Εύα Ι. Κουλουριώτη*
Οι πρόσφατες δηλώσεις της ρωσικής ηγεσίας και των στελεχών του καθεστώτος Άσαντ επανειλημμένα έθιξαν την ανάγκη να ξεκινήσει η επιστροφή των Σύριων προσφύγων από τις διάφορες χώρες του κόσμου στη χώρα τους. Οι δηλώσεις αυτές έγιναν κυρίως μετά την επιτυχία της Ρωσίας, του Ιράν και των πολιτοφυλακών του που υποστηρίζουν το καθεστώς Άσαντ, να ανακτήσουν τον έλεγχο σε αρκετές περιοχές της Συρίας που ήλεγχε η συριακή αντιπολίτευση και ιδιαίτερα τις επαρχίες Νταράα και Κουνέϊτρα στο νότιο τμήμα της χώρας. Ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ ξεκίνησε μια διεθνή περιοδεία που περιλάμβανε την Ιορδανία, τον Λίβανο, την Γερμανία και την Γαλλία προτρέποντας αυτές τις χώρες να ξεκινήσουν την επιστροφή των Σύριων προσφύγων, τονίζοντας ότι η ατμόσφαιρα στην Συρία άρχισε να σταθεροποιείται και ότι δεν υπάρχει φόβος για την ασφάλειά τους. Σύμφωνα με το ρωσικό Υπουργείο Άμυνας, ο Άσαντ κατάφερε να ανακτήσει τον έλεγχο πάνω από το 90% της Συρίας και να εξαλείψει την τρομοκρατική οργάνωση ISIS, καθώς και ότι η πολιτική λύση έχει ήδη ξεκινήσει μέσω της επιλογής της συνταγματικής επιτροπής υπεύθυνης για την αναδιάρθρωση του Συριακού συντάγματος για την προετοιμασία των κοινοβουλευτικών εκλογών.
Κατ ’αρχάς, πρέπει εδώ να τονίσουμε ότι είναι επιτακτική ανάγκη για την Ρωσία να αρχίσει η επιστροφή των προσφύγων στη Συρία. Η επιστροφή τους θα σημάνει την έναρξη της ανοικοδόμησης της χώρας. Η ρωσική κυβέρνηση, που τον Σεπτέμβριο του 2015 ξεκίνησε την στρατιωτική επέμβαση στη Συρία, κατέβαλε ένα κόστος τουλάχιστον 2 δις δολαρίων για να χτίσει τις βάσεις της, συν το κόστος των πυραύλων και των βομβών. Σύμφωνα με το ρωσικό υπουργείο Άμυνας, έχει διεξάγει τουλάχιστον 18.000 αεροπορικές επιδρομές. Η ίδια πηγή επιβεβαίωσε ότι ο αριθμός των ρωσικών στρατευμάτων στην Συρία ξεπερνά τις 63.000.
Η Μόσχα βρίσκεται ακόμα στην φάση πληρωμής περιμένοντας το στάδιο του κέρδους μέσω της ανασυγκρότησης της Συρίας και των συμβάσεων πετρελαίου, φυσικού αερίου και φωσφορικών αλάτων. Όμως, η ανασυγκρότηση απαιτεί τεράστια οικονομική στήριξη. Δυτικές εκθέσεις επιβεβαιώνουν τις αρχικές ανάγκες της χώρας να κυμαίνονται πάνω από 500 δις δολάρια. Φυσικά, η Μόσχα ή το Ιράν δεν θα πληρώσουν αυτά τα νούμερα, αλλά μάλλον περιμένουν από τις χώρες του Αραβικού Κόλπου, την Ευρώπη και την Αμερική να πληρώσουν αυτό το τεράστιο ποσό. Με δεδομένες τις φωνές εντός της ευρωπαϊκής ηπείρου που ζητούν την επιστροφή των προσφύγων, η Μόσχα επωφελείται από αυτόν τον θόρυβο και πιέζει προς την υλική υποστήριξη του καθεστώτος Άσαντ σε αντάλλαγμα για τους πρόσφυγες. Όμως, είναι σαφές ότι όλες αυτές οι επισκέψεις του Λαβρόφ δεν έφεραν τίποτα νέο. Η Ευρώπη και η Αμερική ακόμα αρνούνται την επιστροφή των Σύριων προσφύγων χωρίς τον τερματισμό της συριακής κρίσης μέσω μιας πολιτικής βιώσιμης λύσης. Οι τελευταίες δηλώσεις του Γάλλου Προέδρου Μακρόν επιβεβαιώνουν ότι η πολιτική λύση είναι να σχηματιστεί μια δημοκρατική συριακή κυβέρνηση χωρίς τον Άσαντ.
