Νίκος Μελέτης
Με κινήσεις της τελευταίας στιγμής η Άγκυρα επιχειρεί να εμπεδώσει τα τετελεσμένα εις βάρος της Ελλάδας με έστω και τυπική ενεργοποίηση του τουρκολιβυκού Μνημονίου ενώ συγχρόνως με αιχμή του δόρατος τους Αδελφούς Μουσουλμάνους που απειλούν με νέο εμφύλιο εάν εκλεγεί πρόεδρος ο Χ. Χαφτάρ επιδιώκει τη διατήρηση της τουρκικής στρατιωτικής παρουσίας στη χώρα υπονομεύοντας τη διαδικασία ομαλοποίησης.
Αργά χθες το βράδυ ανακοινώθηκε στην Τρίπολη η απομάκρυνση της Υπουργού εξωτερικών Αλ Μανγκούς από την κυβέρνηση με πρόσχημα τη δήλωση της για παράδοση στις ΗΠΑ ενός εκ των δραστών της υπόθεσης του Λόκερμπι (με την τοποθέτηση βόμβας σε αμερικανικό αεροσκάφος). Όμως οι λόγοι της απόλυσης της Αλ Μανγκούς είναι ότι η Υπουργός εξωτερικών της Λιβύης κινούνταν πολύ πιο ισορροπημένα στο πλαίσιο της προσωρινής κυβέρνησης με τις δυνάμεις της Ανατολικής Λιβύης και είχε εκφράσει δημοσίως στην πρώτη επίσκεψη της στην Τουρκία την ανάγκη αποχώρησης των τουρκικών δυνάμεων από τη χώρα της, προκαλώντας την έντονη δυσαρέσκεια της Άγκυρας.
Τελικά, και μετά από λίγες ώρες, ανακοινώθηκε ότι η Αλ Μανγκούς θα παραμείνει στη θέση της καθώς το Πολιτικό Συμβούλιο δεν έχει την αρμοδιότητα να απολύσει υπουργό της κυβέρνησης.
Ενώ απομένουν λίγες ημέρες για τη Διάσκεψη του Παρισιού, όπου η διεθνής κοινότητα αναμένεται να εκφράσει την πλήρη στήριξη της στην πλήρη αποχώρηση των ξένων δυνάμεων και των μισθοφόρων από το λιβυκό έδαφος και την κανονική διεξαγωγή των εκλογών στις 24 Δεκεμβρίου, η Άγκυρα επιχειρεί να υπονομεύσει τη διαδικασία, από την οποία θα απέχει με πρόσχημα την πρόσκληση στο Παρίσι της Ελλάδας και της Κύπρου.
Αρχικώς μάλιστα ο ίδιος ο Ερντογάν είχε δηλώσει ότι στους λόγους που οδήγησαν την Τουρκία να απέχει από τη σημαντικότατη Διάσκεψη στο Παρίσι είναι και η «συμμετοχή του Ισραήλ», παρά το γεγονός ότι ο πρόεδρος Μακρόν, σύμφωνα με πληροφορίες μας, δεν έχει αποστείλει καν πρόσκληση στο Ισραήλ.
Την Πέμπτη εκπρόσωπος του προσωρινού πρωθυπουργού της Λιβύης είχε δηλώσει ότι η Τρίπολη δεν θα συμμετάσχει στη Διάσκεψη, κάτι που διαψεύσθηκε δύο ημέρες αργότερα με την επίσημη ανακοίνωση ότι η χώρα θα εκπροσωπηθεί και θα συμπροεδρεύσει με τον πρόεδρο του Προεδρικού Συμβουλίου Αλ Μένφι.
Ο Τ. Ερντογάν κάλεσε την Παρασκευή στην Κωνσταντινούπολη για συνομιλίες τον μεταβατικό πρωθυπουργό της Λιβύης, Ντμπειμπά, γνωστό για τη φιλοτουρκική στάση του, προκειμένου να συντονίσουν τη στάση τους τόσο ενόψει της Διάσκεψης όσο και για τις επόμενες τακτικές κινήσεις. Η Άγκυρα μάλιστα δείχνει να βιάζεται προκειμένου να υπάρξουν κινήσεις πριν από τις προγραμματισμένες εκλογές της 24ης Δεκεμβρίου.
