Η ελληνική «χρεωκοπία», το μέλλον του ευρώ και η «μεγάλη σκακιέρα» του Μρζεζίνσκι. Πως τα καταφέραμε έτσι; Πως καταφέραμε το θαύμα, γιατί περί θαύματος πρόκειται, να μας χτυπάνε και οι Αμερικανοί και οι Γερμανοί, παρά τις μεταξύ τους διαφορές; Γιατί συζητείται διεθνώς η αποχώρηση, εθελοντική ή όχι, της Ελλάδας από την ευρωζώνη; Πως καταφέραμε να χάσουμε τον σεβασμό και την εκτίμηση των Ρώσων; Πως πετύχαμε να διασυρθούμε παγκοσμίως και να μην ξέρουμε από πού να πάρουμε δανεικά: με τις «αγορές» να μη θέλουν να μας δανείσουν και εμάς να μην τολμάμε να ζητήσουμε από αυτούς που θα μπορούσαν ή θα ήθελαν ίσως να μας δώσουν, ιδίως το Πεκίνο και τη Μόσχα; Γιατί οι υποτιθέμενοι διεθνείς φίλοι του Πρωθυπουργού, αυτούς που θα περίμενε κανείς να τον στηρίξουν, τον στηρίζουν όπως το σκοινί τον κρεμασμένο, κάνοντας ότι μπορούν για να σύρουν την Ελλάδα στη χρεωκοπία; Γιατί η Γερμανία, ηγετική δύναμη μιας Ευρώπης με την οποία θελήσαμε με κάθε τρόπο και κάθε δυνατή παραχώρηση να συνδέσουμε τη μοίρα μας, έχει τώρα αφήσει ελεύθερες, αν δεν συνδράμει, τις διεθνείς δυνάμεις που αγωνίζονται να τσακίσουν (ή να καταστήσουν διακοσμητικό πρόσωπο) τον Πρωθυπουργό της Ελλάδας, αφού πρώτα του πάρουν όσες παραχωρήσεις μπορεί να τους δώσει;Γιατί παραμένει τραγικά επίκαιρο το πρόβλημα της ελληνικής ανεξαρτησίας, δύο αιώνες μετά την Επανάσταση; Που μπορεί να μας οδηγήσει αυτή η κατάσταση και πως μπορούμε να αποφύγουμε τις όλο και πιο προφανείς καταστροφές που μας απειλούν;
Από τις απαντήσεις που θα δώσει η, ουδόλως προετοιμασμένη και παντελώς απρόθυμη να το κάνει, ελληνική «ελίτ» (και κοινωνία) σε αυτά τα ερωτήματα, θα εξαρτηθεί το αν ο ελληνικός λαός θα μπορέσει να διαφυλάξει κοινωνικές κατακτήσεις γενεών, τη διεθνή θέση της Ελλάδας, αν όχι την μελλοντική ύπαρξη των απόλυτα αλληλένδετων και αμοιβαία εξαρτημένων ελληνικού και κυπριακού κράτους, με τη μορφή τουλάχιστο που τα ζήσαμε και τα γνωρίζουμε.
‘Η αλλάζουμε, ή βουλιάζουμε, έλεγε προεκλογικά ο Γιώργος Παπανδρέου, απροετοίμαστος όμως κι αυτός, όπως έδειξε η συνέχεια, για την έκταση και το είδος των προβλημάτων που θα αντιμετώπιζε. Αλλά και εγκλωβισμένος διανοητικά (όπως και η συντριπτική πλειοψηφία των «ελίτ») στον αγγλοσαξωνικό κόσμο, που ομολογουμένως ξέρει καλύτερα. Είτε όμως μας αρέσει, είτε δεν μας αρέσει, δεν υπάρχει λύση στα ελληνικά προβλήματα εντός των βασικών παραδοχών και επιδιώξεων του αγγλοαμερικανικού οικονομικο-στρατηγικού άξονα, των κυρίαρχων δυνάμεων της «παγκοσμιοποίησης», εκεί δηλαδή που την αναζητούν συνήθως οι πολιτικοί μας.
