Του Βασίλη Νέδου
Η ψήφιση του νομοσχεδίου για την προμήθεια 18 μαχητικών τύπου «Ραφάλ» και η υπογραφή της σύμβασης τις επόμενες ημέρες, ανάμεσα στον υπουργό Εθνικής Αμυνας Νίκο Παναγιωτόπουλο και στη Γαλλίδα ομόλογό του Φλοράνς Παρλί, ουσιαστικά ολοκληρώνει ένα σημαντικό σκέλος του σχεδιασμού ενίσχυσης της Πολεμικής Αεροπορίας (Π.Α.). Τα «Ραφάλ», αλλά και η συμφωνία για την ανάπτυξη Διεθνούς Αεροπορικού Κέντρου στην Καλαμάτα σε συνεργασία με ισραηλινή εταιρεία, ήταν η αρχή ενός πολυετούς εξοπλιστικού προγράμματος με στόχο την αναβάθμιση των δυνατοτήτων των Ενόπλων Δυνάμεων (Ε.Δ.) σε έναν ορίζοντα που μπορεί να αγγίξει και τη δεκαετία. Οι σχεδιασμοί είναι πολλοί, ωστόσο οι διαδικασίες είναι εκ των πραγμάτων αργές. Μεγάλη σημασία για την προώθηση των προγραμμάτων έχει ο δημοσιονομικός χώρος που έχει δοθεί στις Ε.Δ. Το 2020 ήταν η πρώτη χρονιά αυξημένου προϋπολογισμού, ενώ το 2021 οι συνολικές δαπάνες για το υπουργείο Εθνικής Αμυνας θα αγγίξουν τα 5,5 δισ. ευρώ. Από αυτά τα χρήματα, οι εμπροσθοβαρείς δόσεις αφορούν κατά κύριο λόγο την προμήθεια των «Ραφάλ» και των οπλικών συστημάτων τους (Meteor, MICA, Exocet, SCALP) και το Αεροπορικό Κέντρο στην Καλαμάτα.
Το 2021 μόλις άρχισε, και στο υπουργείο Εθνικής Αμυνας η προσοχή στρέφεται πλέον προς το Πολεμικό Ναυτικό (Π.Ν.), για το οποίο προβλέπονται και οι μεγαλύτερες δαπάνες τα επόμενα χρόνια. Το συνολικό κόστος για την προμήθεια νέων φρεγατών, την αναβάθμιση των τεσσάρων τύπου ΜΕΚΟ και την ένταξη πλοίου ενδιάμεσης λύσης στον στόλο υπολογίζεται στα 5 δισ. ευρώ. Εάν το υπουργείο Εθνικής Αμυνας ολοκληρώσει τις διαπραγματεύσεις με ορισμένους εκ των ενδιαφερομένων (ΗΠΑ, Γαλλία, Ηνωμένο Βασίλειο ή Ολλανδία) εντός του πρώτου εξαμήνου του 2021, τότε θα δοθούν κάποιες προκαταβολές και δεν αναμένονται παραδόσεις νέων πλοίων πριν από το 2024.
Η κ. Παρλί αναμένεται τις επόμενες ημέρες στην Αθήνα όχι μόνο για την υπογραφή της σύμβασης των «Ραφάλ», αλλά και για τις νέες προτάσεις για το πρόγραμμα των φρεγατών (Belh@rra και Lafayette ως ενδιάμεση λύση). Με ενδιαφέρον αναμένεται να φανεί και ποια θα είναι η τελική αμερικανική πρόταση. Στην περίπτωση των επαφών με τις ΗΠΑ, οι συζητήσεις –που θα αναθερμανθούν μετά την ορκωμοσία του νέου προέδρου των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν– για το πρόγραμμα της νέας φρεγάτας δεν περιορίζονται αποκλειστικά στο σκέλος των νέων πλοίων (MMSC ή άλλα), αλλά επεκτείνονται και στις δυνατότητες ανάπτυξης που θα έχουν υποδομές στο πλαίσιο της, πολυετούς πλέον, ανανέωσης της MDCA.
