Μπέτσης Ορφέας
Σχεδόν αναμενόμενα ήταν τα χτεσινά βίαια επεισόδια στο Κόσοβο για όσους παρακολουθούσαν προσεκτικά τα γεγονότα τους τελευταίους μήνες. Η κατάσταση στην περιοχή παραμένει τεταμένη και η ανησυχία για συνέχιση των συγκρούσεων είναι βάσιμη, παρά τις εκκλήσεις για αυτοσυγκράτηση στις οποίες προβαίνουν ΝΑΤΟ, ΕΕ, ΟΑΣΕ και δυτικές κυβερνήσεις.
Εντύπωση πάντως κάνει ότι από χτες το πρωί κι ενώ δεν είχαν ακόμη κλιμακωθεί οι συγκρούσεις με την ανάμειξη των δυνάμεων της ΚFOR (πολυεθνική στρατιωτική δύναμη υπεύθυνη για την διατήρηση της εσωτερικής ασφάλειας στο Κόσοβο, μετά την απόσχιση του από την επιχείρηση του ΝΑΤΟ 1999 και υπηρετεί σύμφωνα με το Ψήφισμα 1244 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ), είχε εκφράσει την ανησυχία του για την κατάσταση ο υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας, Σεργκέϊ Λαβρόφ. «Η κατάσταση είναι τεταμένη, ανήσυχη και έκρυθμη» είχε δηλώσει σε δημοσιογράφους, ενώ είχε κατηγορήσει τις δυτικές κυβερνήσεις ότι φέρονται μονομερώς εις βάρος της Σερβίας και του σερβικού πληθυσμού της αυτονομημένης περιοχής.
Από χτες το πρωί πολίτες σερβικής καταγωγής στους Δήμους Λεπόσεβατς, Ζουμπίν Πατόκ και Ζβέτσαν συγκεντρώθηκαν γύρω απ’ τα δημοτικά μέγαρα, ώστε να παρεμποδίσουν τους αλβανικής καταγωγής δημάρχους να εισέλθουν. Να υπενθυμίσουμε ότι τον Απρίλιο σε τέσσερεις δήμους με σερβική πλειοψηφία – της Βόρειας Μιτρόβιτσα συμπεριλαμβανομένης και των τριών προαναφερόμενων – είχαν διεξαχθεί εκλογές ανάδειξης νέων δημοτικών αρχών, καθώς είχαν παραιτηθεί όλοι οι σερβικής καταγωγής ιθύνοντες.
Δεδομένου ότι τα προβλήματα που είχαν οδηγήσει στις παραιτήσεις, κυρίως η ίδρυση της Ένωσης Σερβικών Δήμων, αλλά και ο περιορισμός της αρμοδιότητας των δυνάμεων ασφαλείας του Κοσόβου στην περιοχή – σε συνδυασμό και με κάποια βίαια επεισόδια εις βάρος Σέρβων νέων και μαθητών – δεν είχαν βρει ικανοποιητική ρύθμιση, οι Σέρβοι κάτοικοι των δήμων δεν μετείχαν στις εκλογές. Ενδεικτικά να αναφερθεί ότι από περίπου 65 χιλιάδες ψηφοφόροι συμμετείχαν μόνο 1650 εκ των οποίων μόνο 13 Σέρβοι!
Δεκάδες τραυματίες
Ο διεθνής παράγοντας και κυρίως η Ομάδα του Quent (ΗΠΑ, Μεγάλη Βρετανία, Γερμανία, Γαλλία και Ιταλία) οι πρεσβευτές των οποίων στην Πρίστινα αποτελούν άτυπη κυβέρνηση, όχι μόνο δεν παρεμπόδισε τις εκλογές, ώστε να ωριμάσουν οι συνθήκες και να συμμετέχουν οι πολίτες, αλλά αναγνώρισαν τα αποτελέσματα της εκλογικής φάρσας. Δεν αντιτάχθηκαν επίσης στην πρόθεση του πρωθυπουργού του Κοσόβου Αλμπίν Κούρτι και της προέδρου Βιόσα Οσμάνι να τοποθετήσουν τους δημάρχους στα δημοτικά καταστήματα. Την περασμένη Παρασκευή, μέσα από εντάσεις, έγινε η τοποθέτηση του “δημάρχου” στη Βόρεια Μιτρόβιτσα και σήμερα επιχειρήθηκε κάτι ανάλογο στους άλλους τρεις δήμους.
