Τσιλιόπουλος Ευθύμιος
Τουλάχιστον από τον Αύγουστο, ρωσικές δυνάμεων και μαχητές της Wagner ρίχνουν κύματα πεζικού σε επιθέσεις τύπου Α’ Παγκόσμιου Πολέμου εναντίον των αμυνόμενων ουκρανικών δυνάμεων στο Μπαχμούτ, έχοντας μέχρι τώρα επιτύχει να ελέγξουν περίπου το 80% της πόλης. Πάνω από το 90% των κατοίκων έχουν εγκαταλείψει το Μπαχμούτ, το μεγαλύτερο μέρος του οποίου είναι πλέον ερείπια. Υπολογίζεται, μάλιστα, ότι δεκάδες χιλιάδες έχουν σκοτωθεί και από τις δύο πλευρές.
Η στρατηγική σημασία της πόλης έχει υποβαθμιστεί από το Πεντάγωνο και το ΝΑΤΟ, αλλά όχι από το Κίεβο. Μετά από σχεδόν οκτώ μήνες πολέμου χαρακωμάτων, οι ουκρανικές δυνάμεις πιέζονται από τρεις πλευρές, καθώς οι γραμμές ανεφοδιασμού τους καταρρέουν. Ωστόσο, η Ουκρανία έχει δεσμευτεί να θωρακίσει την άμυνα του δυτικού τμήματος της πόλης, παρά τις μεγάλες απώλειες. Ο Ζελένσκι έχει αναφερθεί στο “Φρούριο Μπαχμούτ” ως σύμβολο αντίστασης.
Για τη Μόσχα, η πτώση της πόλης θα είναι η πρώτη σημαντική κατάληψη από τα μέσα του 2022 και θα έδινε άλλη δυναμική στον πόλεμο. Για τους στρατιωτικούς εμπειρογνώμονες, η συμβολική σημασία του Μπαχμούτ υπερτερεί κατά πολύ της στρατηγικής σημασίας του. Η πόλη που εφάπτεται του ποταμού Μπαχμούτκα, είχε πληθυσμό 70.000 προπολεμικά και ήταν γνωστή κυρίως για τα αφρώδη κρασιά και τα αλατωρυχεία της.
Η αναπληρώτρια πρωθυπουργός της Ουκρανίας Ιρίνα Βέρεστσουκ ανέφερε προ ημερών ότι λιγότεροι από 4.000 άμαχοι πιστεύεται ότι παραμένουν στην ισοπεδωμένη πόλη. Κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, τα ναζιστικά στρατεύματα έφεραν 3.000 Εβραίους σε ένα κοντινό φρεάτιο ορυχείου, το οποίο απέκλεισαν, προκαλώντας τους τον θάνατο από ασφυξία.
Το Μπαχμούτ, που βρίσκεται σε πεδινή περιοχή και στη διασταύρωση οδικών αρτηριών, περιβάλλεται από ελαφρώς υψηλότερα σημεία. Η υψομετρική διαφορά το καθιστά ευάλωτο σε βολές όλμων και πυροβολικού. Το γεγονός ότι είναι ένας μέτριας σημασίας συγκοινωνιακός κόμβος δίνει στην πόλη κάποια σημασία για τη μεταφορά στρατευμάτων και εξοπλισμού σε κοντινές θέσεις.
Το Μπαχμούτ για τους Ρώσους
Κάποιοι αναλυτές πίστευαν ότι οι αρχικές ρωσικές επιθέσεις στο Μπαχμούτ ίσως ήταν μέρος σχεδίου για την περικύκλωση ουκρανικών μονάδων στο Κραματόρσκ και το Σλοβιάνσκ. Οι συνεχείς βομβαρδισμοί της πόλης ξεκίνησαν στα μέσα Μαΐου 2022, ακολουθούμενοι από σειρά μαχών για τον έλεγχο των δρόμων προς αυτή. Η ρωσική επίθεση στην κυρίως πόλη ξεκίνησε την 1η Αυγούστου. Τρεις εβδομάδες αργότερα, όμως, φάνηκε να ατονεί. Η ουκρανική αντεπίθεση μεταξύ Σεπτεμβρίου και Οκτωβρίου, στην περιοχή του Χάρκοβο, προκάλεσε απώλεια ενδιαφέροντος για το Μπαχμούτ. Αλλά μέχρι τότε και οι δύο πλευρές είχαν ήδη βαλτώσει σε επίμονες μάχες. Έτσι κατέληξε, να χαρακτηρίζεται σαν “σφαγείο” και “νέο Βερντέν”. Λόγω αυτής της σπατάλης αίματος, το Μπαχμούτ έγινε πολιτικά σημαντικό.
