Ένα εξαιρετικά περίεργο τουρκικό αίτημα συνεργασίας με τις ευρωπαϊκές στρατιωτικές δομές με ακόμη πιο περίεργη και μάλλον ύπουλη διαδικασία υποβολής βρίσκεται σε εξέλιξη.
Πρόκειται για το αίτημα της Αγκυρας να συμμετάσχει στη Μόνιμη Διαρθρωμένη Συνεργασία (PESCO), ένα πρόγραμμα «Στρατιωτικής Κινητικότητας» που στοχεύει στη δημιουργία μιας στρατιωτικής ζώνης τύπου Σένγκεν μέχρι το 2024.
Μέλη της PESCO, που ιδρύθηκε το 2017, είναι όλα τα κράτη-μέλη της ΕΕ εκτός από τη Δανία και τη Μάλτα. Στόχος της είναι η ενίσχυση της αμυντικής συνεργασίας και της επιχειρησιακής ετοιμότητας στην Ευρώπη.
Όπως αποκάλυψε η κυριακάτικη έκδοση της εφημερίδας Die Welt, η Τουρκία υπέβαλε πριν από μία εβδομάδα το αίτημα για συμμετοχή στο υπουργείο Άμυνας της Ολλανδίας, το οποίο έχει αναλάβει το συντονισμό του προγράμματος της PESCO «Στρατιωτική Κινητικότητα».
Το σχετικό αίτημα φαίνεται μάλιστα να αντιμετωπίζεται σχεδόν με ενθουσιασμό από το Βερολίνο, καθώς, σύμφωνα με την WELT, η γερμανίδα υπουργός Άμυνας, Άνεγκρετ Κραμπ-Καρενμπάουερ, θεωρεί τα τουρκικά σχέδια ως μια «μεγάλη επιτυχία».
Τα περασμένα χρόνια η Γερμανία είχε καταβάλει μεγάλες προσπάθειες, προκειμένου να άρει η Γαλλία τις αντιρρήσεις της για συμμετοχή τρίτων χωρών σε προγράμματα της PESCO.
Βιάζονται να προλάβουν την αποχώρηση Μέρκελ
«Το ζητούμενο τώρα είναι ποια στάση θα τηρήσουν η Ελλάδα και η Κύπρος. Διπλωματικοί κύκλοι», τους οποίους επικαλείται η Welt στο άρθρο του ανταποκριτή της από τις Βρυξέλλες, «εκφράζουν την προσδοκία ότι μια τουρκική συμμετοχή στην PESCO θα βελτίωνε τη συνεργασία της Άγκυρας με την ΕΕ και το ΝΑΤΟ και θα συνέβαλε στην εξομάλυνση των σχέσεων της Τουρκίας με την Ελλάδα και την Κύπρο».
Όπως σημειώνει η ίδια πηγή, η Άγκυρα φαίνεται να συμμερίζεται την αμερικανική θεώρηση ότι η PESCO είναι μια ενδεχόμενη απειλή υποβάθμισης του ΝΑΤΟ. Ένας άλλος σημαντικός παράγοντας που σύμφωνα με την Welt συνέβαλε στην επιδίωξη της Τουρκίας να βελτιώσει τις σχέσεις με την ΕΕ – και στον αμυντικό τομέα – σχετίζεται με την επικείμενη αποχώρηση της Άνγκελα Μέρκελ από την πολιτική σκηνή. Χωρίς τη γερμανίδα καγκελάριο η συνεννόηση της Άγκυρας με την ΕΕ θα είναι πολύ πιο δύσκολη, προπαντός σε ό,τι αφορά την επίτευξη συγκεκριμένων αποτελεσμάτων.
Μέσω Κάτω Χωρών το τουρκικό αίτημα
Σήμερα η εκπρόσωπος της Κομισιόν και της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Εξωτερικής Δράσης (ΕΥΕΔ) Ναμπίλα Μασραλί έδωσε προς το ΚΥΠΕ διευκρινίσεις για το θέμα.
