Ο ΣΥΡΙΖΑ προεκλογικά αλλά και μετεκλογικά μέχρι κάποιου σημείου, υποστήριζε ότι θα “αλλάξει την Ευρώπη”, με την διαπραγμάτευση που θα εκανε με τους δανειστές.
Από την άλλη πλευρά είναι πασιφανές ότι οι Γερμανοί κατά κύριο λόγο δεν έκαναν ούτε μισό βήμα πίσω στην διαπραγμάτευση με την ελληνική κυβέρνηση ακριβώς γι΄ αυτό το λόγο. Δεν ήθελαν σε καμία περίπτωση να σταλεί το μήνυμα στην Ισπανία κυρίως αλλά και σε άλλες χώρες που θα έχουν εκλογές, ότι η αλλαγή κυβερνήσεων και ειδικά με ροπή κεντροαριστερή θα αλλάξει την πολιτική του “οικονομικού εθνικισμού” του Βερολίνου.
Άλλαξε κάτι στην Ευρώπη από το ελληνικό παράδειγμα; Κέρδισε κατά κράτος η Γερμανία ή έχει κι αυτή απώλειες;
Το αμερικανικό think tank Stratfor επιχειρεί με μια ανάλυσή του να “διαβάσει” τις πολιτικές επιπτώσεις του φαινομένου ΣΥΡΙΖΑ και την επιρροή που μπορεί να έχει ο 40χρονος Αλέξης Τσίπρας.
•Το συμπέρασμα που προκύπτει είναι ότι όλα τα κόμματα που μάχονται την εμμονική γερμανική λιτότητα μπορεί να έχουν χάσει μέρος της δύναμής τους, ωστόσο θα εξακολουθήσουν να έχουν επιρροή. Αυτό ισχύει σε Ισπανία,Πορτογαλία και Ιρλανδία.
▪ Ο εκλογικός κύκλος που ακολουθήσει στην Ευρώπη θα οδηγήσει σε εύθραυστες πολιτικές συμμαχίες, ιδιαίτερα στην Ισπανία. Η χρηματοπιστωτική σταθερότητα θα πρέπει να συνδεθεί άμεσα με τις πολιτικές εξελίξεις.
Οι εκλογικές αναμετρήσεις στην Ευρώπη θα καθυστερήσουν επίσης τον όποιο συμβιβασμό για την ελάφρυνση του χρέους στην Ελλάδα ,τουλάχιστον μέχρι το τέλος του έτους, επειδή κόμματα από Ισπανία, Πορτογαλία και Ιρλανδία θα συνεχίσουν να είναι αντίθετα σε οποιαδήποτε επιείκεια προς την Αθήνα.Είναι τα κόμματα που στις χώρες τους έχουν αναγκαστεί να λάβουν δυσάρεστα οικονομικά μέτρα.
Η ανάλυση του Stratfor υπενθυμίζει ότι “όταν ξεκίνησε η ευρωπαϊκή κρίση, η Ισπανία, η Πορτογαλία και η Ελλάδα είχαν κεντροαριστερές κυβερνήσεις και η Ιρλανδία έναν κεντρώο συνασπισμό. Για να αντιμετωπίσουν την κρίση, οι κυβερνήσεις αυτές αναγκάστηκαν να πάρουν σκληρά μέτρα λιτότητας στα οποία αντέδρασαν οι πολίτες. Καθώς η κοινωνική δυσαρέσκεια αυξήθηκε, οι ψηφοφόροι εξέφρασαν την απογοήτευσή τους με την καταψήφισή τους φέρνοντας στην εξουσία συντηρητικές κυβερνήσεις το 2011-2012.
Στους μήνες που προηγήθηκαν των εκλογών, ή λίγο μετά την αλλαγή της κυβέρνησης, οι τέσσερις αυτές χώρες ζήτησαν οικονομική βοήθεια από την Ευρωπαϊκή Ένωση και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.