Σύμφωνα με πληροφορίες της λιβυκής ιστοσελίδας «218», ο Λίβυος πρωθυπουργός θα υποβάλει αίτημα για αύξηση του αριθμού των συμβούλων ασφάλειας στη Λιβύη, ενώ θα σταλεί μια νέα ομάδα Λίβυων αξιωματικών στην τουρκική Στρατιωτική Ακαδημία για εκπαίδευση.
Το σημαντικότερο, όμως, είναι ότι σύμφωνα με το ίδιο δημοσίευμα που επικαλείται κυβερνητική πηγή, οι Ερντογάν και Ντμπεϊντά συμφώνησαν να συγκληθεί διμερής συνάντηση στο δεύτερο δεκαπενθήμερο του Νοεμβρίου με στόχο την ενεργοποίηση του θαλάσσιου τουρκολιβυκού Μνημονίου.
Η Τουρκία αγωνιά για την έκβαση της ειρηνευτικής διαδικασίας στη Λιβύη, που πλέον έχει ξεφύγει από τα χέρια της (και από τα χέρια της Ά. Μέρκελ, που απέκλειε συστηματικά την Ελλάδα) καθώς η επιβολή μιας απόφασης για αποχώρηση και των τουρκικών δυνάμεων και η διεξαγωγή ελεύθερων εκλογών θα περιορίσει σημαντικά την επιρροή της σε ένα μέρος της πολιτικής ηγεσίας της Δυτικής Λιβύης αλλά και στους Αδελφούς Μουσουλμάνους.
Μια τέτοια εξέλιξη θα έχει συνέπειες και στην τύχη του τουρκολιβυκού Μνημονίου που ακόμη κι αν δεν καταργηθεί (καθώς οι δυνάμεις της Ανατολικής Λιβύης και το Κοινοβούλιο το έχουν κηρύξει άκυρο), θα είναι εξαιρετικά δύσκολο να εφαρμοσθεί στην πράξη.
Ο υπουργός εξωτερικών Ν. Δένδιας μάλιστα στην τελευταία επίσκεψη του στη Λιβύη και στις συναντήσεις που είχε με τον πρωθυπουργό Ντμπεϊμπά και την ομόλογο του Αλ Μανγκούς, τους μετέφερε με κατηγορηματικό τρόπο την προειδοποίηση ότι οποιαδήποτε προσπάθεια υλοποίησης του τουρκολιβυκού Μνημονίου δεν θα είναι χωρίς σοβαρότατες συνέπειες.
Η Άγκυρα εδώ και μήνες έχει υποβάλει αίτημα στη λιβυκή κρατική εταιρεία πετρελαίου για άδειες ερευνών της ΤΡΑΟ σε περιοχές που εφάπτονται του τουρκολιβυκού Μνημονίου, τις οποίες η Τρίπολη θεωρεί Λιβυκές αλλά επικαλύπτουν τη μη οριοθετημένη ελληνική υφαλοκρηπίδα νοτίως της Κρήτης.
Πιθανότατα ο Τ. Ερντογάν επιχειρεί να υποχρεώσει τον φιλικά προσκείμενο Ντμπεϊμπά να εκδώσει μια απόφαση για χορήγηση αδειών ή ενεργοποίηση με κάποιο άλλο τρόπο του Μνημονίου ώστε να φέρει προ τετελεσμένων και την όποια κυβέρνηση και όποιον πρόεδρο προκύψει μετά τις εκλογές.
