Αναζήτηση πορείας σε ένα κόσμο που αναδιατάσσεται. Ο ρόλος της Ελλάδας στα νέα διεθνή δεδομένα.

ΤΟΥ Δρ. Κωνσταντίνου Μπαλωμένου

Οι τρέχουσες γεωπολιτικές εξελίξεις στο διεθνές σύστημα μετά και την ανάληψη της διακυβέρνησης των ΗΠΑ από τον Ντόναλντ Τράμπ, ανατρέπουν τα έως τώρα δεδομένα στην παγκόσμια κοινότητα.

Σύμφωνα με την Έκθεση Ασφαλείας του Μονάχου 2025: «Στο σημερινό πολυπολικό διεθνές σύστημα παρατηρείται μια συνεχιζόμενη μετατόπιση ισχύος προς έναν μεγαλύτερο αριθμό κρατών, όπου εκτός από τις δύο υπερδυνάμεις, διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στη διεθνή τάξη και συναγωνίζονται για απόκτηση μεγαλύτερης ισχύος και επιρροής».

Επίσης, εκτός από τις υπάρχουσες απειλές (περιφερειακές συγκρούσεις, τρομοκρατία, μεταναστευτικό, διασπορά όπλων μαζικής καταστροφής, διασπαστικές τεχνολογίες, κλιματική αλλαγή, γεωπολιτικοποίηση των στρατηγικών πόρων κ.λπ), που αντιμετωπίζει ο κόσμος σήμερα, παρατηρείται και μια ιδεολογική πόλωση.

Βάσει της εν λόγω έκθεσης, ο πολιτικός και οικονομικός φιλελευθερισμός, που διαμόρφωσε τη μονοπολική περίοδο μετά τον Ψυχρό Πόλεμο, αμφισβητείται όλο και περισσότερο εκ των έσω, όπως καταδεικνύεται από την άνοδο του αυταρχισμού, του εθνικιστικού λαϊκισμού, του απομονωτισμού, του οικονομικού ανταγωνισμού και την εκδήλωση μονομερών πρωτοβουλιών για την αύξηση της πολιτικής ισχύος των διεθνών κρατικών και μη κρατικών δρώντων.

Η σημαντικότερη επίπτωση που έχουν επιφέρει οι ανωτέρω αλλαγές στο διεθνές σύστημα όμως, είναι ότι το πολυμερές σύστημα παγκόσμιας διακυβέρνησης, το οποίο κυριάρχησε στις διεθνείς σχέσεις για σχεδόν οκτώ δεκαετίες, τίθεται υπό αμφισβήτηση και η έως τώρα βασισμένη σε κανόνες διεθνής τάξη (rules-based International order) απαξιώνεται με αποτέλεσμα το διεθνές δίκαιο να παραβιάζεται έναντι του δίκαιου του ισχυρού.

Συνεπώς, λαμβάνοντας υπόψη ότι οι έως τώρα κινήσεις των σημαντικών παικτών του διεθνούς συστήματος ακυρώνουν το υπάρχον σύστημα διεθνούς τάξης γίνεται κατανοητό ότι η παγκόσμια κοινότητα οδεύει σε αχαρτογράφητα νερά.

Η επιβίωση σε αυτό το νέο παγκόσμιο γίγνεσθαι απαιτεί πρωτίστως, βαθιά κατανόηση και ανάλυση των αλλαγών που συντελούνται.

Υπό το πρίσμα αυτό, θα πρέπει να επισημανθεί ότι στρατηγικές συμμαχίες όπως η συμμαχία ΗΠΑ-Ευρώπης διέρχονται από μια μεγάλη κρίση ταυτότητας.

Η στρατηγική απόφαση των ΗΠΑ να υποβαθμίσουν τη συμμετοχή τους στην αμυντική συμμαχία, η οποία προστατεύει την ειρήνη στην Ευρώπη για σχεδόν οκτώ δεκαετίες, μπορεί να σηματοδοτήσει το τέλος μιας εποχής για τη σύμπραξη ΗΠΑ-Ευρώπης που βασίζονταν σε κοινές αξίες και αρχές.

Οι αρχές που έως τώρα διακήρυσσαν οι ΗΠΑ περί αντίθεσης στον εδαφικό επεκτατισμό, την προστασία του απαραβίαστου των συνόρων, την άρνηση χρήσης βίας, τον περιορισμό των εμπορικών δασμών και την υποστήριξη της διεθνούς συνεργασίας για την επίτευξη οικονομικής και κοινωνικής ευημερίας, φαίνεται να ακυρώνονται, δημιουργώντας σοβαρό πλήγμα στη διεθνή τάξη.

Απ’ ότι φαίνεται, ο νέος Πρόεδρος των ΗΠΑ δεν αντιλαμβάνεται τα παγκόσμια δρώμενα με όρους γεωπολιτικούς, αλλά με όρους αγοράς όπου τα πάντα είναι μια διαρκής διαπραγμάτευση για την εξασφάλιση κέρδους.

Ο κ. Τράμπ με όρους αγοράς πάντα, αντιλαμβάνεται ότι όταν η χώρα του έχει χρέος $34 τρισ, είναι αντιοικονομική η εμπλοκή των ΗΠΑ στον Ρωσο-Ουκρανικό πόλεμο και γι’ αυτό, ανακοίνωσε την άμεση απεμπλοκή της χώρας του, επιζητώντας μια άμεση κατάπαυση του πυρός με οποιαδήποτε αντάλλαγμα.

Θεωρεί ότι ο πόλεμος έχει κριθεί στο πεδίο των μαχών και πως η Ρωσία δεν υπάρχει περίπτωση να απωλέσει τα Ουκρανικά εδάφη που έχει κερδίσει έως τώρα.

Ως σκληρός ρεαλιστής και συνάμα ορθολογιστής ο κ. Τράμπ, γνωρίζει ότι για να ανατραπεί η διαμορφωθείσα κατάσταση στην Ουκρανία, θα πρέπει να υπάρξει στρατιωτική εμπλοκή των ΗΠΑ και των κρατών μελών του ΝΑΤΟ, γεγονός που θα σηματοδοτούσε την έναρξη του Γ’ Παγκόσμιου Πολέμου και θα ήταν καταστροφικό τόσο για τις ΗΠΑ όσο και για τον υπόλοιπο κόσμο.

Ο κ. Τράμπ θεωρεί ότι η βασική απειλή των ΗΠΑ σήμερα δεν είναι η Ρωσία, αλλά η Κίνα. Η Κίνα αποτελεί παγκόσμιο ανταγωνιστή των ΗΠΑ όπου μεγεθύνεται συνεχώς οικονομικά, γιγαντώνεται στρατιωτικά και τείνει να αποτελέσει τον εκφραστή των χωρών του λεγόμενου Παγκόσμιου Νότου, αλλά και των υπόλοιπων ανταγωνιστών των ΗΠΑ. ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΤΗΝ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΗΝ ΠΗΓΗ

πηγή


Οι απόψεις που αναφέρονται στο κείμενο είναι προσωπικές του αρθρογράφου και δεν εκφράζουν απαραίτητα τη θέση του Ellada simera.