Τον Σεπτέμβριο του 1994, η Πολεμική Αεροπορία, μέσω της 345 ΜΒ, σχεδιάζει και εκτελεί την πρώτη αποστολή αεροσκαφών πάνω από την Κύπρο, για πρώτη φορά μετά την τουρκική εισβολή στο νησί
Ρεπορτάζ: Γιώργος Λαμπράκης
Φωτογραφίες: Γ. Λαμπράκης, αρχείο Γ. Παπαδάκη
Η πρόσφατη παρέλαση στη Λευκωσία, με αφορμή την 57η επέτειο ανακήρυξης της Κυπριακής Δημοκρατίας, ήταν μια από τις εντυπωσιακότερες των τελευταίων ετών, ενώ η διέλευση των μαχητικών αεροσκαφών F-16C της Πολεμικής Αεροπορίας πάνω από τη Λευκωσία και τις ελεύθερες περιοχές της νήσου, σκόρπισε ρίγη συγκίνησης σε ολόκληρο τον ελληνικό λαό. Δεκαέξι ολόκληρα χρόνια μετά την τελευταία εμφάνιση μαχητικών πάνω από την Κύπρο, η Πολεμική Αεροπορία και τα αεροσκάφη της 340 Μοίρας έστειλαν ένα ξεχωριστό μήνυμα.
Ποια ήταν όμως η πρώτη αποστολή της Πολεμικής Αεροπορίας πάνω από το μαρτυρικό νησί της Κύπρου, μετά τα τραγικά γεγονότα του Ιουλίου – Αυγούστου 1974 και την τουρκική εισβολή; Ποιοι ήταν οι Έλληνες αεροπόροι που ανέλαβαν να εκπονήσουν και να εκτελέσουν επιχειρησιακή αποστολή στην Κύπρο, την πρώτη μετά την Επιχείρηση «ΝΙΚΗ», πάνω από τον κυπριακό ουρανό; Πως σχεδιάστηκε και πως εκτελέστηκε αυτή η αποστολή και ποια η αντίδραση των Τούρκων;
Τις απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήματα δίνει σήμερα το αποκαλυπτικό ρεπορτάζ του defenceline.gr, φωτίζοντας άγνωστες πτυχές μιας ιστορικής αποστολής για την Πολεμική Αεροπορία, μετά από 20 ολόκληρα χρόνια απουσίας και η οποία απέδειξε πως η Κύπρος δεν ήταν -τελικά- μακριά, αν και η περιβόητη αυτή φράση ανήκει μόνο στους πολιτικούς. Οι στρατιωτικοί έχουν αποδείξει πως ξέρουν και μπορούν να σχεδιάζουν και να εκτελούν αποστολές που θα φέρουν τα ελληνικά φτερά πάνω από το σκλαβωμένο νησί της Αφροδίτης...
Ενιαίο Αμυντικό Δόγμα
Τον Σεπτέμβριο του 1994 διεξήχθη η διακλαδική άσκηση «Παρμενίων ‘94». Στη άσκηση συμμετείχαν όλες οι ένοπλες δυνάμεις της χώρας, ενώ η Πολεμική Αεροπορία έλαβε μέρος με το σύνολο των αεροσκαφών της. Σε αυτή την άσκηση προβλεπόταν για πρώτη φορά η δοκιμή του σχεδίου του Ενιαίου Αμυντικού Δόγματος (ΕΑΔ) που προέβλεπε τη διεξαγωγή ναυτικών και αεροπορικών επιχειρήσεων για την υποστήριξη των επιχειρήσεων στη νήσο Κύπρο. Παράλληλα στην Κύπρο βρισκόταν σε εξέλιξη η άσκηση «Νικηφόρος 94» της Εθνικής Φρουράς.
