα πληροφοριών στό διαδίκτυο κατά τήν προεκλογική περίοδο, κατά μείζονα λόγο ισχύει γιά τήν ανακοίνωση τού Σταίητ Ντηπάρτμεντ περί τού νέου μνημονίου Τουρκίας Λιβύης. Η βιαστική ανάγνωσή της οδηγεί στήν δημιουργία τής εντύπωσης, ότι οι ΗΠΑ λαμβάνουν αποστάσεις από τήν τουρκική πρωτοβουλία. Λαμβάνουν όμως; Σέ αυτές τίς περιπτώσεις πρέπει νά διακρίνουμε τί χαρακτήρα έχει τό κείμενο ενός Υπουργείου Εξωτερικών πού σχολιάζει διεθνή συμφωνία.
Είναι νομικός ή πολιτικός; Στήν προκειμένη περίπτωση αυτό πού μάς ενδιαφέρει είναι νά έχει χαρακτήρα νομικό. Νά αμφισβητεί τήν νομιμότητα τού μνημονίου, κάτι πού αποτελεί τήν ουσία τής ελληνικής θέσης. Τό κάνει τό Σταίητ Ντηπάρτμεντ; Γιά νά δούμε. Ο εκπρόσωπός του δήλωσε επί λέξει: «Παρ όλο πού είναι σέ γνώση μας οι αναφορές γιά τήν υπογραφή ενός μνημονίου κατανόησης μεταξύ τής κυβέρνησης Τουρκίας καί τής προσωρινής κυβέρνησης τής Λιβύης, δέν έχουμε ακόμη δεί τό κείμενο. Σημειώνουμε ότι η προσωρινή κυβέρνηση τής Λιβύης υποχρεούται σύμφωνα μέ τίς διατάξεις τού οδικού χάρτη τού Φόρουμ γιά τόν Πολιτικό Διάλογο στήν Λιβύη νά μήν εξετάζει νέες συμφωνίες πού βλάπτουν τήν σταθερότητα τών εξωτερικών σχέσεων τού λιβυκού κράτους ή τού επιβάλλουν μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις. Θά σάς παραπέμψουμε στίς κυβερνήσεις τής Τουρκίας καί τής Λιβύης γιά τό αποτέλεσμα τών πρόσφατων συζητήσεων. Καλούμε όλα τά μέρη νά απέχουν από ενέργειες πού κινδυνεύουν νά αυξήσουν τίς εντάσεις στήν Ανατολική Μεσόγειο».
Τί συμπεραίνει κανείς από τήν ανάγνωση αυτού τού κατ αρχήν θετικού κειμένου γιά τά συμφέροντά μας; Μά ότι δέν αμφισβητείται από απόψεως διεθνούς δικαίου η εγκυρότητα τής συμφωνίας! Πουθενά δέν γίνεται μνεία σέ νομικό ελάττωμά της. Αντιθέτως αναγνωρίζεται η νομική προσωπικότητα τής προσωρινής κυβέρνησης νά συνάπτει συμφωνίες, αρκεί νά μήν είναι «νέες».
Ένα μνημόνιο γιά τήν ΑΟΖ πού συνάπτεται όμως επί τή βάσει τής συμφωνίας τού 2019, είναι παλαιό ή νέο; Γιά εμάς είναι νέο, γιά τούς Τούρκους όμως στούς οποίους παραπέμπουν οι Αμερικανοί είναι παλαιό. Ο δέ «οδικός χάρτης» δημιουργεί πολιτική δέσμευση, όχι νομική. Προσεκτική ανάγνωση τής ανακοίνωσης μάς δείχνει επίσης ότι οι ΗΠΑ επιφυλάσσονται «αφού δέν έχουμε δεί ακόμη τό κείμενο», ότι η προσωρινή κυβέρνηση «δέν έχει δικαίωμα νά υπογράφει νέες συμφωνίες» (καί όχι σκέτο συμφωνίες όπως μετέδωσαν τά ελληνικά ΜΜΕ παραλείποντας τό «νέες») καί ότι τέλος οι ΗΠΑ εκτός από τούς Τούρκους καλούν καί εμάς (!) νά απέχουμε από ενέργειες «πού θά αυξήσουν τίς εντάσεις στήν Μεσόγειο.» Τά γράψαμε όλα αυτά; Όχι. Αντιθέτως στέλνουμε κάθε βράδυ τούς Έλληνες ήσυχους γιά ύπνο ότι οι ΗΠΑ αποδοκιμάζουν τήν Τουρκία. Καί όταν αποκαλυφθούν οι διαθέσεις τους, θά προσγειωθούν ανώμαλα. Θά μάς ρωτάνε «γιατί δέν μάς τά είπατε.»
