Tου Κ. ΚΥΡΙΑΚΟΠΟΥΛΟΥ
Τα πράγματα φαίνεται ότι δεν πηγαίνουν καθόλου καλά με τον περιφερειακό σχεδιασμό των ΗΠΑ στην ευρύτερη περιοχή της Μ. Ανατολής αλλά και της Ν.Α. Μεσογείου και αυτή η εξέλιξη, αναμένεται να ενεργοποιήσει ένα ντόμινο διεργασιών που μπορεί να απειλήσουν ευθέως την συνοχή της Ατλαντικής συμμαχίας, ενώ την ίδια στιγμή, επιτείνονται και τα φαινόμενα του στρατηγικού ανταγωνισμού μεταξύ των ΗΠΑ και των παραδοσιακών τους συμμάχων…
Από την πρώτη στιγμή χαρακτηρίσαμε «στρατηγική» την ήττα των Αμερικανών στο Αφγανιστάν και δεν το κάναμε σταθμίζοντας αυτοτελώς το αποτέλεσμα της εμπλοκής τους στον αδιέξοδο εικοσαετή πόλεμο και σε ένα πεδίο από το οποίο αναγκάστηκαν να αποχωρήσουν ταπεινωμένοι. Η ήττα των Αμερικανών υπήρξε στρατηγική, πρωτίστως διότι επισφράγισε και τυπικά, την οριστική αποκαθήλωσή τους, από την πλανητική πρωτοκαθεδρία, ενώ ταυτόχρονα επιβεβαίωσε την ουσιαστική απώλεια της δυνατότητάς τους να συνεχίσουν να μονοπωλούν τον στρατηγικό έλεγχο στην ευρύτερη περιοχή.
Στις παράπλευρες συνέπειες αυτής της εξέλιξης, εντάσσεται και η ουσιαστική τροποποίηση της φυσιογνωμίας των παραδοσιακών συμμαχικών σχέσεων, αφού πλέον με επίκεντρο τις ΗΠΑ, διαμορφώνονται συμμαχικά περιβάλλοντα δυο ταχυτήτων…
Με τους πρόθυμους του παρασιτισμού από την μια, να σπεύδουν να στοιχηθούν άκριτα πίσω από τις όποιες επιλογές και προτεραιότητες των Αμερικανών…
Και τους γεωπολιτικά χειραφετημένους δρώντες από την άλλη, οι οποίοι διεκδικούν διευρυμένο και πρωταγωνιστικό ρόλο στην νέα περιφερειακή Αρχιτεκτονική Ισχύος.
Η Εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ, καρκινοβατεί στην προσπάθειά της να διαχειριστεί αποτελεσματικά τις κρίσιμες παραμέτρους αυτής της εξίσωσης. Χάνει τον παραδοσιακό της δυναμισμό, παραδίδεται στον τακτικισμό και φαίνεται ότι στην πορεία της πτώσης τους, οι ΗΠΑ επιλέγουν να συμπεριφέρονται όχι ως ηγέτιδα δύναμη, αλλά ως τεχνικός «μάνατζερ» που προσπαθεί να κεφαλαιοποιήσει μέρος από την ματαιοδοξία των φιλόδοξων και τις θλιβερές αυταπάτες των προθύμων.
Έτσι… Και παρά τους λεονταρισμούς της πολιτικής ηγεσίας, η Αμερικανική Εξωτερική πολιτική, με εμφανή πλέον τα σημάδια της κόπωσης και των συσσωρευμένων αδιεξόδων, δείχνει να επιλέγει την τακτική της δι΄ αντιπροσώπων παρέμβασης στις διακεκαυμένες ζώνες που έχουν αυξημένο γεωπολιτικό ενδιαφέρον, ενώ η ίδια εμφανίζεται να κάνει μια συνολική μεταστροφή στην στοχευμένη διαχείριση της ήπιας ισχύος με αιχμή τις οικονομικές κυρώσεις, τις δασμολογικές πιέσεις και τα ενεργειακά.
