GuidePedia

0

Θανάσης Καμπάνης
Ο τελευταίος γύρος των συγκρούσεων στη Γάζα έδωσε στη Χαμάς την ευκαιρία να αποκρύψει τις αυξανόμενες ρήξεις μεταξύ των ηγετών της στη Γάζα και των ηγετών της στην εξορία. Αλλά, τελικά, η οργάνωση θα πρέπει να επιλύσει τις εσωτερικές διαφωνίες της που αφορούν στη συνεργασία με το Ιράν, με τις αραβικές πρωτεύουσες καθώς και σχετικά με την διαπραγμάτευση με το Ισραήλ – ή αλλιώς να αντιμετωπίσει την αποδυνάμωσή της.

Για ακόμα μια φορά, η Χαμάς έχει ξεφύγει από τη δύσκολη πολιτική επιλογή που αντιμετωπίζουν τα περισσότερα κινήματα αντίστασης όταν αποκτούν εξουσία: ή να εστιάσουν στη μάχη ή να κυβερνήσουν. Αφότου ότι κέρδισε τις παλαιστινιακές εκλογές του 2006 και στη συνέχεια πήρε τον έλεγχο της Λωρίδας της Γάζας το 2007, η Χαμάς ήταν ελεύθερη να ακολουθήσει μια μέση οδό, να αντιστέκεται στο Ισραήλ ενώ το κατηγορεί για τις πολιτικές του αποτυχίες στον ψυχρό πόλεμο με την Φατάχ και τον αποκλεισμό που εφαρμόζει. Τώρα η Χαμάς θα εκμεταλλευτεί τις παραχωρήσεις που κέρδισε από το Ισραήλ την περασμένη εβδομάδα - ως μέρος της συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός, το Ισραήλ συμφώνησε να ανοίξει τα σημεία διέλευσης των συνόρων στη Γάζα, να αναστείλει τις στρατιωτικές του επιχειρήσεις εκεί και, τέλος, να σταματήσει τις στοχευμένες δολοφονίες - ως απόδειξη ότι δεν πρέπει να παραιτηθεί από τη μάχη. Εν τω μεταξύ, το αποτέλεσμα θα πρέπει να είναι αρκετό για να εξασφαλίσει κάλυψη στην Χαμάς για τις κακές επιδόσεις της στη διακυβέρνηση και να της επιτρέπει να αναβάλει και πάλι να κάνει τις δύσκολες επιλογές σχετικά με τις διαπραγματεύσεις, την κρατική υπόσταση, τις περιφερειακές συμμαχίες και την στρατιωτική της στρατηγική. Η Χαμάς θα μπορούσε ακόμη και να είναι σε θέση να χρησιμοποιήσει τη δυναμική να καταλάβει την θέση της Φατάχ στη Δυτική Όχθη, όπως το έχει κάνει στη Γάζα.
Η πρόσφατη πρόοδος της Χαμάς δεν θα μπορέσει να κρύψει πλήρως το κεντρικό δίλημμα της οργάνωσης, ούτε τις εσωτερικές ρήξεις σχετικά με την επίλυσή του. Στα αμερικανικά και ισραηλινά μέσα ενημέρωσης, οι αναφορές στην Χαμάς συχνά εστιάζουν σε μεγάλο βαθμό τη δέσμευσή της στην εξάλειψη του εβραϊκού κράτους. Και σίγουρα κάθε λογική μελέτη της Χαμάς θα πρέπει να λαμβάνει σοβαρά υπόψη αυτόν τον στόχο της. Ωστόσο, για τη Χαμάς, το τέλος του Ισραήλ είναι περισσότερο μια ιδεολογική αφετηρία παρά ένα συγκεκριμένο πρόγραμμα. Και αυτό που ακολουθεί τον βασικό στόχο είναι ασαφές. Η Χαμάς δεν έχει αναπτύξει ένα όραμα για το πώς θα ήταν η κατάσταση μετά από μια συνολική νίκη, ούτε έχει καθορίσει μια ατζέντα για την διακυβέρνηση των ανθρώπων της, παρ' όλα τα χρόνια που βρίσκεται στην εξουσία. Εν μέρει, αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η Χαμάς είναι ένα αποκεντρωμένο και αμφισβητούμενο κίνημα, του οποίου οι ανταγωνιστικές παρατάξεις ενεργούν συνεχώς για το δικό τους συμφέρον.