Μια μικρή χώρα δεν πρέπει να είναι προβλέψιμη, δεν πρέπει να είναι δεδομένη, είχε πει ο πατέρας του σημερινού Πρωθυπουργού σε μια ιστορική συνέντευξη, στο αμερικανικό περιοδικό Τάιμ, λίγο μετά την ανάληψη της εξουσίας στην Ελλάδα. ‘Εχει δίκιο ο Αχμέτ Νταβούτογλου, όταν υποστηρίζει ότι οι μεγάλες επιτυχίες της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής, τα τελευταία χρόνια, οφείλονται στη χειραφέτησή της. Αυτή η «χειραφέτηση» συνέπεσε με μια συγκυρία βαθιάς κρίσης της αμερικανικής ηγεμονίας, δίνοντας, μαζί με την ελληνική στήριξη, φτερά στον «νεοοθωμανισμό» του Ερντογάν.
Την ίδια περίοδο που η Τουρκία χειραφετούνταν, βελτιώνοντας οριακά και τη σχέση κράτους και κοινωνίας, τα ευρωπαϊκά ρούχα που φόρεσε η Ελλάδα τόνιζαν περισσότερο τα επαρχιακά, καθυστερημένα, υποτελή χαρακτηριστικά μιας «πλιατσικολόγας» πολιτικο-οικονομικής «ελίτ», οι κοινωνικές ανισότητες εκτοξεύονταν, η περιφρόνηση προς την εργασία και την καινοτομία κορυφωνόταν στη χώρα μας!
Η ελληνική ελίτ δεν κέρδισε την ευγνωμοσύνη αλλά την περιφρόνηση της Ουάσιγκτον για την άνευ όρων και ανταλλαγμάτων ευθυγράμμισή της με όλες τις στρατηγικές της επιλογές (όπως την ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ). Ούτε κι ανέβηκαν στην εκτίμηση των Γερμανών τα δύο κόμματα εξουσίας που δωροδοκούσαν συστηματικά για να πάρουν την ελληνική αγορά και τις δουλειές της, αφήνοντας τελικά μια ρημαγμένη χώρα στο έλεος των «κερδοσκόπων», να ξαναγυρνάει σταδιακά στην εποχή των «διομολογήσεων», της Πάουερ και της Ούλεν. Για να μας προτείνουν τώρα, και αυτοί, την επιτήρηση του ΔΝΤ.
Ουάσιγκτον και ΔΝΤ
Το πιο εντυπωσιακό στοιχείο της παρούσας κρίσης είναι ότι κανείς ή σχεδόν στην Ελλάδα δεν θέλει να αναγνωρίσει τον ρόλο των ΗΠΑ, που διατηρούν τον πρώτο ρόλο «στρατηγικού σκηνοθέτη» στην περιοχή μας. Δεν είναι τίποτε διεθνείς «μπακάληδες» που μας έβαλαν στο στόχαστρο, αλλά ένας πολύ μικρός αριθμός επενδυτικών τραπεζών και οίκων αξιολόγησης που όχι μόνο συνδέονται στενά με την Αμερική, σε μεγάλο βαθμό, αυτές είναι η Αμερική! ΗΠΑ δεν είναι μόνο η κυβέρνηση, είναι επίσης και περισσότερο ίσως οι τράπεζες και το CNN, ένα CNN που ενδιαφέρεται τώρα ακόμα και για το ποιος είναι ο Υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας (ή μήπως δεν πρόκειται για λεπτομέρεια;). Είναι οι δυνάμεις που κυριαρχούν στο περιβάλλον της παγκοσμιοποίησης και παίρνουν τις αποφάσεις τους όχι μόνο με οικονομικά, αλλά και με πολιτικά και γεωστρατηγικά κριτήρια. ‘Όταν άλλωστε ο κ. Παπανδρέου μιλάει για κερδοσκοπικές επιθέσεις στο ευρώ, προφανώς δεν είναι η Γουαδελούπη πίσω τους, μόνο το Σίτυ και η Γουώλ Στρητ μπορούν να είναι!
