CARNEGIE EUROPE
του Alyson Bailes
Αυτή την εβδομάδα η Ευρώπη και ο υπόλοιπος κόσμος θα παρακολουθούν με ενδιαφέρον -και ίσως κάποια ανησυχία;- καθώς διεξάγονται οι γενικές εκλογές στη Βρετανία.
Το αντίστροφο δεν ισχύει απαραίτητα. Οι βρετανικές εκλογές σπανίως εξαρτώνται από εξωτερικά θέματα και οι πολιτικές συζητήσεις τείνουν να γίνουν ακόμη περισσότερο εσωστρεφείς και εξατομικευένες σε τέτοιους καιρούς.
Αλλά οι τωρινές εκλογές είναι ασυνήθιστες, με πολλούς τρόπους. Θα μπορούσε επίσης να ισχύει αυτό και για την διάσταση της εξωτερικής πολιτικής;
Εκ πρώτης όψεως, υπάρχουν τόσο γενικοί όσο και ειδικοί ρόλοι για να απαντήσει κανείς όχι. Γενικά μιλώντας, η απερχόμενη κυβέρνηση συνασπισμού της Βρετανίας του κεντροδεξιού Συντηρητικού Κόμματος και του κεντρώου κόμματος των Φιλελεύθερων Δημοκρατών, έχει διατηρήσει χαμηλό προφίλ στο παγκόσμιο στερέωμα. Ο ευρωσκεπτικισμός, η μη ένταξη στην ευρωζώνη και η συρρίκνωση της όποιας ειδικής σχέσης με την Ουάσιγκτον, έχουν αφήσει το Ηνωμένο Βασίλειο όλο και περισσότερο περιθωριοποιημένο, τουλάχιστον στα μάτια πολλών ξένων.
Αυτό οφείλει να τονώσει τη συζήτηση και πραγματικά, ο κύριος αντίπαλος του συνασπισμού, το κεντροαριστερό Εργατικό Κόμμα, κάνει μια ισχυρή επισήμανση στο προεκλογικό του μανιφέστο, υποσχόμενο να αποκαταστήσει την βρετανική επιρροή. Αλλά το μανιφέστο αφιερώνει μόλις 10 από τις 90 σελίδες του σε εξωτερικά ζητήματα. Και ουσιαστικά, η δημόσια εκστρατεία του ηγέτη των Εργατικών, Ed Miliband, έχει εστιάσει σε εσωτερικά ζητήματα όπως την οικονομία και την Εθνική Υπηρεσία Υγείας.
Το γεγονός είναι πως η Ευρώπη παραμένει η βασική και ίσως η μόνη αρένα για την Βρετανία να δείνει αποφασιστική ηγετική θέση στον κόσμο. Και κανένα από τα δύο μεγάλα κόμματα δεν είναι έτοιμο να προκαλέσει την κοινή γνώμη, κάνοντας πιο έντονη την υπόθεση της ΕΕ.
Εκεί που ο Miliband έχει επιτεθεί στον Συντηρητικό πρωθυπουργό David Cameron, είναι για την πρόσφατη τραγωδία με τη βύθιση του πλοίου στη Μεσόγειο από την Βόρεια Αφρική, αποδίδοντας εν μέρει την καταστροφή στην ασθενή συνέχεια των δυτικών βομβαρδισμών στη Λιβύη το 2011. Όποια και αν είναι τα πλεονεκτήματα της στάσης του Miliband -και οι Εργατικοί είχαν ψηφίσει υπέρ της ανάληψης δράσης στην Λιβύη- τέτοια συμπεριφορά ταιριάζει στο πρότυπο της βραχυπρόθεσμης, εξατομικευμένης απάντησης σε εξωτερικά ερεθίσματα που είναι λίγο-πολύ γνωστά στην βρετανική πολιτική σκηνή.
Εξάλλου, ενώ οι Εργατικοί είχαν αντιταχθεί σε κάποιες συγκεκριμένες στρατιωτικές δράσεις τα τελευταία χρόνια, κυρίως σε σχέση με την Συρία, το κόμμα δεν υποστηρίζει τη διατήρηση ισχυρών στρατιωτικών δυνάμεων με τη δυνατότητα παγκόσμιας δράσης. Οι Εργατικοί είναι απλώς πιο επιφυλακτικοί για τις οικονομικές λεπτομέρειες από ό,τι είναι ο Cameron, ο οποίος έχει υποσχεθεί να πετύχει τον στόχο του 2% του ΑΕΠ για τις αμυντικές δαπάνες. Είναι δίκαιο να προσθέσουμε ότι οι σχολιαστές έχουν βρει την τελευταία συγκομιδή υποσχέσεων για δαπάνες από τους Συντηρητικούς, να είναι ιδιαίτερα γενναιόδωρη και κάτι λιγότερο από πλήρως κοστολογημένη.
