Ο «Λεβιάθαν» φέρνει γεωπολιτικές ανατροπές – Αργά ή γρήγορα η χώρα μας θα υποχρεωθεί να προχωρήσει σε διευθέτη­ση ΑΟΖ με τη Κύπρο.

Υπάρχουν ποσότητες που μπορούν να εξυπηρετήσουν ενεργειακά ολόκληρη την Ευρώπη

Του Κ.Ν. Σταμπολή
Από την αρχή του έτους μία σειρά από συμβάντα σε διεθνές και περιφερειακό επίπεδο, με άξονα αναφοράς το πετρέ­λαιο και το φυσικό αέριο, οδηγούν τις εξελίξεις. Το αργό φλερτάρει πάλι με τα 100 δολ. το βαρέλι (έφθασε τα 98,5 δολ. στις 18/1 στο ICE στο Λονδίνο) και απειλεί να διαταράξει την παγκόσμια οικονομική ανάκαμψη, η πολιτική προ­σέγγιση Ευρώπης – Ρωσίας
επισφρα­γίζεται μέσω του στρατηγικού deal μεταξύ των πετρελαϊκών BP – Rosneft, η Ελλάδα φαίνεται ότι αποτινάσσει ε­πιτέλους το φοβικό της σύνδρομο στο Αιγαίο και δηλώνει έτοιμη να προχωρήσει στην έρευνα των αποθεμάτων της, ενώ Ισραήλ και Κύπρος αναδει­κνύονται ως βασικοί παίκτες στην πε­ριοχή Ανατολικής Μεσογείου, προς μεγάλη ενόχληση της Άγκυρας, χάρις στα τεράστια υποθαλάσσια κοιτάσματα υδρογονανθράκων που ανακαλύφθη­καν στις Αποκλειστικές Οικονομικές Ζώνες (ΑΟΖ) που έχουν ορίσει.
ΕΡΕΥΝΕΣ
Η επιβεβαίωση πρόσφατα, μέσω γεωτρήσεων, σημαντικών κοιτασμάτων φυσικού αερίου από το Ισραήλ εντός της ΑΟΖ του - βλέπε κοιτάσματα Leviathan, Tamar και Dalit – και τα θετικά αποτελέσματα των μέχρι σήμε­ρα σεισμικών ερευνών στό οικόπεδο 12 εντός της Κυπριακής ΑΟΖ, έχουν προσελκύσει το παγκόσμιο ενδιαφέρον στην περιοχή η οποία, με αποθέματα φυσικού αερίου άνω των 16 τρισ. κυβ. μέτρων, φέρεται να μπορεί να καλύψει σε μεγάλο βαθμό τις ενεργειακές ανά­γκες της Ευρώπης. Βέβαια, από την ανακάλυψη ενός κοιτάσματος, όταν μάλιστα αυτό ευρίσκεται σε μεγάλο βάθος (2.500 μέτρων κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας και άλλα τόσα μέτρα από τον πυθμένα του βυθού), μέχρι την αξιοποίηση του απαιτείται πολύς χρόνος, μεγάλη ερευνητική προ­σπάθεια και αρκετά δις δολάρια σε επενδύσεις. Όμως η ανακάλυψη αυτή, μαζί με τα κυπριακά κοιτάσματα, έρχε­ται να επαναπροσδιορίσει και να ανα­βαθμίσει τη γεωπολιτική σημασία της περιοχής κάτι που δεν πρόκειται να αφήσει ανεπηρέαστη.
Το ενδιαφέρον της Κύπρου προς το παρόν συγκεντρώνεται στο υποθα­λάσσιο Block 12, όπου η αμερικάνικη πετρελαϊκή Noble -που έχει τις παρα­χωρήσεις και την ευθύνη των ερευνών στην ισραηλινή πλευρά- έχει διεξάγει άνω των 30.000χλμ. σεισμικών ερευ­νών με απόλυτα θετικά αποτελέσματα. Η ερμηνεία των αποτελεσμάτων αυτών με τη μέθοδο 3D έχει άποδώσει πολύ ενθαρρυντικά αποτελέσματα σύμφωνα με δηλώσεις στελεχών της εταιρίας αλλά και εκπροσώπων της Κυπριακής Κυβέρνησης. Γι’ αυτό η Noble ήδη προγραμματίζει μια σειρά ερευνητικών γεωτρήσεων εντός του 2011 στο Block 12, ώστε να διαπιστωθεί το μέγεθος και η ποιότητα κοιτασμάτων στο συγκεκρι­μένο σημείο. Με βάση γεωλογικά δε­δομένα οι ειδικοί ομιλούν περί συγγε­νών κοιτασμάτων με αυτά του Ισραήλ καθότι το Block 12 και τα πέριξ κυπρι­ακά υποθαλάσσια οικόπεδα αποτελούν μέρος της ευρύτερης λεκάνης της Λεβαντίνης, όπου και ανακαλύφθηκαν τα μεγάλα ισραηλινά κοιτάσματα.