Η προσομοίωση του πεδίου των επιχειρήσεων ήταν η θαλάσσια περιοχή μεταξύ Κρήτης και Κύπρου στο FIR Αθηνών και Λευκωσίας. Το κύριο βάρος των σχεδίου ΕΑΔ ανέλαβε η 115 Πτέρυγα Μάχης στην αεροπορική βάση της Σούδας στα Χανιά, με το σύνολο των βομβαρδιστικών αεροσκαφών Α-7H Corsair των πολεμικών Μοιρών 340ΜΒ και 345ΜΒ συνοδευόμενα όπου απαιτούνταν από αεροσκάφη F-16C, τέσσερα εκ των οποίων είχαν μετασταθμεύσει στην 115 ΠΜ, ενώ τα υπόλοιπα επιχειρούσαν από τη 111 Πτέρυγα Μάχης της Νέας Αγχιάλου Βόλου.
Στη 115 ΠΜ είχαν επίσης μετασταθμεύσει από την 110 Πτέρυγα Μάχης της Λάρισας αεροσκάφη RF-4E Phantom της 348 ΜΤΑ για σκοπούς αναγνώρισης-αεροφωτογράφισης. Σύμφωνα με τον σχεδιασμό της άσκησης «Παρμενίων ‘94» και με την έναρξη των επιχειρήσεων, επί τρεις ημέρες εκτελούνταν αποστολές εναντίον πλοίων στη θαλάσσια περιοχή εντός του FIR Λευκωσίας από βομβαρδιστικά Α-7Η συνοδευόμενα ανάλογα από αεροσκάφη F-16C, ενώ τις αποστολές αναχαίτισης είχαν αναλάβει επίσης τα μαχητικά F-16C.
Τα βομβαρδιστικά «πέρασαν»!
Σε όλες αυτές τις αποστολές, τουρκικά μαχητικά F-16 εμπλέκονταν σε αερομαχίες με τα ελληνικά αεροσκάφη αναχαίτισης. Τα βομβαρδιστικά Α-7H λόγω του χαμηλού ύψους που πετούσαν, δεν γίνονταν αντιληπτά από τα τουρκικά μαχητικά και έτσι δεν παρενοχλήθηκαν από τα τουρκικά F-16 σε καμία αποστολή! Η μεγάλη εμβέλεια του Α-7H Corsair, η ακρίβεια του συστήματος ναυτιλίας που διέθετε, το ραντάρ αέρος-εδάφους, το Head Up Display (HUD) και τα συστήματα αυτοπροστασίας που έφερε, το καθιστούσαν ως ένα στρατηγικής σημασίας αεροσκάφος για τη διεξαγωγή και υποστήριξη των επιχειρήσεων στη νήσο Κύπρο και την εφαρμογή στην πράξη του Ενιαίου Αμυντικού Δόγματος.
Η κρίσιμη σύσκεψη
Την τελευταία ημέρα της άσκησης «Παρμενίων ‘94» ο Διοικητής της 115 Πτέρυγας Μάχης Σμήναρχος (Ι) Α. Ιορδάνου κάλεσε σε σύσκεψη τους Διοικητές των πολεμικών Μοιρών 340 και 345, Αντισμήναρχο (Ι) Γ. Τσαϊρίδη και Αντισμήναρχο (Ι) Γ. Παπαδάκη αντίστοιχα, στο γραφείο του δεύτερου. Πέραν των άλλων θεμάτων που εξετάσθηκαν και αφορούσαν την άσκηση ο Διοικητής της Μονάδας είχε επικοινωνία με τον Αρχηγό της Τακτικής Αεροπορίας Αντιπτέραρχο (Ι) Παπασταματίου.