Στο πλαίσιο αυτού του σχεδιασμού και στην βάση της αναγκαίας προσαρμογής του στις σύνθετες απαιτήσεις που δημιουργεί η συνδυασμένη παρέμβαση σε Ν.Α Μεσόγειο και Μ. Ανατολή, οι Αμερικανοί στρατηγιστές συνειδητοποίησαν – και σωστά – ότι για να ελπίζουν σε επιτυχή έκβαση του εγχειρήματος, θα πρέπει να αναζητήσουν διαύλους ελεγχόμενης και ει δυνατόν ανώδυνης εκτόνωσης της υπερσυσσωρευμένης έντασης που καταγράφεται στο Ελληνοτουρκικό σύστημα. Από άποψη τακτικής, θεώρησαν ότι η ασφαλέστερη μέθοδος για να το επιτύχουν, είναι να επενδύσουν και πάλι στην μεγαλομανία τους, που τους κάνει να πιστεύουν ότι διατηρούν αλώβητη την δυνατότητά τους να αναθέτουν περιφερειακές υπεργολαβίες κατά το δοκούν.
Σε πρώτη ανάγνωση λοιπόν, το Αμερικανικό σχέδιο προβλέπει ότι…
Α. Η φιλόδοξη και ισχυρή Τουρκία, είναι η καταλληλότερη να εμπλακεί ενεργά στο ιδιαιτέρως ασταθές όσο και απρόβλεπτα εξελισσόμενο περιβάλλον της Μέσης Ανατολής, ενώ η διπλωματικά προβλέψιμη και κυρίως χειραγωγούμενη Ελλάδα, μπορεί να συνεχίσει να «φιλοτεχνεί» ένα περιβάλλον περιφερειακών διμερών και πολυμερών συνευρέσεων, που να στηρίζει τον Αμερικανικό ενεργειακό σχεδιασμό και να ενσωματώνεται στον σχεδιασμό της ενεργειακής ασφάλειας χωρίς να ερωτοτροπεί με ευρύτερες περιφερειακές και γεωπολιτικές φιλοδοξίες.
Β. Η ενασχόληση της Τουρκίας με τα δρώμενα στην Μέση Ανατολή, δημιουργεί ευκαιρίες που τονώνουν την γεωπολιτική βουλιμία της και μπορούν ακόμη και να διευρύνουν το γεωπολιτικό αποτύπωμά της. Μια τέτοια εξέλιξη επομένως, μπορεί και να εκλαμβάνεται ως «έξτρα παροχή» εκ μέρους των ΗΠΑ, σε αντιστάθμισμα της οποίας η Τουρκία θα μπορούσε σταδιακά να αποσύρει την διεκδικητική της ατζέντα και να υποστέλλει την αποσταθεροποιητική της ρητορική από την Ν. Α. Μεσόγειο.
Γ. Η ηγεμονικές βλέψεις της Τουρκίας, αποτελούν ικανή και αναγκαία συνθήκη για την βαθιά εμπλοκή της στα Μεσανατολικά δρώμενα, γεγονός που θα μπορούσε να εξυπηρετήσει εμμέσως μια τετραπλή επιδίωξη των Αμερικανών που είναι:
Δημιουργία περιβάλλοντος αποσταθεροποίησης στο μαλακό υπογάστριο της Ρωσίας…
Δημιουργία πρόσθετων δυσκολιών στην προώθηση του Κινεζικού σχεδίου…
Κατατριβή της Τουρκίας σε ένα περιβάλλον ανατροφοδοτούμενων συγκρούσεων που θα μπορούσε να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις ακόμη και για τον γεωπολιτικό της διαμελισμό. Και εν τέλει…
Μηδενικές πρωτογενείς συνέπειες για τις ίδιες της ΗΠΑ, οποιαδήποτε και αν είναι σε επιχειρησιακό επίπεδο η εξέλιξη σε αυτήν την διακεκαυμένη περιοχή.
Η Τουρκία ωστόσο δεν φαίνεται διατεθειμένη να παγιδευτεί στην λογική των αντιπαροχών και των ανταλλαγμάτων. Αντιθέτως… Σπεύδει να αξιοποιήσει κάθε δυνατότητα που της δίνεται προκειμένου να διευρύνει την παρέμβασή της και να εδραιώσει την παρουσία της στην Μέση Ανατολή… Και την ίδια στιγμή…
Τα πράγματα φαίνεται ότι δεν πηγαίνουν καθόλου καλά με τον περιφερειακό σχεδιασμό των ΗΠΑ στην ευρύτερη περιοχή της Μ. Ανατολής αλλά και της Ν.Α. Μεσογείου και αυτή η εξέλιξη, αναμένεται να ενεργοποιήσει ένα ντόμινο διεργασιών που μπορεί να απειλήσουν ευθέως την συνοχή της Ατλαντικής συμμαχίας, ενώ την ίδια στιγμή, επιτείνονται και τα φαινόμενα του στρατηγικού ανταγωνισμού μεταξύ των ΗΠΑ και των παραδοσιακών τους συμμάχων…
Από την πρώτη στιγμή χαρακτηρίσαμε «στρατηγική» την ήττα των Αμερικανών στο Αφγανιστάν και δεν το κάναμε σταθμίζοντας αυτοτελώς το αποτέλεσμα της εμπλοκής τους στον αδιέξοδο εικοσαετή πόλεμο και σε ένα πεδίο από το οποίο αναγκάστηκαν να αποχωρήσουν ταπεινωμένοι. Η ήττα των Αμερικανών υπήρξε στρατηγική, πρωτίστως διότι επισφράγισε και τυπικά, την οριστική αποκαθήλωσή τους, από την πλανητική πρωτοκαθεδρία, ενώ ταυτόχρονα επιβεβαίωσε την ουσιαστική απώλεια της δυνατότητάς τους να συνεχίσουν να μονοπωλούν τον στρατηγικό έλεγχο στην ευρύτερη περιοχή.