ΠΡΟΣΕΛΚΥΣΗ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ
Έχοντας ενθαρρυνθεί από τη θετι­κή μέχρι σήμερα εμπειρία της ερευνη­τικής προσπάθειας η κυπριακή κυβέρ­νηση φαίνεται αποφασισμένη να προ­χωρήσει σε 2ο γύρο παραχωρήσεων εντός του έτους, ώστε να προσελκύσει και άλλες εταιρείες που θα αναλάβουν το απαιτούμενο ερευνητικό έργο για την ανακάλυψη επιπλέον κοιτασμάτων. Ο ενθουσιασμός στην Κύπρο για την ύπαρξη σημαντικών κοιτασμάτων πε­τρελαίου και φυοικού αερίου πέριξ της Μεγαλονήσου είναι τέτοιος που έχει ξεκινήσει μια συζήτηση για το κατά πόσο είναι απαραίτητη πλέον η προγραμματισμένη επένδυση για την κα­τασκευή τερματικού LNG στο Βασιλικό κάτι που θα επιτρέψει την εισαγωγή και χρήση φυσικού αερίου για παρα­γωγή ηλεκτρισμού αλλά και χρήση στη βιομηχανία. Η ακύρωση ενός τέτοιου σχεδίου θα ήταν μεγάλο σφάλμα καθ’ ότι άσχετα με το εάν η περιοχή διαθέτει τα δικά της αποθέματα φυσικού αερίου η ύπαρξη ενός τερματικού LNG ενι­σχύει σημαντικά την ενεργειακή ασφά­λεια της Κύπρου διαφοροποιώντας ουσιαστικά το ενεργειακό της μείγμα.
Η σχεδόν ταυτόχρονη απόφαση της κυβερνήσεως Παπανδρέου να προχωρήσει με τη σύσταση φορέα υδρογονανθρώκων που θα αναλάβει την οργάνωση και το συντονισμό των ερευνών και τη προσέλκυση επενδύσεων, δεν είναι τυχαία και έρχεται να ενισχύσει και να αναδείξει το πετρελαϊκό ενδιαφέρον της περιοχής. Και αυτό παρά το γεγονός ότι η Ελλάδα, σε αντίθεση με την Κύπρο, δεν έχει ορίσει ΑΟΖ στο Αιγαίο, ή στο Μυρτώο, αφού όλα αυτά τα χρό­νια εφοβείτο ακόμη και να ομιλήσει για επέκταση των χωρικών της υδάτων πέραν των 6 ν.μ.
ΔΙΕΥΘΕΤΗΣΗ ΑΟΖ
Αργά ή γρήγορα η Ελλάδα θα υπο­χρεωθεί να προχωρήσει στη διευθέτη­ση της ΑΟΖ πρώτα με την Κύπρο (εδώ και χρόνια η κυβέρνηση της προσκαλεί την Ελλάδα σε διαπραγματεύσεις χωρίς όμως ανταπόκριση από ελληνικής πλευράς) όπου κομβικό ρόλο θα παίξει η νήσος Καστελόριζο, λόγω του ότι διαθέτει δική της ΑΟΖ και δικαίωμα επέκτασης των χωρικών υδάτων στα 12ν.μ. σύμφωνα με τις διατάξεις του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας (Montego Bay 1982). Ακολούθως η Ελλάδα θα πρέπει να συμφωνήσει τις αντίστοιχες ΑΟΖ με Αίγυπτο και Λιβύη, έτσι που να μπορεί να ορίσει υπεύθυνα τα ερευνητικά της πεδία νοτίως της Κρήτης, όπου γεωλογικές μελέτες δείχνουν ότι υπάρχουν επίσης ενδιαφέ­ροντα κοιτάσματα υδρογονανθράκων, (βλέπε λεκάνη Ηροδότου).
Η αξιοποίηση από την Ελλάδα του υδρογονανθρακικού της πλούτου, χερ­σαίου και υποθαλάσσιου, δεν έχει μόνο τεράστιο οικονομικό ενδιαφέρον, αφού τα έσοδα από παραγωγή πετρελαίου και φυσικού αερίου αναμένονται σημαντικά και μπορούν να αποδειχθούν σωσίβιο για την κάλυψη μέρους των δανειακών υποχρεώσεων της χώρας, αλλά έχουν και μεγάλη πολιτική και διπλωματική σημασία, αφού μέσω των ερευνών και των σχετικών γεωτρήσε­ων με πλατφόρμες που θα εγκαταστα­θούν στην περιοχή μπορεί η χώρα να επιβεβαιώσει έμπρακτα την εθνική της κυριαρχία στο Αιγαίο και αλλού.*Ο Κ.Ν. Σταμπολής είναι αντιπρόεδρος και γενικός διευθυντής του Ινστιτούτου Ενέργειας ΝΑ Ευρώπης (ΙΕΝΕ)
ΠΗΓΗ