Κωνσταντινούπολη
Ο Κλάους Γιούργκενς, Διευθυντής του Economyfirst στο Λονδίνο, έγραψε για το τουρκικό πρακτορείο Anadolu μια ανάλυση που αναφέρεται στις εξελισσόμενες σχέσεις Τουρκίας-Ηνωμένου Βασιλείου και τον πιθανό αντίκτυπο που θα μπορούσε να έχει αυτή η εξέλιξη στην ευρωπαϊκή αμυντική αρχιτεκτονική.
«Βρισκόμενη στο σταυροδρόμι της Μαύρης Θάλασσας, του Καυκάσου, της Μέσης Ανατολής και της Αφρικής, η Τουρκία είναι απαραίτητη για τα συμφέροντα ασφαλείας της Βρετανίας στην Ευρώπη και στα πλευρά του ΝΑΤΟ».
Είναι αυτή η δήλωση, που προέρχεται από τη Στρατηγική Εθνικής Ασφάλειας του Ηνωμένου Βασιλείου για το 2025, μια δήλωση που αποσκοπεί στην ενίσχυση των διμερών σχέσεων ενόψει της επίσκεψης του Υπουργού Εξωτερικών Ντέιβιντ Λάμι στην Τουρκία ή μήπως είναι πραγματικά το θεμέλιο για στενότερους δεσμούς;
Η στρατηγική τριάδα του Λονδίνου: Σύγκρουση, ανταγωνισμός, συνεργασία
Η Εθνική Στρατηγική Ασφάλειας 2025, που παρουσιάστηκε στο Κοινοβούλιο από τον Βρετανό πρωθυπουργό Κιρ Στάρμερ τον Ιούνιο του 2025, σκιαγραφεί το στρατηγικό πλαίσιο και τον οδικό χάρτη της χώρας. Εν ολίγοις, το Λονδίνο τονίζει την ανάγκη του να πλοηγηθεί σε μια εποχή ριζικής αβεβαιότητας.
Ο πρωθυπουργός δηλώνει ευθαρσώς ότι «η ρωσική επιθετικότητα απειλεί την ήπειρό μας», ενώ παράλληλα χαρακτηρίζει τους ηγέτες της Μόσχας ως «τυράννους όπως ο Πούτιν».
Αντίθετα, το έγγραφο περιγράφει λεπτομερώς μη αντιπαραθετικούς στόχους, πολλοί από τους οποίους αντιπροσωπεύουν ένα σταθερό σημείο εκκίνησης για την εμβάθυνση της υπάρχουσας και γενικά θετικής σχέσης μεταξύ Λονδίνου και Άγκυρας.
Ενώ το Λονδίνο, αφενός, σχεδιάζει να ενισχύσει την εθνική του κυριαρχία, αφετέρου υποστηρίζει ότι αυτά τα κυρίαρχα κράτη είναι ισχυρά μόνο όταν ενώνονται από ένα κοινό όραμα και σκοπό. Σας φαίνεται αυτό αντίφαση; Θα επανέλθουμε σε αυτό το ερώτημα αργότερα σε αυτό το άρθρο.
Οι τυφώνες είναι καθ’ οδόν
Επιστρέφοντας στην αρχική μας παρατήρηση, το επίσημο έγγραφο της βρετανικής κυβέρνησης αναφέρει:
«Βρισκόμενη στο σταυροδρόμι της Μαύρης Θάλασσας, του Καυκάσου, της Μέσης Ανατολής και της Αφρικής, η Τουρκία είναι κρίσιμη για τα συμφέροντα ασφαλείας του Ηνωμένου Βασιλείου στην Ευρώπη και στα πλευρά του ΝΑΤΟ. Με την ισχυρή στρατιωτική ολοκλήρωση και τη συνεργασία της στον τομέα της αμυντικής βιομηχανίας, η Τουρκία παραμένει βασικός σύμμαχος του ΝΑΤΟ και διμερής εταίρος για το Ηνωμένο Βασίλειο».
Σε αυτή τη δήλωση, μπορεί να προστεθεί η δήλωση του Υπουργού Εξωτερικών Ντέιβιντ Λάμι στο Λονδίνο, μια ημέρα πριν από την αναχώρησή του για την Άγκυρα:
«Σε έναν ολοένα και πιο ασταθή κόσμο, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Τουρκία παραμένουν οι στενότεροι φίλοι και εταίροι. Εργαζόμαστε μαζί για να βρούμε ειρηνικές λύσεις στις συγκρούσεις στη Μέση Ανατολή και στην παράνομη κατοχή της Ουκρανίας από τη Ρωσία. Η σχέση μας ωφελεί άμεσα τους Τούρκους και Βρετανούς πολίτες: το εμπόριο μεταξύ των χωρών μας δημιουργεί χιλιάδες θέσεις εργασίας, ενώ οι δεσμοί μας στον τομέα της ασφάλειας και της άμυνας προστατεύουν την ασφάλεια των λαών μας».
Τα Eurofighter Typhoon
Για παράδειγμα, η συμφωνία για την εξαγωγή Eurofighter Typhoon στην Τουρκία είναι ένα απτό αποτέλεσμα αυτών των προσπαθειών.
Μόλις λίγες εβδομάδες μετά την επίσκεψη του υπουργού Εξωτερικών, Λάμι, οι Υπουργοί Άμυνας των δύο χωρών υπέγραψαν μια νέα συμφωνία στην Κωνσταντινούπολη.
Σύμφωνα με την κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου, η συμφωνία αυτή ενισχύει την κοινή αποτρεπτική ικανότητα του ΝΑΤΟ και προωθεί την πολυετή αμυντική συνεργασία και την εμβάθυνση των βιομηχανικών δεσμών μεταξύ Ηνωμένου Βασιλείου και Τουρκίας.