Στις παράπλευρες συνέπειες αυτής της εξέλιξης, εντάσσεται και η ουσιαστική τροποποίηση της φυσιογνωμίας των παραδοσιακών συμμαχικών σχέσεων, αφού πλέον με επίκεντρο τις ΗΠΑ, διαμορφώνονται συμμαχικά περιβάλλοντα δυο ταχυτήτων…
Με τους πρόθυμους του παρασιτισμού από την μια, να σπεύδουν να στοιχηθούν άκριτα πίσω από τις όποιες επιλογές και προτεραιότητες των Αμερικανών…
Και τους γεωπολιτικά χειραφετημένους δρώντες από την άλλη, οι οποίοι διεκδικούν διευρυμένο και πρωταγωνιστικό ρόλο στην νέα περιφερειακή Αρχιτεκτονική Ισχύος.
Η Εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ, καρκινοβατεί στην προσπάθειά της να διαχειριστεί αποτελεσματικά τις κρίσιμες παραμέτρους αυτής της εξίσωσης. Χάνει τον παραδοσιακό της δυναμισμό, παραδίδεται στον τακτικισμό και φαίνεται ότι στην πορεία της πτώσης τους, οι ΗΠΑ επιλέγουν να συμπεριφέρονται όχι ως ηγέτιδα δύναμη, αλλά ως τεχνικός «μάνατζερ» που προσπαθεί να κεφαλαιοποιήσει μέρος από την ματαιοδοξία των φιλόδοξων και τις θλιβερές αυταπάτες των προθύμων.
Έτσι… Και παρά τους λεονταρισμούς της πολιτικής ηγεσίας, η Αμερικανική Εξωτερική πολιτική, με εμφανή πλέον τα σημάδια της κόπωσης και των συσσωρευμένων αδιεξόδων, δείχνει να επιλέγει την τακτική της δι΄ αντιπροσώπων παρέμβασης στις διακεκαυμένες ζώνες που έχουν αυξημένο γεωπολιτικό ενδιαφέρον, ενώ η ίδια εμφανίζεται να κάνει μια συνολική μεταστροφή στην στοχευμένη διαχείριση της ήπιας ισχύος με αιχμή τις οικονομικές κυρώσεις, τις δασμολογικές πιέσεις και τα ενεργειακά.
Στο πλαίσιο αυτού του σχεδιασμού και στην βάση της αναγκαίας προσαρμογής του στις σύνθετες απαιτήσεις που δημιουργεί η συνδυασμένη παρέμβαση σε Ν.Α Μεσόγειο και Μ. Ανατολή, οι Αμερικανοί στρατηγιστές συνειδητοποίησαν – και σωστά – ότι για να ελπίζουν σε επιτυχή έκβαση του εγχειρήματος, θα πρέπει να αναζητήσουν διαύλους ελεγχόμενης και ει δυνατόν ανώδυνης εκτόνωσης της υπερσυσσωρευμένης έντασης που καταγράφεται στο Ελληνοτουρκικό σύστημα. Από άποψη τακτικής, θεώρησαν ότι η ασφαλέστερη μέθοδος για να το επιτύχουν, είναι να επενδύσουν και πάλι στην μεγαλομανία τους, που τους κάνει να πιστεύουν ότι διατηρούν αλώβητη την δυνατότητά τους να αναθέτουν περιφερειακές υπεργολαβίες κατά το δοκούν.
