Μπορούν να συμφιλιώσουν τα «διαμετρικά αντίθετα» συμφέροντά τους στην επικείμενη σύνοδο κορυφής τους;
Ιωάννης ΧάρχαρηςOπρόεδρος Ερντογάν πρόκειται να συναντηθεί με τον Ρώσο ομόλογό του Βλαντιμίρ Πούτιν, στο θέρετρο Σότσι της Μαύρης Θάλασσας στις 29 Σεπτεμβρίου. Οι δύο ηγέτες αναμένεται να συζητήσουν την πρόσφατη άνοδο των στρατιωτικών εντάσεων στη βορειοδυτική Συρία. Σύμφωνα με πληροφορίες, οι ρωσικές δυνάμεις έχουν εντείνει τις αεροπορικές επιδρομές τους κατά των ανταρτών στο Ιντλίμπ αυτόν τον μήνα, προκαλώντας φόβους στην Άγκυρα για περαιτέρω αποσταθεροποίηση στα νότια σύνορα της Τουρκίας. "Το καθεστώς στη Συρία, αποτελεί απειλή στο νότιο τμήμα της Τουρκίας. Επομένως, ως φίλος της Ρωσίας, περιμένω από τον Βλαντιμίρ Πούτιν και τη Ρωσία μια διαφορετική προσέγγιση ως απαίτηση αλληλεγγύης", δήλωσε ο Ερντογάν την Παρασκευή.
Η σύνοδος του Σότσι, θα έρθει μετά από αυτό που ο Ερντογάν χαρακτήρισε ως απογοητευτικές διμερείς συνομιλίες με τον πρόεδρο των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν. «Στις συζητήσεις με τον κ. Μπάιντεν που περίμενα, δεν υπήρξε το επιθυμητό αποτέλεσμα ... ως δύο χώρες του ΝΑΤΟ, πρέπει να είμαστε σε διαφορετικό σημείο», είπε.
Ο Ερντογάν επέκρινε τη συνεχιζόμενη υποστήριξη των ΗΠΑ για κουρδικές μαχητικές ομάδες στη Συρία, προσθέτοντας ότι επιδιώκει να προχωρήσει τις τουρκικο-ρωσικές σχέσεις «πολύ πιο μακριά» στην επικείμενη συνάντησή του με τον Πούτιν. Ο Ερντογάν φάνηκε θετικός, στην «αμφιλεγόμενη» απόφαση της Άγκυρας να αγοράσει το ρωσικό σύστημα πυραυλικής άμυνας S-400 Triumf, επιβεβαιώνοντας προηγούμενες αναφορές ότι σκοπεύει να εισαγάγει ένα δεύτερο σύνταγμα S-400 μέχρι το τέλος του 2021.
Οι δύο πλευρές δεν αναμένεται να επιτύχουν κανένα είδος διαρκούς, μακροπρόθεσμου διακανονισμού για την τύχη του Ιντλίμπ. «Τα ρωσικά και τα τουρκικά συμφέροντα στην περιοχή είναι εκ διαμέτρου αντίθετα», όπως σημειώνει ο Ρώσος πολιτικός επιστήμονας Φιοντόρ Λουκιανόφ. «Όλες οι συμφωνίες που έχουν επιτευχθεί, σχετικά με την απόσυρση των μαχητών (από τη βορειοδυτική Συρία), η Τουρκία θα τους μετεγκαταστήσει αλλού, επειδή έχει ένα μεγάλο απόσπασμα εκεί, αλλά αυτό φέρνει επιπρόσθετα εμπόδια», πρόσθεσε.
Παρά το συνεχιζόμενο αδιέξοδο Ρωσίας-Τουρκίας για μεγαλύτερα ζητήματα συριακής κρατικότητας, η σύνοδος κορυφής θα μπορούσε να αποτελέσει όφελος για τις συνεχιζόμενες προσπάθειες αποσυμπίεσης, που στοχεύουν στον μετριασμό του κινδύνου στρατιωτικής κλιμάκωσης μεταξύ υποστηριζόμενων από την Τουρκία μαχητών και συριακών κυβερνητικών δυνάμεων που υποστηρίζονται από τη Ρωσία.
Όμως, για ορισμένους στη Μόσχα, η αποφασιστική ατζέντα της Συνόδου στη Μέση Ανατολή έχει «χρωματιστεί» από τις εξελίξεις πιο κοντά στη Ρωσία. Νωρίτερα αυτήν την εβδομάδα, το υπουργείο Εξωτερικών της Τουρκίας εξέδωσε δήλωση που αρνήθηκε εν μέρει να αναγνωρίσει το αποτέλεσμα των εκλογών της Δούμας της Ρωσίας : «Η Τουρκία διατηρεί την υποστήριξή της στην εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας, και δεν αναγνωρίζει, την παράνομη προσάρτηση της Κριμαίας», δήλωσε ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών Τάντζου Μπίλγκιτς, σημειώνοντας ότι οι εκλογές της Κρατικής Δούμας στην Κριμαία «δεν έχουν νομική ισχύ για την Τουρκία».
Ο Ερντογάν υπέγραψε προσωπικά τη θέση της κυβέρνησής του, νωρίτερα αυτήν την εβδομάδα σημειώνοντας στην ομιλία του στον ΟΗΕ, ότι η Τουρκία δεν αναγνωρίζει την προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία το 2014 και επιβεβαιώνει τη δέσμευση της Άγκυρας, στην «υπεράσπιση της εδαφικής ακεραιότητας και κυριαρχίας της Ουκρανίας».