Μόνο το πρόγραμμα Typhoon παρέχει 20.000 θέσεις εργασίας στο Ηνωμένο Βασίλειο και οι εξαγωγές αναμένεται να δημιουργήσουν χιλιάδες περισσότερες θέσεις εργασίας και να συμβάλουν στο «Σχέδιο για Αλλαγή» της κυβέρνησης.
Το σχετικό Μνημόνιο Συνεργασίας υπεγράφη από τον Υπουργό Άμυνας Τζον Χίλι (John Healey) και τον Υπουργό Εθνικής Άμυνας Γιασάρ Γκιουλέρ (Yaşar Güler) στη Διεθνή Έκθεση Αμυντικής Βιομηχανίας στην Κωνσταντινούπολη.
Η αμυντική συνεργασία αυξάνεται, όπως και το διμερές εμπόριο
Η εστίαση αποκλειστικά στην άμυνα συσκοτίζει την πλήρη εικόνα. Ο όγκος των διμερών εμπορικών συναλλαγών μεταξύ Τουρκίας και Ηνωμένου Βασιλείου σε όλους τους τομείς έφτασε τα 28 δισεκατομμύρια λίρες (37,57 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ) το 2024.
Από αυτό το ποσό, τα 15,29 δισεκατομμύρια δολάρια θα αφορούν τουρκικές εξαγωγές προς το Ηνωμένο Βασίλειο. Με άλλα λόγια, το εμπόριο μεταξύ των δύο χωρών φαίνεται σχεδόν ισορροπημένο. Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι η Τουρκία έχει από καιρό απαλλαγεί από την άδικη εικόνα της ως «φτηνού κατασκευαστή ανταλλακτικών» και έχει μετατραπεί σε έναν παγκοσμίως αναγνωρισμένο παραγωγό τελικών προϊόντων υψηλής ποιότητας και ποιότητας, ιδιαίτερα από την αρχή της νέας χιλιετίας.
Το εμπορικό ισοζύγιο Ηνωμένου Βασιλείου-Τουρκίας είναι ένας από τους ισχυρότερους δείκτες αυτού του μετασχηματισμού.
Εκτός από τα προϊόντα και τις υπηρεσίες υψηλής ποιότητας σε σχεδόν κάθε τομέα, η συνεχώς αυξανόμενη εγχώρια παραγωγική ικανότητα της αμυντικής βιομηχανίας της Τουρκίας θα μπορούσε να την καταστήσει σημαντικό αγοραστή για τις εξαγωγές αμυντικού και αεροδιαστημικού εξοπλισμού, οι οποίες αναμένεται να φτάσουν τα 8 δισεκατομμύρια δολάρια στο εγγύς μέλλον (στοιχεία 2024: 7,154 δισεκατομμύρια δολάρια, που αντιπροσωπεύουν αύξηση 29% σε σύγκριση με το 2023).
Η συμφωνία Typhoon, που αναφέρθηκε προηγουμένως, δημιουργεί ή διατηρεί 20.000 θέσεις εργασίας στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Η αμυντική βιομηχανία της Τουρκίας απασχολεί σήμερα περίπου 100.000 άτομα, με 3.500 εταιρείες να δραστηριοποιούνται στον τομέα .
Πώς θα επηρεάσουν αυτές οι εξελίξεις τις θεμελιώδεις πολιτικές ασφάλειας και άμυνας της Ευρώπης —ακόμα και την καθυστερημένη εδώ και δεκαετίες ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ;
Οι διμερείς σχέσεις συχνά πιστώνονται ότι άνοιξαν το δρόμο για ευρύτερες πολιτικές της ηπείρου.
Σήμερα, η Άγκυρα και το Λονδίνο φαίνονται έτοιμα για αυτό. Αλλά όπως αναρωτηθήκαμε στην αρχή, μήπως πρόκειται απλώς για μια συμβολική κίνηση; Απολύτως όχι.
Αυτή είναι η Realpolitik 2.0, ένα κίνημα που εφαρμόζεται από δύο φίλες χώρες που αγκαλιάζουν τους πολιτισμούς, τις αξίες και τις παραδόσεις τους, καθοδηγούμενες από μια ακλόνητη δέσμευση για ειρήνη και ασφάλεια πολύ πέρα από τα σύνορά τους.
Και τέλος, ας επιστρέψουμε στο παράδοξο ερώτημα που θίξαμε παραπάνω:
Μπορούν τα κυρίαρχα κράτη να συνεργαστούν πραγματικά χωρίς να θυσιάσουν την ανεξαρτησία τους;
Φυσικά, μόνο όταν συναντώνται με ισότιμους όρους και σε αμοιβαίο σεβασμό.
Ένα ισχυρό Ηνωμένο Βασίλειο, που διατηρεί στενές σχέσεις με την Ευρώπη, παρόλο που βρίσκεται εκτός ΕΕ· μια ισχυρή Τουρκία, η οποία κάποια μέρα θα πάρει τη θέση της εντός της ΕΕ και μια εξίσωση που επιπλέον διατηρεί τους στενούς δεσμούς της Τουρκίας με το Ηνωμένο Βασίλειο. Ένα πιο ισχυρό πολιτικό και αμυντικό τρίγωνο είναι αδιανόητο.
πηγή
Οι απόψεις που αναφέρονται στο κείμενο είναι προσωπικές του αρθρογράφου και δεν εκφράζουν απαραίτητα τη θέση του Ellada simera.
Οι απόψεις που αναφέρονται στο κείμενο είναι προσωπικές του αρθρογράφου και δεν εκφράζουν απαραίτητα τη θέση του Ellada simera.
Δημοσίευση σχολίου