Για τα κέντρα γεωπολιτικής ισχύος, η περίοδος της πανδημίας που καθηλώνει τον πλανήτη, φαίνεται ότι αξιοποιήθηκε – μεταξύ όλων των άλλων – και για τον δραστικό αναπροσανατολισμό των κυρίαρχων στρατηγικών με επίκεντρο την Γεωοικονομία…
Γράφει ο Κ.ΚυριακόπουλοςΠρόκειται στην ουσία για μια προσπάθεια κατεπείγουσας στρατηγικής προσαρμογής στα δεδομένα ενός νέου κόσμου των χαμένων ευκαιριών, των σύνθετων ανταγωνιστικών προκλήσεων αλλά και μιας πλειάδας νέων δυνατοτήτων.
Μιας προσαρμογής κατά την διάρκεια της οποίας, τα παραδοσιακά κέντρα δυτικής ισχύος (ΗΠΑ και ΕΕ) επιδιώκουν να αναπληρώσουν το χαμένο έδαφος και να παραμείνουν στην αναβαθμισμένη γεωπολιτική εξίσωση και σε ρόλο πρωταγωνιστικό, ενώ την ίδια στιγμή, οι πάντες προσβλέπουν σε μια περαιτέρω ισχυροποίηση της διεθνούς τους θέσης μέσα από…
Μια καλά σχεδιασμένη και περιφερειακά οργανωμένη διεύρυνση του κύκλου των εξαρτημένων χωρών, με όρους που προσιδιάζουν σε καθεστώς απροκάλυπτης νεοαποικιοκρατίας. Αλλά και…
Με μια σειρά περιφερειακών παρεμβάσεων που μπορούν να τους εξασφαλίσουν τον στρατηγικό έλεγχο των πρώτων υλών, των υποδομών και των δικτύων μεταφοράς, «κλειδώνοντας» έτσι συγκεκριμένα στρατηγικά συγκριτικά πλεονεκτήματα, σε μια διεθνή οικονομία που τροποποιεί ταχύτατα τα φυσιογνωμικά, τα γεωπολιτικά και τα παραγωγικά της χαρακτηριστικά.
Το έδαφος…
Πάνω στο οποίο προσαρμόζονται οι απαιτήσεις αυτού του στρατηγικού ανασχεδιασμού, είναι πριν από όλα το σημαντικό προβάδισμα που φαίνεται να αποκτά η Κινεζική πρωτοβουλία για τον Νέο δρόμο του Μεταξιού (BRI) στην οποία έχουν ενταχθεί περισσότερες από 70 χώρες μεταξύ των οποίων και χώρες της ΕΕ καθώς και χώρες των Βαλκανίων. Πρόκειται για μια εξέλιξη η οποία έχει θορυβήσει πραγματικά ορισμένα από τα ισχυρά οικονομικά κέντρα της Δύσης, που αναζητούν εναγωνίως την εφαρμογή μιας ολοκληρωμένης και αποτελεσματικής απάντησης ικανής να ανακόψει την Κινεζική επέλαση.
Σημαντικό ειδικό βάρος επίσης στην διαμόρφωση αυτού του ανασχεδιασμού, έχουν και οι ασύμμετρες επιπτώσεις της σχεδόν βίαιης μεταστροφής στην λογική της «πράσινης ανάπτυξης» οι οποίες – προϊόντος του χρόνου – θα προσλαμβάνουν χαρακτήρα σαρωτικό και πιθανότατα ανεξέλεγκτο. Πρόκειται για μια προδιαγεγραμμένη και εν πολλοίς μη αναστρέψιμη εξέλιξη, αφού πέρα από τις κενές περιεχομένου «πράσινες» μεγαλοστομίες των πολιτικών διαχειριστών, η στροφή στην «πράσινη ανάπτυξη» δεν είναι προϊόν περιβαλλοντικής ανησυχίας αλλά ένα συστημικό εργαλείο που επιστρατεύεται προκειμένου να αναθερμάνει μια υπερκορεσμένη και ιδιαίτερα ευάλωτη σε συστημικές κρίσεις παραγωγική δραστηριότητα που οδηγεί κεφάλαιο σε καταστροφή.
Και φυσικά, σε ότι αφορά τουλάχιστον στον ενεργειακό τομέα, ο συγκεκριμένος ανασχεδιασμός συνυπολογίζει και ΔΕΝ εγκαταλείπει την παραδοσιακή ενεργειακή ατζέντα και την αυξημένη γεωπολιτική της βαρύτητα. Αυτό άλλωστε επιβεβαιώνεται και από την σχετική μελέτη την οποία παρουσίασε τον Οκτώβριο του 2017 ο κ. Sechin οποίος είναι Διευθύνων Σύμβουλος της Rosneft. Στην σχετική παρουσίαση που έκανε για τα «Ιδανικά της Ευρασιατικής Ολοκλήρωσης», αποτύπωσε και διαβάθμισε την γεωπολιτική σκακιέρα της Μείζονος Ευρασίας, όχι με βάση το παραδοσιακό γεωγραφικό κριτήριο αλλά με την διάκριση ανάμεσα σε περιοχές καταναλωτών και παραγωγών Ενέργειας. Όταν λοιπόν η Ρωσία σχεδιάζει το γεωπολιτικό της πάτημα με βάση αυτήν την συλλογιστική, είναι φανερό ότι το σύνολο των ανταγωνιστών, είναι εκ των πραγμάτων υποχρεωμένο να ακολουθήσει ή τουλάχιστον να συνυπολογίσει αυτήν την ρότα.