Παρά το γεγονός πως όλες οι αποστολές είχαν εκτελεστεί, σύμφωνα με τον προγραμματισμό της άσκησης, ο Αρχηγός ζήτησε από το Διοικητή Σμχο (Ι) Α. Ιορδάνου να προετοιμαστεί η Μονάδα για μια αποστολή τεσσάρων αεροσκαφών A-7H Corsair με συνοδεία δύο F-16C, που στη συνέχεια θα του ανακοίνωνε το είδος της αποστολής και τις σχετικές λεπτομέρειες. Δεν είναι καθόλου σύνηθες φαινόμενο ο Αρχηγός της Τακτικής Αεροπορίας να συνομιλεί με Διοικητή Μονάδας για τη αποστολή μια τετράδας αεροσκαφών, οπότε το γεγονός αυτό προσέδιδε μια ιδιαίτερη σημασία στη φύση της συγκεκριμένης αποστολής...
Στην ερώτηση του Διοικητή της Μονάδας, ποια από τις δύο πολεμικές Μοίρες θα ήθελε να αναλάβει την αποστολή, ο Διοικητής της 345 ΜΒ, διαισθανόμενος ότι θα ήταν μια επιχείρηση με μεγάλη σημασία, αποδέχτηκε την αποστολή και έδωσε εντολή στον Αξιωματικό Επιχειρήσεων Επισμηναγό (Ι) Κ. Συντιχάκη για την αρχική (γενική) προετοιμασία των πληρωμάτων και στον αρχιμηχανικό της Μοίρας Σμηναγό (Μ) Μ. Γαϊτάνη, για την προετοιμασία των βομβαρδιστικών αεροσκαφών.
Αποστολή: Κύπρος!
Στην επόμενη επικοινωνία του Αρχηγού Τακτικής Αεροπορίας με τον Διοικητή της 115 Πτέρυγας Μάχης, μετά την παρέλευση ημιώρου περίπου, δόθηκαν οι λεπτομέρειες της αποστολής που αφορούσε την υπέρπτηση τεσσάρων αεροσκαφών Α-7Η Corsair πάνω από τη Κύπρο συνοδευόμενα από δύο F-16C Fighting Falcon της 330 Μοίρας. Αμέσως ξεκίνησε η τελική προετοιμασία των αεροσκαφών και η σχεδίαση της αποστολής. Όλοι αντιλήφθηκαν το μέγεθος της ευθύνης και της τιμής, ενώ η Κρήτη και η 115 Πτέρυγα Μάχης θα ήταν για μια ακόμα φορά το ορμητήριο της Πολεμικής Αεροπορίας, με προορισμό την Κύπρο, μόνο που τώρα, στη θέση των Νοράτλας θα ήταν οι Κουρσάροι!
Η σύνθεση του σχηματισμού των βομβαρδιστικών αεροσκαφών Α-7H Corsair ήταν:
-Επγός (Ι) Κ. Συντιχάκης, ως αρχηγός του σχηματισμού
-Σμηναγός (Ι) Μ. Λούκος
-Υποσμηναγός (Ι) Η. Παναγόπουλος
-Υποσμηναγός (Ι) Δ. Βότσης.
Από το ζεύγος των μαχητικών F-16C της 330 Μοίρας στην αποστολή έλαβαν μέρος ο Επισμηναγός (Ι) Η. Βενέτης και ο Σμηναγός (Ι) Δ. Γρηγοριάδης.
Τα αεροσκάφη απογειώθηκαν από την 115 Πτέρυγα Μάχης μετά από δύο ώρες περίπου και ανερχόμενα στα 24.000 πόδια πήραν πορεία για τη Κύπρο! Ο σχηματισμός των τεσσάρων βομβαρδιστικών Α-7H Corsair ήταν σε θέση τακτικού σχηματισμού και πίσω ακολουθούσαν τα δύο μαχητικά F-16C για υποστήριξη. Κατά τη διάρκεια της πτήσης έλαβε χώρα αναχαίτιση τουρκικών μαχητικών F-16! Όταν ο σχηματισμός έφθασε σε απόσταση 50 μιλίων από τη Κύπρο, τα βομβαρδιστικά Α-7H κατέβηκαν στα 1.000 πόδια, ενώ τα F-16C παρέμειναν στο ίδιο ύψος και πραγματοποιούσαν περιπολία πάνω από το νησί.
