Του Ανδρέα Μουντζουρούλια
Tουρκικό Μανιφέστο είχαμε από Σύμβουλο του Ερντογάν. Ο İsmail Şahin / Πανεπιστήμιο Bandırma Onyedi Eylül, μας δείχνει ξεκάθαρα ποιος είναι ο στόχος της Άγκυρας στη περιοχή.
Αναλυτικά:
”Οι συμφωνίες και η στενή σχέση της Τουρκίας με τη λιβυκή κυβέρνηση δεν είναι απλώς μια επέκταση μιας σύγκρουσης συμφερόντων. Η ιστορική πτυχή αναφοράς του έργου είναι αρκετά έντονη. Η απώλεια των νησιών του Αιγαίου είναι ένα γεγονός που προέκυψε ως αποτέλεσμα της απώλειας της Λιβύης. Μία από τις σημαντικές συνέπειες του πολέμου της Τρίπολης είναι η απώλεια των νησιών.
Η αμυντική γραμμή της Τουρκίας διέρχεται από μια αλυσίδα νησιών κατά μήκος της ακτής της Δυτικής Ανατολίας. Ως εκ τούτου, τα νησιά βρίσκονται εντός της αμυντικής περιοχής της Τουρκίας. Οι προκλητικές ενέργειες και η ρητορική της ελληνικής κυβέρνησης με τον οπλισμό των νησιών κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου είναι μια αμερικανική στρατηγική που θέλει να εμπλέξει την Τουρκία.
Στην πραγματικότητα, η Αμερική δεν θεωρεί σκόπιμο για την Τουρκία να ακολουθήσει μια τρελή εξωτερική πολιτική ανεξάρτητη από την Ουάσιγκτον όσον αφορά την παγκόσμια στρατηγική της θέση. Ωστόσο, ανεξαρτήτως των περιφερειακών συνθηκών, η Τουρκία θα συνεχίσει να προστατεύει τα δικαιώματά της στην Ανατολική Μεσόγειο και στο Αιγαίο, για τα οποία έχει κάνει την άμυνα να αποτελεί υπόθεση.
Σε αυτό το πλαίσιο, δεν θα επιτρέψει ποτέ στην Ελλάδα να εδραιώσει ηγεμονία στην Ανατολική Μεσόγειο και το Αιγαίο Πέλαγος. Διότι η Ανατολική Μεσόγειος και το Αιγαίο αντιπροσωπεύουν βασικό τομέα στην αμυντική αντίληψη της Τουρκίας. Από την άλλη πλευρά, η Τουρκία δεν θέλει να επιβάλει στην Ελλάδα καμία διεθνή κατάσταση που δεν συνάδει με τα νόμιμα εθνικά της συμφέροντα. Είναι σαφές ότι η εξομάλυνση των σχέσεων μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας είναι προς το συμφέρον όλων των χωρών.
Η ενθάρρυνση της Ελλάδας από την Αμερική κατά της Τουρκίας είναι γεωπολιτικό λάθος, όπως και η βοήθεια προς το PKK/PYD στη Συρία. Η συμπίεση της Τουρκίας από την ανατολή και τη δύση από το αμερικανικό χέρι αυξάνει την αντίσταση της Τουρκίας, αλλά αποδυναμώνει το ΝΑΤΟ και την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ).
Η αποδυνάμωση αυτών των δύο δυνάμεων προκαλεί ακόμη περισσότερο κλονισμό του δυτικοκεντρικού διεθνούς συστήματος. Στην παραδοσιακή αμερικανική εξωτερική πολιτική, η κυριαρχία της Ευρώπης και της Ασίας από οποιαδήποτε μεγάλη δύναμη έχει οριστεί ως στρατηγικός κίνδυνος για την Αμερική. Επομένως, υπάρχουν δύο πιθανές απειλές εδώ: η Ρωσία και η Κίνα.
Η ελαττωματική και ιδεολογική προσέγγιση του δυτικού κόσμου στις τουρκοελληνικές σχέσεις είναι η κύρια πηγή των σημερινών προβλημάτων. Ο δυτικός κόσμος προτίμησε συνειδητά να κρατήσει τους Τούρκους και τους Έλληνες μακριά ο ένας από τον άλλο και σε θέση ανταγωνισμού.