Τώρα η Ευρώπη εισέρχεται στον δεύτερο εκλογικό κύκλο της κρίσης. Εκλογές έχουν προγραμματιστεί για τον Οκτώβριο στην Πορτογαλία, για το Νοέμβριο ή το Δεκέμβριο στην Ισπανία και για λίγο πριν από τον Απρίλιο στην Ιρλανδία. Στις αρχές του 2015, φαινόταν ότι οι ψηφοφόροι ήταν έτοιμοι να τιμωρήσουν τις συντηρητικές κυβερνήσεις αυτή τη φορά και ότι το πολιτικό εκκρεμές ταλαντευόταν προς τα αριστερά. Ωστόσο, η αριστερά έχει αλλάξει. Αντί των παραδοσιακών κεντροαριστερών κομμάτων υπέρ της ΕΕ, τα νέα κόμματα συνδυάζουν την απόρριψη των μέτρων λιτότητας με ισχυρή ρητορική ενάντια στο κατεστημένο και την έντονη κριτική των διαφόρων στοιχείων της διαδικασίας ένταξης στην ΕΕ. Τα ποσοστά αυτών των κομμάτων αυξήθηκαν γρήγορα στις δημοσκοπήσεις.
Η νίκη του ΣΥΡΙΖΑ, τον Ιανουάριο ς στην Ελλάδα φαίνεται να είναι μια πρόωρη επιβεβαίωση της αναδυόμενης τάσης. Ο ΣΥΡΙΖΑ υποσχέθηκε τον τερματισμό των μέτρων λιτότητας και την επαναδιαπραγμάτευση του χρέος της Ελλάδας, επικρίνοντας την ηγεσία της Γερμανίας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Εν τω μεταξύ, στην Ισπανία, οι Podemos ανέβαιναν στις δημοσκοπήσεις και στην Πορτογαλία, το Σοσιαλιστικό Κόμμα είδε μια ώθηση στη δημοτικότητα του, αφού υιοθέτησε μια σκληρότερη στάση κατά της λιτότητας. Στην Ιρλανδία, η στήριξη για την αριστερή πτέρυγα Sinn Fein αυξήθηκε σχεδόν χωρίς διακοπή από τα τέλη του 2011 ως στις αρχές του 2015.
Η νίκη του ΣΥΡΙΖΑ ήρθε γρήγορα και επιτάχυνε τις εξελίξεις.
Η πρόθεση της Αθήνας για να επαναδιαπραγματευτεί το χρέος βρήκε μικρή υποστήριξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση, και η οικονομική κατάσταση συνέχισε να επιδεινώνεται. Στα μέσα Ιουλίου, η Αθήνα ζήτησε ένα τρίτο πακέτο διάσωσης συμφωνώντας σε νέες περικοπές δαπανών και αυξήσεις φόρων, οι τράπεζες είχαν ήδη κλείσει και ορισμένοι πιστωτές πρότειναν την έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ.
Καθώς η ελληνική κρίση κλιμακώθηκε, οι συντηρητικές κυβερνήσεις στην Ισπανία, την Πορτογαλία και την Ιρλανδία επέκριναν έντονα τη διαπραγματευτική στρατηγική του ΣΥΡΙΖΑ. Αυτές οι κυβερνήσεις άρχισαν να χρησιμοποιούν την κατάσταση στην Ελλάδα, για εκλογικό κέρδος, υποστηρίζοντας ότι οι χώρες τους θα αντιμετωπίσουν μια παρόμοια κρίση αν επικρατήσουν τα κόμματα κατά της λιτότητας.
Πράγματι, μέρος της αντίστασης του Eurogroup για συμβιβασμό με την Ελλάδα προήλθε από την επιθυμία να αποφευχθεί να αποδειχτεί ο ΣΥΡΙΖΑ προηγούμενο για παρόμοιες καταστάσεις σε άλλες χώρες της ευρωζώνης.