Χάρτης 16/04/2023 με την περιοχή του Μπαχμούτ του Institute for the Study of War
Για τη Ρωσία, το Μπαχμούτ προσφέρει μια ευκαιρία να πει ότι κέρδισε σε αυτή την “ειδική στρατιωτική επιχείρηση” και να αντισταθμίσει τις στρατιωτικές αποτυχίες που υπέστη πέρυσι. Τον Δεκέμβριο, Ουκρανοί και Δυτικοί ανέφεραν ότι η πόλη είχε γίνει ο κύριος στόχος της Μόσχας. Ο Ρώσος υπουργός Άμυνας Σόιγκου χαρακτήρισε το Μπαχμούτ κλειδί για περαιτέρω επίθεση στο Ντονμπάς. Ωστόσο, Δυτικοί αμφιβάλλουν ότι η Ρωσία έχει την ικανότητα να αξιοποιήσει την επιτυχία της εάν η πόλη καταληφθεί.
Η κατάληψη του Μπαχμούτ θα δώσει εφαλτήριο στους Ρώσους για επιθέσεις σε παραπλήσιες μεγαλύτερες πόλεις, όπως το Κραματόρσκ και το Σλοβιάνσκ, οι οποίες θα ήταν στην εμβέλεια του ρωσικού πυροβολικού. Η Μόσχα πρέπει να καταλάβει και τις δύο για να ολοκληρώσει αυτό που αποκαλεί “απελευθέρωση του Ντόνετσκ”. Ο Ζελένσκι είπε στο CNN αυτόν τον μήνα ότι φοβόταν ότι εάν οι ρωσικές δυνάμεις καταλάβουν το Μπαχμούτ θα έχουν ανοιχτό δρόμο προς τις δύο πόλεις, γι’ αυτό και διέταξε να κρατηθεί πάση θυσία. Η πόλη Τσασίβ Γιαρ, δυτικά του Μπακχμούτ, θα ήταν πιθανώς ο επόμενος ρωσικός στόχος, αν και βρίσκεται σε υψηλότερο έδαφος και οι ουκρανικές δυνάμεις έχουν χτίσει εκεί αμυντικές οχυρώσεις.
Για τη Ρωσία, το Μπαχμούτ προσφέρει μια ευκαιρία να πει ότι κέρδισε σε αυτή την “ειδική στρατιωτική επιχείρηση” και να αντισταθμίσει τις στρατιωτικές αποτυχίες που υπέστη πέρυσι. Τον Δεκέμβριο, Ουκρανοί και Δυτικοί ανέφεραν ότι η πόλη είχε γίνει ο κύριος στόχος της Μόσχας. Ο Ρώσος υπουργός Άμυνας Σόιγκου χαρακτήρισε το Μπαχμούτ κλειδί για περαιτέρω επίθεση στο Ντονμπάς. Ωστόσο, Δυτικοί αμφιβάλλουν ότι η Ρωσία έχει την ικανότητα να αξιοποιήσει την επιτυχία της εάν η πόλη καταληφθεί.
