Οι ΗΠΑ ως γνωστό δεν έχουν επικυρώσει τη Σύμβαση για το Δίκαιο της Θαλάσσης (UNCLOS – United Nations Convention on the Law of the Sea). Σύμβαση από την οποία εκπηγάζει η έννοια της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης. Θα ήταν προς όφελος της Ελλάδας η επικύρωση από πλευράς των ΗΠΑ της UNCLOS;
Δρ. Σωτήρης Ν. Καμενόπουλος*
Προφανώς ναι. Η επικύρωση της UNCLOS από τις ΗΠΑ θα αποτελέσει game changer για το γεωπολιτικό παίγνιο στη Μεσόγειο των υδρογονανθράκων. Ωστόσο, ένα πρόσφατο γεγονός καταδεικνύει ότι ίσως βρισκόμαστε λίγο πιο κοντά στην επικύρωση της UNCLOS από τις ΗΠΑ.
Πρόσφατα ο Αρχηγός Επιχειρήσεων του Αμερικανικού Ναυτικού (Chief of Naval Operations – CNO) τοποθετήθηκε δημοσίως υπέρ της επικύρωσης της σύμβασης UNCLOS. Ο λόγος για τον οποίο ο πολύ σημαντικός αυτός Αμερικανός αξιωματικός τοποθετήθηκε υπέρ της επικύρωσης της UNCLOS είναι ότι με τον τρόπο αυτό οι ΗΠΑ θα μπορέσουν να αντιμετωπίσουν καλύτερα την Κίνα στο γεωπολιτικό παίγνιο της Νότιας Σινικής θάλασσας.
Οι αναγνώστες ας θυμηθούν ότι από πολύ νωρίς, εδώ από την Ελλάδα, είχε αναφερθεί το γεγονός ότι τα παίγνια της νότιας Σινικής θάλασσας και της Ανατολικής Μεσογείου εν μέρει -τουλάχιστον- προσομοιάζουν, με την Τουρκία να συμπεριφέρεται στη Μεσόγειο όπως συμπεριφέρεται η Κίνα στη νότια Σινική θάλασσα.
Ορισμένοι αναλυτές θεωρούν ότι οι ΗΠΑ δεν πρόκειται να επικυρώσουν τη UNCLOS καθώς ο σημερινός Σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ, κ. Μπόλτον, στο παρελθόν (το 2007) είχε ταχθεί εναντίον της επικύρωσης της UNCLOS.
Ωστόσο, οι εν λόγω αναλυτές ξεχνούν το γεγονός ότι από το 2007 μέχρι το 2019 έχουν περάσει 12 χρόνια και έχουν αλλάξει ορισμένα δεδομένα, ενώ έχουν προστεθεί και κάποια νέα. Αυτά τα δεδομένα είναι τα εξής:
1. Το 2007 η Δύση δεν είχε αντιληφθεί το γεγονός ότι βρισκόταν όμηρος της Κίνας όσο αφορά τις σπάνιες γαίες.
2. Το 2010 η Δύση ανακάλυψε ότι βρισκόταν όμηρος της Κίνας όσο αφορά τις σπάνιες γαίες. Το ανακάλυψε με σκληρό τρόπο: μέσω ενός θαλάσσιου συμβάντος μεταξύ της Κίνας και της Ιαπωνίας στη νότια Σινική θάλασσα.
Η ιαπωνική Ακτοφυλακή συνέλαβε το πλήρωμα ενός κινεζικού ψαροκάικου στην περιοχή των νήσων Σενκάκου (σ.σ. τα οποία οι Κινέζοι διεκδικούν αποκαλώντας τα Ντιαόγιου). Η Κίνα αντέδρασε με μποϋκοτάζ στην προμήθεια Σπάνιων Γαιών στην Ιαπωνία.
Η ιαπωνική βιομηχανία τέθηκε σε μεγάλο κίνδυνο οπότε η Ιαπωνία υποχώρησε. Σε εκείνο το συμβάν αναδείχθηκε το γεωπολιτικό βάρος των Σπάνιων Γαιών ισόποσο με το βάρος μίας ολόκληρης θαλάσσιας περιοχής.