Δεν είναι συμπτωματικό ότι τη στιγμή ακριβώς που οι αγορές «ξεσκίζουν» την «σύμμαχο» Ελλάδα, η κυβέρνηση Ομπάμα έχει επιλέξει ρόλο Πόντιου Πιλάτου, που, ας μην το ξεχνάμε, είχε αποφασιστική σημασία για τη σταύρωση! Ο αμερικανός Πρόεδρος δεν έχει δώσει καν ένα ραντεβού στον κ. Παπανδρέου, ενώ ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ έκανε μια δήλωση του τύπου «καλό είναι όλες οι χώρες να εφαρμόζουν προγράμματα σταθεροποίησης», ερωτηθείς για τις συζητήσεις στις Βρυξέλλες. Αυτό τι άλλο είναι από σήμα στις αγορές «κάντε ότι θέλετε με την Ελλάδα»; Που είναι η συμπαράσταση στη σύμμαχο;
Αφού συνδράμεις όσο μπορείς για να δημιουργήσεις το πρόβλημα, έχεις και τη λύση που θα χρειαστεί το απελπισμένο θύμα – σε αυτό είναι όμοιος ο ρόλος και της μαφίας και της αυτοκρατορίας. Στην περίπτωσή μας λέγεται ΔΝΤ, με ή χωρίς περιτύλιγμα, με ή χωρίς ευρωπαϊκή «συνδιαχείριση». Το Ταμείο ξέρουμε πολύ καλά τι κάνει γιατί υπάρχει τεράστια παγκόσμια πείρα. ‘Οπου επενέβη, χωρίς ούτε μία εξαίρεση, κατέστρεψε τις οικονομίες και κοινωνίες των χωρών, εξασφαλίζοντας τα συμφέροντα των τραπεζών που τις δάνεισαν και την στρατηγική επικυριαρχία των ΗΠΑ.
Οι συνταγές του ΔΝΤ εφηρμόσθησαν με απόλυτο τρόπο στη Λατινική Αμερική επί είκοσι χρόνια, με αποτέλεσμα την οικονομική και κοινωνική καταστροφή της ηπείρου. Στην περίπτωση μάλιστα της Αργεντινής, που μοιάζει με την Ελλάδα, λόγω της νομισματικής σύνδεσης με ένα ισχυρό νόμισμα, το δολλάριο, το αποτέλεσμα των συνταγών ήταν η πτώχευση της χώρας.
Υπάρχει βέβαια μια διαφορά μεταξύ Ελλάδας και Αργεντινής, μόνο που αυτή η διαφορά δεν κάνει τα πράγματα καλύτερα, τα κάνει πολύ χειρότερα. Η Αργεντινή, σε αντίθεση με την Ελλάδα, είχε μόνο εσωτερικό πρόβλημα, δεν είχε και έναν γείτονα που να θέλει να αρπάξει ένα μεγάλο κομμάτι του εθνικού της χώρου! Η επιρροή των ΗΠΑ είναι καθοριστική στο ΔΝΤ. Τα στρατηγικά συμφέροντα όμως των ΗΠΑ στην Ανατολική Μεσόγειο είναι σε μεγάλο βαθμό αντίθετα με ζωτικά ελληνικά συμφέροντα.
Συνταγές του ΔΝΤ εφηρμόσθησαν επίσης στη Ρωσία στη δεκαετία του 1990. Το αποτέλεσμα ήταν να γνωρίσουν οι χώρες της πρ. ΕΣΣΔ τη μεγαλύτερη οικονομική, κοινωνική και δημογραφική καταστροφή στην ιστορία του βιομηχανικού κόσμου, του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου περιλαμβανομένου. Τον Αύγουστο του 1998, το ΔΝΤ βράβευσε τον Υπουργό Οικονομικών της Ρωσίας και «πρίγκηπα των ιδιωτικοποιήσεων» Τσουμπάις για τη διαχείρισή του. Δύο μέρες αργότερα, η Ρωσία κήρυξε πτώχευση! Ακόμη και σήμερα, η Ρωσία δεν έχει συνέλθει από την εμπειρία αυτής της δεκαετίας – η ανάκαμψή της στηρίχθηκε αποκλειστικά στην εξαγωγή ενέργειας και πρώτων υλών.