Η αναμονή της γαλλικής πρότασης, αλλά και η νέα διοίκηση στην Ουάσιγκτον, είναι και ο βασικός λόγος για τον οποίο η επίσημη επιστολή για τα MMSC (Letter of Request) ουδέποτε έφυγε από την Αθήνα. Ωστόσο, μια ενδιαφέρουσα απόκριση έφθασε στην Αθήνα μόλις πριν από λίγες ημέρες, καθώς οι ΗΠΑ απάντησαν θετικά (Letter of Acceptance) για την παραχώρηση 1.200 θωρακισμένων οχημάτων ασφαλείας τύπου Μ-1117 Guardian, που θα καλύψουν σημαντικές ανάγκες του Στρατού Ξηράς.
Από τα αμερικανικού ενδιαφέροντος προγράμματα, κρίσιμο για την Π.Α. είναι εκείνο της αναβάθμισης των 84 F-16 σε διαμόρφωση «Viper». Πριν από λίγες ημέρες κατέφθασαν στην Ελλάδα οι Αμερικανοί χειριστές που θα μεταφέρουν το πρωτότυπο F-16 «Viper» με κωδικό «005» στις ΗΠΑ, στις αρχές Φεβρουαρίου. Με βάση το χρονοδιάγραμμα που έχει συμφωνηθεί, η ΕΑΒ θα πρέπει εντός του 2021 να ολοκληρώσει την αναβάθμιση συνολικά 12 μαχητικών τύπου F-16 «Viper». Προκειμένου να επιτευχθεί αυτός ο στόχος, πριν από το τέλος του μηνός αναμένεται η πρόσληψη 280 τεχνικών στην ΕΑΒ, ωστόσο απαιτείται και ενίσχυση σε κάποια τεχνικά μέσα για να επιτευχθεί ο επιθυμητός στόχος. Γίνεται επίσης προσπάθεια παράδοσης των ελικοπτέρων ανθυποβρυχιακού πολέμου ΜΗ-60R, ει δυνατόν εντός του 2021, αν και κάτι τέτοιο θεωρείται γενικά δύσκολο. Στην ίδια κατηγορία εκκρεμοτήτων που έχουν ψηφιστεί –έγιναν συμβάσεις, αλλά απομένει η παραλαβή τους– εντάσσονται και οι τορπίλες των υποβρυχίων τύπου 214 του Π.Ν.
Οι επαφές με το Ισραήλ
Στο σκέλος των συζητήσεων με τους Ισραηλινούς, πέρα από την ολοκληρωμένη συμφωνία για το Διεθνές Αεροπορικό Κέντρο στην Καλαμάτα, την ΕΛΒΟ αλλά και την ολοκλήρωση της παράδοσης των UAV τύπου HERON, γίνονται διαπραγματεύσεις για τους αντιαρματικούς πυραύλους Spike/NLOS και τους αέρος – εδάφους «Rampage». Στο πλαίσιο των ίδιων συζητήσεων περιλαμβάνεται και η χορήγηση συστημάτων αντιμετώπισης UAV, ενώ, όπως είχε αναφέρει και στο παρελθόν η «Κ», συζητείται και η μετατροπή κάποιων ελικοφόρων εκπαιδευτικών Τ-6 σε σμήνος αντιμετώπισης απειλών από μη επανδρωμένα αεροχήματα. Οι Ισραηλινοί έχουν σοβαρή υποψηφιότητα και για το εθνικό τυφέκιο εφόδου. Οι επιτελείς του υπουργείου Εθνικής Αμυνας θα προτιμούσαν εκείνο που χρησιμοποιούν σε ευρεία κλίμακα οι Ενοπλες Δυνάμεις του Ισραήλ και όχι αυτό που προωθούν οι Ισραηλινοί.
Το 2021 αναμένεται να είναι χρονιά συντήρησης υφιστάμενων συστημάτων προκειμένου να αυξηθούν οι διαθεσιμότητες. Τρία C-130 συντηρούνται στο Ισραήλ, ενώ προχωρεί και η σύμβαση με τους Ιταλούς για τα C-27. Εξίσου σημαντικές θεωρούνται οι επαφές για τη συντήρηση των επιθετικών ελικοπτέρων «Απάτσι», αλλά και ορισμένων ηλεκτρονικών συστημάτων των αρμάτων μάχης τύπου «Λέοπαρντ». Σημαντικές αναμένεται να είναι τις επόμενες εβδομάδες και οι επαφές μεταξύ Ελλάδας και Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων (ΗΑΕ) για ζητήματα που αφορούν και την παροχή υποστήριξης κοινών οπλικών συστημάτων στα οπλοστάσια των Ενόπλων Δυνάμεων των δύο χωρών.
Δημοσίευση σχολίου