Προς άλμα «εκτάκτου ανάγκης» στα επιτόκια;
Βουτιά και σήμερα, ενώ η κατάρρευση του τουρκικού νομίσματος την τρέχουσα εβδομάδα παίρνει χαρακτηριστικά χιονοστιβάδας - Μπορεί μια επώδυνη για τον Ερντογάν αύξηση των επιτοκίων να αναστρέψει την κατάσταση; Είναι η μόνη επιλογή, αλλά με αμφίβολο αποτέλεσμαΗ τουρκική λίρα είναι σε ρότα για το χειρότερο μήνα από τη συναλλαγματική κρίση του Αυγούστου του 2018, πυροδοτώντας εικασίες ότι η κεντρική τράπεζα θα αναγκαστεί για άλλη μια φορά σε μια υπερβολική αύξηση των επιτοκίων για να αποφύγει το game over, κόντρα στις εμμονές Ερντογάν.
Από τις αρχές Οκτωβρίου, το νόμισμα έχει χάσει σχεδόν το 8% της αξίας του έναντι του δολαρίου, μια υποτίμηση που θυμίζει την κατάρρευση του πριν από δύο χρόνια – όταν η κεντρική τράπεζα αναγκάστηκε να αυξήσει τα επιτόκια κατά 6,25 εκατοστιαίες βάση κλείνοντας απότομα (για λίγο) τη στρόφιγγα των δανείων στη χώρα.
Το παρακάτω διάγραμμα δείχνει πόσο πιο απότομος έχει γίνει ο κατήφορος της αξίας της λίρας τις τελευταίες μέρες καθώς η ισοτιμία της με το αμερικανικό νόμισμα έσπασε εντυπωσιακά το όριο του οκτώ κι επιδεινώνεται περαιτέρω (στο 8,3182, νέο αρνητικό ρεκόρ σήμερα, παρότι είναι εθνική αργία στην Τουρκία και άρα λείπει το κύμα πωλήσεων από τους ίδιους τους Τούρκους, που είναι πλέον ο ισχυρότερος μοχλός βύθισης του νομίσματος).
Όπως και τότε, ο καταλύτης είναι ένα κοκτέιλ αυξανόμενων γεωπολιτικών κινδύνων και μιας αλλοπρόσαλλης νομισματικής πολιτικής, που παραμένει πολύ χαλαρή για να συγκρατήσει την κατάρρευση της ισοτιμίας και υπερθερμαίνει την τουρκική οικονομία πέρα από τις αντοχές της.
Οι επενδυτές λένε ότι η , η κεντρική τράπεζα ενδέχεται τελικά να αναγκαστεί αναλάβει δράση πριν από την επόμενη προγραμματισμένη συνεδρίασή της στις 19 Νοεμβρίου.
Άρωμα συναλλαγματικής κρίσης
Δεν θα είναι η πρώτη φορά. Η κεντρική τράπεζα έσπευσε να αυξήσει τα επιτόκια κατά 300 μονάδες βάσης (3 εκατοστιαίες μονάδες) σε έκτακτη συνεδρίαση τον Μάιο του 2018 για να περιορίσει τις απώλειες της λίρας και υπερδιπλασίασε τα επιτόκια σε μια μη προγραμματισμένη συνάντηση τον Ιανουάριο του 2014.
«Δεν υπάρχει κανένας λόγος που να συγκρατεί τη λίρα από το να επιδεινωθεί στο επίπεδο του 9 ανά δολάριο τις επόμενες εβδομάδες», δήλωσε ο Τάθα Γκόουζ, senior οικονομολόγος της Commerzbank στο Λονδίνο. Πρόσθεσε ότι μια εντυπωσιακά μεγάλη αύξηση των επιτοκίων, ως κίνηση έκτακτης ανάγκης, είναι ίσως η μόνη νομισματική απάντηση που θα μπορούσε να σπάσει την ορμή της κατάρρευσης.
Το νόμισμα υποχώρησε κατά ακόμα 1,6% έναντι του δολαρίου την Τετάρτη, κάνοντας ακόμα πιο βαθιά τη βουτιά της λίρας – ασύγκριτα μεγαλύτερη από τα νομίσματα των άλλων αναδυόμενων αγορών αυτόν τον μήνα.
Η υποχώρηση συνεχίζεται και σήμερα, έκτη ημέρα πτώσεων με -0,72% υποχώρηση μέχρι στιγμής.
Οι απώλειες επιταχύνθηκαν μετά την απόφαση της κεντρικής τράπεζας την περασμένη εβδομάδα να διατηρήσει τα επιτόκια σταθερά, και κάτω από τον πληθωρισμό, αφήνοντας έτσι όσουν κρατούν λίρες να καταγράφουν πραγματικές απώλειες.
Η στάση αυτή διέψευσε τις ελπίδες των διεθνών επενδυτών ότι η κεντρική τράπεζα μπορεί και να λογικεύτηκε και άρα θα αρχίσει να αυξάνει τα επιόκια για να τιθασεύσει τον πληθωρισμό. (Τον Σεπτέμβριο, η κεντρική τράπεζα είχε δώσει ένα δείγμα λογικής, επιχειρώντας να αντιστρέφει τη χαλάρωση αυξάνοντας απροσδόκητα τα επιτόκια κατά 200 μονάδες βάσης στο 10,25%.