3. Στις 13 Ιουνίου 2012 απεστάλη επιστολή στο Αμερικανικό Κογκρέσο, με την οποία ένα μεγάλο επιχειρηματικό λόμπι αποτελούμενο από διάφορες αμερικανικές επιχειρήσεις ζητούσε την επικύρωση της UNCLOS. Ο λόγος; Η αξιοποίηση υποθαλάσσιων κοιτασμάτων σπάνιων γαιών και υδρογονανθράκων ανά την υφήλιο. Οι Σπάνιες Γαίες είναι άκρως απαραίτητες για τις βιομηχανίες υψηλής τεχνολογίας.
Ποιο ήταν αυτό το λόμπι που υποστήριζε την επικύρωση της UNCLOS; Διαβάστε παρακάτω:
– AMERICAN PETROLEUM INSTITUTE
– CHAMBER OF SHIPPING OF AMERICA
– FINANCIAL SERVICES ROUNDTABLE
– INTERNATIONAL ASSOCIATION OF DRILLING CONTRACTORS
– MARINE RETAILERS ASSOCIATION OF THE AMERICAS
– NATIONAL ASSOCIATION OF MANUFACTURERS
– NATIONAL MARINE MANUFACTURERS ASSOCIATION
– NORTH AMERICAN SUBMARINE CABLE ASSOCIATION
– RARE, THE ASSOCIATION FOR RARE EARTH
– TECHAMERICA
– TELECOMMUNICATIONS INDUSTRY ASSOCIATION
– U.S. CHAMBER OF COMMERCE
Αυτά είχαν εγκαίρως επισημανθεί το 2014, και το 2018.
4. Το 2018 για πρώτη φορά η κυβέρνηση των ΗΠΑ κατέληξε σε μία λίστα κρίσιμων ορυκτών για την εθνική Ασφάλεια των ΗΠΑ. Αρκετά από αυτά τα ορυκτά –συμπεριλαμβανομένων των σπάνιων γαιών – βρίσκονται, πέρα από την ξηρά, και στο βυθό της θάλασσας.
5. Το 2019 θα πραγματοποιηθεί η πρώτη υποθαλάσσια εξόρυξη τέτοιων ορυκτών με τη χρήση τεράστιων ρομποτικών μηχανών. Το 2007 όταν πραγματοποιήθηκε η δήλωση του κ. Μπόλτον κατά της επικύρωσης της UNCLOS δεν υπήρχε η συγκεκριμένη τεχνολογία για τη δημιουργία υποθαλάσσιων ορυχείων ώστε να εξορυχθούν τα κρίσιμα ορυκτά από το βυθό της θάλασσας.
Στους βυθούς των ωκεανών υπάρχουν τεράστιες ανεκμετάλλευτες ποσότητες κρίσιμων ορυκτών. Η ζήτηση αυτών των ορυκτών αναμένεται να αυξηθεί εξαιτίας της αύξησης του παγκόσμιου πληθυσμού, της ανάπτυξης της τεχνολογίας, της αύξησης του παγκόσμιου ΑΕΠ κλπ.
Η αξιοποίηση αυτών των κρίσιμων ορυκτών περνά μέσα από τη διευθέτηση των ΑΟΖ. Για την αξιοποίηση των υποθαλάσσιων ορυχείων με αυτές τις ρομποτικές μηχανές απαιτείται το ξεκαθάρισμα των ΑΟΖ. Όλα τα παραπάνω δεδομένα λοιπόν δεν υπήρχαν το 2007 όταν ο κ. Μπόλτον εξέφρασε αντίθετη άποψη για την επικύρωση της UNCLOS.
Να βρίσκεται άραγε εκεί ακριβώς το κλειδί για τυχόν επικύρωση της UNCLOS από τις ΗΠΑ και για πιθανή μελλοντική αλλαγή στάσης από τον κ. Μπόλτον όσο αφορά αυτό το θέμα; Ίσως ναι, ίσως όχι. Κανείς δεν είναι σε θέση να γνωρίζει. Προς το παρόν υπάρχουν μόνο τα προαναφερθέντα νέα δεδομένα. Τίποτε άλλο πέραν τούτων.
Ένα είναι σίγουρο: ότι οι ωκεανοί καλύπτουν περίπου το 70% του πλανήτη μας και ότι το 80% των ωκεανών παραμένει ανεξερεύνητο. Το στοίχημα των ανεξερεύνητων ωκεανών περιλαμβάνει δισεκατομμύρια, αν όχι τρισεκατομμύρια δολάρια.
*PhD Σχολής Μηχανικών Ορυκτών Πόρων Πολυτεχνείο Κρήτης
πηγή
Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου.
Δημοσίευση σχολίου