Η κατάληψη του Μπαχμούτ θα δώσει εφαλτήριο στους Ρώσους για επιθέσεις σε παραπλήσιες μεγαλύτερες πόλεις, όπως το Κραματόρσκ και το Σλοβιάνσκ, οι οποίες θα ήταν στην εμβέλεια του ρωσικού πυροβολικού. Η Μόσχα πρέπει να καταλάβει και τις δύο για να ολοκληρώσει αυτό που αποκαλεί “απελευθέρωση του Ντόνετσκ”. Ο Ζελένσκι είπε στο CNN αυτόν τον μήνα ότι φοβόταν ότι εάν οι ρωσικές δυνάμεις καταλάβουν το Μπαχμούτ θα έχουν ανοιχτό δρόμο προς τις δύο πόλεις, γι’ αυτό και διέταξε να κρατηθεί πάση θυσία. Η πόλη Τσασίβ Γιαρ, δυτικά του Μπακχμούτ, θα ήταν πιθανώς ο επόμενος ρωσικός στόχος, αν και βρίσκεται σε υψηλότερο έδαφος και οι ουκρανικές δυνάμεις έχουν χτίσει εκεί αμυντικές οχυρώσεις.
Το Μπαχμούτ για το Κίεβο
Για την Ουκρανία, το Μπαχμούτ έχει γίνει σύμβολο ηρωικής αντίστασης. Το Κίεβο υποστηρίζει ότι οι παρατεταμένες μάχες στην πόλη έχουν καθηλώσει ισχυρά ρωσικά στρατεύματα, αποτρέποντας τη Μόσχα από το να διεξάγει επιθετικές επιχειρήσεις σε άλλους τομείς. Επίσης, υποστηρίζει ότι οι ρωσικές δυνάμεις έχουν υποστεί μεγάλες απώλειες σε ανθρώπινο δυναμικό και εξοπλισμό. Δεν αναφέρει, όμως, τις αντίστοιχες ουκρανικές απώλειες.
Το ΝΑΤΟ εκτιμά, δημόσια, ότι πέντε Ρώσοι σκοτώνονται στο Μπαχμούτ για κάθε Ουκρανό. Η πραγματικότητα, όμως, φαίνεται να είναι διαφορετική. Αν και κανείς δεν γνωρίζει με ακρίβεια, όλα δείχνουν ότι οι απώλειες των Ουκρανών ακόμα κι αν είναι λιγότερες των Ρώσων, δεν είναι πολύ λιγότερες. Οι Ουκρανοί δίνουν αμυντική μάχη στο Μπαχμούτ για να προκαλέσουν τον μεγαλύτερο αριθμό απωλειών στους Ρώσους επιτιθέμενους με το χαμηλότερο δυνατό κόστος για τους εαυτούς τους, πριν εξαπολύσουν αντεπίθεση. Το τι μπορούν να πραγματοποιήσουν τελικά είναι ένα άλλο θέμα που θα φανεί προσεχώς.
Ο Πολωνός στρατιωτικός αναλυτής Κόνραντ Μουζίκα που επισκέφτηκε πρόσφατα την περιοχή, ανέφερε στο Reuters ότι πίστευε ότι δεν είχε πλέον στρατιωτικό νόημα να κρατηθεί η πόλη. «Η απόφαση για την υπεράσπιση του Μπαχμούτ είναι τώρα πολιτική και όχι στρατιωτική», είπε ο Μουζίκα, προσθέτοντας ότι η κλίμακα και το κόστος των ουκρανικών απωλειών υπερτερούν πλέον των οφελών από τη διατήρηση της πόλης. Ο αναλυτής Ρομπ Λι, ο οποίος βρισκόταν στο ίδιο ταξίδι, ανέφερε στο Twitter ότι η ικανότητα των Ουκρανών να προκαλούν βαρύτερες απώλειες στον εχθρό είχε υποβαθμιστεί σοβαρά αφότου οι ρωσικές δυνάμεις κατέλαβαν τη βόρεια πλευρά τον περασμένο μήνα.