Τα αεροσκάφη A-7H σε κλειστό σχηματισμό τετράδας πέταξαν πάνω από τη Πάφο και στη συνέχεια κατευθύνθηκαν νότια της Λευκωσίας σε Πεδίο Βολής, όπου τους κατηύθυνε ο σύνδεσμος των Κυπριακών Ενόπλων Δυνάμεων. Τα Corsair πέρασαν πάνω από το πλήθος που ήταν συγκεντρωμένο στη περιοχή (στρατιωτικό προσωπικό, παρατηρητές και άλλοι επίσημοι) και στη συνέχεια μπήκαν σε κύκλο βολής και εκτέλεσαν δύο εικονικές βυθίσεις άφεσης όπλων.
Κατά τη διάρκεια των βολών ο Επισμηναγός (Ι) Κ. Συντιχάκης μέσω του ασυρμάτου που ακουγόταν στα μεγάφωνα του πεδίου βολής, έστειλε μήνυμα χαιρετισμού, υποστήριξης και εμψύχωσης του κυπριακού λαού! Κατόπιν, η τετράδα των βομβαρδιστικών Α-7H Corsair ανερχόμενη συναντήθηκε με τα F-16C της 330 Μοίρας και αφού συγκροτήθηκαν και πάλι σε τακτικό σχηματισμό πήραν πορεία για επιστροφή στη Σούδα και στην 115 Πτέρυγα Μάχης.
Συγκίνηση και υπερηφάνεια
Μετά την προσγείωση των αεροσκαφών, πέραν των συγχαρητηρίων από τον Αρχηγό της Τακτικής Αεροπορίας για την απόλυτη επιτυχία της αποστολής και την άψογη εκτέλεσή της, ακολούθησε φωτογράφηση των πληρωμάτων με το χάρτη της Κύπρου και συνολικά του προσωπικού της Μοίρας. Ο φωτογραφικός φακός, αποθανάτισε αυτή την ιστορική στιγμή, η οποία πέρασε με χρυσά γράμματα στην ιστορία της 345 Μοίρας Βομβαρδισμού...
Η συγκίνηση και ο ενθουσιασμός για την πτήση πάνω από τη Μεγαλόνησο ελληνικών αεροσκαφών για πρώτη φορά μετά το 1974, ήταν έκδηλη. Με περηφάνια ο διοικητής της Μονάδας συνεχάρη όλο το προσωπικό της 345ΜΒ και της 330Μ που έλαβαν μέρος στην αποστολή.
«Ως διοικητής της 345 Μοίρας Βομβαρδισμού αισθάνομαι μεγάλη περηφάνια και τιμή για το γεγονός ότι επί διοικήσεως μου και είκοσι χρόνια μετά την εισβολή των κατοχικών δυνάμεων στη Κύπρο, σχηματισμός αεροσκαφών από τη Πολεμική Μοίρα που διοικούσα, εκτέλεσε αποστολή στη Μεγαλόνησο. Είμαι υπερήφανος επίσης γιατί αποδεχόμενος την αποστολή που ανετέθη στη 345 ΜΒ, συνέβαλα στη καταγραφή στο ιστορικό της Μοίρας ενός τόσο μεγάλης σημασίας γεγονότος για την ιστορία της που θα μείνει ανεξίτηλο», δήλωσε στο defenceline.gr οΥποπτέραρχος (Ι) ε.α. Γεώργιος Παπαδάκης, περιγράφοντας για πρώτη φορά την αποστολή!