Ωστόσο οι σερβικής καταγωγής πολίτες περικύκλωσαν τα δημοτικά μέγαρα και ξεκίνησαν συμπλοκές με δυνάμεις της κοσοβάρικης αστυνομίας. Ειδικά στο Λεπόσεβατς, το επίκεντρο των συγκρούσεων, ενεπλάκησαν και οι δυνάμεις της KFOR. Ακολούθησε μια γενικευμένη συμπλοκή με χρήση δακρυγόνων, χειροβομβίδων κρότου-λάμψης, αλλά και – υπό αδιευκρίνιστες μέχρι στιγμής συνθήκες – πυροβόλων όπλων.
Αποτέλεσμα να υπάρχουν, σύμφωνα με τις δηλώσεις της κάθε πλευράς, 52 πολίτες τραυματισμένοι (βλέπε το χτεσινοβραδινό διάγγελμα του πρόεδρου της Σερβίας Αλεξάνταρ Βούτσιτς). Επιπλέον, τραυματίστηκαν 41 από τα μέλη της Πολυεθνικής ΔύναμηςKFOR, εκ των οποίων οι 11 Ιταλοί στρατιώτες, πράγμα που προκάλεσε ένα μπαράζ επικοινωνιών των Ιταλών αξιωματούχων και δήλωση της πρωθυπουργού Μελόνι.
Μεταξύ των Σέρβων υπάρχουν σοβαρά τραυματίες από πυρά εξ’ επαφής, για τα οποία η σερβική πλευρά κατηγορεί μέλη της Αστυνομίας του Κοσόβου. Ταυτόχρονα τα σερβικά ΜΜΕ κάνουν λόγο για οπλισμένους Αλβανούς-Κοσοβάρους που είναι ακροβολισμένοι στις ταράτσες των δημοσίων κτιρίων.
Οι κινήσεις Βούτσιτς
Οι δηλώσεις του ΝΑΤΟ, ΟΑΣΕ, ΕΕ και κυβερνήσεων καταδικάζουν τη χρήση βίας κατά των Ειρηνευτικών Δυνάμεων και απευθύνουν έκκληση για αποκλιμάκωση κι επιστροφή στο διάλογο. Ωστόσο – και δεδομένου ότι η εσωτερική κατάσταση στη Σερβία δεν είναι καθόλου ομαλή, καθώς με αφορμή τα δύο πολύνεκρα επεισόδια με χρήση όπλων από μαθητή σε σχολείο και νεαρό σε πλατεία κωμόπολης, έχουν προκαλέσει μαζικές διαδηλώσεις της αντιπολίτευσης στο Βελιγράδι και άλλες μεγάλες πόλεις – ο πρόεδρος Βούτσιτς δεν περιορίζεται να ζητά μόνο ρητορικά την προστασία της κοινότητας των Σέρβων στο Βόρειο Κόσσοβο, αλλά έχει θέσει από Παρασκευή και τις Ένοπλες Δυνάμεις σε ύψιστη ετοιμότητα.