Στην πραγματικότητα, οι δηλώσεις και οι διαβεβαιώσεις της Ρωσίας είναι ένα τεράστιο ψέμα: ο Άσαντ δεν ελέγχει το 90% της Συρίας, αλλά το πολύ 55%. Οι Κούρδοι, που υποστηρίζονται από τις ΗΠΑ και την Ευρώπη ελέγχουν το 15%, ενώ η συριακή αντιπολίτευση εξακολουθεί να ελέγχει το 10% της συριακής επικράτειας και το ISIS, που η Ρωσία από την αρχή του χρόνου δήλωσε ότι το εξάλειψε, ακόμα ελέγχει το 10%. Ως εκ τούτου, αυτή η πραγματικότητα δεν δίνει στις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις το δικαίωμα να επιστρέψουν τους πρόσφυγες, καθώς η ασφάλειά τους στις περιοχές του καθεστώτος δεν είναι εγγυημένη. Ένας από τους πιο σημαντικούς στρατιωτικούς ηγέτες του καθεστώτος πριν μερικούς μήνες προειδοποίησε τους πρόσφυγες ότι αμέσως μόλις επιστρέψουν στη Συρία θα αντιμετωπισθούν ως τρομοκράτες. Όπως επιβεβαιώνουν οι πληροφορίες και οι εκθέσεις από το εσωτερικό της Συρίας, οι δυνάμεις του Άσαντ έχουν συλλάβει πολλούς κατοίκους των περιοχών που έχουν αποδεχθεί τις συμφωνίες συμφιλίωσης. Άλλες εκθέσεις επισημαίνουν ότι το καθεστώς Άσαντ αναγκάζει τους νεαρούς άνδρες από αυτές τις περιοχές ενταχθούν στις δυνάμεις του για να πολεμήσουν εναντίον της συριακής ένοπλης αντιπολίτευσης στην επαρχία Ίντλιμπ.
Η οικονομική ανάγκη της Ρωσίας, ειδικά μετά την επιβολή των τεράστιων οικονομικών κυρώσεων της Ουάσιγκτον, την ώθησε να επιταχύνει την επιβολή πολιτικής λύσης στη Συρία. Αλλά χωρίς την αμερικανική και ευρωπαϊκή υποστήριξη για την λύση αυτή, θα μείνει απλά μελάνι στο χαρτί. Η κατάσταση στη Συρία επιβεβαιώνει ότι ο πόλεμος συνεχίζεται και δεν θα τελειώσει μακροπρόθεσμα. Η περιστασιακή κάμψη της συριακής αντιπολίτευσης δεν σημαίνει με κανένα τρόπο το τέλος της συριακής επανάστασης. Με μια απλή αναφορά στην ιστορία, ο αναγνώστης μπορεί να είναι σίγουρος ότι όταν οι άνθρωποι επιζητούν την ελευθερία δεν θα σταματήσουν εάν δεν την αποκτήσουν.
*Πολιτική αναλύτρια, ειδική σε θέματα Μέσης Ανατολής
πηγή
Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου.
Δημοσίευση σχολίου