Τα σχόλια του Ερντογάν προκάλεσαν έντονη, αν όχι προβλέψιμη, επίπληξη από το Κρεμλίνο. «Η Τουρκία γνωρίζει πολύ καλά, ότι η Κριμαία είναι κυρίαρχο τμήμα της Ρωσικής Ομοσπονδίας και γνωρίζει πολύ καλά ότι δεν αγνοούμε ποτέ τέτοιες δηλώσεις», δήλωσε η εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών, Μαρία Ζαχάροβα. "Δεν δεχόμαστε τέτοιες δηλώσεις (για μη αναγνώριση των εκλογών στην Κριμαία), και το λέμε ανοιχτά στους Τούρκους συναδέλφους μας", πρόσθεσε ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ.
«Το ζήτημα της Κριμαίας, είναι ένα θέμα για το οποίο οι θέσεις μας είναι δραματικά διαφορετικές. Εκφράζουμε τη λύπη μας σε σχέση με αυτήν τη στάση, αλλά ελπίζουμε ότι η πολιτική βούληση θα επιδειχθεί με την πάροδο του χρόνου και η Τουρκία θα αλλάξει αυτή τη θέση, αναγνωρίζοντας απλώς την αλήθεια και την πραγματική κατάσταση », είπε ο Πεσκόφ.
Το Κρεμλίνο και το κυβερνών κόμμα «Ενωμένη Ρωσία», έχουν αφιερώσει μεγάλο μέρος των προεκλογικών και μετεκλογικών μηνυμάτων τους, στην ανάδειξη των υποτιθέμενων κινδύνων ξένων επεμβάσεων στην εκλογική διαδικασία της Ρωσίας. Ρώσοι εμπειρογνώμονες, σχολιαστές και πολιτικοί διαμαρτύρονται για την ΕΕ σχετικά με μια προηγούμενη έκθεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, που υποδηλώνει, ότι η Ευρώπη θα πρέπει να αρνηθεί να αναγνωρίσει το αποτέλεσμα των εκλογών της Δούμας εάν «αναγνωριστούν ως δόλιες».
Η ΕΕ συμφώνησε για μια πιο ήπια πορεία, αρνούμενη επίσημα να αναγνωρίσει μόνο εκείνα τα μέρη των εκλογών της Δούμα, που διεξήχθησαν στο κατεχόμενο ουκρανικό έδαφος. Παρ 'όλα αυτά, η σταθερά σκληρή ρητορική των αξιωματούχων του Κρεμλίνου, δεν εισακούεται για συγκεκριμένα μέτρα εναντίον της Δύσης. Συγκεκριμένα, δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι το Κρεμλίνο σκέφτεται σοβαρά να αποχωρήσει από την Κοινοβουλευτική Συνέλευση του Συμβουλίου της Ευρώπης (PACE), ένα μέτρο, που υποστηρίζονταν εδώ και καιρό από πολιτικούς στη Ρωσία.
Μια παρόμοια κατάσταση φαίνεται να παίζει με την Τουρκία. Η Ζαχάροβα επέμεινε ότι η Μόσχα, θα βγάλει τα «κατάλληλα συμπεράσματα» από τα σχόλια της Άγκυρας, τα οποία «προφανώς δεν ωφελούν τη διμερή σχέση», αλλά δεν είναι σαφές τι σημαίνει αυτό με συγκεκριμένους όρους.
Παρά τις δηλώσεις Ερντογάν, το Κρεμλίνο δεν έφτασε στο σημείο να ακυρώσει τη σύνοδο κορυφής της 29ης Σεπτεμβρίου, ούτε υπάρχει καμία ένδειξη ότι ο Πούτιν σκοπεύει να θέσει το ζήτημα της Κριμαίας κατά τη διάρκεια των συνομιλιών στο Σότσι.
Ο Ρώσος πολιτικός σχολιαστής Yevgeny Satanovsky, σημείωσε ότι αυτό το σκάνδαλο είναι απίθανο να έχει ουσιαστική επίδραση στο ακμάζων ρωσο-τουρκικό εμπόριο , ούτε είναι πιθανό να θέσει σε κίνδυνο την εκκρεμούσα σύμβαση της Άγκυρας για τους S-400.
Η Σβετλάνα Ζούροβα, μέλος της Επιτροπής Διεθνών Υποθέσεων της Κρατικής Δούμας, δήλωσε στα ρωσικά μέσα ενημέρωσης ότι η Τουρκία και η Ρωσία, παραμένουν «στρατηγικοί εταίροι» παρά την έντονη διαφωνία τους για το καθεστώς της Κριμαίας. «Έχουμε πολλά σημεία επαφής. Και υπάρχουν μέρη, όπου δεν είμαστε απλώς στρατηγικοί εταίροι, αλλά βοηθάμε ενεργά ο ένας τον άλλον », είπε.
Η συνέπεια της μερικής άρνησης του Ερντογάν, να αναγνωρίσει τις εκλογές στη Δούμα της Ρωσίας, ρίχνει ένα νέο επίκεντρο στη σύνθετη, μερικές φορές ταλαντευόμενη, σχέση μεταξύ Μόσχας και Άγκυρας. Οι αξιωματούχοι του Κρεμλίνου πιστεύουν ότι η Μόσχα δεν πρέπει να τορπιλίσει δυνητικά την «εύθραυστη» σχέση μεταξύ των δύο χωρών, λόγω της μακροχρόνιας θέσης της Τουρκίας στην Κριμαία.
Δημοσίευση σχολίου