Η κορυφή της πολιτικής ηγεσίας της Χαμάς συνήθιζε να λειτουργεί από τη Δαμασκό, αλλά διάσπαρτα και από το Κάιρο, τη Ντόχα και από άλλες πρωτεύουσες της Μέσης Ανατολής φέτος, καθώς η Συρία διολίσθησε στο χάος. Έκτοτε, η εξόριστη ηγεσία έχει συγκρουστεί δημοσίως με την ηγεσία της Χαμάς που εδρεύει στη Γάζα. Ο Χαλέντ Μεσάλ, ο κύριος ηγέτης της οργάνωσης, εδρεύει πλέον στη Ντόχα και η ομάδα του έχει συμμαχήσει γενικά με τα σουνιτικά αραβικά κράτη στο θέμα του Ιράν και χαιρέτισε την άνοδο των ισλαμιστών στην Αίγυπτο και την Τυνησία καθώς και μεταξύ των ανταρτών της Συρίας. Ο ίδιος ο Μεσάλ έχει εγκρίνει δημόσια μια εκεχειρία με το Ισραήλ, με βάση την υποχώρηση του Ισραήλ στα σύνορα του 1967. Οι υπόλοιποι ηγέτες που εδρεύουν στην εξορία έχουν δηλώσει επίσης την πρόθεσή τους να μελετήσουν μια εκεχειρία, αν και λένε ότι θα εξετάσουν το ενδεχόμενο η συμφωνία να είναι προσωρινή και δεν πρόκειται να αναγνωρίσουν το Ισραήλ. Εν μέρει ως απάντηση στον ρεαλισμό της Χαμάς και εν μέρει αποδεχόμενοι την πραγματικότητα της ανερχόμενης δύναμης του κινήματος, οι Άραβες ηγέτες σταμάτησαν τελικά το άτυπο μποϊκοτάζ τους στη Γάζα: τους τελευταίους μήνες ο εμίρης του Κατάρ και ο πρωθυπουργός της Αιγύπτου πραγματοποίησαν επισκέψεις.
Ωστόσο, το αυξανόμενο κύρος της Χαμάς θα μπορούσε να επιτείνει, αντί να κατευνάζει τις εντάσεις μεταξύ των εξόριστων ηγετών και των ηγετών της Γάζας. Σύμφωνα με τον Μαρκ Πέρυ, τον ιστορικό που παρακολουθεί την παλαιστινιακή πολιτική, ο πρωθυπουργός της Χαμάς, Ισμαήλ Χανίγια, έχει αναπτύξει μια στενή σχέση με το Ιράν. Ο Χανίγια πραγματοποίησε μια θερμή επίσκεψη στην Τεχεράνη τον Φεβρουάριο, προκαλώντας την οργή των Αράβων ηγετών, οι οποίοι έκτοτε τον έβαλαν «στον πάγο», προτιμώντας αντ' αυτού να συναντηθούν με άλλους ηγέτες της Χαμάς. Ο Χανίγια δεν έχει εκφράσει κανένα ενδιαφέρον για συζήτηση σχετικά με μια «λύση δύο κρατών» και συνολικά οι υπόλοιποι ηγέτες της Γάζας έχουν απλώς καταστεί περισσότερο αδιάλλακτοι κάτω από τον ισραηλινό αποκλεισμό και δύο μονόπλευρους πολέμους αυτή τη στιγμή. Προτιμούν την ολομέτωπη αντίσταση από οποιαδήποτε πολιτική διευθέτηση.
Δεν είναι σαφές εάν οι διαφορές προμηνύουν μια ιδεολογική διάσπαση ή είναι απλά το αποτέλεσμα δύο πολύ διαφορετικών οπτικών γωνιών: μέσα στη Γάζα, όπου οι ηγέτες πρέπει να ανησυχούν για την παραμονή τους στην εξουσία και έξω από αυτήν, όπου οι ηγέτες ανησυχούν για την παραμονή τους ως περιφερειακά σημαντικοί παίκτες. Μέχρι στιγμής, η Χαμάς φάνηκε ανίκανη να αντιμετωπίσει τα ζητήματα που χωρίζουν τις δύο παρατάξεις, γεγονός που θα μπορούσε να εξηγήσει γιατί το κίνημα δεν έχει επιλέξει έναν διάδοχο του Μεσάλ, ο οποίος υποτίθεται ότι θα παραιτηθεί αυτή την άνοιξη. Οι δύο πλευρές φυσικά, έχουν κάποιους ελάχιστους κοινούς παρονομαστές που τις ενώνουν: την αντίσταση ως την πρωταρχική οδό για να διεκδικούν τα δικαιώματα των Παλαιστινίων, το στόχο να κερδίσουν μεγαλύτερο μερίδιο της παλαιστινιακής ηγεσίας και τον ισλαμισμό.

πηγή

Δημοσίευση σχολίου

 
Top