Απ’ όλα τα παραπάνω γίνεται φανερό πως βρισκόμαστε μπροστά σε μια περαιτέρω κλιμάκωση του στρατηγικού ανταγωνισμού στον οποίο όμως ενσωματώνονται – όπως θα δούμε και παρακάτω – ορισμένα νέα και άκρως επικαιροποιημένα εργαλεία που διαφοροποιούν τον χαρακτήρα της αντιπαράθεσης. Παρ’ όλα αυτά, ποτέ δεν εξέλειπε ο κίνδυνος των παραδοσιακών αναφλέξεων, των αιματηρών περιφερειακών συγκρούσεων κοκ.
Βασικό εργαλείο…
Στην υλοποίηση αυτού του στρατηγικού ανασχεδιασμού, είναι τα λιμνάζοντα κεφάλαια, τα οποία ως αυτοτελές μέγεθος αναζητούν διέξοδο προκειμένου να επενδυθούν προσβλέποντας στο μέγιστο δυνατό κέρδος. Στην παρούσα συγκυρία ωστόσο, αυτά τα «λιμνάζοντα κεφάλαια» αναβαθμίζονται σε κρισιμότατο συστημικό γεωπολιτικό εργαλείο και «σπρώχνονται» στοχευμένα και με πλείστα όσα κίνητρα να επενδυθούν σε τρείς σημαντικούς τομείς:
- Στις νέες τεχνολογίες…
- Στις στρατηγικές υποδομές προκειμένου να στηρίξουν πολιτικές περιφερειακού ελέγχου. Και βεβαίως…
- Στην ενεργειακή μετάβαση.
Με απλά λόγια, πρόκειται για μια γιγαντιαία επιχείρηση γεωπολιτικής άλωσης ολόκληρων περιφερειών, οι οποίες σχεδιάζεται να υποθηκεύσουν την κυριαρχία τους ως αναλώσιμο στο πλαίσιο ενός ιδιότυπου ρεβανσισμού για τις απαιτήσεις ενός μάλλον οριστικά χαμένου γεωπολιτικού στοιχήματος.
Επικαιροποίηση στόχων, τομέων δράσης, μηχανισμών και περιφερειακών επεμβάσεων…
Στο περιβάλλον αυτής της προσπάθειας, οι ΗΠΑ φαίνεται πως κινούνται στην λογική της θωράκισης παλιών και νέων συμμαχιών, προσδοκώντας πως κάτι τέτοιο θα τους εξασφαλίσει την δυνατότητα ανάκτησης δικαιωμάτων πλήρους περιφερειακού ελέγχου εκεί που το παιχνίδι τείνει να χαθεί οριστικά. Είναι άλλωστε ενδεικτικές οι δηλώσεις του Αμερικανού ΥΠΕΞ του κ. Μπλίνκεν, ο οποίος αποτιμώντας τον ένα χρόνο του κ. Μπάιντεν στην Προεδρεία, ανέφερε ότι «Σήμερα βρισκόμαστε σε ισχυρότερη γεωπολιτική θέση για να αντιμετωπίσουμε χώρες όπως η Κίνα και η Ρωσία, καθώς επιδιώκουν να υπονομεύσουν το διεθνές σύστημα που εμείς έχουμε οικοδομήσει και του οποίου εμείς έχουμε ηγηθεί».
Είναι λοιπόν φανερό ότι σχήματα όπως η AUCUS, η QUAD αλλά και οι λοιπές περιφερειακές συνευρέσεις πχ ASEAN με τις οποίες οι ΗΠΑ επιδιώκουν να αναβαθμίσουν την σχέση τους, εργαλειοποιούνται απροκάλυπτα για την οργάνωση μιας αμφιλεγόμενης γεωπολιτικής αντεπίθεσης με στόχο την ανάκτηση «του συστήματός τους».
Την ίδια στιγμή η Ε.Ε επιχειρεί να μπει στο παιχνίδι, αντιπαρατάσσοντας στην Κινεζική BRI, την δική της «ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΠΥΛΗ» (Global Gateway). Πρόκειται ουσιαστικά για έναν σχεδιασμό ο οποίος προβλέπει την δημιουργία ενός κρίσιμου δικτύου έργων υποδομής σε ολόκληρο τον κόσμο, με σκοπό την αφαίμαξη κυριαρχίας, πλουτοπαραγωγικών πηγών και δικαιωμάτων ελέγχου και με εργαλείο την μόχλευση «λιμναζόντων κεφαλαίων» και την γεωπολιτική εργαλειοποίηση ιδιωτών.
Φυσικά στο στόχαστρο αυτών των σχεδιασμών μπαίνουν σταδιακά και οι φτωχότερες συμμαχικές χώρες απέναντι στις οποίες χορογραφείται ένα απροκάλυπτο πλιάτσικο των πλουτοπαραγωγικών τους πηγών. Νωπές είναι άλλωστε οι κινητοποιήσεις στην Σερβία από πολίτες που αντιδρούν στην παράδοση των ορυχείων Λιθίου και απαιτούν να στείλει στον αγύριστο την Rio Rinto και να δώσει στην δημοσιότητα όλα τα στοιχεία για τις «διαπραγματεύσεις» που έχουν προηγηθεί.
Βεβαίως, όλα τα παραπάνω επενδύονται με μια «εκλεπτισμένη και καθαρή» ρητορική στο πλαίσιο μιας άλλης κουλτούρας, διαφορετικής από εκείνη των απροκάλυπτων επεμβάσεων. Πρόκειται για την κουλτούρα των πρόθυμων στην υποταγή και η διαδικασία αναζήτησης θυμάτων έχει ήδη ξεκινήσει…
Δημοσίευση σχολίου