Μεγάλος αριθμός μελών τους με οχήματα και βαρύ οπλισμό έχουν μεταφερθεί και βρίσκονται σε τακτική διάταξη μάχης, κατά μήκος της διοικητικής γραμμής που ορίζει την Σερβία και το Κόσοβο. Μετά το τηλεοπτικό του διάγγελμα, στο οποίο κατηγόρησε σκληρά τον Κοσοβάρο πρωθυπουργό Αλμπίν Κούρτι όχι θέλει να προκαλέσει σύγκρουση της Σερβίας με το ΝΑΤΟ, ο Βούτσιτς δήλωσε ότι θα μεταβεί στην πρώτη γραμμή, κοντά στο Στρατό. Να σημειωθεί πως προηγουμένως ο Βούτσιτς είχε ανακοινώσει την παραίτηση του από την ηγεσία του Σερβικού Δημοκρατικού Κόμματος, δηλώνοντας πως θα ιδρύσει ένα «νέο ενωτικό κίνημα, με συνεκτικό στοιχείο τον πατριωτισμό».
Ας αναφερθεί ότι το Σάββατο ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Άντονι Μπλίνκεν είχε απευθύνει έκκληση για αυτοσυγκράτηση στις αρχές του Κοσόβου και προσωπικά στον Κούρτι, καλώντας τον μάλιστα να ματαιώσει τα σχέδια του για την τοποθέτηση των δημάρχων στις βόρειες περιοχές. Από τους πρεσβευτές της ομάδας του Quent έχει γίνει προσπάθεια για συνάντηση διαμεσολάβησης με τον Σέρβο πρόεδρο, η οποία και συμφωνήθηκε για τις πρωινές ώρες της Τρίτης.
Δεδομένου ότι τα προβλήματα που είχαν οδηγήσει στις παραιτήσεις, κυρίως η ίδρυση της Ένωσης Σερβικών Δήμων, αλλά και ο περιορισμός της αρμοδιότητας των δυνάμεων ασφαλείας του Κοσόβου στην περιοχή – σε συνδυασμό και με κάποια βίαια επεισόδια εις βάρος Σέρβων νέων και μαθητών – δεν είχαν βρει ικανοποιητική ρύθμιση, οι Σέρβοι κάτοικοι των δήμων δεν μετείχαν στις εκλογές. Ενδεικτικά να αναφερθεί ότι από περίπου 65 χιλιάδες ψηφοφόροι συμμετείχαν μόνο 1650 εκ των οποίων μόνο 13 Σέρβοι!
Δεκάδες τραυματίες
Ο διεθνής παράγοντας και κυρίως η Ομάδα του Quent (ΗΠΑ, Μεγάλη Βρετανία, Γερμανία, Γαλλία και Ιταλία) οι πρεσβευτές των οποίων στην Πρίστινα αποτελούν άτυπη κυβέρνηση, όχι μόνο δεν παρεμπόδισε τις εκλογές, ώστε να ωριμάσουν οι συνθήκες και να συμμετέχουν οι πολίτες, αλλά αναγνώρισαν τα αποτελέσματα της εκλογικής φάρσας. Δεν αντιτάχθηκαν επίσης στην πρόθεση του πρωθυπουργού του Κοσόβου Αλμπίν Κούρτι και της προέδρου Βιόσα Οσμάνι να τοποθετήσουν τους δημάρχους στα δημοτικά καταστήματα. Την περασμένη Παρασκευή, μέσα από εντάσεις, έγινε η τοποθέτηση του “δημάρχου” στη Βόρεια Μιτρόβιτσα και σήμερα επιχειρήθηκε κάτι ανάλογο στους άλλους τρεις δήμους.
Ωστόσο οι σερβικής καταγωγής πολίτες περικύκλωσαν τα δημοτικά μέγαρα και ξεκίνησαν συμπλοκές με δυνάμεις της κοσοβάρικης αστυνομίας. Ειδικά στο Λεπόσεβατς, το επίκεντρο των συγκρούσεων, ενεπλάκησαν και οι δυνάμεις της KFOR. Ακολούθησε μια γενικευμένη συμπλοκή με χρήση δακρυγόνων, χειροβομβίδων κρότου-λάμψης, αλλά και – υπό αδιευκρίνιστες μέχρι στιγμής συνθήκες – πυροβόλων όπλων.