Όπως πληροφορείται το ΚΥΠΕ, σε αντίθεση με τα όσα είχαν δημοσιευθεί στον Τύπο, η Τουρκία δεν έκανε αίτηση στο Συμβούλιο, αλλά στις Κάτω Χώρες ζητώντας συμμετοχή ως τρίτο κράτος σε ένα πρόγραμμα που οι Κάτω Χώρες θα υποβάλουν στο Συμβούλιο. Οι Κάτω Χώρες δεν έχουν ακόμα αποφανθεί για το τουρκικό αίτημα και όταν το κάνουν θα συνυπολογίσουν τα κριτήρια του Συμβουλίου για αυτές τις περιπτώσεις, τα οποία περιλαμβάνουν το να μοιράζεται το τρίτο αυτό κράτος τις αξίες της ΕΕ και να διαθέτει συμφωνία ανταλλαγής διαβαθμισμένων πληροφοριών με την ΕΕ και τα κράτη μέλη της. Στη συνέχεια το Συμβούλιο αποφασίζει για αυτά τα projects με ομοφωνία.
Συγκεκριμένα, η Ναμπίλα Μασραλί επιβεβαίωσε στο ΚΥΠΕ ότι «η Τουρκία έστειλε επιστολή στις Κάτω Χώρες ζητώντας τη συμμετοχή σε Πρόγραμμα Στρατιωτικής Κινητικότητας. Οι Κάτω Χώρες, ως συντονιστής του εν λόγω έργου, ανέφεραν ότι το αίτημα θα αξιολογηθεί από τα μέλη του έργου, σύμφωνα με τις καθιερωμένες διαδικασίες, όπως συνέβη και με προηγούμενα αιτήματα. Αυτή η εσωτερική διαδικασία συνεχίζεται».
Όσον αφορά τους όρους και τις διαδικασίες όσον αφορά τη συμμετοχή τρίτων χωρών, η εκπρόσωπος της ΕΥΕΔ και της Κομισιόν υπενθυμίζει ότι η σχετική απόφαση του Συμβουλίου αναφέρει πως “στις 5 Νοεμβρίου 2020, το Συμβούλιο ενέκρινε τους γενικούς όρους υπό τους οποίους οι χώρες εταίροι (τρίτες χώρες) μπορούν να συμμετάσχουν σε έργα PESCO.
Αυτή η απόφαση αναγνωρίζει ότι, υπό ορισμένες προϋποθέσεις, οι εταίροι μπορούν να προσφέρουν προστιθέμενη αξία στα έργα PESCO και να συμβάλουν στην ενίσχυση της κοινής πολιτικής ασφάλειας και άμυνας. Εναπόκειται πρώτα στα μέλη μεμονωμένων έργων να εξετάσουν το ενδεχόμενο πρόσκλησης τρίτου κράτους που πληροί τους γενικούς όρους. Αυτό περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, την ανάγκη να μοιράζεται το τρίτο κράτος τις αξίες της ΕΕ, να παρέχει προστιθέμενη αξία σε ένα δεδομένο έργο και να έχει μια συμφωνία ασφάλειας πληροφοριών με την ΕΕ που να επιτρέπει την ανταλλαγή διαβαθμισμένων πληροφοριών. Το Συμβούλιο θα αποφασίσει τότε εάν ένα τρίτο κράτος πληροί αυτές τις προϋποθέσεις και θα εγκρίνει την πρόσκληση. Μετά από θετική απόφαση, το έργο μπορεί να συνάψει διοικητική συμφωνία με το τρίτο κράτος που έχει προσκληθεί.”
Συγκεκριμένα, οι στόχοι του προγράμματος είναι η βελτίωση της μεταφοράς στρατευμάτων και στρατιωτικού υλικού εντός της Ευρώπης, όπως και η διασφάλιση της καταλληλότητας του οδικού και σιδηροδρομικού δικτύου. Στο πρόγραμμα συμμετέχουν 24 από τα 25 κράτη-μέλη της PESCO. Πριν από δέκα ημέρες οι υπουργοί Άμυνας αυτών των χωρών είχαν εγκρίνει και τη συμμετοχή των ΗΠΑ, του Καναδά και της Νορβηγίας. Είναι η πρώτη φορά που τρίτες χώρες συμμετέχουν σε ένα από τα 46 προγράμματα της PESCO.
Υπενθυμίζεται ότι ο παραπάνω κανονισμός έχει δημιουργηθεί μετά από διαπραγμάτευση ακριβώς για να αποκλείει της συμμετοχή χωρών που δεν ευθυγραμμίζονται με τις αξίες και τις αποφάσεις της ΕΕ. Μέχρι στιγμής μόνο οι ΗΠΑ, ο Καναδάς και η Νορβηγία έχουν πετύχει συμμετοχή σε έργα PESCO.
Δημοσίευση σχολίου