Ίσως για το λόγο αυτό, ο ΣΥΡΙΖΑ έχασε επίσης την υποστήριξη των πρώην συμμάχων του όπως οι Podemos που άρχισαν να μαλακώνουν σταδιακά τη ρητορική τους σχετικά με την ανάγκη αναδιάρθρωσης του ισπανικού χρέους, ενώ μέλη του κόμματος, προσπάθησαν να εξηγήσουν ότι η οικονομική κατάσταση της Ισπανίας δεν μπορούσε να συγκριθεί με την Ελλάδα. Στις αρχές Ιουλίου, ο αρχηγός των Σοσιαλιστών της Πορτογαλίας , Αντόνιο Κόστα είπε ότι «το Σοσιαλιστικό Κόμμα δεν είναι όπως ο ΣΥΡΙΖΑ» και ότι «κάθε κόμμα και κάθε χώρα παίρνει τις δικές του αποφάσεις." Στην Ιρλανδία, το Sinn Fein παρέμεινε σιωπηλό μετά την απόφαση της Αθήνας να ζητήσει τρίτο πακέτο διάσωσης.
Εν τω μεταξύ, το δημοσκοπικό χάσμα μεταξύ των συντηρητικών και των αριστερών δυνάμεων άρχισε να συρρικνώνεται και σε ορισμένες περιπτώσεις,αντιστράφηκε.
Οι δημοσκοπήσεις στην Πορτογαλία στα μέσα Ιουλίου δείνχουν ότι η κεντροδεξιά συμμαχία(το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα και το Λαϊκό Κόμμα) και το Σοσιαλιστικό Κόμμα είναι πολύ κοντά . Το Σοσιαλιστικό Κόμμα είχε προβάδισμα κατά 11 ποσοστιαίες μονάδες το Μάρτιο.
Στην Ισπανία, Λαϊκό Κόμμα και Σοσιαλιστικό Κόμμα βρίσκονται σε στενό ανταγωνισμό για την πρώτη θέση στις δημοσκοπήσεις. Οι Podemos, που ήταν το πιο δημοφιλές κόμμα της Ισπανίας στις αρχές του έτους, αυτή τη στιγμή είναι στην τρίτη θέση. Στην Ιρλανδία, η στήριξη για το Sinn Fein είναι σήμερα μεταξύ 17 και 20 τοις εκατό, κάτω από το 26 τοις εκατό στις αρχές του έτους.
Σε Ισπανία και Πορτογαλία η ανεργία μειώνεται αργά και στην Ιρλανδία πιο γρήγορα. Αυτό ενισχύει τις συντηρητικές δυνάμεις.
Η Ελλάδα είναι συνεχώς παρών στις ειδήσεις, και οι κυβερνήσεις στη Μαδρίτη, τη Λισαβόνα και το Δουβλίνο, χρησιμοποιούν την Ελλάδα ως μια προειδοποίηση.
Αν η νίκη του ΣΥΡΙΖΑ ήρθε πολύ σύντομα, η ανταμοιβή του θα έρθει πολύ αργά: η Ελλάδα θα μπορούσε τελικά να λάβει κάποια μορφή ελάφρυνσης του χρέους, αλλά αυτό θα συμβεί κατά πάσα πιθανότητα μετά διενέργεια των εκλογών σ΄ αυτές τις χώρες”.
Ωστόσο σημειώνει το Stratfor η άνοδος του ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία θα έχει διεθνώς επιπτώσεις:
“…ο πολιτικός κατακερματισμός θα οδηγήσει στο σχηματισμό δυνητικά εύθραυστων κυβερνήσεων συνασπισμού. Η Ισπανία θα είναι η πιο δραματική υπόθεση. Το παραδοσιακό δικομματικό σύστημα της χώρας είναι ένα κατάλοιπο του παρελθόντος, και η επόμενη κυβέρνηση στη Μαδρίτη θα είναι μια συμμαχία που θα περιλαμβάνει ένα από τα δύο μεγάλα κόμματα και τουλάχιστον μία από τις δύο πολιτικές δυνάμεις που έγιναν πιο δημοφιλής λόγω της κρίσης, Podemos και το κεντρώο Ciudadanos. Αυτό θα περιπλέξει τη διαδικασία λήψης αποφάσεων, δεδομένου ότι τα παραδοσιακά κόμματα δεν έχουν μάθει να μοιράζονται την εξουσία σε εθνικό επίπεδο.
