ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΗ ΝΕΔΟΥ
Ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει εκ των πραγμάτων ωθήσει τη συζήτηση για τα ελληνοτουρκικά σε πολύ χαμηλότερη προτεραιότητα. Γεγονός αδιαμφισβήτητα αρνητικό, διότι δίνει στους επιτήδειους τη δυνατότητα να μεταθέσουν τη συζήτηση για τα θέματα αυτά στην εσωτερική ατζέντα, η οποία εκ των πραγμάτων δεν υπηρετεί την αλήθεια, αλλά την πολιτική ή μικροπολιτική σκοπιμότητα, μικροσυμφέροντα και στενούς ορίζοντες.
Η στάση των εμπολέμων στην Ουκρανία, της Ε.Ε., των ΗΠΑ, της Κίνας, των περιφερειακών δυνάμεων και εταίρων διυλίζεται μέσα από τον διαστρεβλωτικό φακό μιας καθεστωτικής αντίληψης για τη γραμμική εξέλιξη των ελληνοτουρκικών. Με τη διαφορά ότι –για όσους δεν το κατάλαβαν– μετά τις 24 Φεβρουαρίου η έννοια του στάτους κβο έχει γίνει εξαιρετικά ανοιχτή σε ερμηνείες από όλους όσοι επιθυμούν την ανατροπή του.
Στην περίπτωση της Τουρκίας έχουν γίνει ήδη την περασμένη πενταετία βήματα που συνιστούν βελτίωση της σχέσης της Άγκυρας σε αυτή την πορεία της προς το στάτους κβο που επιθυμεί η τουρκική κυβέρνηση. Το τουρκολιβυκό μνημόνιο (ναι, παράτυπο και τα λοιπά, αλλά η Άγκυρα το υπερασπίζεται στο πεδίο και το αντιπαραθέτει ως νομικό επιχείρημα), η κατάθεση στον ΟΗΕ για τα εξωτερικά όρια της «τουρκικής υφαλοκρηπίδας», η ενεργή αμφισβήτηση της κυπριακής υφαλοκρηπίδας, η εργαλειοποίηση των σεισμικών ερευνών και γεωτρήσεων στην Ανατολική Μεσόγειο, η επιχείρηση επιβολής των «γκρίζων ζωνών» στο Αιγαίο μπορεί να απορρίπτονται συλλήβδην από την Αθήνα, το πραγματικό ερώτημα συνίσταται ωστόσο στο αποτύπωμα που αυτές οι κινήσεις αφήνουν.
Η Τουρκία δεν δυσκολεύεται να προσεγγίσει ξανά τις ΗΠΑ, Ισραήλ και Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα προτιμούν να έχουν καλύτερες –παρά χειρότερες– σχέσεις με την Άγκυρα – Γαλλία και Ιταλία, έστω και με δυσκολίες, διαπραγματεύονται με τους Τούρκους για την προμήθεια συστημάτων αεράμυνας SAMP/Τ, η Ρωσία χτίζει πυρηνικά εργοστάσια ενώ θεωρεί την Άγκυρα συνομιλητή και η Ουκρανία έντιμο διαμεσολαβητή και εν καιρώ εγγυήτρια δύναμη, η Γερμανία τη βλέπει ως μια χώρα που θα μπορούσε να φιλοξενήσει μέρος της βιομηχανίας που ίσως πρέπει να ανατοποθετηθεί από την Κίνα.
Καθώς συμβαίνουν όλα αυτά, μάλιστα σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα, πώς είναι δυνατόν να υπάρχει η αίσθηση ότι η Ελλάδα επιβάλλει κάποιους, οποιουσδήποτε, όρους. Προφανώς το παιχνίδι είναι πολύ μεγαλύτερο, με τις μεγάλες δυνάμεις να έχουν ελευθερία κινήσεων, τις μεσαίες και τις μικρές να ακολουθούν απρόθυμα προσπαθώντας να γλιτώσουν ό,τι μπορούν. Οι βολικές αλήθειες είναι καλές για περιορισμένο χρονικό διάστημα. Η πραγματικότητα είναι πολύ πιο δυσάρεστη και η προετοιμασία για την αντιμετώπισή της απαιτεί συστηματική δουλειά και συνέχεια.
Ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει εκ των πραγμάτων ωθήσει τη συζήτηση για τα ελληνοτουρκικά σε πολύ χαμηλότερη προτεραιότητα. Γεγονός αδιαμφισβήτητα αρνητικό, διότι δίνει στους επιτήδειους τη δυνατότητα να μεταθέσουν τη συζήτηση για τα θέματα αυτά στην εσωτερική ατζέντα, η οποία εκ των πραγμάτων δεν υπηρετεί την αλήθεια, αλλά την πολιτική ή μικροπολιτική σκοπιμότητα, μικροσυμφέροντα και στενούς ορίζοντες.
Η στάση των εμπολέμων στην Ουκρανία, της Ε.Ε., των ΗΠΑ, της Κίνας, των περιφερειακών δυνάμεων και εταίρων διυλίζεται μέσα από τον διαστρεβλωτικό φακό μιας καθεστωτικής αντίληψης για τη γραμμική εξέλιξη των ελληνοτουρκικών. Με τη διαφορά ότι –για όσους δεν το κατάλαβαν– μετά τις 24 Φεβρουαρίου η έννοια του στάτους κβο έχει γίνει εξαιρετικά ανοιχτή σε ερμηνείες από όλους όσοι επιθυμούν την ανατροπή του.
Στην περίπτωση της Τουρκίας έχουν γίνει ήδη την περασμένη πενταετία βήματα που συνιστούν βελτίωση της σχέσης της Άγκυρας σε αυτή την πορεία της προς το στάτους κβο που επιθυμεί η τουρκική κυβέρνηση. Το τουρκολιβυκό μνημόνιο (ναι, παράτυπο και τα λοιπά, αλλά η Άγκυρα το υπερασπίζεται στο πεδίο και το αντιπαραθέτει ως νομικό επιχείρημα), η κατάθεση στον ΟΗΕ για τα εξωτερικά όρια της «τουρκικής υφαλοκρηπίδας», η ενεργή αμφισβήτηση της κυπριακής υφαλοκρηπίδας, η εργαλειοποίηση των σεισμικών ερευνών και γεωτρήσεων στην Ανατολική Μεσόγειο, η επιχείρηση επιβολής των «γκρίζων ζωνών» στο Αιγαίο μπορεί να απορρίπτονται συλλήβδην από την Αθήνα, το πραγματικό ερώτημα συνίσταται ωστόσο στο αποτύπωμα που αυτές οι κινήσεις αφήνουν.
Η Τουρκία δεν δυσκολεύεται να προσεγγίσει ξανά τις ΗΠΑ, Ισραήλ και Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα προτιμούν να έχουν καλύτερες –παρά χειρότερες– σχέσεις με την Άγκυρα – Γαλλία και Ιταλία, έστω και με δυσκολίες, διαπραγματεύονται με τους Τούρκους για την προμήθεια συστημάτων αεράμυνας SAMP/Τ, η Ρωσία χτίζει πυρηνικά εργοστάσια ενώ θεωρεί την Άγκυρα συνομιλητή και η Ουκρανία έντιμο διαμεσολαβητή και εν καιρώ εγγυήτρια δύναμη, η Γερμανία τη βλέπει ως μια χώρα που θα μπορούσε να φιλοξενήσει μέρος της βιομηχανίας που ίσως πρέπει να ανατοποθετηθεί από την Κίνα.
Καθώς συμβαίνουν όλα αυτά, μάλιστα σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα, πώς είναι δυνατόν να υπάρχει η αίσθηση ότι η Ελλάδα επιβάλλει κάποιους, οποιουσδήποτε, όρους. Προφανώς το παιχνίδι είναι πολύ μεγαλύτερο, με τις μεγάλες δυνάμεις να έχουν ελευθερία κινήσεων, τις μεσαίες και τις μικρές να ακολουθούν απρόθυμα προσπαθώντας να γλιτώσουν ό,τι μπορούν. Οι βολικές αλήθειες είναι καλές για περιορισμένο χρονικό διάστημα. Η πραγματικότητα είναι πολύ πιο δυσάρεστη και η προετοιμασία για την αντιμετώπισή της απαιτεί συστηματική δουλειά και συνέχεια.
Δημοσίευση σχολίου