Αποτέλεσμα να υπάρχουν, σύμφωνα με τις δηλώσεις της κάθε πλευράς, 52 πολίτες τραυματισμένοι (βλέπε το χτεσινοβραδινό διάγγελμα του πρόεδρου της Σερβίας Αλεξάνταρ Βούτσιτς). Επιπλέον, τραυματίστηκαν 41 από τα μέλη της Πολυεθνικής ΔύναμηςKFOR, εκ των οποίων οι 11 Ιταλοί στρατιώτες, πράγμα που προκάλεσε ένα μπαράζ επικοινωνιών των Ιταλών αξιωματούχων και δήλωση της πρωθυπουργού Μελόνι.
Μεταξύ των Σέρβων υπάρχουν σοβαρά τραυματίες από πυρά εξ’ επαφής, για τα οποία η σερβική πλευρά κατηγορεί μέλη της Αστυνομίας του Κοσόβου. Ταυτόχρονα τα σερβικά ΜΜΕ κάνουν λόγο για οπλισμένους Αλβανούς-Κοσοβάρους που είναι ακροβολισμένοι στις ταράτσες των δημοσίων κτιρίων.
Οι κινήσεις Βούτσιτς
Οι δηλώσεις του ΝΑΤΟ, ΟΑΣΕ, ΕΕ και κυβερνήσεων καταδικάζουν τη χρήση βίας κατά των Ειρηνευτικών Δυνάμεων και απευθύνουν έκκληση για αποκλιμάκωση κι επιστροφή στο διάλογο. Ωστόσο – και δεδομένου ότι η εσωτερική κατάσταση στη Σερβία δεν είναι καθόλου ομαλή, καθώς με αφορμή τα δύο πολύνεκρα επεισόδια με χρήση όπλων από μαθητή σε σχολείο και νεαρό σε πλατεία κωμόπολης, έχουν προκαλέσει μαζικές διαδηλώσεις της αντιπολίτευσης στο Βελιγράδι και άλλες μεγάλες πόλεις – ο πρόεδρος Βούτσιτς δεν περιορίζεται να ζητά μόνο ρητορικά την προστασία της κοινότητας των Σέρβων στο Βόρειο Κόσσοβο, αλλά έχει θέσει από Παρασκευή και τις Ένοπλες Δυνάμεις σε ύψιστη ετοιμότητα.
Μεγάλος αριθμός μελών τους με οχήματα και βαρύ οπλισμό έχουν μεταφερθεί και βρίσκονται σε τακτική διάταξη μάχης, κατά μήκος της διοικητικής γραμμής που ορίζει την Σερβία και το Κόσοβο. Μετά το τηλεοπτικό του διάγγελμα, στο οποίο κατηγόρησε σκληρά τον Κοσοβάρο πρωθυπουργό Αλμπίν Κούρτι όχι θέλει να προκαλέσει σύγκρουση της Σερβίας με το ΝΑΤΟ, ο Βούτσιτς δήλωσε ότι θα μεταβεί στην πρώτη γραμμή, κοντά στο Στρατό. Να σημειωθεί πως προηγουμένως ο Βούτσιτς είχε ανακοινώσει την παραίτηση του από την ηγεσία του Σερβικού Δημοκρατικού Κόμματος, δηλώνοντας πως θα ιδρύσει ένα «νέο ενωτικό κίνημα, με συνεκτικό στοιχείο τον πατριωτισμό».
Ας αναφερθεί ότι το Σάββατο ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Άντονι Μπλίνκεν είχε απευθύνει έκκληση για αυτοσυγκράτηση στις αρχές του Κοσόβου και προσωπικά στον Κούρτι, καλώντας τον μάλιστα να ματαιώσει τα σχέδια του για την τοποθέτηση των δημάρχων στις βόρειες περιοχές. Από τους πρεσβευτές της ομάδας του Quent έχει γίνει προσπάθεια για συνάντηση διαμεσολάβησης με τον Σέρβο πρόεδρο, η οποία και συμφωνήθηκε για τις πρωινές ώρες της Τρίτης.
Δημοσίευση σχολίου