Δημοσίευμα του πρακτορείου RIA NOVOSTI με τίτλο «Η Δύση έδωσε τους Κούρδους στον Ερντογάν. Επόμενη στη σειρά είναι η Ελλάδα», αναφέρει. Συγκεκριμένα το ρεπορτάζ αναφέρει τα εξής: “Η αλλαγή της θέσης της Τουρκίας στο θέμα της ένταξης της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ ήταν θέμα χρόνου. Λίγοι περίμεναν ότι θα συμβεί τόσο σύντομα, αλλά ακόμη λιγότεροι πίστεψαν ότι κάτι τέτοιο ήταν αναπόφευκτο. Αυτά τα γεγονότα τα παρακολουθούν με ολοένα και μεγαλύτερη ανησυχία, όχι μόνο στο Κουρδιστάν και στην κουρδική διασπορά, αλλά και στην Ελλάδα.
“Την 1η Ιουλίου 2022, η οι τουρκικές μυστικές υπηρεσίες ανέφεραν τη σύλληψη ενός κατασκόπου, του Μοχάμεντ Αμάρ Αμπάρα, με την κατηγορία ότι εργαζόταν για τις ελληνικές μυστικές υπηρεσίες. Φέρεται ότι ο επιχειρηματίας, υπό το πρόσχημα εμπορικών δραστηριοτήτων, απέσπασε και μετέδωσε στην Αθήνα πληροφορίες για τον τουρκικό Στρατό, τους Σύρους πρόσφυγες στη χώρα και τους υποστηρικτές της FETÖ, της οργάνωσης οπαδών του Φετουλάχ Γκιουλέν, τον οποίο ο Ερντογάν θεωρεί διοργανωτή της απόπειρας πραξικοπήματος του 2016.
“Δεν είναι το πρώτο, ούτε το τελευταίο σκάνδαλο κατασκοπείας, αλλά το γεγονός ότι και οι δύο χώρες είναι μέλη του ΝΑΤΟ, του στρατιωτικού οργανισμού που ενσαρκώνει την ενότητα της Δύσης (τον τελευταίο καιρό εγείρονται ερωτήματα γι αυτό) απέναντι σε οποιαδήποτε (πρόσφατα κυρίως ρωσική) απειλή, προσδίδει στην υπόθεση αυτή ιδιαίτερο ενδιαφέρον.
“Γενικότερα, η αντιπαράθεση Τουρκίας-Ελλάδας διαρκεί περισσότερο από έναν αιώνα. Δεν θα υπεισέλθουμε σε λεπτομέρειες, που η Αθήνα έχει ήδη ξεχάσει, ότι η ανεξαρτησία της χώρας επιτεύχθηκε με τις προσπάθειες όχι μόνο του ελληνικού, αλλά και του ρωσικού στρατού. Η ειρήνη της Αδριανούπολης, η οποία de facto εξασφάλισε την ανεξαρτησία της Ελλάδας, ήταν αποτέλεσμα του πολέμου μεταξύ Ρωσικής και Οθωμανικής αυτοκρατορίας, κατά την περίοδο 1828-1829. Μας ενδιαφέρουν πολύ περισσότερο τα γεγονότα των τελευταίων δεκαετιών.
Η ωρολογιακή βόμβα, που άφησε προσεκτικά η Βρετανία με τη μορφή του Κυπριακού, εμποδίζει την εξομάλυνση των σχέσεων μεταξύ Αθήνας και Άγκυρας εδώ και σχεδόν 40 χρόνια.
Η Τουρκία, εκμεταλλευόμενη το στρατιωτικό πραξικόπημα του 1974 στην Κύπρο (το οποίο υποστήριξε η Ελλάδα), πήρε υπό τον έλεγχό της το βόρειο τμήμα του νησιού. Αυτή η συγκυρία λειτουργεί ως σοβαρό εμπόδιο στο δρόμο προς την Ευρωπαϊκή Ένωση: η ίδια η Κυπριακή Δημοκρατία είναι μέλος της Ε.Ε., αλλά η Άγκυρα δεν αναγνωρίζει την κυβέρνηση της Λευκωσίας.
Εξάλλου, το 2014 το ΕΔΑΔ αποφάσισε ότι η τουρκική πλευρά οφείλει να πληρώσει στους Κύπριους συνολικά 90 εκατ. ευρώ, κάτι, που όπως ήταν αναμενόμενο, η κυβέρνηση Ερντογάν αρνήθηκε να πράξει. Μετά από αυτό, άλλαξε επανειλημμένα τη θέση της για την ευρωπαϊκή ενοποίηση: πότε δηλώνοντας ότι η Τουρκία δεν ενδιαφέρεται πλέον για αυτήν, πότε χαρακτηρίζοντας την ένταξη στην Ε.Ε. στρατηγικό της στόχο. Εξάλλου για 23 χρόνια βρίσκεται στο καθεστώς του υποψηφίου.