Αν και πέρασαν 23 χρόνια από την ιστορική εκείνη ημέρα, ο -τότε- Διοικητής της Μοίρας στέλνει το δικό του ξεχωριστό μήνυμα στο προσωπικό που υπηρετούσε στο πλευρό του: «Το προσωπικό της 345ΜΒ, Ιπτάμενοι και τεχνικοί, τόσο κατά την εκτέλεση της αποστολής στη Κύπρο αλλά και καθ όλη τη διάρκεια της διοίκησής μου υπηρέτησαν με πίστη στο καθήκον, υψηλό επαγγελματισμό και αυταπάρνηση και στη Μοίρα πέραν των άλλων, απενεμήθη το Έπαθλο Ασφάλειας Πτήσεων για το έτος 1994, αφού από όλες τις πολεμικές Μοίρες της ΠΑ πέτυχε μηδενικό δείκτη ατυχημάτων».
Για την ιστορία, αξίζει να αναφέρουμε πως η ΠΑ κάλυψε με τα φτερά της πολλές φορές τις αεροναυτικές επιχειρήσεις και τις κοινές ασκήσεις Ελλάδος - Κύπρου («Παρμενίων», «Νικηφόρος - Τοξότης») που εκτελέστηκαν από το 1994 και έπειτα, στο πλαίσιο της εφαρμογής του Ενιαίου Αμυντικού Δόγματος.
Ενδεικτικά αναφέρουμε την προσγείωση ζεύγους αεροσκαφών F-16C στην αεροπορική βάση Ανδρέας Παπανδρέου της Πάφου το 1996, ενώ το 1997 η παρουσία της Πολεμικής Αεροπορίας πάνω από την Κύπρο ήταν έντονη, καθώς στο πλαίσιο της κοινής άσκησης πέταξαν βομβαρδιστικά Α-7H Corsair και μαχητικά αεροσκάφη F-16C Fighting Falcon, τα οποία εκτέλεσαν βολές με πραγματικά πυρά και προσγειώθηκαν στο αεροδρόμιο της Πάφου. Επίσης, την ίδια χρόνια έγινε και ρίψεις αλεξιπτωτιστών από C-130H Hercules.
Επίλογος
Η παραπάνω αποστολή, ήταν το επιστέγασμα μιας άοκνης προσπάθειας όλων των ανθρώπων που υπηρετούν στην Πολεμική Αεροπορία, από οποιαδήποτε θέση. Προφανώς και η στιγμή που η πατρίδα σε καλεί να εφαρμόσεις όλα αυτά για τα οποία έχεις εκπαιδευτεί να κάνεις, το είδος της αποστολής, οι συνθήκες της πτήσης και το τιμητικό προνόμιο να είσαι ο «εκλεκτός» που θα κληθεί να εκτελέσει μια επιχειρησιακή αποστολή πάνω από την Κύπρο, καθιστούν το όλο εγχείρημα μοναδικό και εξόχως ιστορικό. Ειδικά για την 345 Μοίρα Βομβαρδισμού, η οποία δύο χρόνια αργότερα, τη νύχτα της κορύφωσης της κρίσης των Ιμίων είχε ένα ακόμα ραντεβού με την ιστορία, καθώς ήταν έτοιμη να σαρώσει τον τουρκικό στόλο στο Αιγαίο, όπως σας είχε αποκαλύψει το defenceline.gr σε παλαιότερο άρθρο.
Τα χρόνια που ακολούθησαν την τουρκική εισβολή στην Κύπρο, έθεσαν σε μια μεγάλη δοκιμασία το αεροπορικό Όπλο. Οι ιπτάμενοι και οι τεχνικοί κλήθηκαν να αξιοποιήσουν επιχειρησιακά τα αεροσκάφη που σήκωσαν το βάρος της αποτροπής και της δυνατότητας καίριων πληγμάτων στον εχθρό, 24ώρες το 24ωρο και 365 ημέρες το χρόνο. Άνθρωποι και μηχανές συνεχίζουν να αγγίζουν τα όρια, σε έναν καθημερινό ακήρυχτο πόλεμο πάνω από Αιγαίο, που μετριέται με ιδρώτα, κηροζίνη και αίμα...
πηγή
Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου.
Δημοσίευση σχολίου