Σε πρώτη ανάγνωση λοιπόν, το Αμερικανικό σχέδιο προβλέπει ότι…
Α. Η φιλόδοξη και ισχυρή Τουρκία, είναι η καταλληλότερη να εμπλακεί ενεργά στο ιδιαιτέρως ασταθές όσο και απρόβλεπτα εξελισσόμενο περιβάλλον της Μέσης Ανατολής, ενώ η διπλωματικά προβλέψιμη και κυρίως χειραγωγούμενη Ελλάδα, μπορεί να συνεχίσει να «φιλοτεχνεί» ένα περιβάλλον περιφερειακών διμερών και πολυμερών συνευρέσεων, που να στηρίζει τον Αμερικανικό ενεργειακό σχεδιασμό και να ενσωματώνεται στον σχεδιασμό της ενεργειακής ασφάλειας χωρίς να ερωτοτροπεί με ευρύτερες περιφερειακές και γεωπολιτικές φιλοδοξίες.
Β. Η ενασχόληση της Τουρκίας με τα δρώμενα στην Μέση Ανατολή, δημιουργεί ευκαιρίες που τονώνουν την γεωπολιτική βουλιμία της και μπορούν ακόμη και να διευρύνουν το γεωπολιτικό αποτύπωμά της. Μια τέτοια εξέλιξη επομένως, μπορεί και να εκλαμβάνεται ως «έξτρα παροχή» εκ μέρους των ΗΠΑ, σε αντιστάθμισμα της οποίας η Τουρκία θα μπορούσε σταδιακά να αποσύρει την διεκδικητική της ατζέντα και να υποστέλλει την αποσταθεροποιητική της ρητορική από την Ν. Α. Μεσόγειο.
Γ. Η ηγεμονικές βλέψεις της Τουρκίας, αποτελούν ικανή και αναγκαία συνθήκη για την βαθιά εμπλοκή της στα Μεσανατολικά δρώμενα, γεγονός που θα μπορούσε να εξυπηρετήσει εμμέσως μια τετραπλή επιδίωξη των Αμερικανών που είναι:
Δημιουργία περιβάλλοντος αποσταθεροποίησης στο μαλακό υπογάστριο της Ρωσίας…
Δημιουργία πρόσθετων δυσκολιών στην προώθηση του Κινεζικού σχεδίου…
Κατατριβή της Τουρκίας σε ένα περιβάλλον ανατροφοδοτούμενων συγκρούσεων που θα μπορούσε να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις ακόμη και για τον γεωπολιτικό της διαμελισμό. Και εν τέλει…
Μηδενικές πρωτογενείς συνέπειες για τις ίδιες της ΗΠΑ, οποιαδήποτε και αν είναι σε επιχειρησιακό επίπεδο η εξέλιξη σε αυτήν την διακεκαυμένη περιοχή.
Η Τουρκία ωστόσο δεν φαίνεται διατεθειμένη να παγιδευτεί στην λογική των αντιπαροχών και των ανταλλαγμάτων. Αντιθέτως… Σπεύδει να αξιοποιήσει κάθε δυνατότητα που της δίνεται προκειμένου να διευρύνει την παρέμβασή της και να εδραιώσει την παρουσία της στην Μέση Ανατολή… Και την ίδια στιγμή…
Κλιμακώνει τις διπλωματικοπολιτικές πρωτοβουλίες της, επιδιώκοντας να αποκαταστήσει τις κλονισμένες διμερείς της σχέσεις με τους σημαντικότερους περιφερειακούς δρώντες (ΗΑΕ, Αίγυπτο, Ισραήλ κλπ) και να επανενεργοποιήσει επιλεκτικά την στρατηγική των «μηδενικών προβλημάτων (με συγκεκριμένους γείτονες)…
Ροκανίζει συστηματικά το σαθρό στρατηγικά υπόβαθρο πάνω στο οποίο προσπάθησε η Ελλάδα να οικοδομήσει την νέα περιφερειακή της υπόσταση, και απειλεί να οδηγήσει σε κατάρρευση ακόμη και τις ημιτελείς διμερείς συμφωνίες με τον επιθετικό διεμβολισμό τους. Και τέλος…
Φροντίζει να υπενθυμίσει στους πάντες ότι αναμένεται ραγδαία επιδείνωση των Ελληνοτουρκικών σχέσεων… Ευρύτατη κλιμάκωση των αναθεωρητικών της διεκδικήσεων που αμφισβητεί ευθέως την εδαφική ακεραιότητα της χώρας μας… Και αυξημένη αποφασιστικότητα για κλιμάκωση ΚΑΙ επί του πεδίου, η οποία φέρνει πολύ κοντά ακόμη και το ενδεχόμενο της πολεμικής εμπλοκής.
