Της Λιάνας Μυστακίδου
Ο Umit Kardas σε άρθρο του στην εφημερίδα Ahval (5/12) αναλύει το χθες της σύγχρονης Τουρκίας. Επειδή αυτά που περιγράφει αποκαλύπτουν τον χαρακτήρα, την ιδιοσυγκρασία των γειτόνων και την πολιτική που ακολουθούν από την ίδρυση της Δημοκρατίας τους μέχρι σήμερα, παραθέτουμε μεγάλο μέρος του σχετικού δημοσιεύματος με στόχο να ενημερωθούν όσοι δεν έχουν προσωπική ή οικογενειακή εμπειρία από την συμβίωση με τους γείτονες.
“Με τη Συνθήκη Λονδίνου η οθωμανική αυτοκρατορία δεν έχασε μόνο τη Ρωμυλία (έτσι αποκαλούν όλα τα ευρωπαϊκά εδάφη που κατέλαβαν οι Οθωμανοί) αλλά και τους Χριστιανούς και τους Άραβες που ζούσαν στην Μικρά Ασία. Οι πληθυσμοί αυτοί δεν είχαν αφομοιωθεί και φυσικά τους ήταν αδύνατο να σκύψουν το κεφάλι μετά την επιτυχία των ομοεθνών τους που αποσχίστηκαν και δημιούργησαν νέα κράτη.
Η εξάπλωση του Ελληνισμού από τη δυτική Μικρά Ασία, τον Πόντο στην Κεντρική Μικρά Ασία, η υπεροχή τους , το ανεπτυγμένο μορφωτικό και οικονομικό επίπεδο έναντι των Τούρκων ήταν κάτι το τρομακτικό για τους Νεότουρκους.
Ένα άλλο ανεπτυγμένο, πολυμελές έθνος ήταν οι Αρμένιοι.
Οι Νεότουρκοι πίστευαν ότι αυτές οι δυο εθνότητες απειλούν την ύπαρξη και τη δύναμη του κράτους. Επειδή το κράτος δεν τους εξόντωσε και τους ανέχθηκε όταν η αυτοκρατορία ήταν ισχυρή οι εθνότητες αυτές πέτυχαν αυτά τα αποτελέσματα. Με την επιρροή και των Γερμανών πίστεψαν ότι οι Χριστιανοί θα καταλάβουν το κράτος με την οικονομική και πολιτική δύναμη τους.
Μετά τον Β΄ Βαλκανικό Πόλεμο αποφάσισαν την εξόντωση όλων των Χριστιανών και τον σφετερισμό των περιουσιών τους. Για το σκοπό αυτό εφάρμοσαν αδιάκοπα , συστηματικά επί δέκα χρόνια το σχέδιο τους άλλοτε πιο έντονα, άλλοτε πιο χαλαρά ανάλογα με τις επικρατούσες συνθήκες.
Στα τέλη του 1913 άρχισαν να εκπαιδεύουν μπράβους με βελούδινα παντελόνια και μαύρα καλπάκια. Προετοίμασαν τον λαό με ακτιβιστές και έντονη προπαγάνδα. Οι εφημερίδες έγραφαν άρθρα με σκοπό να διεγείρουν το λαό και να τον φανατίσουν.
Το μέλος του Συνδέσμου Πανισλαμιστών Huseyin Kazim έγραφε:”Η παρουσία των άπιστων ανάμεσα μας είναι μια πληγή για εμάς. Κάθε σχέση μαζί τους είναι μια κηλίδα και κάθε δεσμός ψυχικό βάρος. Για εμάς κάθε Χριστιανός, όποιο κι αν είναι το αξίωμα του, είναι τυφλός, μόνο και μόνο επειδή είναι Χριστιανός και στερείται την ανθρώπινη αξιοπρέπεια”.
Έκαναν τα πάντα για να αφυπνίσουν το μίσος εναντίων των Χριστιανών και κυρίως των Ελλήνων.