Αυτή ωστόσο δεν είναι όλη η ιστορία. Οι εκλογές στις 7 Μαΐου αναμένεται ευρέως να οδηγήσουν σε έναν άλλο συνασπισμό και/ή σε πολιτικές συμφωνίες υποστήριξης από τα μικρότερα κόμματα. Οι πιθανοί συνδυασμοί είναι ακόμη πολύ ανοιχτοί αλλά θα μπορούσαν να εγείρουν ενδιαφέροντα θέματα για τις μελλοντικές βρετανικές σχέσεις τόσο με την ΕΕ όσο και με το ΝΑΤΟ.
Σχετικά με την Ευρώπη, το Σκωτσέζικο Εθνικό Κόμμ (SNP) και οι Φιλελεύθεροι Δημοκράτες, είναι πολύ πιο ευθέως υπέρ της ΕΕ από οποιοδήποτε από τα μεγάλα κόμματα. ΤΟ SNP αντιδρά σθεναρά στην πρόταση του Cameron για τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος σχετικά με την αποχώρηση από την ΕΕ μέχρι το 207, και κυρίως, στην ιδέα ότι μια αγγλική πλειοψηφία θα μπορούσε να βγάλει την Σκωτία εκτός ΕΕ παρά την θέλησή της.
Καθώς το SNP αναμένεται σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις να κερδίσει μια πολύ μεγάλη πλειοψηφία (ή ακόμη και όλες) από τις 59 έδρες στη Σκωτία, το πώς οι εθνικιστές θα ψηφίσουν για το θέμα, είτε στην αντιπολίτευση είτε στο κυβερνητικό στρατόπεδο, θα έχει σημασία. Εάν προχωρήσει, μετά από όλα αυτά, ένα Brexit, θεωρείται σε μεγάλο βαθμό ότι θα μπορούσε να προκαλέσει μια ανανεωμένη προσπάθεια της Σκωτίας για ανεξαρτησία, η οποία απορρίφθηκε σε δημοψήφισμα τον Σεπτέμβριο του 2014.
Το SNP έχει επίσης φέρει στις εκλογές την πυρηνική πολιτική. Βασικά το κόμμα έχει δηλώσει ότι θα απορρίψει κάθε απόφαση του επόμενου κοινοβουλίου για την ανανέωση του σχετικού υλικού (κατάργησης του πυρηνικού υλικού {πρόγραμμα Trident}). Σε απάντηση, τόσο οι Συντηρητικοί όσο και οι Εργατικοί, έχουν εκφράσει την δέσμευσή τους στον πυρηνικό ρόλο της Βρετανίας, επικαλούμενες τις τελευταίες εντάσεις με την Ρωσία μεταξύ των δικαιολογιών (οι Φιλελεύθεροι Δημοκράτες έχουν προηγουμένως επιδείξει ενδιαφέρον για φθηνότερες εναλλακτικές του προγράμματος trident).
Μένει να φανεί εάν το πυρηνικό ζήτημα είναι το καθοριστικό ζήτημα για πιθανή συνεργασία του SNP με τους νικητές των εκλογών. Μια απλή λύση θα ήταν η περαιτέρω αναβολή των αποφάσεων σχετικά με το trident. Εάν αυτό θα μπορούσε να προκαλέσει σοβαρή αναστάτωση με το ΝΑΤΟ και τις ΗΠΑ, είναι ακόμη άγνωστο -αλλά τουλάχιστον το SNP τώρα είναι υπέρ της ιδιότητας μέλους του ΝΑΤΟ, σε μια αντιστροφή της προηγούμενης θέσης του κόμματος.
Ίσως το βασικό εξωτερικό αποτέλεσμα των εκλογών, εάν οι εκλογές οδηγήσουν σε μια δικομματική ή τρικομματική κυβέρνηση, θα μπορούσε να είναι μια περαιτέρω περίοδος διστακτικής και κυρίως αντιδραστικής βρετανικής διπλωματίας. Το Ηνωμένο Βασίλειο δεν είναι ειδικευμένο στις πολιτικές συνασπισμού, και το να συμφωνηθεί μια πλατφόρμα σε βασικά εσωτερικά ζητήματα, θα απορροφήσει την βασική ενέργεια του καθενός.
Σε άλλες χώρες, το να δοθεί η δουλειά του υπουργού Εξωτερικών στον ηγέτη του μικρού κυβερνητικού εταίρου, είναι μια συνηθισμένη λύση. Δίνει στον ηγέτη του μικρού κόμματος μια τιμητική πλατφόρμα χωρίς πολύ μεγάλο περιθώριο για παρεμβάσεις στις εξωτερικές υποθέσεις. Μια τέτοια κίνηση θα ήταν το πρώτο για το Ηνωμένο Βασίλειο, αι ίσως ακόμη δεν είναι εφικτό, αλλά θα μπορούσε να είναι ένα από τα πιο ενδιαφέροντα σενάρια να παρακολουθήσει κανείς.
Δημοσίευση σχολίου