Όμως τα σύννεφα πάνω από τη Λιβύη παραμένουν πυκνά, καθώς ο ηγέτης των Αδελφών Μουσουλμάνων, Χαλέντ Αλ Μίσρι, που είναι και πρόεδρος του άτυπου Συμβουλίου Επικρατείας, όχι μόνο έσπευσε να στηρίξει τον «ρόλο» της Τουρκίας στη χώρα, αλλά απείλησε με νέο εμφύλιο εάν στις προεδρικές εκλογές, νικητής αναδειχθεί ο στρατηγός Χ. Χαφτάρ (παρά το γεγονός ότι ακόμη δεν έχει ανοίξει επίσημα ο κατάλογος των υποψηφίων). Ο Αλ Μίσρι σε συνέντευξη του στο Al Jazeera αμφισβητεί επίσης εκ των προτέρων τη νομιμοποίηση των αποτελεσμάτων των εκλογών θέτοντας θέμα ακυρότητας των νόμων που ψήφισε το Κοινοβούλιο.
Οι κινήσεις αυτές των Αδελφών Μουσουλμάνων, με την καθοδήγηση και της Άγκυρας, αποσκοπούν στη δημιουργία κλίματος ανασφάλειας και υπονομεύουν τις εκλογές, με τον Αλ Μίσρι να έχει ζητήσει την αναβολή τους για έναν τουλάχιστον χρόνο.
Σε ό,τι αφορά τον ρόλο της Τουρκίας ο αρχηγός των Αδελφών Μουσουλμάνων στη Λιβύη, δήλωσε ότι «αυτός που αποσταθεροποιεί τη Λιβύη δεν είναι η Τουρκία αλλά ο Χάφταρ και οι τουρκικές δυνάμεις είναι μόνο εκπαιδευτικές και όχι μάχιμες..» και χαιρέτισε το γεγονός ότι η Τουρκία εκτός από τους «φακέλους» του Αζερμπαϊτζάν, της Συρίας και του Αφγανιστάν δεν ξεχνά αλλά δίνει το αναγκαίο ενδιαφέρον στον φάκελο της Λιβύης».
Ο Αλ Μίσρι ζήτησε ακόμη το χρονοδιάγραμμα αποχώρησης των ξένων δυνάμεων να προβλέπει ότι πρώτα θα αποχωρήσουν όλες οι άλλες ξένες δυνάμεις και τελευταίες θα φύγουν οι τουρκικές «γιατί βρίσκονται στη χώρα με νόμιμη Συμφωνία...».
Με κινήσεις της τελευταίας στιγμής η Άγκυρα επιχειρεί να εμπεδώσει τα τετελεσμένα εις βάρος της Ελλάδας με έστω και τυπική ενεργοποίηση του τουρκολιβυκού Μνημονίου ενώ συγχρόνως με αιχμή του δόρατος τους Αδελφούς Μουσουλμάνους που απειλούν με νέο εμφύλιο εάν εκλεγεί πρόεδρος ο Χ. Χαφτάρ επιδιώκει τη διατήρηση της τουρκικής στρατιωτικής παρουσίας στη χώρα υπονομεύοντας τη διαδικασία ομαλοποίησης.
Αργά χθες το βράδυ ανακοινώθηκε στην Τρίπολη η απομάκρυνση της Υπουργού εξωτερικών Αλ Μανγκούς από την κυβέρνηση με πρόσχημα τη δήλωση της για παράδοση στις ΗΠΑ ενός εκ των δραστών της υπόθεσης του Λόκερμπι (με την τοποθέτηση βόμβας σε αμερικανικό αεροσκάφος). Όμως οι λόγοι της απόλυσης της Αλ Μανγκούς είναι ότι η Υπουργός εξωτερικών της Λιβύης κινούνταν πολύ πιο ισορροπημένα στο πλαίσιο της προσωρινής κυβέρνησης με τις δυνάμεις της Ανατολικής Λιβύης και είχε εκφράσει δημοσίως στην πρώτη επίσκεψη της στην Τουρκία την ανάγκη αποχώρησης των τουρκικών δυνάμεων από τη χώρα της, προκαλώντας την έντονη δυσαρέσκεια της Άγκυρας.
Τελικά, και μετά από λίγες ώρες, ανακοινώθηκε ότι η Αλ Μανγκούς θα παραμείνει στη θέση της καθώς το Πολιτικό Συμβούλιο δεν έχει την αρμοδιότητα να απολύσει υπουργό της κυβέρνησης.