Έλεγαν ότι όσο θα συνυπάρχουν αυτά τα στοιχεία στη χώρα οι Τούρκοι θα παραμένουν φτωχοί. Οι Μουσουλμάνοι δεν θα νιώθουν ασφάλεια για τη ζωή και την τιμή τους και το κράτος θα βρίσκεται σε συνεχή κίνδυνο.
Αναρτούσαν στα σχολεία χάρτες που μαύριζαν δεικτικά τα απολεσθέντα εδάφη μαζί με λόγια που ζητούσαν εκδίκηση. Ιεροκήρυκες και προπαγανδιστές υπηρετούσαν σε διάφορα σημεία της χώρας, σπέρνοντας με το λόγο τους το μίσος και την εκδίκηση.
Η τυραννία που ξεκίνησε το 1914 εναντίον των Ελλήνων, στράφηκε το 1915 στους Αρμένιους.
Οι χαμηλόβαθμοι αξιωματικοί εκπαιδεύτηκαν στο δόγμα του Τουρανισμού που είχε μετατραπεί σε θρησκεία μετά την 31 Μαρτίου 1909.
Οι Ενωτικοί (Οι Νεότουρκοι του Κόμματος Ένωση και Πρόοδος) που εμπνέονταν από την εθνική ταυτότητα δεν μπορούσαν να ανεχθούν και τους Άραβες που δεν είχαν αφομοιώσει. Έπρεπε να τους παρεμποδίσουν να ορθώσουν το κεφάλι , με ένα τέτοιο πλήγμα που θα τους μετέτρεπε σε ένα περιφρονημένο στοιχείο.
Οι Άραβες ουδέποτε αποδέχθηκαν θερμά την τουρκική κυριαρχία. Ήταν ξεκάθαρο ότι θεωρούσαν τους εαυτούς τους ευγενείς , κάτοχοι του Κορανίου μιας και γράφτηκε στη γλώσσα τους και παραδόθηκε σε αυτούς. Τους ενοχλούσε αφάνταστα η πίεση που ασκούσαν σε βάρος τους οι τουρκικής καταγωγής υπάλληλοι κάνοντας κατάχρηση της εξουσίας τους. Κατέστειλαν κάθε προσπάθεια διεκδίκησης των δικαιωμάτων τους.
Μετέτρεψαν τα Νεκροταφεία των Αράβων σε τουρκικά. Οι Υεμένοι στα τραγούδια τους ανέφεραν ότι οι καμήλες και τα πρόβατα κλαίνε μαζί με τους άνδρες και τις γυναίκες που σφάζονται από τους Τούρκους.
Αυτοί που ενοχλούσαν περισσότερο τους Τούρκους από όλους τους αραβόφωνους ήταν οι Σύριοι . Οι άνθρωποι αυτοί είχαν δημιουργήσει μια εύπορη , ισχυρή κοινωνική τάξη που είχε συνεχείς επαφές με την Ευρώπη κι έτσι είχαν εξελιχθεί και προοδεύσει.
Οι Χριστιανοί και οι Μουσουλμάνοι της Συρίας έχοντας πλήρη συναίσθηση της εθνικής τους καταγωγής , ήθελαν να φτιάξουν μια κοινή ζωή στη χώρα τους.
Οι Τούρκοι περίμεναν τον κατάλληλο χρόνο για να εφαρμόσουν την πολιτική βίας έναντι των Χριστιανών και των Αράβων.
Οι Νεότουρκοι δεν είχαν σκοπό να αναγνωρίσουν αυτονομία στους Άραβες. Πρώτος στόχος των μεθυσμένων με το όραμα του Καυκάσου και του Τουρκμενιστάν ήταν ο Λίβανος που είχε αποκτήσει την αυτονομία του με τη βοήθεια των Γάλλων.
