Πέτρος Κράνιας
Ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και αξιωματούχοι του κυβερνώντος Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) έχουν εκφράσει αρνητικές απόψεις σχετικά με τη συνταγματική απαίτηση να χρειάζεται το 50% συν μία ψήφος — γνωστό στους ντόπιους ως κανόνας "50+1" — ώστε κάποιος να εκλεγεί στη θέση του προέδρου.
Ο κανόνας ήταν μέρος του εκτελεστικού προεδρικού συστήματος που αντικατέστησε το κοινοβουλευτικό σύστημα διακυβέρνησης της Τουρκίας στο διαβόητο δημοψήφισμα του 2017. Ο Ερντογάν έλαβε περίπου το 52% των ψήφων στις εκλογές του 2018, χάρη στην υποστήριξη του συμμάχου του, του ακροδεξιού Κόμματος Εθνικιστικού Κινήματος (MHP).
Οι συζητήσεις για τον εκλογικό κανόνα 50+1 ξεκίνησαν όταν ο Τεμέλ Καραμολάογλου, ισλαμιστής ηγέτης του αντιπολιτευόμενου Κόμματος Ευδαιμονίας (SP), δήλωσε πρόσφατα μετά από συνάντηση με τον Ερντογάν ότι ο πρόεδρος είχε πει ότι θεωρούσε τον κανόνα ως "μειονέκτημα".
Μετά την αποκάλυψη της στάσης του Ερντογάν, το μέλος του Προεδρικού Ανώτατου Συμβουλευτικού Συμβουλίου Τζεμίλ Τσιτσέκ υποστήριξε ότι ο κανόνας προκαλεί σοβαρά πολιτικά και συστημικά προβλήματα, προτρέποντας τόσο την κυβέρνηση όσο και την αντιπολίτευση να ενωθούν για να τον αλλάξουν.
"Έχω πει, και συνεχίζω να λέω, ότι αυτός ο [κανόνας] 50+1 θα οδηγήσει σε σοβαρές δυσκολίες και θα παρασύρει την Τουρκία στο χάος… Το 50+1 προκαλεί σοβαρά προβλήματα και θα κάνει το ίδιο και στο μέλλον", είπε, σε συνέντευξή του στην εφημερίδα Sözcü.
"Φτάσαμε σε τέτοιο σημείο που τόσο η κυβέρνηση όσο και η αντιπολίτευση έχουν αμφιβολίες σχετικά με το "50+1" γιατί σε τέτοιες περιπτώσεις πάντα χρειάζεσαι την υποστήριξη ενός άλλου κόμματος", πρόσθεσε ο Τσιτσέκ.
Ο βουλευτής του AKP, Ιμπραΐμ Αϊντεμίρ εξέφρασε επίσης παρόμοια άποψη κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου στο κοινοβούλιο την περασμένη Δευτέρα, υποστηρίζοντας ότι η υποχρέωση "άνοιξε το δρόμο για τεχνητές συμμαχίες" μεταξύ των κομμάτων της αντιπολίτευσης της Τουρκίας.
"Υπό κανονικές συνθήκες, είναι δυνατόν το [φιλοκουρδικό Δημοκρατικό Κόμμα των Λαών] HDP και το [εθνικιστικό] İyi Parti (Καλό Κόμμα) να συμπορευθούν; Δεν είναι, αλλά έτσι κάνουν. Γιατί το κάνουν; [Το κάνουν] για να κάνουν τους αντιπάλους τους να χάσουν… Είναι προφανές ότι το σύστημα έχει μειονεκτήματα", πρόσθεσε ο Αϊντεμίρ, αναφερόμενος στη δήλωση του Ερντογάν.
Ο ηγέτης των Γκρίζων Λύκων και πρόεδρος του Κόμματος Εθνικιστικού Κινήματος, Ντεβλέτ Μπαχτσελί, δήλωσε στην εβδομαδιαία ομιλία του στην κοινοβουλευτική του ομάδα ότι η συζήτηση για την αλλαγή του κανόνα 50+1 ήταν "περιττή", περιγράφοντάς τον ως "άξονα του προεδρικού συστήματος διακυβέρνησης".
Οι δηλώσεις του Μπαχτσελί προκάλεσαν υποψίες καθώς το AKP και το MHP αναμένεται να είναι στο ίδιο επίπεδο με τους εκλογικούς συμμάχους σε τέτοια ζητήματα που θα έκαναν τα πράγματα πιο εύκολα για αυτούς στις εκλογές του 2023, καθώς πολλοί λένε ότι θα ήταν δύσκολο για τον προεδρικό υποψήφιο τους να συγκεντρώσει περισσότερα από το ήμισυ των ψήφων στις επόμενες εκλογές, με βάση τις τελευταίες δημοσκοπήσεις.
Τα κόμματα της αντιπολίτευσης της Τουρκίας επέκριναν επίσης το κυβερνών ΑΚΡ ότι παραδέχτηκε τα μειονεκτήματα ενός συστήματος που οι ίδιοι είχαν δημιουργήσει, υπογραμμίζοντας ότι η χρονική στιγμή να εκφράσουν αρνητικές αξιολογήσεις γι' αυτό ήταν σημαντική καθώς τα κόμματα προετοιμάζονται για τις επερχόμενες εκλογές του 2023 και οι τελευταίες δημοσκοπήσεις έδειξαν ότι το AKP χάνει τις εκλογές, ενώ ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ηττάται από τους δημάρχους Άγκυρας και Κωνσταντινούπολης, αλλά και από τον πρώην ΥΠΟΙΚ του και αρχηγό του κόμματος DEVA, Αλί Μπαμπατζάν. Το ερώτημα εδώ είναι πόσο θα επηρεάσουν τα εσωκομματικά των κεμαλιστών, το αποτέλεσμα.
"Η στάση του Ερντογάν δείχνει στην πραγματικότητα το "σύνδρομο εργασιακής εξουθένωσης". Η δύναμή τους έχει εξαντληθεί. Τα συστήματά τους απέτυχαν, και απέτυχαν επίσης", δήλωσε ο βουλευτής του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP) της αξιωματικής αντιπολίτευσης Μουχαρέμ Ερκέκ.
"Αν πεις ότι "το 50+1 είναι πρόβλημα", παραδέχεσαι ότι θα χάσεις [στις εκλογές του 2023]. Δεν μπορείς να συγκεντρώσεις 50% συν 1 [ψήφο]. Η κυβέρνηση έχει πιαστεί σε μια παγίδα που έστησε η ίδια", δήλωσε ο αναπληρωτής πρόεδρος της Ομάδας του HDP, Σαρουχάν Ολούτς στο κοινοβούλιο.
πηγή
Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου.
Δημοσίευση σχολίου