Ενώ απομένουν λίγες ημέρες για τη Διάσκεψη του Παρισιού, όπου η διεθνής κοινότητα αναμένεται να εκφράσει την πλήρη στήριξη της στην πλήρη αποχώρηση των ξένων δυνάμεων και των μισθοφόρων από το λιβυκό έδαφος και την κανονική διεξαγωγή των εκλογών στις 24 Δεκεμβρίου, η Άγκυρα επιχειρεί να υπονομεύσει τη διαδικασία, από την οποία θα απέχει με πρόσχημα την πρόσκληση στο Παρίσι της Ελλάδας και της Κύπρου.
Αρχικώς μάλιστα ο ίδιος ο Ερντογάν είχε δηλώσει ότι στους λόγους που οδήγησαν την Τουρκία να απέχει από τη σημαντικότατη Διάσκεψη στο Παρίσι είναι και η «συμμετοχή του Ισραήλ», παρά το γεγονός ότι ο πρόεδρος Μακρόν, σύμφωνα με πληροφορίες μας, δεν έχει αποστείλει καν πρόσκληση στο Ισραήλ.
Την Πέμπτη εκπρόσωπος του προσωρινού πρωθυπουργού της Λιβύης είχε δηλώσει ότι η Τρίπολη δεν θα συμμετάσχει στη Διάσκεψη, κάτι που διαψεύσθηκε δύο ημέρες αργότερα με την επίσημη ανακοίνωση ότι η χώρα θα εκπροσωπηθεί και θα συμπροεδρεύσει με τον πρόεδρο του Προεδρικού Συμβουλίου Αλ Μένφι.
Ο Τ. Ερντογάν κάλεσε την Παρασκευή στην Κωνσταντινούπολη για συνομιλίες τον μεταβατικό πρωθυπουργό της Λιβύης, Ντμπειμπά, γνωστό για τη φιλοτουρκική στάση του, προκειμένου να συντονίσουν τη στάση τους τόσο ενόψει της Διάσκεψης όσο και για τις επόμενες τακτικές κινήσεις. Η Άγκυρα μάλιστα δείχνει να βιάζεται προκειμένου να υπάρξουν κινήσεις πριν από τις προγραμματισμένες εκλογές της 24ης Δεκεμβρίου.
Σύμφωνα με πληροφορίες της λιβυκής ιστοσελίδας «218», ο Λίβυος πρωθυπουργός θα υποβάλει αίτημα για αύξηση του αριθμού των συμβούλων ασφάλειας στη Λιβύη, ενώ θα σταλεί μια νέα ομάδα Λίβυων αξιωματικών στην τουρκική Στρατιωτική Ακαδημία για εκπαίδευση.
Το σημαντικότερο, όμως, είναι ότι σύμφωνα με το ίδιο δημοσίευμα που επικαλείται κυβερνητική πηγή, οι Ερντογάν και Ντμπεϊντά συμφώνησαν να συγκληθεί διμερής συνάντηση στο δεύτερο δεκαπενθήμερο του Νοεμβρίου με στόχο την ενεργοποίηση του θαλάσσιου τουρκολιβυκού Μνημονίου.
Η Τουρκία αγωνιά για την έκβαση της ειρηνευτικής διαδικασίας στη Λιβύη, που πλέον έχει ξεφύγει από τα χέρια της (και από τα χέρια της Ά. Μέρκελ, που απέκλειε συστηματικά την Ελλάδα) καθώς η επιβολή μιας απόφασης για αποχώρηση και των τουρκικών δυνάμεων και η διεξαγωγή ελεύθερων εκλογών θα περιορίσει σημαντικά την επιρροή της σε ένα μέρος της πολιτικής ηγεσίας της Δυτικής Λιβύης αλλά και στους Αδελφούς Μουσουλμάνους.
Μια τέτοια εξέλιξη θα έχει συνέπειες και στην τύχη του τουρκολιβυκού Μνημονίου που ακόμη κι αν δεν καταργηθεί (καθώς οι δυνάμεις της Ανατολικής Λιβύης και το Κοινοβούλιο το έχουν κηρύξει άκυρο), θα είναι εξαιρετικά δύσκολο να εφαρμοσθεί στην πράξη.