Καί επειδή σήμερα αναφέρομαι στά λάθη τών άλλων, άς αναφέρω καί ένα δικό μας. Αναφέρομαι στό θέμα πού ανέκυψε μέ τό tweet τού Υπουργείου Εξωτερικών γιά τό Αζερμπαϊτζάν. Στήν πολιτική υπάρχουν πράγματα πού γίνονται, αλλά δέν λέγονται. Καί όταν γίνονται, ο Πρωθυπουργός καί ο Υπουργός Εξωτερικών συνεννοούνται γιά νά τηρούνται οι ισορροπίες. Στήν υπόθεση τής Αρμενίας όπου συντονιστήκαμε μέ τούς Αμερικανούς καί τούς Γάλλους γιά νά μάς στηρίξουν σέ άλλα μέτωπα, άνθρωποι πού εμπιστεύομαι μέ διαβεβαιώνουν ότι, γι αυτό τουλάχιστον, δέν υπήρξε διαφωνία Μητσοτάκη Δένδια.
Δυστυχώς στίς μέρες μας δέν έχουμε καταργήσει μόνο τό ρεπορτάζ. Έχουμε καταργήσει καί τήν μελέτη τών κειμένων. Άν αυτό ισχύει μία φορά γιά τήν παρέμβαση πού έκανε ο κύριος Μητσοτάκης στήν Google γιά τό φιλτράρισμα πληροφοριών στό διαδίκτυο κατά τήν προεκλογική περίοδο, κατά μείζονα λόγο ισχύει γιά τήν ανακοίνωση τού Σταίητ Ντηπάρτμεντ περί τού νέου μνημονίου Τουρκίας Λιβύης. Η βιαστική ανάγνωσή της οδηγεί στήν δημιουργία τής εντύπωσης, ότι οι ΗΠΑ λαμβάνουν αποστάσεις από τήν τουρκική πρωτοβουλία. Λαμβάνουν όμως; Σέ αυτές τίς περιπτώσεις πρέπει νά διακρίνουμε τί χαρακτήρα έχει τό κείμενο ενός Υπουργείου Εξωτερικών πού σχολιάζει διεθνή συμφωνία.
Είναι νομικός ή πολιτικός; Στήν προκειμένη περίπτωση αυτό πού μάς ενδιαφέρει είναι νά έχει χαρακτήρα νομικό. Νά αμφισβητεί τήν νομιμότητα τού μνημονίου, κάτι πού αποτελεί τήν ουσία τής ελληνικής θέσης. Τό κάνει τό Σταίητ Ντηπάρτμεντ; Γιά νά δούμε. Ο εκπρόσωπός του δήλωσε επί λέξει: «Παρ όλο πού είναι σέ γνώση μας οι αναφορές γιά τήν υπογραφή ενός μνημονίου κατανόησης μεταξύ τής κυβέρνησης Τουρκίας καί τής προσωρινής κυβέρνησης τής Λιβύης, δέν έχουμε ακόμη δεί τό κείμενο. Σημειώνουμε ότι η προσωρινή κυβέρνηση τής Λιβύης υποχρεούται σύμφωνα μέ τίς διατάξεις τού οδικού χάρτη τού Φόρουμ γιά τόν Πολιτικό Διάλογο στήν Λιβύη νά μήν εξετάζει νέες συμφωνίες πού βλάπτουν τήν σταθερότητα τών εξωτερικών σχέσεων τού λιβυκού κράτους ή τού επιβάλλουν μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις. Θά σάς παραπέμψουμε στίς κυβερνήσεις τής Τουρκίας καί τής Λιβύης γιά τό αποτέλεσμα τών πρόσφατων συζητήσεων. Καλούμε όλα τά μέρη νά απέχουν από ενέργειες πού κινδυνεύουν νά αυξήσουν τίς εντάσεις στήν Ανατολική Μεσόγειο».