Η Πορτογαλία είναι πιο εξοικειωμένη με κυβερνήσεις συνασπισμού, αλλά η εκλογή θα μπορούσε να οδηγήσει σε ένα “αβέβαιο” κοινοβούλιο. Ανακοινώνοντας την ημερομηνία των εκλογών, ο Πρόεδρος της Πορτογαλίας είπε ότι είναι εξαιρετικά σημαντικό το γεγονός η επόμενη κυβέρνηση να έχει μια σταθερή πλειοψηφία στο κοινοβούλιο. Αυτό υποδηλώνει ότι ο πρόεδρος θα μπορούσε να ωθήσει την κεντροδεξιά και την κεντροαριστερά για να σχηματίσουν ένα μεγάλο συνασπισμό. Ωστόσο, οι δύο τους μάλλον θα αρνηθούν να σχηματίσουν μια συμμαχία. Ως αποτέλεσμα, τις εκλογές του Οκτωβρίου θα μπορούσαν να ακολουθήσουν εβδομάδες πολιτικών διαπραγματεύσεων για το σχηματισμό κυβέρνησης. Στην Ιρλανδία, οι πρόσφατες δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η υποστήριξη των δύο μεγαλύτερων κομμάτων είναι στάσιμη, ενώ τα μικρότερα, ανεξάρτητα βρίσκονται σε άνοδο. Ένας στους τρεις Ιρλανδούς ψηφοφόρους είναι πιθανότερο να ψηφίσουν σχετικά μικρά κόμματα, κάτι που θα μπορούσε να αυξήσει τις διαιρέσεις εντός του ιρλανδικού κοινοβουλίου.
Παρά αυτές τις πολιτικές αλλαγές, τα κόμματα της αντι-λιτότητας θα παραμείνουν ισχυρά. Ανεξάρτητα από τη σύνθεσή τους, μετά από χρόνια προσπαθειών δημοσιονομικής εξυγίανσης, οι νέες κυβερνήσεις στην Ισπανία, την Πορτογαλία και την Ιρλανδία θα είναι υπό πολιτική πίεση για τη μείωση των φόρων και την αύξηση των δαπανών. Ωστόσο, αν ενδώσουν στην πίεση αυτή θα δημιουργήσουν σύγκρουση με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Οι Βρυξέλλες έδειξαν πρόσφατα μεγαλύτερη ευελιξία, για την εφαρμογή των δημοσιονομικών στόχων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά εξακολουθούν να πιέζουν τις χώρες της ευρωπαϊκής περιφέρειας για να μειώσουν τα ελλείμματά τους.
Πιο σημαντικό, οι νέες κυβερνήσεις θα μπορούσαν να ανανεώσουν τις ανησυχίες σχετικά με τη βιωσιμότητα του χρέους τους. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα στην περίπτωση της Πορτογαλίας, μιας χώρας με υψηλά επίπεδα χρέους και πενιχρά ποσοστά οικονομικής ανάπτυξης. Το χρέος της Πορτογαλίας είναι 130 τοις εκατό του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος της, το τρίτο υψηλότερο ποσοστό στην ευρωζώνη μετά την Ελλάδα και την Ιταλία. Επιπλέον, το μεγαλύτερο μέρος του χρέους της Πορτογαλίας ανήκει στο εξωτερικό. Αντιμετωπίζοντας μόνο μέτριες προοπτικές για την οικονομική ανάπτυξη (η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προβλέπει η πορτογαλική ανάπτυξη να είναι κάτω από το 2 τοις εκατό το 2015 και το 2016), η Πορτογαλία θα πρέπει να ασχοληθεί με τον υψηλό δείκτη χρέους της.
Αυτό δεν θα είναι πρόβλημα αν η κυβέρνηση στη Λισαβόνα είναι σταθερή. Αλλά η πολιτική αστάθεια και η χαλάρωση των δημοσιονομικών στόχων θα μπορούσε να αναζωπυρώσει τους φόβους για τη βιωσιμότητα του χρέους της Πορτογαλίας, ακριβώς όπως έκαναν στην Ελλάδα.