Είναι σωστή διαπίστωση ότι δυτικοί θεσμοί και παράγοντες παίρνουν θέση για να κρατήσουν ζωντανά τα τουρκοελληνικά προβλήματα αντί να τα λύσουν. Αυτή ήταν η στάση της Αμερικής. Οι Ηνωμένες Πολιτείες ακολούθησαν μια στρατηγική αναμονής μέχρι να διακυβευτεί αυτή η ισορροπία για να διατηρήσουν την τουρκοελληνική ισορροπία. Ωστόσο, αυτή η παραδοσιακή δυτική στάση δεν λειτουργεί πλέον και προκαλεί μεγάλες συζητήσεις και διαιρέσεις εντός του ΝΑΤΟ και της ΕΕ, βλάπτοντας σοβαρά την εικόνα αυτών των θεσμών και την ικανότητά τους να δρουν από κοινού. Αν κοιτάξουμε την Τουρκία, μπορεί εύκολα να φανεί ότι όλα αυτά οδηγούν την Τουρκία στο αντίθετο από την πορεία δράσης που επιθυμούν οι Ηνωμένες Πολιτείες.
Οι συμφωνίες και η στενή σχέση της Τουρκίας με τη λιβυκή κυβέρνηση δεν είναι απλώς μια επέκταση μιας σύγκρουσης συμφερόντων. Η ιστορική πτυχή αναφοράς του έργου είναι αρκετά έντονη. Αντίστοιχα, η απώλεια των νησιών του Αιγαίου είναι ένα γεγονός που προέκυψε ως αποτέλεσμα της απώλειας της Λιβύης. Ένα από τα σημαντικά αποτελέσματα του Πολέμου της Τρίπολης ή του Τουρκοϊταλικού πολέμου του 1911-1912 είναι η απώλεια των νησιών.
Όταν ληφθεί υπόψη γεωγραφικά, η σχέση ασφάλειας μεταξύ της Λιβύης και των νησιών του Αιγαίου μπορεί εύκολα να προσδιοριστεί. Ως εκ τούτου, η τοποθεσία της Λιβύης έχει μεγάλη σημασία όσον αφορά την ασφάλεια των νησιών και των ακτών της Δυτικής Ανατολίας.
Με άλλα λόγια, η Λιβύη είναι ένα σημαντικό κομμάτι της ζώνης ασφαλείας στο Αιγαίο. Η τουρκική κυβέρνηση προσπάθησε να εξαλείψει την απειλή που θέτει η Ελλάδα στην Ανατολική Μεσόγειο και στο Αιγαίο μέσω των συμφωνιών που έκανε με τη λιβυκή κυβέρνηση.
Με άλλα λόγια, στόχος της Τουρκίας ήταν να δημιουργήσει ένα νέο δίχτυ ασφαλείας αποκρούοντας τη στρατηγική του περιορισμού και της απομόνωσης που στοχεύει τη χώρα της και όχι τους ζωτικούς πόρους υδρογονανθράκων στην Ανατολική Μεσόγειο. Είναι σαφές ότι κανένα κράτος που έχει διεκδίκηση στην Ανατολική Μεσόγειο δεν είναι αρκετά ισχυρό για να επιβάλει τα αιτήματά του σε άλλους. Σε αυτή τη διαδικασία, ενώ η Τουρκία αποκαλύπτει ότι είναι ισχυρότερη από ό,τι φαίνεται, η Ελλάδα προσπαθεί να κρύψει την αδυναμία της και προσπαθεί να πείσει τα κράτη με τα οποία η Τουρκία ανταγωνίζεται την Τουρκία.
Αυτή η πολιτική της Ελλάδας δέχτηκε βαρύ πλήγμα με το μνημόνιο συνεννόησης μεταξύ Τουρκίας και Λιβύης που υπεγράφη στις 27 Νοεμβρίου 2019 για την οριοθέτηση περιοχών θαλάσσιας δικαιοδοσίας. Αυτό ήταν μια σημαντική καμπή.
Επομένως, ίσως είναι σκόπιμο να χωριστούν οι εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο στα δύο όπως πριν και μετά τη Συμφωνία Τουρκίας-Λιβύης. Ως συνέχεια αυτής της συμφωνίας, οι δύο χώρες υπέγραψαν μνημόνιο κατανόησης στον τομέα των υδρογονανθράκων στις 3 Οκτωβρίου 2022.
Όπως γίνεται αντιληπτό από τις δηλώσεις, η συμφωνία για τους υδρογονάνθρακες στοχεύει να εμπλακεί τουρκικές και λιβυκές εταιρείες σε δραστηριότητες εξερεύνησης και γεώτρησης τόσο στην ξηρά και στη θάλασσα. Με αυτές τις υπογραφές, που έγιναν σε μια εποχή που οι τιμές της ενέργειας αυξήθηκαν στον κόσμο, η Συνεργασία της Λιβύης για την πρόσβαση σε πόρους υδρογονανθράκων στην Τουρκία είναι πολύ σημαντική τόσο όσον αφορά την ενεργειακή ασφάλεια όσο και τις γεωπολιτικές ισορροπίες. Είναι προφανές ότι πολλά κράτη, ιδιαίτερα η Ελλάδα, αισθάνονται άβολα με την προσέγγιση Τουρκίας-Λιβύης.”
Δημοσίευση σχολίου