Η πολιτική τάξη στην πατρίδα μας εγκληματεί κατ’ εξακολούθηση…
Όχι μονάχα επειδή εμφανίζεται απρόθυμη να κατανοήσει πως η επιλογή της αναθεωρητικής Τουρκίας να καταστεί ισχυρή αεροναυτική δύναμη, είναι μια αδιαπραγμάτευτη στρατηγική επιλογή η υλοποίηση της οποίας προϋποθέτει την ευρεία γεωπολιτική ακύρωση της πατρίδας μας…
Ούτε κυρίως επειδή επιμένει δυο χρόνια τώρα (μετά την πρωτοφανή υβριδική επιχείρηση στον Έβρο και μετά την υπογραφή του παράνομου Τουρκολιβυκού μνημονίου) να ροκανίζει το χρόνο καταγινόμενη με άτολμα και καθ’ υπαγόρευση αποσπασματικά βήματα που ΔΕΝ ενσωματώνονται και ΔΕΝ υπηρετούν έναν πλήρως αναθεωρημένο και επιχειρησιακά επικαιροποιημένο στρατηγικό σχεδιασμό…
Αλλά γιατί ακόμη και μετά από ένα καλοκαίρι ανεπίτρεπτης Νιρβάνας, συνεχίζει να παραμυθιάζεται με τις φιέστες των Αμερικανών και να υφίσταται την πρωτοφανή ταπείνωση να προσυπογράφει διμερείς συμφωνίες υπό την επιτήρηση των πρέσβεων των ΗΠΑ σαν πρωτόβγαλτο σχολιαρόπαιδο, ή πολύ περισσότερο να αποδέχεται την μετάβαση ευρείας πολιτικής και υπηρεσιακής αντιπροσωπίας στις ΗΠΑ για την προσυπογραφή της επικαιροποιημένης στρατηγικής συμφωνίας που υποθηκεύει το σύνολο της χώρας ενώ την ίδια στιγμή αρνείται να απαιτήσει την διασφάλιση σαφών εγγυήσεων για τα αυτονόητα και για την απρόσκοπτη εφαρμογή των προβλέψεων του Διεθνούς Δικαίου.
Και για να το πούμε με λόγια απλά…
Η Τουρκία αυτήν την στιγμή οικοδομεί πολυμερείς συμμαχίες στην Ασία με σαφή στρατηγικό προσανατολισμό και με επιδιώξεις που εναρμονίζονται πλήρως με την προώθηση του νεο-οθωμανικού της οράματος (βλέπε κοινές στρατιωτικές ασκήσεις με Αζερμπαϊτζάν και Πακιστάν) και η Ελλάδα, αντί να σπεύσει να οργανώσει την δική της ολοκληρωμένη στρατηγική απάντηση, αποφασισμένη να στείλει στον Τουρκοδιάβολο την Τουρκική αναθεωρητική ατζέντα, επιμένει να αγοράζει φούμαρα στην δευτερογενή Αμερικανική αγορά των προθύμων. Στην ουσία η χώρα μας εργαλειοποιείται πλήρως από τους Αμερικανούς και σπρώχνεται να υιοθετεί μια Εξωτερική πολιτική διαχείρισης ρόλου, με σταδιακή εγκατάλειψη των Εθνικών της προτεραιοτήτων και των Ιστορικών της Δικαίων, αλλά και ολοκληρωτική απομάκρυνση από την ανάγκη αταλάντευτης υπεράσπισης των Εθνικών “κόκκινων γραμμών”.
Επίλογος…
Η περιφερειακή στρατηγική των ΗΠΑ κύριοι, έχει αποτύχει παταγωδώς. Έχει καταρρεύσει εν τη γενέσει της. Την σύρει στην κατάρρευση η αποφασιστικότητα και το ασυμβίβαστο του Τουρκικού αναθεωρητισμού και το ερώτημα που τίθεται είναι απλό…
Έχετε σκεφτεί άραγε όλοι εσείς, που επιμένετε να φορτώνετε τα πάντα στον Αμερικανικό ξεπουπουλιασμένο κόκορα, τι θα φέρει η επόμενη μέρα όταν η ντε φάκτο περαιτέρω περιστολή Ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων μπει στο τραπέζι κατ΄απαίτηση της Τουρκικής πλευράς και με επιδιαιτητή τους Αμερικανούς;;; Αυτό το ενδεχόμενο – έστω και θεωρητικά – σας έχει απασχολήσει;;;
Δημοσίευση σχολίου