Στην Ισπανία αν προκύψει κεντροδεξιά κυβέρνηση θα έρθει σε σύγκρουση με τις περιφερειακές κεντροαριστερές κυβερνήσεις. Αν προκύψει κεντροαριστερή κυβέρνηση θα επιβραδύνει το ρυθμό μείωσης του ελλείμματος,θα αυξήσει τις δημόσιες δαπάνες και ενδεχομένως θα αναστρέψει τις πρόσφατες μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας και τον τραπεζικό τομέα.
Η Ιρλανδία θα είναι σε μια κάπως πιο σταθερή κατάσταση, διότι δεν υπάρχουν σημαντικές διαφορές μεταξύ των δύο μεγαλύτερων κομμάτων σχετικά με τα οικονομικά θέματα. Ωστόσο, όλα τα πολιτικά κόμματα σήμερα υπόσχονται να αυξήσουν τις δημόσιες δαπάνες, χωρίς αύξηση φόρων.
Τα αποτελέσματα των εκλογών στην περιφέρεια της Ευρώπης θα επηρεάσουν την πολιτική και τους υπολογισμούς στην Ελλάδα. Η κυβέρνηση στην Αθήνα διαπραγματεύεται αυτή τη στιγμή ένα τρίτο πακέτο διάσωσης με τους πιστωτές της. Μετά από το “πάγωμα” που επιβλήθηκε στις περισσότερες από τις προεκλογικές του υποσχέσεις, ο Έλληνας Πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας θέλει να εξασφαλίσει μια υπόσχεση ελάφρυνσης του χρέους από τους δανειστές και ο ίδιος εξετάζει το ενδεχόμενο διεξαγωγής πρόωρων εκλογών για να απαλλαγεί από τα πιο “επαναστατικά” μέλη του κόμματός του.
Μια συγκεκριμένη υπόσχεση ελάφρυνσης του χρέους θα βοηθήσει σίγουρα τον Τσίπρα κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας. Αλλά η Ισπανία και η Πορτογαλία θα συνεχίσουν να αντιτίθεται στην ελάφρυνση του χρέους για την Ελλάδα, τουλάχιστον μέχρι τις εκλογές. Αυτό σημαίνει ότι η Ελλάδα δεν θα δει λύση τουλάχιστον μέχρι το τέλος του έτους. Καθώς τα ελληνικά νοικοκυριά αρχίζουν να αισθάνονται την επίδραση των υψηλότερων φόρων, η δημοτικότητα του Τσίπρα θα μπορούσε να πληγεί και να επηρεάσει τους υπολογισμούς του για το πότε και αν θα κάνει εκλογές.
Ενώ η ευρωζώνη θα συνεχίσει να αντιμετωπίζει οικονομικές απειλές στο μέλλον, οι πολιτικοί κίνδυνοι θα είναι μεγαλύτεροι. Η ελληνική κρίση έχει αποδυναμώσει τους ευρωσκεπτικιστές και τα κόμματα κατά της λιτότητας στην περιφέρεια της Ευρώπης, αλλά αυτό μάλλον θα είναι προσωρινό.
Για να ανακτήσουν την ορμή τους , τα κόμματα αυτά θα μετατοπίσουν πιθανώς την προσοχή τους από τα οικονομικά θέματα προς την καταπολέμηση της διαφθοράς.
Όμως, η κατάσταση στην Ελλάδα έχει πείσει τις δυνάμεις ενάντια στο κατεστημένο πως η ευρωζώνη πρέπει να αναμορφωθεί, και οι φωνές που θα καλούν τις χώρες να αντισταθούν σ΄ αυτό που θεωρούν ότι είναι μια γερμανική προσαρμογή νομισματικής ένωσης δεν θα εξασθενίσουν. Ακριβώς το αντίθετο: Αφού κατακαθίσει η σκόνη στην Αθήνα, όλες οι συνθήκες θα οδηγήσουν το το εκκρεμές να ταλαντευθεί πάλι πίσω προς τις δυνάμεις κατά του κατεστημένου”.
πηγή
Δημοσίευση σχολίου