“Τα τελευταία χρόνια, σε αυτή η ιστορία παρεισέφρησαν νέα δεδομένα. Στα τέλη της δεκαετίας του 2010, γεωλόγοι ανακάλυψαν κοιτάσματα πετρελαίου και φυσικού αερίου, αρκετά από τα οποία βρίσκονται στην οικονομική ζώνη της Κύπρου, στη Λεκάνη της Ανατολικής Μεσογείου. Αλλά ακόμη και χωρίς αυτά, το νησί έχει ενδιαφέρον σε επίπεδο ενεργειακής ασφάλειας: σχεδιάζεται να κατασκευαστεί ο EastMed, ο αγωγός φυσικού αερίου της Ανατολικής Μεσογείου, μέσω του οποίου πρόκειται να διασφαλιστεί η προμήθεια καυσίμων από τη Μέση Ανατολή στην Ευρώπη. Για να γίνει αυτό, η Ελλάδα ανέπτυξε ενεργά επαφές με άλλες χώρες της περιοχής, ιδιαίτερα με το Ισραήλ και με την Αίγυπτο.
“Ένα άλλο θέμα, στο οποίο οι δύο – τύποις – σύμμαχοι αντιπαρατίθενται, αφορά στα νησιά του Αιγαίου. Η Άγκυρα έχει την πεποίθηση ότι η Ελλάδα παραβιάζει το καθεστώς της αποστρατιωτικοποίησης. Η Αθήνα, με τη σειρά της, θεωρεί τους ισχυρισμούς αυτούς “νομικά, ιστορικά και πρακτικά αβάσιμους”. Εν ολίγοις, η ελληνική πλευρά θέλει να επεκτείνει τα χωρικά ύδατα που γειτνιάζουν με τα νησιά στα 12 ν.μ, κάτι που προβλέπει η Σύμβαση του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας, προκειμένου να εκμεταλλευτεί τα κοιτάσματα φυσικού αερίου που υπάρχουν εκεί.
“Η Τουρκία δεν υπέγραψε αυτή τη Συνθήκη, επομένως, η Άγκυρα προτιμά να αναφέρεται στο Μνημόνιο κατανόησης με τη Λιβύη για την οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών, που συνήφθη το 2019. Αυτή η συμφωνία, με τη σειρά της, δεν αναγνωρίζεται από τις ελληνικές Αρχές, καθώς εκτιμάται ότι παραβιάζει τα δικαιώματά τους στην πλούσια σε φυσικούς πόρους υφαλοκρηπίδα. Μάλιστα, μετά την υπογραφή αυτού του Μνημονίου, ο Λίβυος Πρέσβης εκδιώχθηκε από την Αθήνα.
“Τη θέση της Ελλάδας στο θέμα αυτό κατ’ επανάληψιν υποστήριξε η Αίγυπτος και το Ισραήλ, καθώς και η Γαλλία, χώρες που πραγματοποίησαν κοινές ναυτικές ασκήσεις. Στις αρχές του έτους, η Αθήνα ανέπτυξε ομάδα απόβασης κοντά στα νησιά στην προβληματική περιοχή. Όλα αυτά με φόντο τις άμεσες πολεμικές απειλές της Άγκυρας.
“Για να καταλάβουμε γιατί αυτά τα ζητήματα είναι τόσο σημαντικά για την Τουρκία, αξίζει να θυμηθούμε πώς βλέπει τον εαυτό της. Αν μερικές φορές η Ρωσία κατηγορείται για την απουσία εθνικής ιδέας, τότε ο Ερντογάν διαθέτει τρεις τέτοιες. Μέχρι πρόσφατα, η σημερινή τουρκική ηγεσία προσπαθούσε με την ίδια ένταση να προωθήσει τις έννοιες της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, του νεοοθωμανισμού και του παντουρκισμού προς εσωτερική και εξωτερική κατανάλωση, αλλά η πρώτη ιδέα έχει χάσει τη θέση της λόγω των περιστάσεων που περιγράφονται παραπάνω.