Την 1 Νοεμβρίου 1916 έγινε άρση της αυτονομίας του Λιβάνου. Απομακρύνθηκε από τα καθήκοντα του ο Χριστιανός διοικητής Οχανές Κουγιουμτζιάν και διορίστηκε ο Παντουρκιστής Αλή Μουνίφ.
Ο βουλευτής Κωνσταντινούπολης Σαλίχ Τζιμτζόζ μιλώντας στην Εθνοσυνέλευση δήλωσε: “Ο Λίβανος που ήταν από παλιά ένα σπυρί στο κορμί της Τουρκίας, τώρα έγινε ένα κομμάτι της”.
Μετά την αρπαγή των ζώων από τους κτηνοτρόφους και την έλλειψη σπόρων για σπορά προέκυψε λοιμός στο Λίβανο. Ο βουλευτής του Λιβάνου Εμιρ Αντιλ Μπέη μιλώντας στην Εθνοσυνέλευση στις 10 Μαρτίου 1917 αναφέρθηκε στους χιλιάδες νεκρούς και πρόσθεσε: “Στο Λίβανο το ψωμί και ο δυναμίτης έχουν την ίδια αξία. Για παράδειγμα απαγορεύεται σε έναν έμπορο ή επισκέπτη από τη Συρία να μεταφέρει στη Βηρυτό μια οκά αλεύρι.”
Πέρα από το Λίβανο κατάσχεσαν και όλες τις καμήλες της Συρίας καταντώντας αδύνατη οποιαδήποτε μεταφορά αγαθών. Δεν επέτρεπαν τη χρήση χαρτονομισμάτων για την αγορά σιτηρών γεγονός που προκαλούσε όξυνση της πείνας.
Ο Τζεμάλ Πασά που είχε πρωταγωνιστικό ρόλο στην καταπίεση των Αράβων απειλούσε με εξορία τους εμπόρους και τους τραπεζίτες για να εξισορροπήσει την αξία του χρυσού με τα χαρτονομίσματα. Παρ’ όλα αυτά η διαφορά μεγάλωνε. Όταν απέρριψαν την βοήθεια που πρόσφεραν οι Αμερικανοί αφανίστηκε ένα μεγάλο τμήμα του πληθυσμού.
Ο Τζεμάλ Πασά συνέλαβε όλους τους αξιωματούχους της διοίκησης και της εκπαίδευσης και τους δίκασε στα Στρατοδικεία. Εκτέλεσαν 36 άτομα, μεταξύ των οποίων το μέλος της Επιτροπής Προκρίτων (κυβέρνησης) Αμπντουλχαμίτ Ζοχανί και τον πρώην βουλευτή Σεφικ Ελ Μουεγίτ. Στους υπόλοιπους επέβαλαν βαριές ποινές φυλάκισης.
Τα Στρατοδικεία δίκαζαν κεκλεισμένων των θυρών, απαγόρευαν την παρουσία δικηγόρων και εκτελούσαν άμεσα τις ποινές που επέβαλαν. Πριν από τις εκτελέσεις ο γιος του εμίρη της Μέκκας Φαϊσάλ ζήτησε από τον Τζεμάλ να αμνηστεύσει αυτούς που καταδικάστηκαν σε θάνατο. Ο Τζεμάλ απέρριψε το αίτημα του Φαϊσάλ, τον οποίο θεώρησε και επικίνδυνο επειδή καταγόταν από το γένος του Προφήτη και ζήτησε την σύλληψη του.
Τότε ο Εμίρης της Μέκκας Χουσεϊν κήρυξε την ανεξαρτησία του τον Ιούλιο του 1916 και κατέλαβε ένα μεγάλο τμήμα της Αραβικής Χερσονήσου. Η εξέγερση του, όπως δήλωσε ήταν εναντίον των Νεοτούρκων, εναντίον του Τζεμάλ Πασά για αυτά που κάνει στους Χριστιανούς, δεν στρέφεται εναντίον του Χαλίφη και εξέφρασε την αφοσίωση του στον σουλτάνο.