‘Όπως πάντα, το ΔΝΤ συνδύασε στη ρωσική περίπτωση στρατηγικά και οικονομικά κριτήρια. Το 1992 επέβαλε σε κάθε πρώην Δημοκρατία της ΕΣΣΔ την υιοθέτηση δικού της νομίσματος, συμβάλλοντας στο γενικό χάος και την αποσύνθεση. Ο σκοπός ήταν να επιταχυνθούν οι διαδικασίες αποσύνθεσης του σοβιετικού χώρου και να αποτραπεί τυχόν επανενσωμάτωσή του με άλλη μορφή.
Για τους παραπάνω λόγους, η υπαγωγή της Ελλάδας στο ΔΝΤ συνεπάγεται μια μακρά περίοδο οικονομικών και κοινωνικών καταστροφών, αλλά και μια σοβαρότατη απειλή στην εθνική ασφάλεια του ελληνικού λαού, στην Ελλάδα και την Κύπρο.
Αμερική, Γερμανία και ένα παγκόσμιο παιχνίδι στην «καμπούρα» της Ελλάδας
Το κύριο παράδοξο της τωρινής κρίσης είναι η σύγκλιση στην πίεση στην Ελλάδα των ΗΠΑ και της Γερμανίας, με τη Γαλλία να καταλαβαίνει κάπως ενστικτωδώς τους κινδύνους και να επιδιώκει κάποιας μορφής «αποσύγκλιση». Αν όντως μια επίθεση κατά του ευρώ κρύβεται πίσω από την επίθεση κατά της Ελλάδας, τότε γιατί η Γερμανία σιγοντάρει τις πιέσεις στην Αθήνα;
Εδώ και καιρό έχει αποδειχθεί ότι η αρχιτεκτονική της ευρωζώνης πάσχει σοβαρά. Πολιτικά, αυτό το νόμισμα χωρίς κράτος, δεν γίνεται αποδεκτό από σημαντικό τμήμα Ευρωπαίων πολιτών, που θεωρούν την ΕΕ και ειδικά την ευρωζώνη, ως αιτία των κοινωνικών δεινών τους και απειλή για τη δημοκρατία, όπως έδειξαν ιδίως τα δημοψηφίσματα στη Γαλλία, την Ολλανδία, την Ιρλανδία. Οικονομικά οι κανόνες του Μάαστριχτ οδηγούν σε απόκλιση τις οικονομίες των ευρωπαϊκών κρατών (πρόβλημα δεν έχει άλλωστε μόνο η Ελλάδα, έχει όλη η Νότια Ευρώπη), αλλά και σε οικονομική καχεξία το σύνολο της ευρωζώνης. Η πολυπόθητη ανάκαμψη της ευρωπαϊκής οικονομίας δεν έρχεται και η Κίνα ξεπέρασε τη Γερμανία σε εξαγωγές. Ακόμα και το Βερολίνο ανακαλύπτει τελικά τα μειονεκτήματα ενός υπερισχυρού νομίσματος. Η ελληνική κρίση ήρθε να φωτίσει δραματικά τα αδιέξοδα του ευρώ.
Από στρατηγική άποψη, η Ευρώπη έγινε «μπάχαλο» μετά τη μεγάλη διεύρυνση, με τη συμπερίληψη στους κόλπους της μιας πλειάδας αμερικανικών νεοπροτεκτοράτων, της κατά Ράμσφελντ «νέας Ευρώπης». Αν μπει τώρα η Αλβανία, το Μαυροβούνιο και η Τουρκία στην ΕΕ, δεν θα μιλάμε για ‘Ενωση αλλά για ΟΗΕ. Το Βερολίνο και το Παρίσι θέλησαν όμως την ΕΕ για να γίνει ισχυρότερος, όχι πιο αδύνατος ο διεθνής τους ρόλος και οι Γερμανοί δεν θέλουν να πληρώσουν ένα αυξανόμενο κόστος διατήρησης των τωρινών ευρωπαϊκών δομών, παρόλο που χάρη σε αυτές κατέκτησαν τις αγορές των εταίρων τους.