Η μάχη για το Μπαχμούτ περιλαμβάνει επίσης μια ενδορωσική διάσταση. Οι μισθοφόροι της Wagner έχουν παίξει καθοριστικό ρόλο στην προσπάθεια κατάληψης της πόλης. Ο Πριγκόζιν, μάλιστα, βρίσκεται σε ανοιχτή διαμάχη με την ηγεσία των ρωσικών ενόπλων δυνάμεων, σε σημείο να ανταλλάσσει ύβρεις με τον αρχηγό ενόπλων δυνάμεων Βαλέρι Γκερασίμοφ. Οι ειδικοί ισχυρίζονται ότι οι φιλοδοξίες του Πριγκόζιν ίσως εξηγεί τη ρωσική επιμονή για κατάληψη του Μπαχμούτ. Η ρωσική επιτυχία ή αποτυχία μπορεί να καθορίσει τη μοίρα του Πριγκόζιν και της Wagner.
Επιπτώσεις από την πτώση
Αν πέσει το Μπαχμούτ η Ρωσία θα διεκδικήσει μια νίκη, που έχει μεγάλη ανάγκη για την ενίσχυση του ηθικού. Η Ουκρανία θα υποστεί μια μεγάλη πολιτική-συμβολική απώλεια. Οι Ουκρανοί δεν θα μπορούν πλέον να δηλώνουν ότι “το Μπαχμούτ κρατάει!” στα κοινωνικά δίκτυα. Λίγοι, όμως, πιστεύουν ότι θα υπάρξει καθοριστικός στρατιωτικός αντίκτυπος. Ο υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ Όστιν δήλωσε: «Η πτώση του Μπαχμούτ δεν θα σημαίνει απαραίτητα ότι οι Ρώσοι έχουν αλλάξει το ρεύμα αυτού του πολέμου».
Οι Ουκρανοί μπορούν να υποχωρήσουν σε αμυντικές ζώνες στις περιοχές του Κραματόρσκ που είχαν οκτώ χρόνια να προετοιμάσουν και οι οποίες βρίσκονται σε μεγαλύτερο υψόμετρο. Οποιαδήποτε προέλαση στην περιοχή του Κραματόρσκ είναι πιθανό να είναι εξίσου αιματηρή για τους Ρώσους όσο η μάχη για το Μπαχμούτ. Ίσως, λοιπόν, αυτό που έχει μεγαλύτερη σημασία είναι πόσες απώλειες έχει υποστεί κάθε πλευρά και τι μπορεί να σημαίνει αυτό για την επόμενη φάση του πολέμου. Θα έχει υποστεί η Ρωσία τόσες απώλειες που η ικανότητά της να πραγματοποιεί περαιτέρω επιθέσεις θα έχει αποδυναμωθεί; Ή μήπως η Ουκρανία θα έχει χάσει τόσους πολλούς στρατιώτες που ο στρατός της θα είναι λιγότερο ικανός να ξεκινήσει μια αντεπίθεση;
Εάν το Μπαχμούτ έπεφτε, ο Πούτιν θα «πουλούσε αυτή τη νίκη στη Δύση, στην κοινωνία του, στην Κίνα, στο Ιράν», είπε ο Ζελένσκι στο Associated Press. «Αν μυριστεί λίγο αίμα –μυρίσει ότι είμαστε αδύναμοι– θα σπρώξει, θα σπρώξει, θα σπρώξει». Πρόσθεσε, μάλιστα, ότι ανησυχεί ότι ο πόλεμος θα μπορούσε να επηρεαστεί από τη μετατόπιση του πολιτικού κέντρου βάρους στην Ουάσιγκτον: «Οι ΗΠΑ καταλαβαίνουν πραγματικά ότι αν σταματήσουν να μας βοηθούν, δεν θα κερδίσουμε».
Η πτώση του Μπαχμούτ σίγουρα θα αυξήσει τις πιέσεις και στις ΗΠΑ για τερματισμό του πολέμου. Προέβλεψε ότι η πίεση από μια ήττα στο Μπαχμούτ θα ερχόταν γρήγορα τόσο από τη διεθνή κοινότητα όσο και από τη χώρα του. «Η κοινωνία μας θα αισθάνεται κουρασμένη… Η κοινωνία μας θα με ωθήσει να κάνω συμβιβασμό μαζί τους». Κι αυτό –προσθέτουμε εμείς– θα μπορούσε να οδηγήσει ακόμα και στην πτώση της κυβέρνησης Ζελένσκι.
Δημοσίευση σχολίου