“Ως μέρος της νεο-οθωμανικής πολιτικής του, ο Ερντογάν βλέπει τη Μέση Ανατολή ως δική του αυλή και αυτοκρατορική κληρονομιά, γι αυτό και οι προσπάθειες της Αθήνας να δημιουργήσει επαφές με τις αραβικές χώρες, αντιμετωπίζονται εχθρικά. Αλλά το πρόβλημα είναι ότι από την εποχή της Μεγάλης Πύλης, τα πρώην οθωμανικά βιλαέτια έχουν ισχυροποιηθεί σημαντικά και δεν ελκύονται ιδιαίτερα από την προοπτική της περιφερειακής ηγεσίας μιας εθνικά ξένης Τουρκίας. Ορισμένοι παίκτες, όπως η Σαουδική Αραβία και, σε μικρότερο βαθμό, η Αίγυπτος, θα ήθελαν να δουν τους εαυτούς τους ως ηγέτιδες δυνάμεις του αραβικού κόσμου. Σημειώνουν ήδη κάποια επιτυχία σε αυτόν τον τομέα, αλλά με το βλέμμα στη Ρωσία.
“Στην υλοποίηση της έννοιας του μεγάλου Τουράν, ο Ερντογάν έχει επιτύχει αρκετά: τα τελευταία χρόνια, η ενσωμάτωση των τουρκικών λαών κερδίζει δυναμική, με το Μπακού να κινείται ιδιαίτερα ενεργά πιο κοντά στην Άγκυρα. Αλλά και άλλες πρώην σοβιετικές δημοκρατίες της Κεντρικής Ασίας (ιδίως το Καζακστάν), δεν εγκαταλείπουν αυτό το σχέδιο. Δεδομένου ότι αυτή η ιδέα συνεπάγεται, αν όχι ένα κράτος, τουλάχιστον μια κοινότητα, “από τη Μεσόγειο έως τη Θάλασσα του Λάπτεφ, στον αρκτικό ωκεανό”, η Ρωσία παρακολουθεί στενά τις ενέργειες της Τουρκίας προς αυτή την κατεύθυνση.
“Η υλοποίηση οποιασδήποτε από αυτές τις ιδέες θα απαιτήσει τεράστιο κόστος από τις τουρκικές Aρχές και την οικοδόμηση μιας ισχυρής οικονομίας. Κι εδώ το καράβι των φιλοδοξιών του Σουλτάνου προσκρούει στην ξέρα του πληθωρισμού – ρεκόρ της τάξης του 70%, που απειλεί όχι μόνο την εφαρμογή στρατηγικών μεγάλης κλίμακας, αλλά και τη νίκη του Ερντογάν στις εκλογές, που θα διεξαχθούν σε λιγότερο από ένα χρόνο.
“Ωστόσο, υπό το φως της τρέχουσας αναταραχής και των προσπαθειών της Ευρώπης να βρει μια εναλλακτική λύση στο ρωσικό φυσικό αέριο και πετρέλαιο, η πρόσβαση σε ενεργειακούς πόρους υπόσχεται τεράστια οφέλη για την Άγκυρα, που θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην επίλυση των υφιστάμενων εσωτερικών προβλημάτων. Αυτός ακριβώς είναι ο λόγος που η Τουρκία υπερασπίζεται με τόσο ζήλο τη θέση της, ως του κύριου ενεργειακού κόμβου στο νότιο τμήμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώ προσπαθεί επίσης να γίνει ανεξάρτητος προμηθευτής.
“Έχοντας αυτήν την επιδίωξη, κινείται σαν όπλο που έχει αποσπαστεί από το σκάφος του ΝΑΤΟ, βάλλοντας προς 270 μοίρες: τόσο στις διαμάχες με την Ελλάδα, όσο και στο θέμα της ένταξης στη συμμαχία της Φινλανδίας και της Σουηδίας, που αναγκάζονται να κάνουν παραχωρήσεις. Και οι ΗΠΑ αναγκάζονται απλώς να παρακολουθούν, καθώς τέτοιες ενέργειες απειλούν την ενότητα της Δύσης: όπως λένε, δεν είναι η ώρα να χτυπήσουμε στο κεφάλι.
“Και δεν έχει σημασία που οι αξίες που διακηρύσσονται από την Αμερική και τους συμμάχους της σε αυτή τη συμφωνία Άγκυρας, Στοκχόλμης και Ελσίνκι γίνονται μ’ αυτό τον τρόπο διαπραγματευτικό χαρτί, εφόσον με την απόρριψη εφήμερων ιδανικών μπορεί κανείς να αποκομίσει αρκετά υλικά οφέλη. Μόνο που στην Αθήνα καταλαβαίνουν ότι το επόμενο “δωράκι” σε αντάλλαγμα για την αφοσίωση του Ερντογάν, μπορεί να γίνουν τα δικά τους συμφέροντα”, καταλήγει.
Δημοσίευση σχολίου