Τί συμπεραίνει κανείς από τήν ανάγνωση αυτού τού κατ αρχήν θετικού κειμένου γιά τά συμφέροντά μας; Μά ότι δέν αμφισβητείται από απόψεως διεθνούς δικαίου η εγκυρότητα τής συμφωνίας! Πουθενά δέν γίνεται μνεία σέ νομικό ελάττωμά της. Αντιθέτως αναγνωρίζεται η νομική προσωπικότητα τής προσωρινής κυβέρνησης νά συνάπτει συμφωνίες, αρκεί νά μήν είναι «νέες».
Ένα μνημόνιο γιά τήν ΑΟΖ πού συνάπτεται όμως επί τή βάσει τής συμφωνίας τού 2019, είναι παλαιό ή νέο; Γιά εμάς είναι νέο, γιά τούς Τούρκους όμως στούς οποίους παραπέμπουν οι Αμερικανοί είναι παλαιό. Ο δέ «οδικός χάρτης» δημιουργεί πολιτική δέσμευση, όχι νομική. Προσεκτική ανάγνωση τής ανακοίνωσης μάς δείχνει επίσης ότι οι ΗΠΑ επιφυλάσσονται «αφού δέν έχουμε δεί ακόμη τό κείμενο», ότι η προσωρινή κυβέρνηση «δέν έχει δικαίωμα νά υπογράφει νέες συμφωνίες» (καί όχι σκέτο συμφωνίες όπως μετέδωσαν τά ελληνικά ΜΜΕ παραλείποντας τό «νέες») καί ότι τέλος οι ΗΠΑ εκτός από τούς Τούρκους καλούν καί εμάς (!) νά απέχουμε από ενέργειες «πού θά αυξήσουν τίς εντάσεις στήν Μεσόγειο.» Τά γράψαμε όλα αυτά; Όχι. Αντιθέτως στέλνουμε κάθε βράδυ τούς Έλληνες ήσυχους γιά ύπνο ότι οι ΗΠΑ αποδοκιμάζουν τήν Τουρκία. Καί όταν αποκαλυφθούν οι διαθέσεις τους, θά προσγειωθούν ανώμαλα. Θά μάς ρωτάνε «γιατί δέν μάς τά είπατε.»
Καί επειδή σήμερα αναφέρομαι στά λάθη τών άλλων, άς αναφέρω καί ένα δικό μας. Αναφέρομαι στό θέμα πού ανέκυψε μέ τό tweet τού Υπουργείου Εξωτερικών γιά τό Αζερμπαϊτζάν. Στήν πολιτική υπάρχουν πράγματα πού γίνονται, αλλά δέν λέγονται. Καί όταν γίνονται, ο Πρωθυπουργός καί ο Υπουργός Εξωτερικών συνεννοούνται γιά νά τηρούνται οι ισορροπίες. Στήν υπόθεση τής Αρμενίας όπου συντονιστήκαμε μέ τούς Αμερικανούς καί τούς Γάλλους γιά νά μάς στηρίξουν σέ άλλα μέτωπα, άνθρωποι πού εμπιστεύομαι μέ διαβεβαιώνουν ότι, γι αυτό τουλάχιστον, δέν υπήρξε διαφωνία Μητσοτάκη Δένδια.
Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου.
Δημοσίευση σχολίου