Στα άκρα
Για μια αγορά που βρίσκεται ήδη στα άκρα, δεδομένων των διπλωματικών αντιπαραθέσεων στην ανατολική Μεσόγειο, τις στρατιωτικές της εμπλοκές αλλά και την εντεινόμενη ρήξη μεταξύ Άγκυρας και της ΕΕ, το “πάσο” στα επιτόκια της περασμένης εβδομάδας ήταν καθοριστικό.
Η κεντρική τράπεζα την Τετάρτη αύξησε τις προβλέψεις για τον πληθωρισμό για το τέλος του τρέχοντος έτους σε 12,1%, από προηγούμενη πρόβλεψη 8,9%. Εν μέσω αναταραχής, αναγνωρίζοντας ότι ο πληθωρισμός ξεφεύγει, η κεντρική τράπεζα φάνηκε να αφήνει ανοιχτή τη δυνατότητα δράσης.
«Κατά την προσεχή περίοδο, μπορούμε να λάβουμε όλα τα απαραίτητα μέτρα, συμπεριλαμβανομένων των επιτοκίων πολιτικής», δήλωσε ο Διοικητής Μουράτ Ουιζάλ στην τριμηνιαία ενημέρωση για τον πληθωρισμό της κεντρικής τράπεζας την Τετάρτη, επισημαίνοντας ότι η λίρα ήταν «εξαιρετικά υποτιμημένη».
Αν και είπε ότι η κεντρική τράπεζα δεν έχει στην αρμοδιότητα της τον καθορισμό της συναλλαγματικής ισοτιμίας, προειδοποίησε ότι μια αδύναμη λίρα ενέχει κινδύνους για τη σταθερότητα των τιμών και είπε ότι η κεντρική τράπεζα θα διατηρήσει την… αυστηρή νομισματική πολιτική έως ότου βελτιωθεί ο πληθωρισμός.
Ωστόσο, αυτό δεν καθησύχασε τους επενδυτές. Όλοι οι δείκτες που λειτουργούν ως βαρόμετρα κινδύνου και επενδυτικύ κλίματος επιδεινώθηκαν στο χειρότερο επίπεδο του διμήνου μετά τα σχόλια Ουιζάλ.
«Πιστεύουμε ότι μια έκτακτη αύξηση του επιτοκίου θα μπορούσε να έρθει ανά πάσα στιγμή, καθώς η τρέχουσα υποχώρηση της λίρας είναι μη βιώσιμη», έγραψε σε σημείωμα ο Γουίν Θιν, επικεφαλής της παγκόσμιας στρατηγικής νομίσματος της Νέας Υόρκης στην Brown Brothers Harriman & Co.
Δεν υπάρχει πανάκεια για την Τουρκία
Αλλά ακόμη και μια έκτακτη αύξηση των επιτοκίων που μπορεί να προκαλέσει τη μήνι του Ερντογάν δεν αποτελεί εγγύηση ότι το νόμισμα θα ανακτήσει το χαμένο έδαφος.
Το 2018, η λίρα είχε σταθεροποιηθεί μετά τις απανωτές και μεγάλες έκτακτες αυξήσεις επιτοκίου παρόλα αυτά είχε κλείσει το χρόνο με απώλειες στην αξία της της τάξης του 30%. Αντίστοιχο ήταν και το παράδειγμα του 2014.
Στο επίκεντρο του θέματος είναι ότι οι επενδυτές παραμένουν ανήσυχοι για την επιρροή του Προέδρου Ταγίπ Ερντογάν στην υποτίθεται ανεξάρτητη νομισματική πολιτική. Προτιμά να φουσκώνει την οικονομία με δάνεια χωρίς αντίκρυσμα και υποστηρίζει την άποψη που δε συμμερίζεται κανείς – ότι τα χαμηλότερα επιτόκια ρίχνουν τον πληθωρισμό και τις τιμές!
Από την πλευρά της, η κεντρική τράπεζα με την πάροδο των ετών έχει καταφύγει σε αυτό που η αγορά καλεί σύσφιξη από την πίσω πόρτα: διατηρεί σταθερά τα βασικά επιτόκια που φαίνονται αλλά κάνει πιο ακριβή τη ρευστότητα για τις εμπορικές τράπεζες με τεχνικό τρόπο.
Αλλά αυτά τα κόλπα δεν περνούν πια από τους διεθνείς επενδυτές. Ο Τιμοθυ Ας, υπεύθυνος στρατηγικής στην BlueBay Asset Management λέει: Η πραγματικότητα είναι ότι ο κόσμος δεν πιστεύει πλεόν ότι η κεντρική τράπεζα της Τουρκίας εστιάζει σοβαρά στον πληθωρισμό. Πιστεύουν ότι πρέπει πάση θυσία να δώσουν δάνεια, να προκαλέσουν ανάπτυξη και να αυξήσουν τη στήριξη στο κυβερνών κόμμα.
Δημοσίευση σχολίου