Το Βερολίνο και το Παρίσι άρχισαν δειλές και ανεπαρκείς προσπάθειες να «συμμαζέψουν» κάπως το ευρωπαϊκό σπίτι μετά το γαλλικό δημοψήφισμα του 2005. Ο Γάλλος πρωθυπουργός Βιλπέν προσπάθησε να συμμαχήσει με την Κύπρο και την Ελλάδα το 2005, για να σταματήσει τουλάχιστο την περαιτέρω «μπαχαλοποίηση» της ‘Ενωσης με την ένταξη της Τουρκίας. Το ίδιο έκανε και η Μέρκελ. Αγνοούσαν φαίνεται ότι για τους ‘Ελληνες ιθύνοντες «Αμέρικα ούμπερ άλλες»! Η Ελλάδα εξακολούθησε να υποστηρίζει φανατικά αυτό που δεν θέλει η ‘Αγκελα Μέρκελ και οι Γάλλοι γκωλικοί, την είσοδο δηλαδή της Τουρκίας στην ΕΕ. Και αυτό, παρόλο που μια τέτοια ένταξη θα οδηγούσε πιθανότατα στην απώλεια του σημαντικότερου στρατηγικού πλεονεκτήματος της Ελλάδας στον ανταγωνισμό της με την Τουρκία: τη συμμετοχή της σε μια ισχυρή ‘Ένωση, στην οποία δεν συμμετέχει η ‘Αγκυρα.
Ονειρευόμαστε να είμαστε στον «σκληρό πυρήνα» της Ευρώπης, μόνο που «πουλάμε» Γάλλους και Γερμανούς στις σπάνιες περιπτώσεις που ζητάνε τη συνδρομή μας έναντι της Ουάσιγκτον και της ‘Αγκυρας για να υπερασπιστούν αυτόν τον πυρήνα, υπερασπιζόμενοι ταυτόχρονα και τα ελληνικά εθνικά συμφέροντα στην Κύπρο και το Αιγαίο! Γιατί να μας βοηθήσουν αυτοί στη δυσκολία;
Πιθανώς βεβαίως παραμένει μείζον στρατηγικό σφάλμα του Βερολίνου να αφήσει την Ελλάδα να βρεθεί στην αγκαλιά του ΔΝΤ και της Ουάσιγκτον. Αλλά δεν θα είναι το πρώτο που κάνει η Γερμανία. Το μεγάλο πλεονέκτημα των ΗΠΑ έναντι των Ευρωπαίων είναι ότι η Ουάσιγκτον έχει στρατηγική και βούληση, ξέρει τι θέλει. Η εναλλακτική της Γερμανίας είναι να πληρώσει για να «σώσει» την Ελλάδα και, ενδεχομένως, αύριο, την Πορογαλία και την Ισπανία, και αυτό το φοβάται.
Ο κίνδυνος λοιπόν είναι διπλός. Να χρησιμοποιηθεί η Ελλάδα ως Λήμαν Μπράδερς, για «παραδειγματισμό» των υπόλοιπων και ταυτόχρονα να ξαναμπεί από το παράθυρο η ιδέα μιας Ευρώπης πολλών ταχυτήτων. Από τη στρατηγική σκέψη των Χριστιανοδημοκρατών δεν έφυγε ποτέ αυτή η ιδέα, όπως την εξέφρασε στο παρελθόν ο Καρλ Λάμερς. Στα μάτια της Γερμανίας, μια στενή ευρωζώνη θα έκανε ίσως περισσότερο νόημα, έστω και αν το Βερολίνο πλήρωνε με την απώλεια της επιρροής του στα Βαλκάνια και τη Μεσόγειο. Αλλά αυτό ακριβώς θα έκανε νόημα και για τις Ηνωμένες Πολιτείες, αλλά και για τον Αχμέτ Νταβούτογλου!