Σαν αποτέλεσμα της βίαιης πολιτικής που εφάρμοσε το κράτος οι Άραβες συνεργάστηκαν με του Άγγλους στη Συρία και τη Μεσοποταμία. Οι Οθωμανοί έχασαν τις δυο ιερές πόλεις που περιφρουρούσε ο σουλτάνος και αποδυναμώθηκε σε μεγάλο βαθμό ο θεσμός του Χαλίφη.
Με την αυστηρή, συγκεντρωτική, ρατσιστική, εθνικιστική πολιτική που στηριζόταν στη βία χάθηκαν εδάφη και το χειρότερο από όλα χάθηκαν οι άνθρωποι που ζούσαν σε αυτά .
Η σημερινή εξουσία που αγνοεί όλα όσα συνέβησαν στην αυτοκρατορία και το ιστορικό τραύμα των Αράβων έναντι των Τούρκων αναλώνεται στους πολέμους της μοιρασιάς και της ηγεμονίας των ισχυρών χωρών.
Οι Άραβες εξαιτίας της βάναυσης πολιτικής των Τούρκων τρέφουν αρνητικά αισθήματα και εκπονούν σχέδια σε βάρος της Τουρκίας.
Για αυτό το λόγο η πολιτική της κυβέρνησης στη Μέση Ανατολή δεν αντικατοπτρίζει την πραγματικότητα. Δε είναι τίποτα πέρα από μια ανάγκη για περιπέτεια.
Η στρατιωτική επέμβαση στη Μέση Ανατολή προκαλεί την αντίδραση των Κούρδων, των Αράβων και των Χριστιανών κατοίκων της περιοχής. Η επέμβαση διασκορπίζει τους τούρκους ανάμεσα στις ισχυρές δυνάμεις , παρεμποδίζει την συμφιλίωση στο εσωτερικό της χώρας και την πρόοδο τους.
Η κυβέρνηση διαπράττει τραγικό λάθος εφαρμόζοντας έναντι των Κούρδων, την ίδια πολιτική που ακολούθησαν οι Ενωτικοί στους Έλληνες, τους Αρμένιους και τους Άραβες.
Όπως είπε ο Watter Benjamin “η γνώση του παρελθόντος είναι σημαντική για την απελευθέρωση και τη λύτρωση.”
Σημαντικότερη, όμως, είναι η γνώση της ποιότητας, των χαρακτηριστικών του παρελθόντος. Το χθες είναι ακόμα επικίνδυνο, αλλά οι δρόμοι εξιλέωσης είναι ορθάνοιχτοι.
Οι κοινωνίες που επιλύουν τις διαφορές τους με διάλογο, με συζητήσεις, με συνεννόηση, με συμβιβασμούς είναι πολιτισμένες. Απολίτιστες είναι οι κοινωνίες που χρησιμοποιούν τη βία, δεν συνομιλούν και δεν συμβιβάζονται. Η βία είναι απώλεια πολιτισμού.
Με την ελπίδα να αποφασίσει μια μέρα και η Τουρκία να γίνει πολιτισμένη…”
Η ίδια αντίληψη, η ίδια νοοτροπία συνεχίζεται εδώ και αιώνες. Πάντα πρέπει να υπάρχει ένας αντίπαλος πάνω στον οποίο να ασκείται βία, ανεξάρτητα αν είναι ομοεθνής ή ομόθρησκος. Μακάρι στο μέλλον να αλλάξει αυτός ο χαρακτήρας του αγά, του νταή , του λαφυραγωγού, του τσαμπουκά που δημιουργεί προβλήματα γύρω του. Αλλά δυστυχώς ο βιολογικός μας χρόνος δεν θα είναι αρκετός για να ζήσουμε αυτές τις μέρες όταν και όποτε ανατείλλουν..
πηγή
Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου.
Δημοσίευση σχολίου