Ο υπουργός εξωτερικών Ν. Δένδιας μάλιστα στην τελευταία επίσκεψη του στη Λιβύη και στις συναντήσεις που είχε με τον πρωθυπουργό Ντμπεϊμπά και την ομόλογο του Αλ Μανγκούς, τους μετέφερε με κατηγορηματικό τρόπο την προειδοποίηση ότι οποιαδήποτε προσπάθεια υλοποίησης του τουρκολιβυκού Μνημονίου δεν θα είναι χωρίς σοβαρότατες συνέπειες.
Η Άγκυρα εδώ και μήνες έχει υποβάλει αίτημα στη λιβυκή κρατική εταιρεία πετρελαίου για άδειες ερευνών της ΤΡΑΟ σε περιοχές που εφάπτονται του τουρκολιβυκού Μνημονίου, τις οποίες η Τρίπολη θεωρεί Λιβυκές αλλά επικαλύπτουν τη μη οριοθετημένη ελληνική υφαλοκρηπίδα νοτίως της Κρήτης.
Πιθανότατα ο Τ. Ερντογάν επιχειρεί να υποχρεώσει τον φιλικά προσκείμενο Ντμπεϊμπά να εκδώσει μια απόφαση για χορήγηση αδειών ή ενεργοποίηση με κάποιο άλλο τρόπο του Μνημονίου ώστε να φέρει προ τετελεσμένων και την όποια κυβέρνηση και όποιον πρόεδρο προκύψει μετά τις εκλογές.
Όμως τα σύννεφα πάνω από τη Λιβύη παραμένουν πυκνά, καθώς ο ηγέτης των Αδελφών Μουσουλμάνων, Χαλέντ Αλ Μίσρι, που είναι και πρόεδρος του άτυπου Συμβουλίου Επικρατείας, όχι μόνο έσπευσε να στηρίξει τον «ρόλο» της Τουρκίας στη χώρα, αλλά απείλησε με νέο εμφύλιο εάν στις προεδρικές εκλογές, νικητής αναδειχθεί ο στρατηγός Χ. Χαφτάρ (παρά το γεγονός ότι ακόμη δεν έχει ανοίξει επίσημα ο κατάλογος των υποψηφίων). Ο Αλ Μίσρι σε συνέντευξη του στο Al Jazeera αμφισβητεί επίσης εκ των προτέρων τη νομιμοποίηση των αποτελεσμάτων των εκλογών θέτοντας θέμα ακυρότητας των νόμων που ψήφισε το Κοινοβούλιο.
Οι κινήσεις αυτές των Αδελφών Μουσουλμάνων, με την καθοδήγηση και της Άγκυρας, αποσκοπούν στη δημιουργία κλίματος ανασφάλειας και υπονομεύουν τις εκλογές, με τον Αλ Μίσρι να έχει ζητήσει την αναβολή τους για έναν τουλάχιστον χρόνο.
Σε ό,τι αφορά τον ρόλο της Τουρκίας ο αρχηγός των Αδελφών Μουσουλμάνων στη Λιβύη, δήλωσε ότι «αυτός που αποσταθεροποιεί τη Λιβύη δεν είναι η Τουρκία αλλά ο Χάφταρ και οι τουρκικές δυνάμεις είναι μόνο εκπαιδευτικές και όχι μάχιμες..» και χαιρέτισε το γεγονός ότι η Τουρκία εκτός από τους «φακέλους» του Αζερμπαϊτζάν, της Συρίας και του Αφγανιστάν δεν ξεχνά αλλά δίνει το αναγκαίο ενδιαφέρον στον φάκελο της Λιβύης».
Ο Αλ Μίσρι ζήτησε ακόμη το χρονοδιάγραμμα αποχώρησης των ξένων δυνάμεων να προβλέπει ότι πρώτα θα αποχωρήσουν όλες οι άλλες ξένες δυνάμεις και τελευταίες θα φύγουν οι τουρκικές «γιατί βρίσκονται στη χώρα με νόμιμη Συμφωνία...».
Δημοσίευση σχολίου