Οι ΗΠΑ θα κέρδιζαν έτσι κι αλλοιώς. Η προσπάθεια μεταρρύθμισης της ευρωζώνης, ακόμα κι αν τελικά πετύχαινε, θα δημιουργούσε μεγάλη αναταραχή στην Ευρώπη και θα άφηνε ήσυχες για μεγάλο διάστημα τις ΗΠΑ να ηγεμονεύουν επ’αυτής και παγκοσμίως, πολύ περισσότερο αν γίνει υπό την πίεση των «αγορών». Ακόμη κι αν πετύχαινε η συγκρότηση ενός πιο αξιόπιστου σκληρού πυρήνα, με πραγματικά ομοσπονδιακά χαρακτηριστικά, η ΝΑ Ευρώπη θα είχε ήδη αποτελέσει έναν βαλκανο-τουρκικό πόλο της ΕΕ, μια ζώνη αμερικανοτουρκικής επιρροής που θα εκτεινόταν από την Αδριατική μέχρι τον Καύκασο και το Κουρδιστάν.
Μια τέτοια ζώνη συνιστά κεντρική επιδίωξη των ΗΠΑ εδώ και είκοσι χρόνια. Αυτήν εξυπηρετούσαν οι ρυθμίσεις του σχεδίου Ανάν, καθιστώντας την Ελλάδα όμηρό της, αυτήν εξυπηρετεί και η προσπάθεια να ρίξουν τώρα την Αθήνα στη χρεωκοπία. Αν φτιαχνόταν μια τέτοια ζώνη, θα ήταν κέντρο της νέας μεταψυχροπολεμικής αρχιτεκτονικής που ονειρεύεται ο Μπρζεζίνσκι. Γιατί θα παρεμβαλλόταν μεταξύ Ρωσίας και «θερμών θαλασσών», μεταξύ Γαλλογερμανίας και Μέσης Ανατολής. Εξασφαλίζοντας έτσι τον επικυριαρχικό ρόλο των Ηνωμένων Πολιτειών στην Ευρασία. Μια τέτοια ζώνη θα γινόταν ένα από τα κέντρα της «Μεγάλης Σκακιέρας».
Δεν χρειάζεται βέβαια πολύ φαντασία για να αντιληφθεί κανείς εύκολα τι σημαίνει κάτι τέτοιο για τα ιστορικά συμφέροντα, το ίδιο το μέλλον του ελληνικού λαού στην Ελλάδα και την Κύπρο. Και καταλαβαίνει καλύτερα γιατί η Ελλάδα θα πεθάνει από ασφυξία αν δεν επιδιώξει τώρα, χθες δηλαδή, συνδρομή από δυνάμεις εκτός αυτού του παιχνιδιού, όπως είναι κατεξοχήν η Κίνα και η Ρωσία, αν δεν βελτιώσει τις πολιτικές σχέσεις της με τον ευρωπαϊκό πυρήνα, αν δεν κάνει μια πραγματική επανάσταση στο εσωτερικό της, αν δεν υπερασπίσει εξωτερικά την ύπαρξη του κυπριακού κράτους. Το κυριότερο όπλο ενός λαού, μιας χώρας, ενός ηγέτη, για να μπορέσουν να επιβιώσουν είναι να καταλαβαίνει ποιοι είναι οι φίλοι και ποιοι οι εχθροί του (όπως και για έναν παίκτη του πόκερ να μην παίζει με τα χαρτιά του ανοιχτά!). Μπορεί ο Ανδρέας Παπανδρέου να είχε του κόσμου τα ελαττώματα και η πολιτική του να έχει σχέση με τα τωρινά μας προβλήματα. Είχε όμως μια μοναδική συνείδηση του παγκόσμιου παιχνιδιού, που ήταν από μόνη της τεράστιο ατού. Ας ελπίσουμε μόνο κι ας εργαστούμε ταυτόχρονα για να μην αποδειχθεί ότι είναι ήδη πολύ αργά.
του Δημήτρη Κωνσταντακόπουλου
Δημοσίευση σχολίου